Morgunblaðið - 26.06.2003, Blaðsíða 25

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 26. JÚNÍ 2003 25
DR. HOWARD Gardner lagði
grundvöll að fjölgreindarkenningunni
í bók sinni Frames of Mind. Áður en
Gardner setti fram sínar hugmyndir
var talið að menn hefðu eina greind
sem allir hæfileikar okkar grundvöll-
uðust á. Gardner benti á að betra
væri að tala um átta greindir: Mál-
greind, rök-/stærðfræðigreind, rým-
isgreind, tónlistargreind, líkams-/
hreyfigreind, sjálfsþekkingargreind,
samskiptagreind og umhverf-
isgreind. Skýr afmörkun þessara
greinda er ekki til, og þær skarast að
einhverju leyti. Þrátt fyrir að dr.
Howard Gardner hafi sett fram þessa
faglegu og fræðilegu kenningu er hún
ekki ný. Almenningur hefur árum
saman vitað að menn eru eins mis-
jafnir og þeir eru margir. Fjölgreind-
arkenningin er miklu betri en einnar-
greindarkenningin, því hún
viðurkennir og leggur áherslu á að til
eru margar greindir sem grundvalla
mismunandi hæfileika einstaklinga.
Oft hefur verið sagt að David Beck-
ham sé heimskur. Þá er verið að vísa
til þess hve fátt „gáfulegt“ kemur út
úr honum. Þannig er verið að stimpla
hann, allan, sem heimskan fyrir að
vera með lélega málgreind og litla
þekkingu á þjóðfélagsmálum. Öllum
er þó ljóst að David Beckham er með
einstaka líkams-/hreyfigreind, og
meðal gáfuðustu manna á þessari
jörð á því sviði. En því miður fyrir
Beckham er hans sterka hlið ekki við-
urkennd sem greindarsvið og hann
því einfaldlega talinn heimskur fyrir
að vera slakur á því greindarsviði
(málgreind) sem helst er viðurkennt.
Í íslenskum grunnskólum er hóp-
miðað mál- og stærðfræðigreindar-
nám. Það þýðir að kennsluaðferðir og
námsefni taka mið af þörfum hóps og
byggjast að langmestu leyti á mál-
greind og stærðfræðigreind. Núver-
andi kerfi reynir þannig að steypa
alla í sama mót í stað þess að leyfa
hverjum einstaklingi að þroskast út
frá eigin þörfum og áhuga. Ekkert er
eins ósanngjarnt og sama meðhöndl-
un ólíkra einstaklinga.
Í Aðalnámskrá grunnskólans í
kafla um markmið og hlutverk
grunnskóla segir: „Grunnskólinn skal
leitast við að haga störfum sínum í
sem fyllstu samræmi við eðli og þarfir
nemenda og stuðla að alhliða þroska
hvers og eins.“ Þetta er nákvæmlega
það sem ætti að vera markmið grunn-
skólans. Til að ná því markmiði þarf
að breyta aðalnámskrá og kennsluað-
ferðum í grunnskólum.
Hættum að leggja áherslu á fyrir-
fram ákveðna þætti á tilteknum
greindarsviðum. Leggjum heldur
áherslu á öll greindarsviðin. Þarfir
nemendanna eiga að liggja til grund-
vallar náminu, og byggjast á sífellt
vaxandi sérfræðiþekkingu kennara
og annarra á uppeldissviði. Með ein-
staklingsmiðuðu fjölgreindarnámi er
ekki einungis líklegra að markmiðum
um „alhliða þroska“ verði náð, heldur
einnig að betri árangur náist á öllum
sviðum menntunar.
Nóg er komið af því að börnum á
Íslandi sé mismunað fyrir að vera
greind á mismunandi sviðum. Snill-
ingar í smíði, list, íþróttum, sam-
skiptum og ýmsum öðrum sviðum fá
„lélegt á samræmdu“ og eru þar af
leiðandi stimplaðir „heimskir“ því
samræmdu prófin eru „hið eina sanna
viðmið“ um verðleika nemenda. Það
er nóg komið af því að krakkar þurfi
að glíma við brostna sjálfsmynd
vegna ofuráherslu á gamlar hug-
myndir. Það er kominn tími til að
breyta.
Einstaklings-
miðað fjöl-
greindarnám
Eftir Kristin Má Ársælsson
og Guðrúnu Ástu Tryggvadóttur
Kristinn Már stundar nám í heimspeki
og félagsfræði við HÍ.
Guðrún Ásta er kennaranemi við KHÍ.
