Morgunblaðið - 29.10.2003, Side 1

STOFNAÐ 1913 293. TBL. 91. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 29. OKTÓBER 2003 PRENTSMIÐJA ÁRVAKURS HF. mbl.is
Tölvur á
leikskólum
Iðavöllur á Akureyri fær evr-
ópsk verðlaun Daglegt líf 21
Mezzoforte
í viðræðum
Mezzoforte ræðir við þýska
útgáfu um nýja plötu Fólk 45
Ragnar Óskarsson í fremstu
röð í Frakklandi Íþróttir 40
Kominn á
fulla ferð
SIGURÐUR Bessason, formaður Eflingar – stétt-
arfélags, segir að verkalýðshreyfingin muni ekki
ljúka viðræðum við ríkið um gerð nýs kjarasamn-
ings fyrr en búið sé að jafna þann mun sem sé á
réttindum félaga í ASÍ sem starfa hjá ríkinu og op-
inberra starfsmanna. „Við munum ekki standa
upp frá samningaborði við ríkið fyrr en búið er að
jafna þennan mun,“ segir Sigurður.
Hann segist líta svo á að fjármálaráðherra hafi
ekki efnt það loforð sem hann gaf 13. desember
2001 í tengslum við endurnýjun á kjarasamning-
um um að jafna þennan mun á réttindum.
Ekki gangi til lengdar að fólk sem starfi hlið við
hlið hjá ríkinu sé með mismunandi réttindi, eins og
t.d. í lífeyrismálum og varðandi veikindarétt.
Sigurður segir að fjármálaráðherra hafi fengið
góðan tíma til að finna lausn á þessu máli. Hann
hafi í desember 2001 lýst yfir að hann ætlaði að
jafna þennan réttindamun, en ekki gert það enn. Í
komandi kjaraviðræðum verði hann að svara því
hvernig stjórnvöld ætli að jafna þennan mun.
Ætlum okkur hlut í auknum hagvexti
Efling, í samstarfi við Hlíf í Hafnarfirði og
Verkalýðs- og sjómannafélag Keflavíkur, en þessi
félög mynda Flóabandalagið, hefur kynnt vinnu-
veitendum helstu áherslur í kjaraviðræðum sem
fara í hönd. Félagið gerir þá kröfu til samtaka
vinnuveitenda og ríkisins að þau skýri launastefnu
sína og skilgreini hvort hún samrýmist þeim al-
mennu markmiðum sem félagið hefur sett fram
um minnkandi launamun og stöðugleika.
Sigurður segir að félögin leggi megináherslur á
hækkun lægstu launa með áherslu á hækkun
taxtakaups en almenna prósentuhækkun á önnur
laun. Þessi krafa um hækkun lægstu launa hafi
komið mjög skýrt fram í könnun sem félagið hafi
staðið fyrir meðal félagsmanna í Flóabandalaginu.
„Það bendir allt til þess að það verði verulegur
hagvöxtur hér á landi næstu 2-3 árin. Almennt
launafólk ætlar sér að fá sinn hlut af þeim hagvexti
sem er framundan,“ segir Sigurður.
Í áherslum Eflingar segir að lág verðbólga og
almennur stöðugleiki tryggi að launahækkanir
skili sér í auknum kaupmætti. Framlag almenns
verkafólks, eitt og sér, haldi hins vegar ekki niðri
verðbólgu. „Launahækkanir sem miða að hægt
vaxandi kaupmætti í umhverfi þar sem aðrir hóp-
ar eru fyrirfram ákveðnir í að sækja meira, stang-
ast á við það markmið að draga úr auknum launa-
mun síðustu ára.“
Krefst efnda fyrirheits um jafnan rétt launafólks hjá ríki og opinberra starfsmanna
Stöndum ekki upp fyrr en
búið er að jafna þennan mun
Duncan Smith hefur undanfarið sætt
mikilli og vaxandi gagnrýni fyrir
skort á leiðtogahæfileikum og per-
sónutöfrum. Í gær varð svo ljóst að
25 þingmenn Íhaldsflokksins höfðu
formlega krafist atkvæðagreiðslu,
og samkvæmt reglum flokksins
verður hún þá að fara fram.
Úrslit munu væntanlega liggja
fyrir um klukkan 19 í kvöld, og hafi
innan við helmingur þingmanna
Íhaldsflokksins, sem eru alls 165,
lýst stuðningi við Duncan Smith
verður efnt til leiðtogakjörs, en hon-
um er ekki heimilt að gefa kost á sér
í því.
Eftir að ljóst var orðið í gær að at-
kvæðagreiðsla um vantraust mundi
fara fram ávarpaði Duncan Smith
fréttamenn og sagði þá m.a. að ekki
kæmi til greina að hann segði af sér
fremur en að berjast fyrir því að
leiða flokkinn áfram.
Í skriflegri yfirlýsingu sagði hann
að leiðtogakjör væri mikið óráð og
myndu kjósendur flokksins telja það
til marks um örvæntingu og lítils-
virðingu, og því myndi það draga
mjög úr möguleikum flokksins á
sigri í næstu kosningum.
Fimm þingmenn sem sitja í
stjórnarandstöðuráðuneyti Duncans
Smiths lýstu í gær stuðningi við
hann, þau Michael Ancram, Michael
Howard, Oliver Letwin, Theresa
May og David Davis. Nokkur þeirra
hafa reyndar verið nefnd sem hugs-
anlegir arftakar Duncans Smiths fái
hann ekki nægan stuðning í at-
kvæðagreiðslunni í dag.
Duncan Smith
rær lífróður
Atkvæði greidd um vantraust í dag
ÞINGMENN breska Íhaldsflokksins greiða í kvöld atkvæði um
hvort lýsa beri vantrausti á leiðtoga flokksins, Iain Duncan Smith.
Hann kvaðst í gær myndu berjast fyrir því að leiða flokkinn áfram og
hafa betur í þingkosningum er haldnar verða ekki síðar en 2006.
Reuters
Iain Duncan Smith ávarpar frétta-
menn á fundi í London í gær.

