Morgunblaðið - 23.06.2003, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 MÁNUDAGUR 23. JÚNÍ 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Norrænt þing meinatækna
Samræma kröf-
ur um menntun
SAMSTARF nor-rænna meinatæknaer öflugt og þeir
láta einnig að sér kveða á
vettvangi Evrópusamtaka
meinatækna. Á nýafstað-
inni ráðstefnu norrænna
meinatækna í Tromsö í
Noregi var rætt hvernig
samræma megi kröfur til
meinatækna í Evrópu, til
að tryggja eitt vinnusvæði.
Kristín Hafsteinsdóttir,
formaður Meinatækna-
félags Íslands, er jafn-
framt nýkjörinn formaður
Norðurlandasamtaka
meinatækna, NML. Nor-
rænir meinatæknar halda
þing á tveggja ára fresti og
næst verður það haldið hér
á landi 2005.
– Hvert var viðfangsefni
þingsins í Noregi?
„Þessi þing eru alltaf tvískipt.
Annars vegar ræðum við fagið,
nýjustu rannsóknir og rannsókn-
araðferðir. Hins vegar ræðum við
mótun stéttarinnar, enda eru
meinatæknar enn að skapa sér
ímynd og koma sér betur fyrir í
kerfinu. Þetta gerum við bæði á
vettvangi NML og á vettvangi
Evrópusamtakanna, EPPS. Verk-
efni EPPS undanfarið hefur verið
að samræma þær kröfur sem
gerðar eru til meinatækna hvað
varðar menntun og starfsskyldur,
þannig að meinatæknar geti flust
til innan sameiginlegs vinnumark-
aðar í Evrópu, án þess að þurfa að
afla sér starfsréttinda að nýju í
því landi þar sem þeir kjósa að
setjast að. Þetta hefur verið tölu-
verður vandi, því mikill munur er
á milli menntunar og starfs-
skyldna meinatækna eftir lönd-
um.“
– Getur þú nefnt dæmi um slík-
an mun?
„Í Portúgal er málum til dæmis
allt öðru vísi háttað en hér. Fagið
er eingöngu karlafag, menntun
þeirra er lengri en meinatækna
víðast annars staðar og flestir
reka þeir eigin rannsóknarstofur.
Hér á landi eru meinatæknar með
BS-próf, að vísu BS-honors gráðu,
sem þýðir að 120 einingar eru að
baki. Í Þýskalandi hins vegar eru
meinatæknar með minni menntun
en víðast annars staðar. Og svo
hefur öll Austurblokkin komið inn
í Evrópusamtökin og þar koma
enn ný sjónarmið sem þarf að
huga að. Bakgrunnur meina-
tækna er því mjög ólíkur. Námið
er allt frá 3 árum upp í 6 ár. Sumir
kunna bara að raða upp sýnum og
undirbúa rannsóknir, en læknar
vinna verkið. Hér á landi hefur
það aldrei tíðkast, meinatæknar
fullvinna allar rannsóknir. Í Eng-
landi hafa þeir þann háttinn á, að
hafa starfshluta námsins langan,
enda hentar rannsóknarstofum
vel að hafa meinatækna lengi á
nemakaupi. Meinatæknar í Norð-
ur-Evrópu eru tvímælalaust með
hátt menntunarstig og meira
sjálfstæði í starfi en víða þekkist.“
– Er samræming þá óyfirstíg-
anlegt verkefni?
„Nei, nei, ekkert er
óyfirstíganlegt. Við
höfum þegar fundið
lágmarkssamnefnara
meinatækna, sem er
3–4 ára nám. Þar fyrir ofan kemur
svo sérfræðistig, sem er byltingin.
Okkur hefur ekki tekist að fá því
framgengt hér á landi að meina-
tæknar teljist sérfræðingar, þótt
þeir séu með masters-gráðu eða
jafnvel doktorsgráðu í faginu.
