Morgunblaðið - 16.05.2003, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 FÖSTUDAGUR 16. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
VERÐLAGSSTOFA skiptaverðs er
nú að kanna verðlagningu á kol-
munna hjá íslenzku fiskimjölsverk-
smiðjunum. Skýringin er sú að fær-
eysk loðnuskip hafa fengið hærra
verð en íslenzk. Erlend skip, einkum
færeysk, hafa landað 31.500 tonnum
hér á landi á vertíðinni.
Árni Bjarnason, forseti FFSÍ, seg-
ir að þetta sé mjög sérstakt mál og
honum hafi borizt mikið af athuga-
semdum frá íslenzkum skipstjórnar-
mönnum vegna þess. Það sé alveg
ljóst að færeysku skipunum hafi ver-
ið borgað hærra verð en þeim ís-
lenzku og slíkt gangi ekki upp. Það
verði að gera öllum jafnt undir höfði.
Það sé líka einkennilegt að hægt sé
að borga langleiðina í 80% af afurða-
verði fyrir hráefnið. Geti verksmiðj-
urnar ráðið við það, hljóti að vera
eitthvað bogið við fyrri útreikninga
þeirra þess efnis að þær geti ekki
með góðu móti borgað meira en 55%
af afurðaverðinu fyrir hráefnið. „Af
þessum sökum hef ég beðið Verð-
lagsstofu skiptaverðs að kanna mál-
ið,“ segir Árni.
Samkvæmt heimildum Morgun-
blaðsins er verð til íslenzku skipanna
almennt nú um 6.500 kr. á tonnið, en
færeysku skipin hafa verið að fá um
7.400 kr. í síðustu löndunum.
Freysteinn Bjarnason, útgerðar-
stjóri hjá Síldarvinnslunni, segir að
þar sé öllum gert jafnt undir höfði.
Fyrst í stað hafi verið greiddar um
7.000 kr. fyrir tonnið, síðan 6.700 og
nú 6.500 og ráðist verðið fyrst og
fremst af gengi dollars og punds. Það
sé hins vegar ljóst að Loðnuvinnslan
á Fáskrúðsfirði hafi verið að greiða
færeysku skipunum hærra verð.
Gísli Jónatansson, framkvæmda-
stjóri Loðnuvinnslunnar, segir að
þegar verið sé að taka á móti erlend-
um skipum sé samið sérstaklega við
þau og verð yfirleitt ekki gefið upp.
Þarna sé verið að vinna í alþjóðlegu
umhverfi sem móti verðið auk þess
sem það þurfi að hafa eitthvað fyrir
því að fá þessi skip inn til löndunar.
Fyrir loðnuvinnsluna skipti þar
miklu máli að höfnin sé mjög góð og
staðurinn liggi vel við miðunum fyrir
erlendu skipin. „Verðið á þessu hefur
farið lækkandi, en verðið til Færey-
inganna er eitthvað fyrir ofan það
sem íslenzku skipin hafa verið að fá,“
segir Gísli.
Færeyingar fá
hærra verð fyrir
kolmunnann
SAMKEPPNISRÁÐ mun ekkert hafast að í
sambandi við samruna Búnaðarbanka Íslands
og Kaupþings banka, en ráðið hefur skoðað
samruna bankanna á grundvelli 18. greinar
samkeppnislaga. Ákvörðun þessa efnis var tek-
in á fundi samkeppnisráðs í gær.
Sigurður Einarsson, formaður stjórnar
Kaupþings banka, segist ánægður með niður-
stöðu samkeppnisráðs og ástæða sé til að fagna
henni. Niðurstaðan sé eins og við hafi verið bú-
ist. Hann segir að haldið verði áfram á fullu með
þá vinnu sem snúi að sameiningu bankanna
tveggja.
Samkvæmt 18. grein samkeppnislaga ber að
tilkynna Samkeppnisstofnun um samruna, þeg-
ar heildarvelta viðkomandi fyrirtækja er 1
milljarður króna eða meira og að því tilskildu að
a.m.k. tvö af þeim fyrirtækjum sem aðild eiga
að samrunanum hafi hvort um sig a.m.k. 50
milljóna króna ársveltu. Hreinar rekstrar-
tekjur Búnaðarbankans á árinu 2002 voru rúm-
ir 22 milljarðar króna, og þar af um 21 millj-
arður á Íslandi. Hreinar rekstrartekjur
Kaupþings banka á sama ári voru tæpir 18
milljarðar og þar af tæpir 15 milljarðar á Ís-
landi.
