Pressan - 05.12.1991, Blaðsíða 35

FIMMTUDAGUR PRESSAN 5. DESEMBER 1991
35
Lánasjóður Vestur-Norðurlanda
Sjófang í Reykjavík. Fyrirtækið fékk lán til kaupa á vélum og til að fjármagna markaösátak erlendis.
ÍSLENDINGARNIR FÁ
Lánasjóði Vestur-Norður-
landa er ætlað að lána fyrst
og fremst til nýsköpunar í at-
vinnulífi á íslandi, Færeyjum
og Grænlandi. Eins hefur
sjóðurinn það hlutverk að
efla samstarf þessara landa.
Steinar Jakobsson, forstjóri
sjóðsins, segir ekki hafa kom-
ið fram margar umsóknir um
lán til að vinna að auknu
samstarfi milli þessara landa.
Sjóðurinn er ekki stór en
um fimmtungur allra um-
sókna er afgreiddur á þann
veg að umsækjendur fá lán úr
sjóðnum, sem þýðir að átta af
hverjum tíu umsækjendum
er hafnaö. Þegar skoðað er
hverjir fá lán úr sjóðnum
kemur fram að ísiendingar
eru í miklum meirihluta og
forstjórinn segir að það end-
urspegli hlutfall umsókna,
þar sem íslendingar sæki
langmest allra í sjóðinn.
Meðal fyrirtækja sem hafa
fengið lánað er Silfurstjarn-
an. Það fyrirtæki hefur verið
í fréttum PRESSUNNAR
vegna lána og styrkja frá
Byggðastofnun, sem reyndar
á talsverðan hlut í fyrirtæk-
inu.
VIÐ FÁUM MEST
íslensk fyrirtæki hafa feng-
ið 75 prósent af öllu því fjár-
magni sem Lánasjóður Vest-
ur-Norðurlanda hefur lánað,
eða um 140 miiljónir króna af
185 milljónum.
Til Grænlands hafa verið
lánaðar um 28 milljónir
króna og innan við 17 millj-
ónir króna til Færeyja. Eitt
fyrirtæki á Grænlandi hefur
fengið þessar 28 milljónir
króna, Hótel Amassalik a/s.
Lánið er veitt til stækkunar
og endurbóta á hótelinu.
Tvö færeysk fyrirtæki hafa
fengið lán. Annað hefur með
höndum iðnaðarþvott fyrir
hótel og skip og hitt fyrirtæk-
ið framleiðir einangraða
glugga.
ÞETTA HAFA ÍSLENSK
FYRIRTÆKI FENGIÐ
Lán til íslensku fyrirtækj-
anna eru þessi:
Lán til Kompass-útgáfunn-
ar hf. í Reykjavík. Lánið var
veitt sjóði sem var með
ábyrgð til handa útgáfufyrir-
tækinu, sem er gjaldþrota.
Lánið var um tæpar 20 millj-
ónir króna.
Sjófang hf. í Reykjavík fékk
um 8,5 milljónir króna til tíu
ára. Lánið var veitt til kaupa
á vélum og til að fjármagna
markaðsátak í sambandi við
framleiðslu á fullunnum fisk-
afurðum sem geta farið beint
til sölufyrirtækja erlendis.
Klaki sf. í Kópavogi fékk
um 18,5 milljónir til tíu ára.
Lánið er til byggingar verk-
smiðjuhúss, en fyrirtækið
hefur sérhæft sig í búnaði til
vinnslu og varðveislu afla um
borð í fiskiskipum.
Silfurstjarnan hf. í Öxar-
firði fékk um 12,5 milljónir til
tíu ára. Lánið er veitt til að
ljúka við byggingu nýrrar lax-
og silungseldisstöðvar.
Frostmar hf. í Reykjavík
fékk um 14,2 milljónir til
fimmtán ára. Lánið er veitt til
kaupa á verksmiðjuhúsi.
Hótel Norðurland hf. á Ak-
ureyri fékk um 10,1 milljón
króna til tíu ára. Lánið er veitt
til að standa straum af kostn-
aði við endurbætur á hóteli.
Gufunes hf. í Reykjavík
fékk um 3,7 milljónir til tíu
ára. Lánið er veitt til að full-
gera lax- og silungseldisstöð.
Stekkur hf. á Suðureyri
fékk um 19,8 milljónir til tíu
ára. Lánið er til kaupa á nýju
fiskiskipi sem er sérstaklega
hentugt til línuveiða.
Gluggasmiðjan hf. í Reykja-
vík fékk um 18,5 milljónir til
fimmtán ára. Það er veitt til
að fullgera og markaðssetja
nýja deild fyrir iðnaðarhurð-
ir.