Þetta er erfitt, en það mun tak-
ast.“
– Hvað áttu við með að þeir telj-
ist sérfræðingar?
„Núna er það svo, að þeir
meinatæknar sem sækja sér
masters- eða doktorsgráðu njóta
þess í launum, en ekki í stöðu.
Samkvæmt lögum um meina-
tækna ber okkur að starfa undir
handleiðslu og á ábyrgð sérfræð-
inga. Þetta ákvæði hefur alltaf
verið túlkað á þann veg, að meina-
tæknar skuli starfa undir hand-
leiðslu lækna. Hvers vegna geta
meinatæknar ekki starfað undir
handleiðslu og á ábyrgð sérfróðra,
sérmenntaðra meinatækna, sem
eru með masters-gráðu eða dokt-
orspróf?“
– Hvað kemur í veg fyrir að
þessi breyting gangi í gegn hér á
landi?
„Í hvert skipti sem við leitum til
heilbrigðisráðuneytisins með hug-
myndir af þessu tagi, og það höf-
um við gert margoft, er erindi
okkar sent til Læknafélagsins og
þar er því hafnað.“
– Hversu mikilvægt er fyrir
ykkur að sækja ráðstefnur um
faglegan þátt starfsins?
„Mjög mikilvægt. Meinatæknar
eru hvorki læknar né líffræðing-
ar, heldur rannsóknarfólk. Við
þurfum að hittast til að deila
þekkingu á góðum vinnubrögðum,
fá að skoða rannsóknarstofur
hvert hjá öðru og fleira af því
tagi.“
– Hvernig er aðstaðan hér á
landi?
„Hún er mjög góð. Íslenskir
meinatæknar standa framarlega í
faginu. Á þinginu í
Tromsö kynntum við
íslenskar rannsóknir,
sem sýndu sérstaka
kristalla sem geta fallið
út í nýrum. Það vakti
mikla athygli að við hefðum sjálf-
ar unnið slíkar rannsóknir.
Meinatæknafélag Íslands er líka
mjög öflugt félag og samstaðan
innan þess er heimsfræg. Starfs-
aldur íslenskra meinatækna er
hár, hann er nú 32–33 ár á Land-
spítala – háskólasjúkrahúsi. Á
hverju ári útskrifast 9 meina-
tæknar, en atvinnuleysi er óþekkt
í okkar röðum.“
Kristín Hafsteinsdóttir

Kristín Hafsteinsdóttir, for-
maður Meinatæknafélags Ís-
lands, er fædd 23. febrúar 1951 í
Reykjavík, en alin upp í Keflavík
og Grindavík. Stúdent frá nátt-
úrufræðideild MR 1971 og fór
síðan í nám í meinatækni í
Tækniskóla Íslands. Sérgreinar
voru meinefnafræði og lífeðl-
isfræði. BA í ensku frá HÍ og
M.Phil. í bókmenntafræði við
Sydney-háskóla í Ástralíu. Krist-
ín hefur unnið sem meinatæknir
á Íslandi og í Englandi, starfað
við greinaskrif, kennslu og við
söfn. Hún á þrjú börn, Gísla Jök-
ul, Hafstein og Þorbjörgu.
Meinatæknar
teljist sér-
fræðingar
ÞEIR halda sínu striki strákarnir á Goðaborg NK þótt
meðalaldur áhafnarinnar sé rúm áttatíu ár. Það eru
þeir mágarnir Haukur Ólafsson 86 ára og Björgvin
Jónsson 75 ára sem stunda handfæraveiðar á Goða-
borg, sem er fjögurra tonna trilla, í dagakerfinu. Frek-
ar leiðinleg tíð hefur verið til sjósóknar fyrir þá félaga
og smábáta almennt að undanförnu, en oft hefur aflast
þokkalega þegar á sjó hefur gefið.
Morgunblaðið/Ágúst Blöndal
Hár meðalaldur á Goðaborginni
Neskaupstað. Morgunblaðið.