Lítil skörun í viðskiptabankastarfsemi
Í niðurstöðum samkeppnisráðs segir að skör-
un í starfsemi Búnaðarbanka og Kaupþings sé
mjög takmörkuð á sviði viðskiptabankastarf-
semi. Búnaðarbankinn sé viðskiptabanki sem
veitt hafi einstaklingum, fyrirtækjum og stofn-
unum alhliða fjármálaþjónustu. Þótt Kaupþing
hafi á árinu 2001 fengið starfsleyfi sem við-
skiptabanki hafi félagið áfram starfað fyrst og
fremst sem fjárfestingarbanki, með sérstaka
áherslu á eignastýringu og einkabankaþjón-
ustu, fyrirtækjaþjónustu, markaðsviðskipti og
fjárstýringu. Þá hafi vöxtur Kaupþings sér-
staklega beinst að starfsemi á erlendum mörk-
uðum. Samruni bankanna muni hins vegar leiða
til meiri samþjöppunar á öðrum sviðum.
Ekki skaðleg áhrif á verðbréfasviði
Segir samkeppnisráð að helstu markaðir sem
ástæða hafi verið talin til að kanna sérstaklega í
sambandi við samruna Búnaðarbanka og Kaup-
þings séu verðbréfamiðlun, verðbréfaútboð,
fjárvarsla og rekstur verðbréfasjóða. Stærstu
aðilarnir á þessum mörkuðum séu viðskipta-
bankarnir fjórir, Íslandsbanki, Landsbanki Ís-
lands, Búnaðarbanki Íslands og Kaupþing.
Samruninn muni því hafa í för með sér sam-
þjöppun á þessum mörkuðum. Hins vegar muni
hinn sameinaði banki áfram eiga í samkeppni
við tvo öfluga keppinauta, sem í sumum tilvik-
um muni hafa hærri markaðshlutdeild. Þá sé
tekið tillit til þess að styrkur kaupenda á þess-
um mörkuðum sé umtalsverður, auk þess sem
samkeppni gætir frá erlendum keppinautum.
Niðurstaða samkeppnisráðs er því sú að sam-
runinn muni ekki hafa skaðleg áhrif á sam-
keppni á þessum mörkuðum.
Ógnar ekki skilvirkni
á gjaldeyrismarkaði
Samkeppnisráð taldi einnig tilefni til að
kanna líkleg áhrif samruna Búnaðarbanka og
Kaupþings á millibankamörkuðum með gjald-
eyri og krónur, sem starfræktir séu af Seðla-
banka Íslands. Samruninn leiði til samþjöpp-
unar á þessu sviði, einkum á gjaldeyrismarkaði.
Segir samkeppnisráð í niðurstöðum sínum að í
samkeppnislegu tilliti séu markaðir þessir þó
sérstæðir. Þeir lúti reglum Seðlabankans og
séu undir eftirliti hans. „Er niðurstaðan sú að
samruninn er ekki talinn ógna skilvirkni þessa
markaðar og kallar hann aðeins á minni háttar
aðlögun á viðkomandi reglum Seðlabankans.
Öðru máli gæti hins vegar gegnt ef frekari
fækkun yrði á þessum markaði,“ segir í ákvörð-
un samkeppnisráðs.
Aðrar fjármálastofnanir
gerðu ekki athugasemdir
Samkeppnisstofnun barst tilkynning hinn 14.
apríl síðastliðinn um að bankaráð Búnaðar-
banka Íslands og stjórn Kaupþings banka
hefðu tveimur dögum áður undirritað samruna-
áætlun og samning um samruna bankanna.
Fram kemur í ákvörðun samkeppnisráðs að
leitað hafi verið eftir viðhorfum annarra við-
skiptabanka og fjármálafyrirtækja sem starfa á
sömu mörkuðum og Búnaðarbanki og Kaup-
þing. Í svörum þeirra felist að ekki séu gerðar
athugasemdir við fyrirhugaðan samruna. Jafn-
framt segir samkeppnisráð að leitað hafi verið
eftir upplýsingum og haft samráð við Seðla-
banka Íslands, Kauphöll Íslands og Fjármála-
eftirlitið, áður en ákvörðun samkeppnisráðs var
tekin.
Samkeppnisráð fjallar um samruna Búnaðarbanka Íslands og Kaupþings banka
Gerir engar
athugasemdir
ASÍ segir í yfirlýsingu að tilmæli
Starfsgreinasambandsins og aðild-
arfélaga þess til félagsmanna sinna
um að landa ekki eða vinna afla úr
færeyskum fiskiskipum, sem að jafn-
aði landa afla í Færeyjum en ekki á
Íslandi, sé fyllilega lögmæt. Launa-
fólki sé heimilt að neita að ganga í
störf félaga sinna sem eigi í lögmætu
verkfalli, en verkfall hefur staðið yfir
í Færeyjum frá miðjum maí vegna
vinnudeilna.