Duncan Smith berst/27
London. AP.
Ekki
fleiri
hermenn
til Íraks
GEORGE W.
Bush Banda-
ríkjaforseti
sagði í gær að
engin áform
væru uppi um
að senda fleiri
hermenn til
Íraks þótt illa
gengi að koma þar á lögum og
reglu. Hann útilokaði þó ekki
að til þess myndi koma. Lagði
Bush áherslu á það á frétta-
mannafundi sem hann hélt í
garði Hvíta hússins að Banda-
ríkin myndu ekki láta árásir á
óbreytta borgara í Írak draga
úr sér kjark en tugir manna
hafa fallið í sjálfsmorðsárásum
þar undanfarna tvo daga.
Bush sagði nú unnið að því að
finna út hverjir stóðu að baki
árásunum í Bagdad á mánudag,
sem kostuðu 43 lífið. Sagðist
hann gefa sér að um stuðnings-
menn Saddams Husseins, fyrr-
verandi forseta Íraks, væri að
ræða og/eða erlenda hryðju-
verkamenn. „Írak er hættulegt
land. Írak er hættulegt land
vegna þess að til eru þeir sem
umbera ekki tilhugsunina um
frjálst og friðsamt Írak,“ sagði
forsetinn meðal annars.
Bush varaði stjórnvöld í Sýr-
landi og Íran við að liðsinna er-
lendum hryðjuverkamönnum.
Fyrr í gær höfðu ráðamenn í
Teheran ítrekað að þeir hygð-
ust ekki framselja meinta liðs-
menn al-Qaeda-hryðjuverka-
samtakanna sem eru í haldi í
Íran til Bandaríkjanna. Réttað
yrði yfir þeim í Íran.

Bílsprengja/15
George W. Bush
Washington, Teheran. AFP, AP.
„ÞAÐ er hreinlega ekki hægt að
lýsa ástandinu hérna núna,“ segir
Kristrún Pálsdóttir Hoydal, sem
búsett er í San Diego í Kaliforníu en
þar hafa miklir skógareldar brunn-
ið undanfarna daga. Bróðir hennar,
Páll Pálsson, er slökkviliðsmaður
og hefur hann verið í eldlínunni síð-
ustu þrjá sólarhringana. „Við vor-
um virkilega hrædd um hann í byrj-
un,“ segir Kristrún. „Hann hefur
hins vegar látið vita af sér og er
raunar kominn í stutta pásu núna.“
Sautján manns að minnsta kosti
hafa látist af völdum skógareld-
anna í Kaliforníu og a.m.k. 1.552
hús hafa brunnið til kaldra kola. Yf-
ir 10.000 slökkviliðsmenn reyna að
hefta útbreiðslu eldanna sem hafa
eyðilagt 200 þúsund hektara lands.
Kristrún segist í samtali við
Morgunblaðið búa nálægt strand-
lengjunni í San Diego og eldar hafi
því ekki brunnið í næsta nágrenni
við heimili hennar. Annar bróðir
hennar, Jón Pálsson, þurfti hins
vegar að flýja sitt heimili en hann
býr í um tuttugu mínútna fjarlægð.
Skaut Kristrún skjólshúsi yfir bróð-
ur sinn, eiginkonu hans og tvö börn.
Fólk beðið að vera heima
Gífurlegur reykur og aska er yfir
San Diego og segir Kristrún að
ekki sé hægt að fara út úr húsi. Það
sé stórhættulegt vegna reyksins og
öskunnar. „Það eru allir skólar lok-
aðir. Það eru allar skrifstofur lok-
aðar, allir hafa verið beðnir um að
vera heima og fara ekki í vinnu.
Það er búið að tilkynna að skólar
verði lokaðir áfram á morgun,“
segir Kristrún. „Við erum beðin um
að hleypa börnunum okkar alls
ekki út og hafa alla glugga lokaða.“
Kristrún er heimavinnandi hús-
móðir og er því heima hjá dætrum
sínum tveimur og börnum Jóns.
Hún segir að Jón hafi aftur á móti
farið í vinnu í gær. „Hann er yfir-
kokkur á einu stærsta spilavítishót-
elinu hérna í einu úthverfa San
Diego þar sem eldar brunnu. Þeir
hleyptu honum í gegn til að hann
gæti farið að elda mat handa
slökkviliðsmönnunum og fólkinu
sem hefur misst heimili sín.
Við náum engu sambandi við
hann í augnablikinu, hann er önn-
um kafinn. Þessir slökkviliðsmenn
eru búnir að vera á vakt í meira en
48 tíma. Við erum áhyggjufull því
þeir eru orðnir virkilega þreyttir.“
Kristrún er formaður Íslendinga-
félagsins í San Diego. Hún fluttist
til San Diego fyrir 23 árum ásamt
bræðrum sínum og foreldrum, Páli
Guðmundssyni og Soffíu Vatnsdal,
sem nú er látin. /14
AP
„Ekki hægt að lýsa ástandinu“