Morgunblaðið - 16.05.2003, Blaðsíða 10

FRÉTTIR
10 FÖSTUDAGUR 16. MAÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
ÞÓRÓLFUR Árnason borgarstjóri
var sá fyrsti sem keypti „Góða álf-
inn“ frá SÁÁ. Þórólfur keypti
„Góða álfinn“ af þeim Unni Ósk
Rúnarsdóttur, 13 ára og Kristjönu
Sæunni Ólafsdóttir, 12 ára, frá Fim-
leikafélaginu Gerplu.
Allir félagar úr Fimleikafélaginu
Gerplu ætla að taka þátt í þessu
átaki helgina 16.–18. maí. SÁÁ
þakkar borgarstjóra, þjóðinni og
ekki síst sölufólki fyrir þetta mik-
ilvæga framlag til þess að styrkja
meðferðardeild fyrir 14–19 ára
unglinga á Vogi og til að efla fé-
lagslega starfið þegar unglingarnir
koma úr meðferð.
Á síðasta ári komu tæplega 300
ungmenni á aldrinum 14–19 ára í
meðferð til SÁÁ. Sérstök unglinga-
deild hefur verið rekin á Vogi frá
því í ársbyrjun 2000. Til viðbótar
við meðferðina býður SÁÁ unga
fólkinu upp á félagslega samveru
að lokinni meðferð. Þannig gengur
þeim betur að halda sig frá vímu-
efnunum.
Verulegur hluti af þessari aðstoð
við unga fólkið er fjármagnaður
með sjálfsaflafé SÁÁ og er álfasal-
an einn stærsti þátturinn í þeirri
fjáröflun, segir í fréttatilkynningu.
Borgarstjóri kaupir
fyrsta álfinn
HÉRAÐSDÓMUR Suðurlands hef-
ur sýknað sveitarfélagið Rangárþing
eystra af kröfum Eggerts Haukdals,
fyrrverandi oddvita Vestur-Land-
eyjahrepps, sem krafðist 4,1 milljón-
ar króna vegna vangreiddra launa
fyrir árin 1994–1998 auk endur-
greiðslu- og bakfærslukrafna og
vaxtakrafna.
Málið höfðaði Eggert gegn V-
Landeyjahreppi, en hreppurinn var
sameinaður sex öðrum og ber nú heit-
ið Rangárþing eystra. Hófst máls-
höfðunin í kjölfar dóms Hæstaréttar
þann 17. maí 2001 þar sem Eggert
var dæmdur í tveggja mánaða skil-
orðsbundið fangelsi fyrir fjárdrátt í
opinberu starfi. Í sama dómi var hann
sýknaður af ákæru um umboðssvik í
opinberu starfi með því að hafa hinn
27. desember 1994 misnotað aðstöðu
sína til að gefa út í nafni hreppsins, án
þess að hreppsnefnd samþykkti,
skuldabréf til Búnaðarbanka Íslands,
að fjárhæð 1.035.000, með sjálfskuld-
arábyrgð ákærða og tveggja annarra
hreppsnefndarmanna, og eignfæra
þá fjárhæð á viðskiptareikning á
nafni jarðarinnar Eystra-Fíflholts.
Ákærða var gefið að sök að hafa varið
lánsfénu að meginhluta til greiðslu á
skuldabréfi frá 1991 að fjárhæð 622
þúsund krónur, sem var rekstri
hreppsins óviðkomandi.
Hæstiréttur sýknaði Eggert af
þessum ákærulið á þeim forsendum
m.a. að hreppurinn hefði ekki skaðast
fjárhagslega vegna aðgerða hans í
tengslum við jarðarkaupin, en ósann-
að væri að auðgunarásetningur hefði
legið að baki gjörðum hans.
Óljóst hverjir
undirrituðu kaupsamning
Í kjölfar dómsins hóf Eggert að
innheimta meinta skuld hjá Rangár-
þingi eystra vegna þeirra greiðslna
sem hann hafði innt af hendi til V-
Landeyjahrepps í þeirri trú að hann
hefði verið í skuld við hreppinn.
Byggði Eggert kröfur sínar m.a. á því
að Hæstiréttur hefði staðfest að til-
greindar tölur, kr. 172.449 frá 1991 og
1.035.000 frá 1994, á viðskiptareikn-
ingi Eggerts hjá sveitarfélaginu,
væru ekki skuldir hans við sveitarfé-
lagið heldur greiðslur sem sveitarfé-
laginu hafi borið að greiða vegna
ábyrgðar er tengdust kaupsamningi
um Eystra-Fíflholt. Eggert hafi aldr-
ei borið persónulega ábyrgð fyrir
sveitarfélaginu á greiðslu þessara
fjárhæða og því hafi aldrei átt að færa
þær á viðskiptareikning hans hjá
sveitarfélaginu.