Timbur og stál hf. í Kópa-
vogi fékk um 9,6 milljónir til
átta ára. Lánið er veitt til þró-
unar á betra steypustyrktar-
járni og kaupa á nýjum vél-
um.
Barri hf. á Egilsstöðum
fékk um fimm milljónir króna
til tíu ára. Lánið er til að
tryggja rekstur og þróun
gróðrarstöðvar.
HEFUR VEITT
EINN STYRK
Lánasjóður Vestur-Norður-
landa hefur veitt einn styrk.
Hann fékk íslenska fyrirtæk-
ið Pharma hf. í Kópavogi.
Styrkurinn var þrjár milljónir
króna og veittur til að greiða
erlenda sérfræðiþjónustu
vegna uppsetningar á lyfja-
framleiðslu, eins og segir í
gögnum Lánasjóðs Vest-
ur-Norðurlanda.
Eins og áður sagði er styrk-
urinn sá fyrsti sem sjóðurinn
veitir.
STEKKUR SKILAÐI
BÁTNUM
Eitt þeirra íslensku fyrir-
tækja sem fengið hafa fyrir-
greiðslu úr Lánasjóði Vest-
ur-Norðurlanda er Stekkur
hf. á Suðureyri. Eins og kom
fram hér að ofan var lánið
veitt til kaupa á bát sem þótti
henta sérstaklega vel til línu-
veiða.
Stekkur festi kaup á bátn-
um Faxafelli frá Faxi hf. í Vog-
um á Vatnsleysuströnd. Sam-
kvæmt því sem fram-
kvæmdastjóri Stakks segir
lofaði seljandi að báturinn
fengi 240 til 250 tonna þorsk-
ígildiskvóta. Það reyndist
ekki rétt. Kvótinn varð að-
eins um 50 tonn.
Þegar það varð ljóst var
kaupunum rift og bátnum
skilað. Hann er því ekki leng-
ur gerður út frá Suðureyri, en
lánið var veitt til að efla at-
vinnutækifæri þar.
Stekkur hf. og Fax hf. eiga
enn í deilum vegna þessara
bátaviðskipta og ekki er vitað
á þessari stundu hver enda-
lokin verða eða hvað verður
um lánið; hvort það verður
greitt til baka eða kemur til
með að fylgja bátnum áfram.
Forráðamenn fyrirtækjanna
talast ekki við öðru vísi en
fyrir milligöngu lögmanna.
„Lánið til þeirra er um tutt-
ugu milljónir og það var um
fimmtíu prósent af verði báts-
ins,“ sagði Steinar Jakobsson.
„Það er lögfræðilegt álit hvað
verður um lánið. Það er alltaf
tekið fram á skuldabréfunum
til hvers það er. Fræðilega er
lánið gjaldfallið í tilfelli eins
og þessu, en við gefum
mönnum tækifæri til að
koma hlutunum í lag. Þeir fá
að greiða af því á meðan. Við
gefum samt ekkert eftir. Það
er lítið gaman að því að setja
menn á hausinn. Veðið er til
staðar og við bíðum eitthvað
enn til að sjá hvað úr verður,"
sagði Steinar.
Hann sagði einnig að ekki
yrði hægt að selja bátinn,
þ.e.a.s. ef lánið á að fyigja,
nema stjórn sjóðsins sam-
þykkti kaupandann. Sjóður-
inn hefði því samþykkt að
veita Faxi hf. möguleika á að
selja bátinn aðilum sem
stjórn sjóðsins samþykkti. Ef
það tækist ekki yrði að gera
lánið upp.
Stekkur átti í talsverðum
erfiðleikum og Faxafell var á
sínum tíma innsiglað vegna
vangoldinna gjalda til sýslu-
manns. Eftir að samskipti
kaupenda og seljenda fóru í
hart var báturinn í höfninni á
Fæstir umsækj-
endanna hafa
kannað hvort
mögulegt er að
selja vöruna
sem þeir
hyggjast fram-
leiða. Um tutt-
ugu prósent um-
sækjenda fá lán.
Suðureyri í nærri hálft ár.
Báturinn er nú leigður og
gerður út frá Höfn í Horna-
firði.
HÖFUM EKKI FUNDIÐ
SAMVINNUVERKEFNI
„Það held ég ekki,“ sagði
Steinar Jakobsson þegar
hann var spurður hvort við-
skiptavinir sjóðsins hefðu
fengið afsvar annars staðar
áður en þeir leituðu til sjóðs-
ins.
En hefur sjóönum tekist
hlutuerk sitt, þ.e.a.s. ad lána
tii þróunarstarfs og efla sam-
starf milli landanna?