Guðrún ÁstaKristinn Már
UNDIRRITAÐUR rak augun í
grátklökka grein í Morgunblaðinu
laugardaginn 7. júní sl. eftir núver-
andi sveitarstjóra
Raufarhafnar-
hrepps, þar sem í
fyrirsögn er farið
fram á skilning og
umburðarlyndi
gagnvart Raufar-
hafnarbúum í þeim
erfiðleikum sem að byggðarlaginu
steðja. Í upphafi greinarinnar
skammast sveitarstjórinn út í fjöl-
miðla og eitt augnablik hélt undir-
ritaður að sveitarstjórinn núverandi
ætlaði sér að leiðrétta þá gegndar-
lausu vitleysu sem tröllriðið hefur
allri umfjöllun um fjármál Raufar-
hafnarhrepps sl. misseri, en það var
ekki svo gott. Fjölmiðlafárið hafði
allt í einu snúist gegn þeim sjálfum,
beint og óbeint, með blaðaskrifum
um kvótaleigu einstakra aðila. Þá
var allt í einu hægt að dýfa penna í
blek og snúast til varnar.
Undirritaður hefur margoft ætlað
sér að svara þeirri vitleysu sjálfur
sem fréttamenn hafa borið á borð
fyrir þjóðina, en staðist þá freist-
ingu þar til nú. Um þverbak keyrði
þegar Óli Björn, ritstjóri DV, full-
yrti í þættinum Hrafnaþingi í út-
varpi Sögu, að Raufarhafnar-
hreppur hefi tapað 280 m.kr. á
fjárfestingum í hlutabréfum á „gráa
markaðnum“.
Í þætti sínum vikuna á undan hélt
Gísli Sigurgeirsson, fréttamaður
RÚVAK, því fram og hafði eftir
áreiðanlegum heimildum, að Rauf-
arhafnarhreppur hefði tapað 200
m.kr. á umræddum hlutabréfum og
sl. haust fullyrti sveitarstjórinn á
Raufarhöfn að þetta væru a.m.k. 75
m.kr.
Það sjá það allir heilvita menn að
þessi málflutningur er með ólík-
indum og ekki annað hægt en tjá sig
um þessa endaleysu á opinberum
vettvangi.
Í allri þessari umræðu hefur und-
irritaður verið persónugerður, það
er honum að kenna hvernig komið
er. Þetta hefur passað núverandi
sveitarstjórn ákaflega vel enda hef-
ur hún fengið vorkunn og samúð
allra og þannig tekist að beina aug-
um fjölmiðla frá hinum raunveru-
lega vanda Raufarhafnarhrepps,
getuleysis þeirra sjálfra til þess að
takast á við þá erfiðleika sem fólgn-
ir eru í rekstri sveitarfélags þar
sem fólksfækkun og versnandi at-
vinnuástand gerir mönnum erfitt
fyrir.
Þar sem undirritaður hefur ítrek-
að verið bendlaður við þessi mál og
persóna hans dregin í svaðið af
sveitarstjórnarmönnum og stjórn-
endum á Raufarhöfn með óritskoð-
aðri aðstoð fjölmiðla verður gerð til-
raun til þess að svara fyrir sig hér.
Í fyrsta lagi skal það tekið fram
að undirritaður hefur aldrei selt
hlutabréf með tapi, en getur aug-
ljóslega ekki borið ábyrgð á gjörn-
ingum núverandi sveitarstjórnar í
þeim efnum.
Í öðru lagi tapaði Raufarhafnar-
hreppur hvorki 280, 200 né 75 millj-
ónum á fjárfestingum í hlutabréf-
um. Hið sanna er að fjárfestingar
Raufarhafnarhrepps í hlutabréfum
höfðu lækkað um 35 m. krónur sl.
haust.
Þetta er að vísu allt of mikið og
skal undirritaður verða fyrsti maður
til að viðurkenna það. En þó er allur
munur á þeirri tölu og þeim tölum
sem fjölmiðlar hafa gasprað um
undanfarin misseri, við undirleik
sveitarstjórnar.
Núverandi sveitarstjórn hefur
þrálátlega leitast við að draga inn í
umræðuna þá fjármuni sem lagðir
voru í tilraunir til eflingar og upp-
byggingar atvinnulífs á Raufarhöfn
og Kópaskeri. Þeim hefur þótt slíkt
háttalag jafngilda fjárfestingum í
hlutafélögum á „markaði“ og notað
öll tækifæri til þess að gagnrýna þá
viðleitni fyrrverandi meirihluta
sveitarstjórnar til þess að efla at-
vinnulíf á Raufarhöfn og þar með
búsetu á svæðinu.