Héraðsdómur segir m.a. í niður-
stöðu sinni að þar sem umræddur
kaupsamningur hafi ekki verið lagður
fram sé óljóst hverjir undirrituðu
hann. Ósannað væri að sveitarfélagið
hefði tekið á sig umræddar fjárskuld-
bindingar, enda hafi það ekki verið á
færi Eggerts að skuldbinda sveitar-
félagið með þeim hætti sem gert var í
kaupsamningnum. Með hliðsjón af
þessu og samkvæmt skýlausu banni
sveitarstjórnarlaga við því að binda
sveitarsjóð við sjálfskuldarábyrgð á
skuldbindingum annarra en stofnana
sveitarfélagsins, gat sveitarfélagið
ekki orðið að lögum bundinn við
þessa ábyrgðaryfirlýsingu.
Dómurinn segir að Eggert hafi
kosið að endurgreiða hluta þeirra
ábyrgða sem færðar höfðu verið á
hreppinn vegna meintra ábyrgða
hreppsins. Það leiddi af þeirri niður-
stöðu dómsins að ekki hafi verið
heimild til þess að skuldbinda stefnda
með þeim hætti sem gert var, að
Eggert gat ekki átt endurkröfu á
hendur sveitarfélagsins vegna þessa
og var kröfu hans því hafnað.
Þá var byggt á því að meint skuld
Eggerts skv. bókhaldi 31. desember
1995 að fjárhæð kr. 500.842 ætti ræt-
ur að rekja til bókhaldsmistaka.
Dómurinn taldi hins vegar ósannað
að Eggert ætti þessa kröfu á hendur
sveitarfélaginu m.a. sökum þess að á
grundvelli framlagðra gagna væri
ekki unnt að staðreyna réttmæti bók-
haldsfærslna þeirra sem Eggert
byggði kröfuna á.
Þá var byggt á því að laun hans fyr-
ir tímabilið 1994–1998 hafi verið van-
reiknuð um alls rúmar 2,6 milljónir
króna. Dómurinn sýknaði sveitarfé-
lagið af kröfunni á þeim forsendum
m.a. að Eggert hefði ekki sýnt fram á
að laun oddvita væru háð sérstakri
ákvörðun hreppsnefndar. Hins vegar
væri fært til bókar í fundargerð
hreppsnefndar frá 5. júní 1994 að
hann hafi sjálfur talið oddvitalaun
vera 6% af tekjum sveitarsjóðs. Taldi
dómurinn ósannað af hálfu Eggerts
að laun hans hafi átt að vera önnur en
þau sem hann hefði móttekið og stað-
fest væru í ársreikningum.
Málið dæmdu Ingveldur Einars-
dóttir dómsformaður, meðdómend-
urnir Garðar Valdimarsson, hrl. og
lögg. endurskoðandi, og Hallgrímur
Þorsteinsson, lögg. endurskoðandi.
Kröfum Eggerts hafnað
Í BÓKUN borgarfulltrúa sjálfstæð-
ismanna um ársreikning Reykjavík-
urborgar fyrir árið 2002 kemur fram
að ársreikningurinn sýni glögglega
að Reykjavíkurlistinn hafi fyrir löngu
misst tökin á fjármálastjórn borgar-
innar. „Ársreikningurinn staðfestir
enn hærri skuldir en áður, mikinn
taprekstur borgarsjóðs og töluverð
frávik frá áætlunum.
Skuldir hækka sem nemur tapinu
og ef leiðrétt er vegna fjármagnsliða
er munurinn enn meiri. Eigið fé A-
hluta borgarsjóðs rýrnaði um nálægt
1,0 milljarð á árinu, en hefði rýrnað
meira með leiðréttingum. Eigið fé A
og B-hluta rýrnaði um u.þ.b. 300
milljónir, en hefði rýrnað meira með
svipuðum leiðréttingum á fjármagns-
liðum. Heildarskuldir Reykvíkinga
án lífeyrisskuldbindinga voru í lok
árs 57,2 milljarða króna. Árið 2001
voru þessar skuldir 47,6 milljarðar og
hafa því hækkað um 20% milli ára.
Hækkandi heildarskuldir
borgarsjóðs
Það vekur sérstaka athygli að
heildarskuldir borgarsjóðs án lífeyr-
isskuldbindinga hækka einnig, þær
voru 15,5 milljarðar árið 2001 en 18,5
árið 2002 og hafa því hækkað um
20%. R-listinn hefur á undanförnum
árum viljað hrósa sér af því að hafa
ekki hækkað skuldir borgarsjóðs.
Eins og sjálfstæðismenn hafa marg-
oft bent á hefur staða borgarsjóðs
verið fegruð með millifærslum og
skuldir samstæðunnar hafa vaxið
gríðarlega.
