Morgunblaðið - 29.05.2003, Qupperneq 59

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FIMMTUDAGUR 29. MAÍ 2003 VERÐ Í LAUSASÖLU 190 KR. MEÐ VSK.
Sími 588 1200
Lágmúla og Smáratorgi
opið kl. 8-24
alla daga
RIÐA hefur greinst í sauðfé á
bænum Breiðabólsstað í Ölfusi.
Að sögn Sigurðar Sigurðarsonar,
dýralæknis á Keldum, verður
öllu fé á bænum, sem var um 100
sl. vetur, fargað á næstu dögum
og fé rannsakað á nærliggjandi
bæjum. Er þetta fyrsta riðutil-
fellið í Ölfusi í nærri tuttugu ár.
Síðast kom hún upp á bæ undir
Ingólfsfjalli árið 1984. Sigurður
segir það mikil vonbrigði að riða
skuli vera komin upp á þessu
svæði en vegna samgangs fjár og
viðskipta með fé óttist menn að
þetta verði ekki síðasta riðutil-
fellið.
Ásamt sveitarstjóra, búfjáreft-
irlitsmönnum og dýralæknum
fundaði Sigurður með bændum á
Breiðabólsstað í fyrrakvöld.
„Ákveðið var að taka á málinu
af fyllstu alvöru. Öllu fé á bænum
verður fargað sem fyrst. Síðan
verður farið í að skoða fé af
næstu bæjum, kanna hugsanleg-
ar smitleiðir og loka smitleiðum
vegna framtíðarinnar,“ segir
Sigurður. „Riða getur verið
mörg ár að búa um sig. Hún var
síðast í Ölfusinu árið 1984 en á
allt öðrum stað, eða undir Ing-
ólfsfjalli. Breiðabólsstaður er
einn ysti bærinn í Ölfusi. Árið
1983 var annað tilfelli í Reykja-
vík, sem tilheyrir sama varnar-
hólfi, landnámi Ingólfs. Þess
vegna er ólíklegt að eitthvert
samhengi sé milli fyrri tilvika og
þessa tilfellis núna. Þetta þýðir
að veikin hefur borist aftur inn á
svæðið og alls ekki víst að
Breiðabólsstaður sé fyrsti bær-
inn.“
Sigurður óttast að riðan geti
verið á fleiri bæjum í Ölfusi.
Skipti á hrútum hafi átt sér stað
og fé af mörgum öðrum bæjum
verið í fjárhúsinu á Breiðabóls-
stað vegna þess að þar hafi verið
skilarétt fyrir svæðið.
Þarf að farga fé í haust
Rætt var um það á fundinum í
fyrrakvöld að farga þyrfti meira
fé í haust. „Við munum funda
með bændum og fjáreigendum
fljótlega til að ræða þessi mál, fá
þá til samvinnu um að uppræta
riðuna sem allra fyrst,“ segir
Sigurður.
Einkenni sem vöktu grun á
Breiðabólsstað voru þrálátur
kláði í tveimur kindum, einkum í
hausnum. Ekki bar á taugaveikl-
un eða lömun en að sögn Sigurð-
ar eru einkenni riðusjúkdómsins
breytileg. Var dýralæknir kallað-
ur til um miðjan þennan mánuð
og eftir sýnatöku og rannsóknir
var það endanlega staðfest sl.
þriðjudag að um riðu væri að
ræða. Sigurður segir mikilvægt
að fjáreigendur fylgist með sínu
fé og láti vita um allt sem er
grunsamlegt. Sé uppi grunur um
riðu fái bændur slíka rannsókn
sér að kostnaðarlausu.
Fyrsta riðutilfellið í
Ölfusi frá árinu 1984
Öllu fé fargað á einum bæ og ótti
um riðu á fleiri bæjum í Ölfusi
ÞETTA er í annað sinn á þessu
ári sem riða greinist í sauðfé
hér á landi. Áður hafði komið
upp riða á bæ í Víðidal í V-
Húnavatnssýslu. Tvö tilfelli
komu upp á síðasta ári, bæði í A-
Húnavatnssýslu, og eitt tilfelli á
landinu árið 2001, í Árnessýslu.
Að sögn Sigurðar Sigurð-
arsonar dýralæknis hefur ekk-
ert riðutilfelli komið upp á nýju
svæði í 14 ár hér á landi. Við-
nám gegn riðu hófst fyrst árið
1978 með skipulögðum hætti en
talið er að veikin hafi náð há-
marki árið 1986 þegar riðubæir
voru meira en eitt hundrað tals-
ins. Það ár náðist samkomulag
milli stjórnvalda og samtaka
bænda um aðgerðir gegn þess-
um skæða og þráláta sjúkdómi.
