Pressan - 05.12.1991, Blaðsíða 13

FIMMTUDAGUR PRESSAN 5. DESEMBER 1991
13
Bíldudalur
Httppuum
SXUUMK
MILLJÚN lí
IVHUA FJM.8KYLM
Bíldudalur. Hreppurinn skuldar 97 milljónir og á síðustu fimm árum hafa
243 milljónir runnið til Fiskvinnslunnar/Útgerðarfélagsins frá Byggða-
stofnun, Hlutafjársjóði og Atvinnutryggingasjóði. Séu þessar tölur lagðar
saman koma út 340 milljónir eða liðlega 910 þúsund á hvern fbúa.
0g stendur í málaferlum til að innheimta gjöld af atvinnurekendunum á staðnum.
Bíldudalshreppur og fyrirtækin
þar eru að bætast í hóp þeirra
hreppa og fyrirtækja sem lakast
standa á landinu. Hreppurinn hefur
þurft að leggja talsvert fé í Fisk-
vinnsluna á Bíldudal hf. og býr við
erfiða skuldastöðu. Hann á að auki
í málaferlum við Rækjuver hf., sem
er í eigu Óttars Yngvasonar lög-
fræðings, Haröar Einarssonar,
framkvæmdastjóra DV, og fleiri,
vegna skulda á ýmsum gjöldum til
hreppsins.
Fiskvinnslan á Bíldudal og dóttur-
fyrirtæki þess, Útgerðarfélag Bíld-
dælinga, búa einnig við þunga
skuldastöðu. Þátttaka hreppsins
hefur leitt til 30 prósent eignarhlut-
deildar hans og Hlutafjársjóður á
rúmlega 40 prósent.
Þrátt fyrir skuldbreytingar á yfir-
standandi ári er ljóst að skuldastaða
hreppsins er mjög erfið. Það stafar
fyrst og fremst af fjárhagslegri þátt-
töku hreppsins í atvinnulífinu og
ennfremur erfiðri innheimtu á
sköttum og gjöldum fyrirtækja.
HREPPURINN: SKULDIR 260
ÞÚSUND Á HVERN ÍBÚA
Um síðustu áríunót var veltufjár-
staða hreppsins neikvæð um liðlega
10 milljónir króna. Skuldir námu 97
milljónum eða 259 þúsundum á
hvern hinna 372 íbúa. Peningaleg
staða var síðan neikvæð um 160
þúsund krónur á hvern íbúa hrepps-
ins.
Bókaðar tekjur hreppsins á síð-
asta ári námu um 36 milljónum
króna. Miðað við tekjur á hvern
íbúa eru þetta svipaðar tekjur og
meðaltal stærri hreppa (yfir 300
íbúa) sýnir. Hins vegar vega að-
stöðugjöldin nokkuð þungt í tekjun-
um eða 23 prósent, en að meðaltali
15 prósent hjá öðrum stærri hrepp-
um. Hreppinn munar því um það ef
skil á aðstöðugjaldi eru léleg.
í flestum stærri hreppum eru tekj-
ur vel umfram útgjöld og því góður
afgangur fyrir fjármagnsgjöld og
fjárfestingar. Svo er ekki á Bíldudal,
þar sem útgjöld á mann voru liðlega
80 þúsund krónur eða tæplega 40
prósent umfram meðaltal stærri
hreppa landsins. Munar þar mestu
að liðirnir yfirstjórn, almannatrygg-
ingar/félagshjálp, hreinlætismál og
„önnur gjöld" voru til samans 90
prósentum hærri en gengur og ger-
ist meðal annarra stærri hreppa.
FISKVINNSLAN:
HLUTAFJÁRSJÓÐUR
Á 40 PRÓSENT
Bíldudalshreppur hefur á síðustu
tveimur árum lagt peninga í Fisk-
vinnsluna á Bíldudal hf. og á nú um
30 prósent í því fyrirtæki og Hluta-
f jársjóður á liðlega 40 prósent í Fisk-
vinnslunni, sem síðan á 95 prósent
í Útgerðarfélagi Bílddælinga.
Eins og mörg önnur útvegsfyrir-
tæki hafa Fiskvinnslan og Útgerðar-
félagið þurft að leita verulega eftir
fyrirgreiðslu sjóðanna fyrir sunnan.
Arið 1986 fékk fyrirtækið lán hjá
Byggðastofnun vegna kaupa á tog-
aranum Sölva Bjarnasyni, upp á 64
milljónir að núvirði. Árið 1988 fékk
fyrirtækið lán hjá Byggðastofnun
upp á 25 milljónir að núvirði til end-
urbóta og til hlutafjárkaupa í Út-
gerðarfélaginu.
Árið 1989 lagði Hlutafjársjóður 74
milljónir í Fiskvinnsluna og tæplega
10 milljónir í Útgerðarfélagið. Aðrir
aðilar íögðu fram hlutafé upp á 40
milljónir og kröfur upp á 30 milljón-
ir voru felldar niður.
Árið 1990 fékk Fiskvinnslan rúm-
lega 20 milijóna króna lán hjá
Byggðastofnun vegna bátakaupa.