Þá er komið að kjarna málsins,
hverju hefðu þessar 35 m. breytt í
stöðunni eins og hún er í dag á
Raufarhöfn? Myndi sveitarstjórn
leggja þessa fjármuni fram sem
hlutafé Jökli ehf. til handa? Í ljósi
andúðar þeirra á afskiptum sveitar-
félaga af atvinnulífinu er það dregið
í efa og erum við þá komin á upp-
hafsreit.
Vandinn á Raufarhöfn snýst ekki
um það hvort sveitarfélagið fjárfesti
í hlutabréfum eður ei. Vandinn er
sá, og eingöngu sá, að samfara mik-
illi fækkun íbúa hrundi rækjustofn-
inn í Öxarfirði og loðna nánast hætti
að berast til Raufarhafnar með
þeim afleiðingum að tekjur sveitar-
félagsins hrundu.
Illa gekk, og nánast ekki hægt, að
bregðast við þessu hruni með stór-
kostlegum samdrætti í útgjöldum.
Það er ekki valkostur fyrir nokkurt
sveitarfélag, undir þessu kring-
umstæðum, að skerða þjónustu við
íbúana í takt við tekjurýrnunina.
Raufarhafnarbúar verða að sætta
sig við lágmarksþjónustu fyrir og
frekari skerðing hennar ýtir undir
enn meiri fækkun íbúa, sem aftur
skerðir tekjur sveitarfélagsins og
svo koll af kolli.
Lesendur kannski spyrja sig í
hvað Raufarhafnarhreppur setti
megnið af þeim fjármunum sem
hann fékk fyrir söluna á hlutabréf-
unum í Jökli hf.
Því er fljótsvarað, þeir voru not-
aðir til að greiða niður skuldir, í
leikskólann, grunnskólann, hafnar-
framkvæmdir, umhverfismál,
íþrótta- og tómstundamál, eflingu
atvinnulífsins á starfssvæði sveitar-
félagsins, almennan rekstur og síð-
ast enn ekki síst, í ljósi stórkostlega
vel úthugsaðra tillagna starfshóps
um aðgerðir á Raufarhöfn, endur-
bætur á Hótel Norðurljósum.
Sem sagt stærsti hlutinn af þess-
um margumtöluðu fjármunum fór í
rekstur þeirra málaflokka sem
sveitarfélögum er uppálagt sam-
kvæmt lögum að sinna og til efl-
ingar ferðamannaiðnaðar, atvinnu-
lífs og í hafnarframkvæmdir.
Í ljósi þessa að núverandi sjálf-
kjörin sveitarstjórn Raufarhafnar-
hrepps hefur notað öll tækifæri til
þessa, að bera fyrir sig tap af völd-
um undirritaðs sem ástæðu þeirra
erfiðleika sem nú steðja að byggðar-
laginu hefur hún engan skilning né
vorkunn úr þeirri átt. Annað gildir
um óbreytta íbúa á Raufarhöfn, þeir
eiga samúð mína alla, tilneyddir að
gera sér að góðu stjórnarfarið sem í
boði er. Undirritaður vonar að með
skrifum þessum hafi lesendur og þá
fréttamenn sérstaklega áttað sig á
því að ekki er allt sem sýnist í
fréttaflutningnum að norðan. Sé
frekari skýringa þörf verða þær
góðfúslega veittar.
Sýna hverju
skilning?
Eftir Reyni Þorsteinsson
Höfundur er fyrrverandi sveit-
arstjóri Raufarhafnarhrepps.
UMRÆÐA síðustu daga hefur
annars vegar snúist um athafna-
skáld í Reykjavík sem voru svo vit-
laus að „fatta“ ekki
að 150 millj. kr. sem
lagðar voru í rekst-
ur þeirra voru ekki
bara himnasending
heldur illa fengið fé
og hins vegar fólk
sem missir allt sitt
við uppsagnir á Raufarhöfn vegna
þess að „óskabarn þjóðarinnar“,
Eimskip, og undirfélög töpuðu
hvorki meira né minna en 50 millj-
ónum króna á að borga þessu lág-
launadóti á Raufinni kaup fyrir 8–
10 tíma dagvinnu.
Það er augljóst að það getur
ekki gengið lengur að mylja pen-
inga undir þetta sviplausa fólk í
dreifbýli Íslands.
