Morgunblaðið - 16.05.2003, Blaðsíða 8

ERU
ÞEIR AÐ
FÁ’ANN?
RÖGNVALDUR Hallgrímsson,
einn Sportmanna, sem eru leigu-
takar neðsta svæðis Grenlækjar,
sagði góða daga í vændum á svæð-
inu. Góð skot hefðu verið á svæð-
inu að undanförnu, en á sama tíma
væri það að frétta úr Fitjaflóði og
af Seglbúðasvæðinu að þar væri
enn allmikill fiskur sem ætti eftir
að þoka sér niður ána og til sjáv-
ar.
„Það hafa verið fín skot hjá okk-
ur í Grenlæk 1, það skaust þangað
t.d. veiðimaður í vikubyrjun sem
fékk fimm fiska á stuttum tíma, 2
til 5,5 punda. Það hafa hins vegar
margir veiðimenn afboðað sig með
litlum fyrirvara að undanförnu og
því kannski veiðst minna en ella.
Ég hef á tilfinningunni að það sé
einhver ótti í ókunnugum um að
menn séu að flana út í ófærur
þarna niður frá, en sannast sagna
þá var Subarufært þarna fyrst í
vor, síðan rigndi heiftarlega og þá
varð þetta jeppafæri af því að
dýpkaði við það í lónum sem ekið
er yfir. Ég frétti af mönnum sem
fengu rangar upplýsingar og festu
bílana illa, en reglan þarna er sú
að ef menn fylgja stikum þá er
þetta meinlaus leið og engar sand-
bleytur eru í slóðinni. Ég er sjálf-
ur búinn að fara þarna tvisvar og
ganga úr skugga um þetta,“ sagði
Rögnvaldur.
Selveiðar
Rögnvaldur bætti við að sela-
skyttur hefðu farið þarna nokkrar
ferðir og skotið nokkur dýr og
fælt önnur í burtu. „Snemma í vor
urðu menn vitni að miklu sjón-
arspili er selirnir voru að veiða
fyrir framan tærnar á þeim, gera
sér síðan að leik að þeyta sjóbirt-
ingum upp í loftið og keppa síðan
2-3 um að ná bitanum. Menn höfðu
gaman af þessu, en þeir voru nú
komnir þarna til að veiða og stóðu
mjög höllum fæti við það. En eftir
þetta höfum við sent skyttur niður
eftir og vandamálið er nú hverf-
andi,“ sagði Rögnvaldur.
Martin Kalushke sleppir fyrsta
sjóbirtingi vertíðarinnar í Litluá
á dögunum.
Fiskur að
ganga niður
Grenlæk
FRÉTTIR
8 FÖSTUDAGUR 16. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Manstu ekki eftir okkur, herra? Við börðumst með þér í Írak.
Færeyingafélagið í Reykjavík 60 ára
Hlutverkið að
auka samskipti
EKKI kemur á óvartað starfrækt er öfl-ugt félag Færey-
inga á höfuðborgarsvæð-
inu enda fjöldi Færeyinga
búsettur hér á landi. Fær-
eyingafélagið í Reykjavík á
60 ára afmæli um þessar
mundir og verður eitt og
annað á döfinni í tilefni af-
mælisins. Elin Svarrer
Wang er tannlæknir í
Reykjavík, en Færeyingur
í húð og hár og hún er for-
maður félagsins og í for-
svari fyrir það í viðtali sem
Morgunblaðið átti við hana
í vikunni.
– Segðu okkur fyrst eitt-
hvað um sögu Færeyinga-
félagsins í Reykjavík,
hvernær var það stofnað
og af hverjum?
„Færeyingafélagið í Reykjavík
var stofnað 15. maí 1943. Fyrsta
stjórnin var skipuð þeim Her-
borgu Sigurðsson, Maríu Olafs-
son, Sofur Jakobsen, Peter Wirg-
lund og Hönnu Sigurgeirsson.
Varamenn voru Jens Kjeld, Ás-
laug Lingdal og Anna Einarsson.
Fyrstu árin stóð félagið fyrir hóp-
ferðum um Ísland ásamt ýmsum
hátíðarhöldum á færeyskum há-
tíðardögum, svo sem Ólafsvöku og
Jóansvöku (Jónsmessu), auk ann-
arra skemmtana. Snemma fór fé-
lagið að sjá um upptöku á jóla-
kveðjum sem eru sendar út rétt
fyrir jólin í Útvarpi Færeyja. Sú
hefð er enn við lýði og gerum við
þetta árlega. Annar árlegur við-
burður sem á sér langa sögu í fé-
laginu er jólaball fyrir börnin.“
– Hvert er hlutverk félagsins og
á hvað leggur það helst áherslu?