Jón Ingi Kristjánsson, formaður
Afls – Starfsgreinafélags Austur-
lands, sagði að hann hefði talað við
flesta atvinnurekendur innan félags-
ins á Austurlandi. „Nokkuð margir
af þeim sem eru með bræðslurnar
hafa haft samband og spurt nánar út
í þetta,“ sagði Jón Ingi. Hann sagði
oft á tíðum erfitt að dæma um það
hvaða togarar það væru sem lönduðu
að jafnaði á Austfjörðum og hverjir
það væru sem aðeins lönduðu þar nú
vegna verkfallsins heima fyrir. „Það
er svolítið erfitt að dæma það, en ég
á von á lista frá Færeyjum með skip-
anöfnunum þar sem fram kemur
hverjir hafa að jafnaði landað á Ís-
landi og hverjir ekki,“ sagði Jón
Ingi. Hann bjóst við að dreifa slíku
yfirliti til vinnslustöðvanna.
Jón Ingi sagði Afl ætla að vinna
með verkalýðsfélögunum á Færeyj-
um í þessu máli. „Það eru alveg
hreinar línur að við munum gera það.
Síðan er ein aðferð ennþá og það er
að fara í atkvæðagreiðslu á fé-
lagssvæðinu um samúðarverkfall. Ef
það er samþykkt í atkvæðagreiðslu
innan félagsins þá er hægt að boða
verkfallsaðgerðir með sjö daga fyr-
irvara. Það getur hugsanlega gengið
svo langt,“ sagði Jón Ingi.
Að mati Samtaka atvinnulífsins
eru aðgerðir sem fela í sér stöðvun á
löndunum ólöglegar. SA efast líka
um að samúðarverkfall stæðist lög.
Samúðarverkfall
kemur til greina
EINGÖNGU nánustu skyldmenni
úr fjölskyldu forsetans voru við-
stödd látlausa athöfn í Bessastaða-
stofu þegar forseti Íslands, Ólafur
Ragnar Grímsson, gekk að eiga
heitkonu sína til þriggja ára, Dorr-
it Moussaieff. Þar voru staddar
dætur forsetans, tvíburasysturnar
Dalla og Tinna Ólafsdætur,
Matthías Sigurðarson eiginmaður
Döllu, Karl Pétur Jónsson sam-
býlismaður Tinnu og Katrín Anna,
dóttir Tinnu og Karls Péturs. Einn-
ig voru viðstaddar dætur Guð-
rúnar Katrínar, þær Þóra og Erla
Þórarinsdætur, Oddur Þorbergur
Hermannsson eiginmaður Þóru og
börn þeirra Eysteinn Máni, Guðrún
Katrín og Gunnar Kári. Eftir at-
höfnina var gestum boðið til kvöld-
verðar með brúðhjónunum.
Forsetafrú af
erlendum ættum
Dorrit og Ólafur kynntust fyrir
fjórum árum í kvöldverði hjá sam-
eiginlegum vinum í London en
Dorrit hafði búið í London um ára-
bil áður en hún flutti til Íslands.
Þar rak hún meðal annars
skartgripaverslun fjölskyldu sinn-
ar og var blaðamaður á tímaritinu
Tatler.
Dorrit og Ólafur trúlofuðu sig á
Bessastöðum í maí árið 2000 en við
það tilefni sagði Ólafur meðal ann-
ars: „Það er eiginlega ekki hægt að
lýsa því með orðum hve þakklátur
ég er fyrir þá gæfu að Dorrit skuli
hafa tekið mér, samþykkt að deila
með mér og við saman lífinu sem
eftir er og það er sú ákvörðun sem
við viljum segja ykkur frá hér í
dag að við höfum ákveðið að
heitbindast og staðfesta með þeim
hætti vilja okkar til að verja lífinu
saman.“
Íslendingar hafa áður átt
forsetafrú sem er af erlendu bergi
brotin en eiginkona Sveins Björns-
sonar, fyrsta forseta lýðveldisins,
var dönsk. Dorrit er af gyð-
ingaættum sem eiga rætur sínar
víða í Mið- og Austur-Evrópu.
Ljósmynd/Gunnar G. Vigfússon
Ólafur Ragnar Grímsson og Dorrit Moussaieff voru gefin saman af Guðmundi Sophussyni sýslumanni.
Forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson, og Dorrit
Moussaieff ganga í hjónaband á Bessastöðum
Látlaus athöfn að viðstaddri
nánustu fjölskyldu forseta