Rekstrartap A-hluta fyrir fjár-
magnsliði var um 4,0 milljarðar
króna á síðasta ári. Rekstrartap A og
B-hluta fyrir fjármagnsliði var um
3,3 milljarðar króna á árinu. Þetta
eru þær tölur sem helst eru sambæri-
legar á milli ára. Rekstrarniðurstaða
A-hluta var neikvæð um 1,0 milljarð á
árinu, en þá hafði verið tekið tillit til
fjármagnsliða, en undir þá falla með-
al annars óreglulegar tekjur vegna
gengismunar.
Áætlun var um tæplega 900 millj-
óna króna rekstrarafgang af A-hluta
borgarsjóðs fyrir fjármagnsliði. Nið-
urstaðan var tap upp á um 4,0 millj-
arða króna. Þar munar 4,9 milljörð-
um. Mismunur kemur fram í
mörgum liðum. Áætlun var um u.þ.b.
1,6 milljarða afgang af A-hluta borg-
arsjóðs en niðurstaðan var tap upp á
1,0 milljarð. Þar munar 2,6 milljörð-
um. Munurinn væri enn meiri ef leið-
rétt væri fyrir óreglulegum liðum,
eins og gengismun.Sama er hvert lit-
ið er varðandi fjármálastjórn Reykja-
víkurborgar, hún er með öllu óviðun-
andi, útgjöld eru meiri en áætlað var,
skuldir hækka, áætlanir standast
ekki og fulltrúar R-listans neita að
viðurkenna og horfast í augu við
þessar staðreyndir.“
Bókun sjálfstæðismanna um ársreikninginn
R-listinn misst tökin
á fjármálastjórninni
ÁRSREIKNINGUR Reykjavíkur-
borgar árið 2002 var samþykktur í
síðari umræðu í borgarstjórn í gær
með 15 samhljóða atkvæðum.
Í bókun Reykjavíkurlistans vegna
ársreikningsins, sem Þórólfur Árna-
son borgarstjóri kynnti, kom fram að
horfið hefði verið frá sértækri reikn-
ingsskilaaðferð við gerð ársreikninga
sveitarfélaga og væru þau færð til
samræmis við almenn reikningsskil
fyrirtækja.
Ný framsetning ársreiknings tor-
veldar nokkuð samanburð milli ára og
gerir greiningu á frávikum frá fjár-
hagsáætlun flóknari. Eftir frávika-
greiningu er heildarrekstrarútkoma
málaflokka 21.859 milljónir kr., sem
er 0,1% undir fjárheimildum. Skatt-
tekjur voru í fjárhagsáætlun áætlaðar
27.204 milljónir króna en niðurstaðan
varð 26.776 milljónir. „Skýringin er
sú að tekjur af fasteignagjöldum voru
ofáætlaðar en óvissa var varðandi
þann þátt vegna almenns endurmats
eigna hjá Fasteignamati ríkisins,“
sagði borgarstjóri.
Rekstrarafkoma Reykjavíkur, A-
og B-hlutar, var jákvæð um 2.496
milljónir kr. Rekstrartekjur ársins
voru fyrir samantekin A- og B-hluta
48.602 milljónir kr. og rekstrargjöld
51.878 milljónir kr. Hreinar fjár-
munatekjur voru 3.306 milljónir kr.
Eigið fé Reykjavíkurborgar í árslok
nam 86.604 milljónum kr. og hand-
bært fé frá rekstri borgarinnar A- og
B-hluta 6.631 milljón kr., eða 13% af
rekstrartekjum, en hefði að óbreytt-
um reikningsskilum verið 13,7%.
Handbært fé frá rekstri A-hluta var
11,9% af skatttekjum en hefði að
óbreyttu verið 13,5%. Fjárfestinga-
hreyfingar voru samtals 16.181 millj-
ón kr. og var þeim mætt með framlagi
frá rekstri og nýjum langtímalánum.
Skuldir A-hluta voru í árslok 18.539
milljónir kr. og hækkuðu um 3.046
milljónir kr. milli ára. „Skýringa er
einkum að leita í breyttum reiknings-
skilareglum, en samkvæmt þeim eru
orlofsskuldbindingar að fjárhæð 845
milljónir kr. nú færðar til skuldar, en
voru áður utan efnahags. Það á líka
við um skuldbindingar vegna Skauta-
hallarinnar og vegna áhorfendastúku
á Laugardalsvelli samtals að fjárhæð
260 milljónir. Þá eru nú færðar til
skuldar fyrirfram innheimtar tekjur
vegna gatnagerðargjalda og framlag
úr jöfnunarsjóði vegna skólabygginga
að fjárhæð 1.081 milljón kr. sem áður
voru færðar til lækkunar á fjárfest-
ingarkostnaði ársins,“ sagði borgar-
stjóri.
