Morgunblaðið - 22.04.2003, Blaðsíða 40

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 ÞRIÐJUDAGUR 22. APRÍL 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
HLAUP sem hófst í Súlu síðdegis á páska-
dag var enn í vexti í gærkvöldi en hlaupið
kemur úr Grænalóni við Skeiðarárjökul.
Brúarvinnuflokki úr Vík tókst að bjarga
tækjum sínum þegar vöxtur kom í ána en
flokkurinn hafði verið að styrkja og steypa
einn stöpulinn undir brúna yfir Núpsvötn
og Súlu. Sveinn Þórðarson hjá Vegagerð-
inni segir líklegt að rennslið í ánni fari að
minnka aftur í dag eða í nótt.
Filippus Hannesson, bóndi á Núpsstað, hef-
ur upplifað mörg hlaup í Súlu. Hann segir að
undanfarin ár hafi liðið styttra milli hlaupa
en á árum áður en síðasta hlaup í Súlu varð í
september á síðasta ári. „Það er orðið hlaup
hér á hverju ári. Þau eru yfirleitt lítil því
þetta kemur svo þétt. Það safnast ekkert fyr-
ir. Ætli það sé ekki af því að jökullinn er
orðinn svo lítill. Hann er alltaf að rýrna og
heldur ekki vatninu,“ segir Filippus. Hann
segir hlaupið hafa staðið í nokkra daga.
„Hún fer hægt að þessu en vatnið er ósköp
ljótt á litinn, næstum svart. Það er svo mikill
sandur og leir í þessu,“ segir Filippus.
Morgunblaðið/RAX
Filippus Hannesson, bóndi á Núpsstað, athugar rennslið þar sem hann stendur á brúnni yfir Núpsvötn.
Hlaupið í Súlu enn í vexti í gær
JAFNMARGIR hafa sótt aðstoð til Hjálp-
arstarfs kirkjunnar síðustu sex mánuði og
tólf mánuðina þar á undan. „Það fjármagn
sem ætlað var fyrir þetta ár er nánast upp-
urið,“ segir Vilborg Oddsdóttir félagsráð-
gjafi sem starfar hjá Hjálparstarfinu.
Vilborg segir nýja rannsókn sem unnin
var úr upplýsingum um skjólstæðinga
Hjálparstarfsins á tímabilinu 1. febrúar
2002 til 31. janúar á þessu ári, sýna að ungu
fólki, atvinnulausum og lágt launuðum hef-
ur fjölgað verulega. Öryrkjar eru enn þá
stærsti hópurinn, um 57% umsækjenda.
Tæplega 500 nýir skjólstæðingar leituðu til
Hjálparstarfsins á rannsóknartímanum.
Um 2.000 umsóknir frá 1. október
„Í hverjum mánuði koma margir nýir
umsækjendur til okkar,“ segir Vilborg.
„Könnunin sýndi að sá hópur var öðruvísi
en sá sem var fyrir. Umsækjendur eru að
yngjast, fleiri atvinnulausir leita til okkar
og láglaunafólk.“ Vilborg segir að 1. apríl
hafi verið búið að afgreiða 1.880 umsóknir,
sem eru fleiri en allt starfsárið í fyrra sem
þó var metár, en starfsár Hjálparstarfsins
hefst 1. október ár hvert.
Vilborg telur skýringuna liggja í atvinnu-
leysi og lágum launum. Húsaleiga hafi
hækkað og margir nái ekki endum saman.
Hún segir flesta sem koma vera með fjár-
mál sín í góðum farvegi og nýti sér t.d.
greiðsludreifingu bankanna. Lágt launaðar
einstæðar mæður eru stór hluti skjólstæð-
inga Hjálparstarfsins og sömuleiðis hefur
einhleypum og atvinnulausum körlum
fjölgað. 78% karla sem leita aðstoðar eru
barnlausir. „Þeir eru margir öryrkjar og
eru í miklum vanda staddir. Þeir hafa
hvergi forgang í kerfinu.“ Þá nefnir Vilborg
að margir fráskildir feður sem greiða með-
lag og eru á lágum launum nái ekki endum
saman og þurfi mataraðstoð um helgar.
Ungt fólk sækir í auknum
mæli aðstoð til kirkjunnar
Metár og
fjármagn á
þrotum
ELÍNBORG Una Margeirsdóttir smellir kossi á einn nýfæddan þrí-
lembinginn á Brú í Biskupstungum en Hugrún Egla, systir hennar,
og Marta, frænka hennar, fylgjast grannt með. Margeir Ingólfsson,
bóndi á Brú, heldur á lambinu meðan ungviðið dáist að því.
Morgunblaðið/Einar Falur
Ungviði á vori
Gaskútar fyrir
grill seldust upp
GASKÚTAR fyrir grill voru nánast ófáan-
legir á bensínstöðvum höfuðborgarsvæð-
isins í gær þar sem þeir höfðu selst upp og
er ástæðan líklega gott veður og mikil
ferðalög um helgina að mati nokkurra
vaktstjóra bensínstöðva sem Morgun-
blaðið ræddi við í gær. Þeir segja að þeir
sem hafi reynt að nálgast kúta í gær hafi
margir orðið að snúa tómhentir heim.
„Gaskútar fyrir grill eru uppseldir hjá
Select-stöðvunum og á okkar stöð klár-
uðust kútarnir strax á laugardags-
morgun,“ sagði Gunnhildur Arnardóttir,
vaktstjóri hjá Select Bústaðavegi.