„Hlutverk félagsins er að auka
samskipti á milli Færeyinga á Ís-
landi og reyna að gera sitt besta til
að aðfluttum Færeyingum líði vel
hér. Við leggjum áherslu á fær-
eyska tungu og færeyskar hefðir,
svo sem færeyska matargerð, fær-
eyskan dans og fleira. Í vetur var
hafin kennsla í færeysku fyrir
börnin og einnig sýnum við reglu-
lega færeyska barnasjónvarps-
þætti til þess að auðvelda ungu
kynslóðinni að læra tungumálið.
Íslenska og færeyska eru mjög
skyld og það þarf dugnað og góða
kennslu til þess að börnin rugli
ekki saman tungumálunum. Þar
sem þau heyra svo miklu oftar ís-
lensku en færeysku, bitna erfið-
leikarnir fyrst og fremst á fær-
eyskukunnáttunni og því erum við
mjög ánægð með að hafa komið á
kennslu í færeysku fyrir börnin
okkar.“
– Er félagið fjölmennt – og eru
einhverjir Íslendingar í því?
„Í félaginu eru um 260 manns,
flestir Færeyingar á höfuðborgar-
svæðinu, en einnig nokkrir búsett-
ir annars staðar, því önnur Fær-
eyingafélög og -klúbbar á landinu
eru ekki starfandi eins og er.
Einnig höfum við þó nokkra ís-
lenska Færeyingavini í félaginu.“
– Fyrir hverju stendur félagið
helst?
„Árlega eru að
minnsta kosti tvær
veislur, með færeyskum
mat og oft færeyskri
tónlist. Auk jóla-
skemmtunarinnar fyrir
börnin og upptöku á
jólakveðjunum má síðan
nefna að starfandi er
dansfélag sem hittist tvisvar í
mánuði og æfir og dansar fær-
eyskan þjóðdans. Einnig er fær-
eyski skólinn sem ég nefndi og
barnasjónvarpið tvisvar í mán-
uði.“
– Nú er stórafmæli, eitthvað
stórt og mikið hlýtur að vera í bí-
gerð í tilefni dagsins, eða hvað?
„Á morgun, laugardaginn 17.
maí, verður menningardagskrá í
Fjörukránni í Hafnarfirði. Þar
verða fyrirlestrar og færeyskur
dans á vegum Havnar dansifélag.
Dagskráin hefst klukkan 14 með
því að dr. Eyðunn Andreassen
prófessor í þjóðháttafræði við
Fróðskaparsetur Föroya fjallar
um færeyska dansinn frá ýmsum
sjónarhornum. Klukkan 14.45
sýnir Havnar dansifélag ýmsa
dansa og gefst gestum tækifæri til
að taka þátt. Klukkan 15.15 fjallar
Vésteinn Ólason prófessor í þjóð-
háttafræði við Háskóla Íslands um
þau kvæði á Íslandi sem hafa sama
grunn og færeysku kvæðin.
Klukkan 15.30 talar Ragnvald
Larsen um upphaf flugsamgangna
milli Færeyja og Íslands. Klukkan
15.45 hefst síðan færeyskur dans
með þátttöku allra sem vilja, en
dagskránni lýkur klukkan 16. Um
kvöldið höldum við áfram og verð-
um með 60 ára hátíðarveislu í Vík-
ingasal Hótels Loftleiða. Eftir
borðhaldið spilar færeyska hljóm-
sveitin Twilight fyrir dansi.“
– Verður eitthvað fleira á dag-
skrá?
„Já, þetta verður í raun meiri-
háttar færeysk helgi, því auk áð-
urnefndrar afmælisdagskrár
heldur Eyvör Pálsdóttir tónleika í
kvöld, 16. maí, klukkan 22 í Iðnó
og færeyskur kór úr Klakksvík er
með tónleika í Salnum í Kópavogi
klukkan 17 á morgun.“
– Er hátíðin bara
ætluð Færeyingum,
eða mega innfæddir
líka koma?
