Morgunblaðið - 29.10.2003, Qupperneq 12

FRÉTTIR
12 MIÐVIKUDAGUR 29. OKTÓBER 2003 MORGUNBLAÐIÐ
Á ÞRIÐJA hundrað manns tók
þátt í afmælishátíð hjúkrunarheim-
ilisins Sólvangs um helgina en að
sögn Sveins Guðbjartssonar for-
stjóra er heimilisandinn sem þar
ríkir starfsfólki og sjúklingum sér-
lega mikilvægur.
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti
Íslands, var meðal gesta en að
auki komu ráðherrar, þingmenn,
forstöðumenn annarra stofnana og
bæjarfulltrúar til að samgleðjast
aðstandendum og vistmönnum Sól-
vangs á þessum tímamótum. „Hér
opnuðum við allar deildir, alveg
frá þvottahúsi og upp í rishæð þar
sem bókasafnið okkar er. Fólk
gekk hér um, skoðaði og naut leið-
sagnar starfsmanna,“ segir Sveinn.
Aldraðir eiga það besta skilið
Sólvangur er hjúkrunarheimili
aldraðra og að sögn Sveins er þar
sérlega góð þjónusta við aldraða.
„Hér eru 82 sjúklingar sem fá not-
ið þeirrar bestu umönnunar sem
völ er á. Við vildum hafa meira
svigrúm en það gerist ekki fyrr en
fyrirhuguð viðbygging, sem ráða-
menn hafa samþykkt, rís. Þá get-
um við stokkað aðeins upp og til
dæmis er gert ráð fyrir sérstakri
deild fyrir Alzheimersjúklinga sem
nú eru á öðrum deildum. Að auki
verður hér deild fyrir geðfatlaða
sem sárlega vantar í dag.“ Að
sögn Sveins var Sólvangur vígður
25. október 1953 en þá hafði bygg-
ing hússins tekið átta ár. „Hún
þótti vegleg og vel frá hlutum
gengið. Sólvangur hefur þó tekið
miklum breytingum á liðnum ár-
um. Í dag starfa hér 180 manns og
þess má geta að 17 starfsmenn
hafa starfað í yfir tuttugu ár á
þessum stað. Heimilisandinn er af-
skaplega notalegur, sem hefur
mikla þýðingu fyrir starfsfólk og
sjúklinga.“
Sveinn bendir á að það sé skylda
okkar að veita öldruðum bestu
hjúkrun og aðhlynningu sem völ er
á. „Hverjir eiga það frekar skilið
en þeir sem staðið hafa undir vel-
megun í þessu landi? Baráttan við
að standa undir þeim kostnaði sem
fylgir því að sinna okkar skyldum
er ströng og oft lýjandi en ánægja,
gleði og þakklæti bætir erfiði
stjórnenda upp.“
Sveinn segir að á tímamótum
sem þessum sé hann sérlega þakk-
látur öllum þeim einstaklingum og
félagasamtökum sem hafa sýnt
Sólvangi velvild og tryggð með
ómetanlegum gjöfum.
Framsýni mál aldrei skorta
Að auki er hann ánægður með
framgöngu þeirra ráðamanna sem
hafa sýnt skilning á nauðsyn upp-
byggingar, endurbóta og þjónustu
á Sólvangi. „Án þeirra aðstoðar
væri hér allt með öðrum hætti í
dag. Framsýni og jákvætt viðhorf
gagnvart góðri þjónustu og nauð-
syn á viðhaldi og endurbótum má
aldrei skorta ef vel á að takast.“
Fjölmenni á 50 ára afmælisfagnaði hjúkrunarheimilisins Sólvangs
Heimilisandinn í fyrirrúmi
Á þriðja hundrað manns tók þátt í afmælishátíð Sólvangs um síðustu helgi og naut leiðsagnar starfsmanna.
Ljósmynd/Gunnar G. Vigfússon
Ólafur Ragnar Grímsson, forseti Íslands, var meðal gesta á hátíðinni.
LÍFEYRISÞEGI í Reykjavík hefur
stefnt íslenska ríkinu vegna álagn-
ingar tekjuskatts á greiðslur úr Líf-
eyrissjóðnum Framsýn fyrir tekju-
árið 2001. Skv. ákvörðun
skattstjórans í Reykjavík, í júlí 2002,
vegna tekna lífeyrisþegans fyrir árið
2001, var ávöxtunarhluti lífeyris-
greiðslna stefnanda skattlagður með
sömu skattprósentu og almennar
launatekjuur, þ.e. með 38,78% skatti,
að því er fram kemur í stefnunni.