Hjá Esso-stöðinni Ártúnshöfða klár-
uðust kútarnir einnig á laugardag, að
sögn Halldóru Gylfadóttur aðstoðarstöðv-
arstjóra þar. Hún sagðist vera búin að
hringja á nokkrar Esso-stöðvar um
helgina og alls staðar hafi þeir verið upp-
seldir. „Ég held að nánast allir hafi verið
að grilla í góða veðrinu um helgina og
þess vegna hafa þeir selst upp.“
Lífeyrissjóðurinn Eining var
sameinaður Frjálsa lífeyrissjóðnum
í fyrrasumar en rekstraraðili sjóðs-
ins er Kaupþing og námu eignir
sjóðsins tæpum 20 milljörðum í lok
síðasta árs og sjóðfélagar eða rétt-
hafar voru tæplega 28 þúsund.
Óttar Yngvason hrl., sem í fyrra
lagði til að fellt yrði niður ákvæði
um að rekstraraðili sjóðsins, Kaup-
þing, skipaði meirihluta stjórnar
Frjálsa lífeyrissjóðsins, sagði í sam-
tali við Morgunblaðið að svör
stjórnar sjóðsins við gagnrýni og
fjölmörgum athugasemdum frá
honum og öðrum hefðu annaðhvort
verið engin eða fremur rýr.
Mínus 10% hjá Frjálsa en
plús 32% hjá Kaupþingi
Óttar segist hafa vakið athygli á
því að tæplega 10% rauntap hafi
orðið á stærstu ávöxtunarleiðinni,
Frjálsa I, sem um 80% sjóðfélaga sé
í. Heildartap lífeyrissjóðsins hafi í
fyrra numið um 1.300 milljónum og
það komi til viðbótar um eins millj-
arðs króna tapi Einingar árin 2000
og 2001. Þetta þýði að rauntap síð-
ustu þriggja ára hafi verið um
24,5% og að nánast fjórðungur
eigna sjóðsins hafi þannig tapast. Á
sama tíma tilkynni rekstraraðilinn,
Kaupþing, um 32% ávöxtun eigin
fjár í fyrra.
„Ég hef lengi haldið því fram að
með því að Kaupþing skipaði meiri-
hluta stjórnar sjóðsins og væri með
rekstur sjóðsins í sínum höndum
bæru þeir fulla ábyrgð á rekstrar-
niðurstöðu sjóðsins alveg eins og
þeir bera ábyrgð á ávöxtun eigin
fjár sjálfra sín. A.m.k. bera þeir
fulla siðferðilega ábyrgð og þegar
þeir eru að skila 32% ávöxtun á eig-
in fé Kaupþings skýtur það skökku
við að ávöxtun á því fé sem þeim er
trúað fyrir af hátt í 28 þúsund líf-
eyrisþegum sé neikvæð um 10%.“
Ný stjórn kjörin
Ásgeir Thoroddsen, sem tók við
stjórnarformennsku í sjóðnum á að-
alfundinum af Herði Sigurgests-
syni, segist ekki geta dæmt um
hvort þetta hafi verið sérstakur
átakafundur þar sem hann hafi ekki
áður setið aðalfundi sjóðsins. Það sé
frekar framkvæmdastjóra að svara
spurningum er lúti beint að ávöxtun
einstakra leiða hjá sjóðnum síðustu
ár en allir lífeyrissjóðir hafi verið
með lélega ávöxtun og það eigi
einnig við Frjálsa lífeyrissjóðinn.
Fjórðungur
eigna tapast á
þremur árum
Gagnrýni á stjórn og rekstur á
aðalfundi Frjálsa lífeyrissjóðsins
GAGNRÝNI kom fram á aðalfundi Frjálsa lífeyrissjóðsins fyrr í
þessum mánuði og kvöddu allmargir fundarmenn sér hljóðs og
báðu um skýringar og upplýsingar er vörðuðu rekstur og stjórnun
sjóðsins eða létu í ljós skoðun sína á þeim þáttum. Einn sjóðfélag-
anna á fundinum skilaði teppi sem hann hafði fengið frá sjóðnum
og lagði til að fjármunasóun við útsendingu teppa yrði hætt.
♦ ♦ ♦
EGILSSTAÐABÚAR mega
eiga von á því að fá tæplega átta
þúsund vörubíla með steypumöl
í gegnum miðbæinn þegar
bygging álversins í Reyðarfirði
hefst.
Í samanburðarskýrslu sem
Nýsir hf. vann fyrir hönd Alcoa
og lögð var fyrir Skipulags-
stofnun á síðasta ári, kemur
fram að gera megi ráð fyrir að
85.000 rúmmetrar af steypumöl,
eða um 7.700 vörubílsfarmar,
verði fluttir á byggingarsvæði
álversins. Efnið verði líklega
tekið úr farvegi Jökulsár á Brú,
sem þýðir að aka þarf því frá
Jökuldal, gegnum Fellabæ og
Egilsstaði, yfir Fagradal og nið-
ur í Reyðarfjörð.
Aðalumferðaræðin gegnum
Egilsstaðabæ er um Fagradals-
braut, sem liggur milli þjóðveg-
ar 1 og vegamóta Seyðisfjarð-
arvegar og Fagradals.
7.700 vörubílsfarmar eru þó
líklega aðeins brot af þeim
flutningum sem um Egilsstaði
fara á komandi árum og sjást
þess þegar merki í stóraukinni
umferð alls kyns þungavinnu-
tækja og vöruflutningabíla.
Átta þúsund vörubílar
í gegnum miðbæinn
♦ ♦ ♦
KARLMAÐUR á þrítugsaldri féll niður af
þriðju hæð í blokk í Sólheimum í Reykjavík
aðfaranótt fimmtudags. Var hann fluttur
með sjúkrabifreið á Landspítala – háskóla-
sjúkrahús. Honum hefur verið haldið sof-
andi í öndunarvél.
Maður féll nið-
ur af þriðju hæð