Það gengur ekki að henda 50
millj. kr. í atvinnurekstur á hjara
veraldar árlega, bara vegna þess
að gengisstefnan er í frjálsu falli –
eins og það heitir á nútímaíslensku
– og þess vegna er útflutningsvara
Íslendinga seld á undirverði. Þetta
þolir mín þjóð ekki. Við sem lærð-
um að vitna í skáldin, sbr. greinar-
heiti í upphafi, hættum að vitna í
bókmenntir á síðasta áratug lið-
innar aldar og höfum síðan vitnað í
athafnaskáldin. Drengina sem
myndast svo vel í glanstímarit-
unum, drengina sem voru svo
snjallir að þeir gátu veðsett eignir
sínar á tvöföldu matsverði til þess
að skapa verðmæta vöru, ekki fisk-
fjanda til útflutnings, heldur enda-
lausa síbylju á ljósvakanum. Við,
dreifbýlingarnir, fólkið á Norður-
slóð, sem getum ekki fengið einnar
milljónar kr. lán út á nýbyggt hús
án veðbanda, hrífumst af því að
drengirnir fyrir sunnan, með flotta
útlitið, fá þó alltént lán hjá lána-
stofnunum út á tvöfalt verðgildi
íbúða sinna í Reykjavík.
Það eru ekki bara athafna-
skáldin sem gera það gott og hafa
útlit sem hæfir fjölmiðlum, við eig-
um líka farsæla athafnabændur,
menn sem lifa ekki á skítastyrkjum
á mörkum hins byggilega heims,
vaðandi þúfnakargann á sauð-
skinnsskóm. Nei. við eigum bænd-
ur sem stækka og byggja upp bú
sín með aðstoð iðnaðarmanna og
þeirra sem trúa á „frjálsa verð-
myndun“. Þegar þessir athafna-
bændur geta ekki lengur borgað,
eiga enga „frjálsa peninga“ lengur,
setja þeir þumalskrúfu á bankana
og fá hjá fjármálaspekúlöntum
þeirra stofnana ekki milljón hér og
milljón þar, heldur milljarða króna,
væntanlega með veði í jörðum sem
fengist ekki króna fyrir í Evrópu
vegna þess að þær geta ekki end-
urnýtt húsdýraáburðinn.
Hvar eru núna málsvarar ís-
lenskrar náttúru? Eru þeir veður-
tepptir á hálendi Austurlands eða
kemur þeim ekki við láglaunafólkið
í landinu? Eru athafnaskáldin, sem
að sögn íslenskra fjölmiðla urðu
fyrir þeim persónulega, mannlega
harmleik að taka óvart við hundr-
uðum milljóna króna, bestu vinir
fólksins sem barðist fyrir náttúru
Íslands á Austurvelli?
Vont er þeirra ranglæti, en verra
þeirra réttlæti.
Réttlætið í heimi frjálsrar mark-
aðshyggju snýst um að dýrka at-
hafnaskáld, sem því miður misstu
af tímanum í skólanum þegar
kennt var um rétta hegðun og
ranga, vel fengið fé og illa fengið.
Lokum sem fyrst frystihúsum
dreifbýlisins og sendum okkur öll
suður til að skúra skítinn undan
harmsögulegum óknyttastrákum.
Hættum að hugsa í réttlátum
vinnulaunum fyrir vel unnin störf,
hugsum heldur í myndum úr glans-
tímaritum. Grátum ógæfu strák-
anna sem lentu í því að fá á annað
hundrað milljónir króna óvart í
rekstur sinn úr pyngju okkar lág-
launafólksins. Hættum að nöldra.
Hvenær drepur
maður mann?
Eftir Ágústu Þorkelsdóttur
Höfundur er læknaritari og-
fyrrverandi bóndi.
Er vinningur
í lokinu?
Utanlandsferðir, siglingar,
sjónvörp og fjöldinn allur af
öðrum glæsilegum vinningum.
, ,

.
Púðurfarða - TEINT EXPERT CONFORT
Verulega þunn áferð sem veitir þér unaðslega
tilfinningu allan daginn. Þekur vel og gefur
náttúrulegt og matt yfirbragð.
Mattan krem farða - TEINT TENDRE MAT
Mjúkur farði sem þekur vel og veitir þér
silkimjúka teygjanlega áferð.
Kynning í Clöru Kringlunni
fimmtudaginn 26. og föstudaginn 27. júní.
Við erum í sumarskapi og gefum líka
20% afslátt af öllum varalitum.
Guerlain kynnir tvo nýja andlitsfarða
Aðrir útsölustaðir:
Andorra, Hafnafirði
Betri Líðan, Akureyri
Clara, Kringlunni
Hygea, Krynglunni
Hygea, Laugavegi
Hygea, Smáralind
Keflavíkur Apótek
Nýtt Útlit, Selfossi
Snyrtivöruverslunin Glæsibæ
Snyrtistofan Guerlain
Snyrtistofan Nelori
Stella, Bankastræti