„Allir sem hafa
áhuga á Færeyjum
eru velkomnir í Fjöru-
krána, enda eru fyrir-
lestrarnir á íslensku
og skandinavísku. Veislan og ball-
ið á Hótel Loftleiðum er einnig
fyrir þá sem áhuga hafa, en þá fer
þetta meira fram á færeysku eins
og eðlilegt er. En skilja ekki allir
Íslendingar nokkuð vel fær-
eysku?“
Elin Svarrer Wang
 Elin Svarrer Wang er fædd í
Þórshöfn í Færeyjum 16. nóv-
ember 1970. Bjó í Hoyvik í Fær-
eyjum til ársins 1990, en flutti þá
til Reykjavíkur til að stunda nám
við Háskóla Íslands. Elin útskrif-
aðist úr tannlæknadeild Háskóla
Íslands í júní 1998 og hóf þá störf
á Tannlæknastofunni í Vegmúla
2 þar sem hún rekur nú eigin
stofu.. Eiginmaður hennar er
Atli Atlason viðskiptafræðingur
og eiga þau tvö börn, Elvar fjög-
urra og hálfs árs og Evu Margit
rúmlega eins árs.
…og góða
kennslu til
þess að börn-
in rugli ekki
saman tungu-
málunum
SAMKEPPNISRÁÐ hefur komist
að þeirri niðurstöðu að samningar
Baugs og Kaupáss við ísframleiðend-
urna Kjörís og Emmessís takmarki
möguleika annarra fyrirtækja sem
dreifa ísvörum í heildsölu á að bjóða
umræddum verslunum ísvörur til
kaups. Hefur samkeppnisráð beint
þeim tilmælum til Baugs og Kaupáss
að við gerð viðskiptasamninga við
Kjörís og Emmessís verði samanlagt
að hámarki ekki ráðstafað meira en
80% af því frystirými, sem ætlað er
fyrir framstillingu á ísvörum í mat-
vöruverslunum Baugs og Kaupáss.
Kaupás hefur ákveðið að áfrýja
ákvörðun Samkeppnisráðs.
Samtök verslunarinnar töldu að
fyrirtækin Emmessís og Kjörís ann-
ars vegar og Baugur og Kaupás hins
vegar hefðu brotið gegn samkeppn-
islögum með því að gera með sér
samninga, sem fólu í sér að Emmess-
ís og Kjörís höfðu nánast allt hillu-
rými fyrir ís í verslunum Baugs og
Kaupáss. Þessir samningar fælu m.a.
í sér að nýir framleiðendur og inn-
flytjendur á erlendum ís væru útilok-
aðir frá viðskiptum við keðjurnar.
Í tilkynningu samtakanna er vísað
í úrskurð Samkeppnisráðs þar sem
fram kemur að samanlagt hafi Baug-
ur samið við umrædda ísframleið-
endur um að þeir fái undir vörur sín-
ar 95% af því frystirými sem til
ráðstöfunar er undir ísvörur í mat-
vöruverslunum Baugs. Þá hafi
Kaupáss samið við þessa tvo ísfram-
leiðendur um að þeir fái undir vörur
sínar nær allt frystirými sem til ráð-
stöfunar er undir ísvörur í verslunum
Kaupáss.
Samkeppnisráð telur að umræddir
samningar takmarki möguleika ann-
arra fyrirtækja sem dreifa ísvörum í
heildsölu á að bjóða verslunum
Baugs og Kaupáss, og þar með neyt-
endum, ísvörur til kaups og hindri því
samkeppni á markaðnum fyrir dreif-
ingu á ísvörum til matvöruverslana.
Horft framhjá álagningu
Kaupás segir í tilkynningu frá fyr-
irtækinu að í ákvörðun Samkeppn-
isráðs sé í veigamiklum atriðum horft
framhjá meginskýringu þess að inn-
lendir framleiðendur hafi allt að 95%
markaðshlutdeild á ísmarkaði. Eru
háar álögur á innfluttan ís nefndar til
sögunnar, á honum sé allt að 40%
verndartollar og vörugjöld allt að 110
kr. á kíló.
„Nauðtúlkun ákvörðunarinnar
þýddi í reynd að allt að 15% hillurým-
is fyrir ísvörur væri annað hvort tómt
eða fyllt vörum sem döguðu uppi þar
sem viðskiptavinurinn kærði sig ekki
um þær sökum opinberrar verndar-
verðstýringar,“ segja Kaupássmenn.
Kaupás ætlar að áfrýja ákvörðun Samkeppnisráðs
Samningar við Emmess og
Kjörís brjóta samkeppnislög