„Það er mjög erfitt að finna
samvinnuverkefni, þau hafa
ekki fundist ennþá. Mér þykir
þetta allt hafa verið þróunar-
verkefni, að minnsta kosti í
upphafi. Það hefur breyst að-
eins með tímanum."
Gerir sjóðurinn strangar
kröfur um veö?
„Já, og eins erum við taldir
grimmir innheimtumenn.
Hlutirnir verða að vera þann-
ig í þróuðu samfélagi. Það er
fullt af sjóðum á íslandi. Við
verðum að lifa í markaðs-
þjóðfélagi og Við höfum þurft
að auglýsa. Það hafa komið
margar umsóknir inn sem
hafa ekki komist lengra. Á Is-
landi hafa veðin verið aðal-
vandamálið og eins vegna
þess að ekkert var búið að
gera í sambandi við markaðs-
málin. Menn vissu ekki hvert
þeir ætluðu að selja fram-
leiðslu sína. Það hafa ótrú-
lega margir strandað á því.
Við leggjum mikla vinnu í að
meta þessi mál. Við þá vinnu
kemur þetta í ljós.“
Um tuttugu prósent um-
sóknanna eru afgreidd frá
sjóðnum í formi lána.
Sigurjón Magnús Egilsson
smaa
letrið
Þá hefur loksins verið gefin
út heil bók um veislurnar hans
Halldórs H. Jónssonar á Ægi-
siðunni. Halldór er ekki bara
stjórnarformaður islands held-
ur tvimælalaust glæsilegasti
gestgjafi landsins. Og þó.
Kannski þykir bara mikil upp-
hefð að vera boðið í veislurnar.
Svo mikil að gestirnir eru fullir
þakklætis og hlæja að öllu
sem Halldór segir eða kinka
kolli i viðurkenningarskyni yfir
skarpleikanum. Og þykir mat-
urinn ævintýralega góður.
En bókin erum veislurnar og
aðeins um kolkrabbann. Hún er
eftir Örnólf Árnason. Hann hef-
ur aldrei verið hluti af þessum
kolkrabba og meira að segja átt
erfitt með að halda sér inni i
menningarmafiunni. Örnólfur
dregur upp einhvern Nóra sem
vellur útúrsér samsæriskenn-
ingum og djúpstæðum plott-
um úr undirheimum íslensks
viðskiptalifs. Með þessari að-
ferð getur Örnólfur sagt ýmis-
legt sem hann mundi aldrei
vilja standa við undir nafni. Og
lesandinn færá tilfinninguna að
Nóri sé Úlfar Þormóðsson i
Gallerí Borg.
Úlfar skrifaði manna fyrstur
um fjölskyldurnar fjórtán i
Þjóðviljann um 1970. Þá var
hann að fjalla um eigendur
Sameinaðra verktaka. Síðan
hafa þessar fjölskyldur breytt
um eðli og eru farnar að tákna
samþjöppun auðs og valda, —
meira að segja í Reykjavikur-
bréfunum hans Styrmis. Sam-
kvæmt bókinni hans Örnólfs
má reyndar ætla að þessar fjöl-
skyldur séu orðnar að einum
manni, — Herði Sigurgests-
syni, forstjóra Eimskips.
Fjölskyldurnar koma reyndar
við sögu iannarri bók lika. Bók-
in hans Jóns Óttars Ragnars-
sonar heitir Fimmtánda fjöl-
skyldan. Hún fjallar hins vegar
ekki um fiölskyldurnar heldur
um Jón Óttar sjálfan, eins og
fyrri bækur hans.
Svipaða sögu má segja af Is-
landskynningu Jakobs Magn-
ússonar. Hún fjallar um hann
sjálfan en aöeins lítillega um
Island. Og þótt hún hafi kannski
ekki vakið mikla athygli í Bret-
landi þá hefur hún tryllt is-
lensku þjóðina. Hún hefur jafn-
vel skyggt á farsann i Alþingis-
húsinu og 3.000 tonnin afkarf-
anum.
TVIFARAKEPPNI
PRESSUNNAR — 23. HLUTI
Tvifarar vikunnar eru báðir
lögfræðingar og báðir hafa
haft afskipti af pólitik. Ogbáð-
ir hafa gegnt meiri ábyrgðar-
stöðum en þeir gegna i dag.
Þorsteinn Pálsson er fyrrum
formaður Sjálfstæðisflokksins
og Ingibjörg Rafnar er fyrrver-
andi borgarfulltrúi. Þau eru
bæði sjálfstæðismenn. Og
þau eru bæði með gleraugu,
smámynnt og með nett nef.
Andlitsfallið er það sama. Og
annað eiga þau sameiginlegt.
Þau búa bæði í Brúnalandi 3.