„Þegar lítið ber á riðunni ár-
um saman er hættan sú að menn
verði kærulausir og fari að
versla með fé og flytja hey á
milli svæða. Veikin getur einnig
borist með öllu því sem óhreink-
ast hefur af sauðfé eða sauða-
taði. Við treystum á að allir sem
að málinu koma standi saman
að því að uppræta veikina sem
fyrst,“ segir Sigurður. Hann
bendir á að í nýrri reglugerð sé
kveðið á um bann í 20 ár við
verslun með sauðfé á riðusvæð-
um. Ljóst sé að sumir uni þessu
illa en „með illu skal illt út
reka“.
Annað tilfellið á árinu
ALLHARÐUR atgangur varð á baðströndinni í
Nauthólsvík í gær, þegar þessir vösku sveinar
stukku út í sjóinn og hófu leik undir heiðskírum
himni. Þrátt fyrir glaðasólskin var ekki miklum
lofthita til að dreifa, en það fékk lítið á þessa
stráka sem ærsluðust þangað til blóðið komst á
hreyfingu.
Dagurinn í gær var einn sá sólríkasti sunn-
anlands að undanförnu og er þokkaleg veðurspá
fyrir næstu daga. Á föstudag og laugardag er
spáð hægri austlægri átt og skýjuðu veðri með
köflum.
Morgunblaðið/Jim Smart
Sólinni fagnað í Nauthólsvík
Leiklistarsamband Ís-
lands undirbýr nú afhend-
ingu Grímunnar, íslensku
leiklistarverðlaunanna,
fyrir framúrskarandi
árangur á sviði atvinnu-
leiklistar á Íslandi. Stefnt
er að því að veita verðlaun-
in árlega og fer fyrsta af-
hending þeirra fram við
athöfn í Þjóðleikhúsinu 16.
júní nk. Einnig verða
Heiðursverðlaun Leiklist-
arsambandsins veitt fyrir
ævistarf í þágu leiklistar.
Sérstök valnefnd til-
nefnir sýningar og listamenn sem þykja hafa skarað
fram úr öðrum á leikárinu. Alls 91 sýning og yfir 700
listamenn frá yfir 30 leikhúsum og sjálfstæðum
sviðslistahópum eru gjaldgeng til verðlaunanna.
Samkeppni um verðlaunagripinn
Fimm sýningar hafa verið tilnefndar sem sýning
ársins 2003 en aðrar tilnefningar verða kynntar 5.
júní. Sýningarnar eru And Björk, of course … í leik-
stjórn Benedikts Erlingssonar; Kvetch, í leikstjórn
Stefáns Jónssonar; Rómeó og Júlía í leikstjórn Agn-
ars Jóns Egilssonar og Gísla Arnar Garðarssonar;
Sölumaður deyr í leikstjórn Þórhildar Þorleifs-
dóttur og Veislan í leikstjórn Stefáns Baldurssonar.
Hugmyndasamkeppni um verðlaunagripinn,
grímuna sjálfa, hefur verið haldin og bárust alls 25
tillögur. Tillaga Sigurðar Gunnars Steinþórssonar
gullsmíðameistara bar sigur úr býtum.
Íslensku leik-
listarverð-
launin afhent
Sigurður G. Stein-
þórsson með grímuna.
VERÐ á skelflettri rækju og
frystri rækju í skel hefur ekki ver-
ið lægra í um sex ár. Verðvísitala
á skelflettri rækju var í lok marz
síðastliðins tæpar 90 krónur á
kílóið, en í janúar 1997 var hún
94,50. Verðvísitala á frystri rækju
í skel var í marz 58,34 krónur, en
fór reyndar niður í 41,62 krónur í
febrúar. Fyrir rúmum sex árum
var vísitalan 76,70. Þessar upplýs-
ingar koma fram á heimasíðu
Verðlagsstofu skiptaverðs.
Mikil framleiðsluaukning hjá
Kandamönnum veldur verðlækk-
uninni, en þeir hafa margfaldað
framleiðsluna undanfarin ár.
Markaðurinn fyrir kaldsjávar-
rækju í Bandaríkjunum hefur
verið slakur svo Kanadamenn
hafa flutt megnið af rækju sinni til
Evrópu inn á markaði, sem fyrir
voru vel mettaðir.
Miklir erfiðleikar steðja nú að
bæði rækjuvinnslu og -veiðum
hér við land fyrir vikið. Verk-
smiðjum hefur þegar fækkað og
mun minna er veitt. Mörg skip
nýta ekki heimildir sínar á
Flæmska hattinum, vegna þess að
það borgar sig ekki. Þess vegna
hefur rækjuskipið Sunna SI til
dæmis hætt veiðum þar.
Staðan í rækjuvinnslu hjá Sam-
herja hefur verið með versta móti
og er ljóst að fyrirtækið verður að
lækka rækjuverð til viðskiptabáta
sinna um allt að 10% til að draga
úr taprekstri á vinnslunni.
Mikil
verð-
lækkun
á rækju

Svartnætti/C2