57 milljarða kr. skuldir
A- og B-hluta
Samanteknar skuldir A- og B-hluta
voru í árslok 57.111 milljónir kr. og
lækkuðu um 9.646 milljónir kr. Helstu
skýringar, voru þær að Orkuveitan
hefur gert upp lífeyrisskuldbindingu
gagnvart Lífeyrissjóði starfsmanna
Reykjavíkurborgar og hækkar það
langtímaskuldir um 2.742 milljónir
króna. Vegna framkvæmda og ann-
arra fjárfestinga hækka skuldir
Orkuveitunnar um 1.500 milljónir
króna, hjá Reykjavíkurhöfn um 800
milljónir og hjá Slökkviliði höfuðborg-
arsvæðisins um 300 milljónir. Þá
hækka skuldir um 700 milljónir hjá
Félagsbústöðum vegna kaupa á fé-
lagslegu leiguhúsnæði. „Rekstur
stofnana og fyrirtækja Reykjavíkur
er byggður á traustum grunni,“ sagði
borgarstjóri. „Því til stuðnings er
nærtækast að horfa á lykiltöluna
handbært fé frá rekstri, en hún segir
til um það hve miklu fé rekstur skilar
til að standu undir fjárfestingu og nið-
urgreiðslu skulda. Handbært fé frá
rekstri borgarsjóðs nam 3.191 milljón
króna og frá rekstri samanlagðs A- og
B-hluta nam þessi fjárhæð 6.231
milljón kr. Þetta segir að bæði borg-
arsjóður og fyrirtæki borgarinnar
hafa mikla getu til að standa undir
niðurgreiðslu skulda. Þannig eru
meginniðurstöður ársreiknings árið
2002 að stöðugleiki ríkir í rekstri
borgarinnar, að sú vinna sem lögð
hefur verið í að efla áætlanagerð og
fjármálastjórn einkennist af festu.“
Ársreikningur Reykjavíkurborgar 2002 samþykktur
Rekstrarafkoma borgarinn-
ar jákvæð um 2,5 milljarða
„MUNURINN á milli stjórnar og
stjórnarandstöðu með tilliti til fjölda
þingsæta er ákaflega lítill,“ segir
Guðjón Arnar Kristjánsson, formað-
ur Frjálslynda flokksins um ástæð-
ur þess að flokkurinn hefur krafist
þess við allar yfirkjörstjórnir lands-
ins að atkvæði í nýliðnum Alþing-
iskosningum verði endurtalin.
Flokkurinn fer fram á endurtaln-
ingu af öryggisástæðum og biður
um að talning utankjörfundarat-
kvæða og vafaatkvæða verði skoðuð
sérstaklega.
Þorvaldur Lúðvíksson, formaður
landskjörstjórnar, telur ólíklegt að
farið verði að kröfu frjálslyndra.
Hann segir engin fordæmi fyrir því
að endurtalið hafi verið í alþingis-
kosningum og minnist þessi ekki að
krafa um það hafi áður komið fram.
Endurtalið í Reykjavík 1978
Guðjón Arnar bendir á að í kosn-
ingalögum sé ekki kveðið á um hve-
nær endurtalning atkvæða eigi að
fara fram. „Eina dæmið sem við höf-
um er frá borgarstjórn Reykjavíkur
1978 þegar yfirkjörstjórn í Reykja-
vík tók ákvörðun um það að það
skyldi endurtalið þar sem munurinn
væri svo lítill.“ Guðjón Arnar segist
telja að sömu rök eigi við núna.
Þorvaldur segir hverja og eina yf-
irkjörstjórn taka ákvörðun um hvort
farið verði að kröfu flokksins. „Um-
boðsmenn eru búnir að samþykkja
talninguna í öllum kjörstjórnum án
athugasemda nema varðandi vafa-
atkvæði í Suðurkjördæmi. Þá er það
sent til dómsmálaráðuneytisins, svo
til þingsins sem sker úr um þetta.“
Leiðbeiningar misjafnar
„Það eru líka ýmis önnur atriði
sem við viljum fá á hreint,“ segir
Guðjón Arnar. „Við viljum vita
hvort að leiðbeiningar milli kjör-
dæma eru eins, t.d. hvernig vafa-
atkvæði eru túlkuð, við höfum dæmi
um að þau hafi verið túlkuð misjafnt
í kjördæmunum. Við viljum fá að
vita hvernig farið er með utankjör-
fundaratkvæði. Við viljum vita hvort
að framkvæmdin er eins á milli
kjördæma. Framkvæmdin er í ýms-
um atriðum á skjön við kosningalög-
in.“
Frjálslyndir vilja endurtalningu atkvæða
Framkvæmd á skjön
við kosningalögin