Lífeyrisþeginn telur á hinn bóginn
að ríkinu beri að skattleggja þann
hluta greiðslnanna úr lífeyrissjóðn-
um sem feli í sér vexti, verðbætur og
aðra ávöxtun innborgaðs iðgjalds í
lífeyrissjóðinn með sömu skattpró-
sentu og aðrar fjármagnstekjur, þ.e
með 10% skatti. Lífeyrisþeginn vill
að þetta verði viðurkennt með dómi
sem og að fyrrgreind ákvörðun
skattstjórans verði felld úr gildi.
Ríkislögmaður hefur fyrir hönd ís-
lenska ríkisins gert kröfu um að mál-
inu verði vísað frá dómi en til vara að
ríkið verði sýknað af öllum kröfum
stefnanda. Í greinargerð Einars
Karls Hallvarðssonar lögmanns
kemur m.a. fram að í stefnunni sé
ekki að finna ótvíræðar tölulegar
forsendur fyrir kröfunni, þ.e. hvaða
hluta teknanna stefnandi telji vera
fjármagnstekjur og hvaða hluta
ekki. Segir í greinargerðinni að kröf-
ur stefnanda varði því í raun ímynd-
að álitaefni og hagsmuni sem ekki
séu skilgreindir „sem hluti af þeim
lífeyrisgreiðslum sem stefnandi fékk
frá Lífeyrissjóðnum Framsýn“. Mál-
flutningur um frávísunarkröfuna fór
fyrir Héraðsdómi Reykjavíkur í síð-
ustu viku. Búist er við því að nið-
urstaðan liggi fyrir innan nokkurra
vikna.
Ólögmæt mismunun
Jónas Þór Guðmundsson lögmað-
ur flytur málið fyrir hönd stefnanda.
Í stefnu hans kemur m.a. fram að
skv. reglum og lögum, s.s. lögum um
tekjuskatt og eignarskatt, hafi
vinnuveitendur um margra ára skeið
dregið 4% af launum starfsmanna,
þ. á m. af launum stefnanda, og
greitt til lífeyrissjóðs ásamt 6% mót-
framlagi. „Lengst af hefur ekki verið
greiddur skattur af þessum 4% laun-
um, fyrr en við útgreiðslu lífeyris úr
lífeyrissjóði. Þetta felur m.ö.o. í sér,
að lengst af hefur einvörðungu verið
greiddur skattur af 96% af launa-
tekjum, þegar þær falla til, en skatt-
greiðslum hefur verið frestað af
þeim 4% af launum, sem greidd eru
sem iðgjald til lífeyrissjóða, þar til
við útborgun úr sjóðnum.“
Síðan segir að við útborgun lífeyr-
is úr lífeyrissjóði hafi lífeyrisþegum,
þ. á m. stefnanda, verið gert að
greiða skattinn – en ekki eingöngu af
höfuðstólnum, sem innborgað ið-
gjald launþega og avinnurekenda
hafi myndað – heldur einnig af vöxt-
um, verðbótum og annarri ávöxtun.
Sá skattur hafi verið 38,78% vegna
tekjuársins 2002.
Í stefnunni er greint frá því að
10% fjármagnstekjuskattur hafi ver-
ið tekinn upp árið 1996, með breyt-
ingum á lögum um tekjuskatt og
eignarskatt. Segir að tilgangur
skattsins hafi fyrst og fremst verið
sá að samræma skattlagningu allra
fjármagnstekna einstaklinga. „Þrátt
fyrir þennan tilgang var 10% fjár-
magnstekjuskatturinn ekki látinn
taka til vaxta, verðbóta og annarrar
ávöxtunar af iðgjaldi til lífeyrissjóða.