Hlutafjársjóður seldi hlutabréf í
Fiskvinnslunni upp á 10 milljónir og
fékk fyrir hlutabréf í Útgerðarfélag-
Óttar Yngvason lögfræðingur í
Reykjavík. Hann er aðaleigandi
Rækjuvers ásamt bróður sínum
brni og Herði Einarssyni, fram-
kvæmdastjóra DV. Undirréttar-
dómur féll hreppnum í hag: Fyr-
irtækið skuldar hreppnum gjöld frá
fyrri tíð upp á alit að 10 milljónum.
inu upp á 6,9 milljónir — tapaði 3
milijónum á þessu.
FRAMKVÆMDASTJÓRINN:
STAÐAN ENN ÞUNG
í árslok 1990 var staða Fiskvinnsl-
unnar gagnvart Atvinnutrygginga-
sjóði sú, að skuldin nam tæplega 50
milljónum króna og hreppurinn
skuldaði sjóð þessum 16 milljónir til
viðbótar. Viðskiptabanki fyrirtækis-
ins er Landsbankinn, sem hefur
dregið úr fyrirgreiðslum til sjávarút-
vegsfyrirtækja, að afurðalánum
undanskildum.
„Staðan er vissulega þung, en fyr-
irtækið er samt í fullum gangi og
engin stöðvun framundan," sagði
Jakob Kristinsson, framkvæmda-
stjóri Fiskvinnslunnar, í samtali við
PRESSUNA. „Ég vil ekki úttala mig
um skuldastöðu fyrirtækisins. Ég
get þó sagt að skuldirnar við At-
vinnutryggingasjóð eru ekkert rosa-
legar, þótt vanskil séu einhver.
Staðan er eins og hjá svo mörgum,
afli hefur verið tregur og lausa-
skuldir safnast upp. Við höfum þó
staðið í skilum við hreppinn og gert
það í mörg ár. Núna búum við við
margra mánaða deyfð í afla og það
vegur þyngst."
RÆKJUVER: MÁLAFERLI OG
DEILUR VEGNA RÚSSARÆKJU
Fiskvinnslan og Útgerðarfélagið
mynda til samans langstærsta fyrir-
tæki bæjarins, en Rækjuver er einn-
ig stór vinnuveitandi, með 20 til 25
manns í vinnu. 10 til 12 bátar hafa
lagt inn rækju til fyrirtækisins, en nú
ber svo við að bátarnir hafa fengið
undanþágu frá reglugerð um rækju-
veiðar, til ársloka, til að landa á ísa-
firði. Þetta stafar af því að rækju-
bátamenn hafa átt í deilum við
Rækjuver um verð á rækjunni. Sam-
kvæmt heimildum PRESSUNNAR
er mikill hiti í rækjumönnum. Þeir
segja sjálfir að undanþágan sé ein-
göngu tilkomin vegna þess að
Rækjuver, sem er eini kaupandinn á
staðnum, hafi nóga „Rússarækju“
og þurfi því ekki á rækju þeirra að
halda. Deilan mun vera komin á það
stig að rækjumenn henda rækjunni
frekar í fjöruna en að selja hana fyr-
irtækinu.
Rækjuver er að stórum hluta í
eigu Ottars Yngvasonar, lögfræð-
ings í Reykjavík. Með honum í stjórn
sitja meðal annarra bróðir hans Örn
Yngvason og mágur, Arnar Hördur
Einarsson í Frjálsri fjölmiðlun hf.
(DV).
Auk þessara deilna stendur hrepp-
urinn í málaferlum við Rækjuver
vegna skulda á aðstöðugjöldum,
vatnsskatti, fasteignagjöldum og
gatnagerðargjöldum frá fyrri árum.
Málið vannst fyrir hreppinn í undir-
rétti, en Rækjuver áfrýjaði til
Hæstaréttar. Þaðan var málinu ný-
lega vísað aftur í hérað vegna form-
galla. Umdeiid fjárhæð í þessu máli
nemur á bilinu 7 til 10 milljónum
króna.
BÍLDUDALUR:
í STÖÐU SUÐUREYRAR
OG ÞÓRSHAFNAR
Fjárhagsstaða sveitarfélaga er
óvíða eins erfið og á Bíldudal, en þó
er ljóst að mörg þeirra standa afar
tæpt. Sem áður segir voru fjárhags-
legar skuldir umfram eignir um 60
milljónir króna. Peningaleg staða
var neikvæð um 160 þúsund krónur
á hvern íbúa hreppsins. Skuldir í árs-
lok voru 97 milljónir króna eða 259
þúsund á hvern íbúa.
Af stærri hreppum var neikvæð
peningaleg staða á hvern íbúa að-
eins hærri á Suðureyri, sem reyndar
sker sig verulega úr, og á Þórshöfn
voru skuldir í árslok um 137 milljón-
ir króna, sem er um 374 þúsund á
íbúa, og peningaleg staða neikvæð
um tæplega 80 milljónir eða 215
þúsund á íbúa. Á Þórshöfn var pen-
ingaleg staða neikvæð um 197 þús-
und á hvern íbúa eða um tæplega 80
milljónir.
Tveir kaupstaðir stóðu hlutfalls-
lega álíka halloka og Bíldudalur um
síðustu áramót. Siglufjörður var
með skuldir upp á 450 milljónir
króna eða 248 þúsund á íbúa og
með neikvæða peningalega stöðu
upp á 182 þúsund á íbúa. Og Stykk-
ishólmur var með skuldir upp á 316
milljónir eða 262 þúsund á hvern
íbúa og peningaleg staða var nei-
kvæð upp á 173 þúsund á hvern
íbúa.
Friörik Þór Guðmundsson