Var það eini flokkur fjármagnstekna
einstaklinga, sem ekki féll undir hinn
sérstaka fjármagnstekjuskatt.“
Í stefnunni segir að þetta fyrir-
komulag fari m.a. í bága við ákvæði
stjórnarskrárinnar og við ákvæði
mannréttindasáttmála Evrópu. Þ.e.
að „það feli í sér ólögmæta mismun-
un með tilliti til skerðingar á stjórn-
skipulega vernduðum eignum stefn-
anda að skattleggja ávöxtunarhluta
greiðslna hans úr lífeyrissjóði með
sömu skattprósentu og launatekjur,
en ekki með sömu skattprósentu og
tekjur af öðru fjármagni, þ.e. 10%
fjármagnstekjuskatti.“
Stefna ríki vegna álagningar tekjuskatts á ávöxtun lífeyris
Segir kröfuna varða
ímyndað álitaefni
AFBRIGÐI af ótta – klámvæðingin
og áhrif hennar er yfirskrift sýning-
ar sem staðalímyndahópur Femín-
istafélags Íslands opnaði í Nýlista-
safninu á mánudag. Að sögn
Katrínar Önnu Guðmundsdóttur,
ráðskonu í staðalímyndahópi, er til-
gangur sýningarinnar að fræða fólk
um það efni sem er birt á vinsælum
vefsíðum.
„Þetta er allt efni sem er aðgengi-
legt af íslenskum vefsíðum. Þetta er
efni sem er búið að safna saman og
matreiða ofan í íslenska neytendur.
Við sýnum á sama tíma myndræna
efnið og svo þau viðhorf í garð
kvenna sem birtast á Netinu. Við er-
um í raun að sýna hvaða áhrif klám-
væðingin hefur.“
Að sögn Katrínar Önnu verður
jafnframt sýnt efni úr tímaritum og
blöðum með það að markmiði að
vekja fólk til umhugsunar um það
efni sem er í boði. „Við tölum oft um
að jafnrétti komi með yngri kynslóð-
inni en þetta efni er á íslenskum vef-
síðum sem eru mjög vinsælar meðal
ungs fólks,“ segir Katrín Anna og
bætir við að efnið sé svo sannarlega
ekki í anda jafnréttis.
Morgunblaðið/Jim Smart
Matreitt ofan í
íslenska neytendur
Sýning á áhrifum klámvæðingarinnar
INNLÖGNUM á sólarhringsdeildir
Landspítala – háskólasjúkrahúss
(LSH) fer fækkandi en komum á
dag- og göngudeildir fjölgandi, skv.
nýútkomnum stjórnunarupplýsing-
um LSH fyrir fyrstu níu mánuði
ársins. Er þessi þróun í takt við
stefnu spítalans og þróunina í hin-
um vestræna heimi að sögn Önnu
Lilju Gunnarsdóttur, framkvæmda-
stjóra fjárreiðna og upplýsinga.
Legum á sólarhringsdeildir hefur
fækkað um 2,8% og legudögum um
6,2% milli ára. Meðallegutími heldur
áfram að styttast og fer úr 9,1 dög-
um í 8,8 daga á spítalanum í heild.
Ef aðeins er litið til bráðadeilda þá
styttist meðallegutíminn frá 5,2
dögum í 5,1 dag. Komur á dagdeild-
ir jukust um 6,3% á þessu ári og um
4,2% á göngudeildum. Skurðaðgerð-
um fjölgar um 3,1% og fjölgunin
nær til nær allra sérgreina utan
augnaðgerða á dagdeild spítalans.
DRG-kerfi gerir kleift að
breyta fjármögnun spítalans
Unnið er skipulega að því á spít-
alanum að innleiða alþjóðlegt mæl-
ingarkerfi (DRG) sem mælir fram-
leiðslu á sjúkrahúsum, skv.
upplýsingum Önnu Lilju. „Kostir
DRG-kerfisins eru þeir að við get-
um mælt framleiðsluna með alþjóð-
legum mælikvarða þannig að við
getum borið okkur saman við sam-
bærileg sjúkrahús erlendis,“ segir
hún.
Að sögn Önnu nýtist DRG-kerfið
sem grundvöllur að fjárveitingum
sem byggðar eru á verkefnum.
„Þegar við verðum búin að koma
þessu inn, sem verður á næsta ári,
þá verður spítalinn tilbúinn fyrir
sína hönd að breyta fjármögnun
spítalans úr föstum fjárlögum yfir í
fjárlög sem taka mið af umfangi. Þá
selur spítalinn þjónustuna og
stjórnvöld yrðu þá kaupendur að
þjónustunni. Þetta yrði að sjálf-
sögðu framleiðsluhvetjandi,“ segir
Anna.
Umrætt kerfi sem nefnt hefur
verið „sjúkdómatengdir flokkar“ er
upprunnið í Bandaríkjunum.
Legudögum
á LSH fækk-
ar um 6,2%