Pressan - 12.12.1991, Blaðsíða 38

38
FIMMTUDAGUR PRBSSAN 12. DESEMBER 1991
Jólastemmning
í stórmarkaði
Ég er ekki sérlega snokinn
fyrir stórmörkuðum. Finnst
ólíkt þægilegra að versla við
hann Jón á horninu hvað
varðar daglegar nauðsynjar.
Engu að síður stakk ég mér
inn í stórmarkað um síðustu
helgi þótt mig vantaði ekki
annað en pylsupakka, brauð
og mjólk. Datt í hug að ég
kæmist í einhverja hugljúfa
stemmningu með því að fara
á stað þar sem fjölskyldur
væru að kaupa inn í friðsemd
aðventunnar.
Eftir að hafa gripið körfu
undir þetta smáræði skimaði
ég eftir pylsulagernum. í
sömu mund birtist skyndi-
lega fönguleg stúlka fyrir
framan mig og bauð að
bragða hangikjöt af bakka
sem hún hélt á. Þetta voru
agnarsmáir bitar en bragð-
góðir og ég hjó tannstönglin-
um hvað eftir annað í kjötflís-
arnar og tuggði í gríð og erg.
Datt í hug að ég gæti kannski
sparað mér pylsukaupin en
brosið á stúlkunni dróst stöð-
ugt meira saman eftir því sem
ég hjó oftar með stönglinum.
Loks kippti hún bakkanum
undan og sneri frá.
greiðslukassana er þar þröng
á þingi og ég stilli mér upp í
röðina. Allir eru með þung-
hlaðna vagna og ég hugsa til
þess með hryllingi ef ég hefði
bara verið með körfu með
pylsupakka. Sennilega hefði
það þótt svo grunsamlegt að
ég hefði verið færður á bak
við og leitað á mér.
Það ríkir mikil spenna í bið-
röðinni. Hastað hranalega á
grenjandi krakka og þeim
hótað hinu versta þegar heim
er komið. Hjónum í næstu
röð lendir saman vegna þess
að maðurinn man ekki hvort
hann keypti smjör eða ekki.
Fyrir aftan mig heyri ég kall
segja með niðurbældri heift
að hann muni ekki halda
vísakortinu lengi úr þessu og
sennilega þurfi þau að selja
ofan af sér. Konurödd segir að
það sé alltaf sama sagan með
hann. Ekki megi kaupa brýn-
ustu nauðsynjar án þess að
hann byrji að rífast og það
séu nú ekki jól nema einu
sinni á ári.
KOMIÐ AÐ UPPGJÖRINU
Þegar ég heyrði þetta með
smjörið leist mér ekkí á blik-
una. Ég hafði örugglega
gleymt smjörinu. Stilli vagn-
inum upp við bakið á hjónun-
um fyrir framan mig og ryðst
í átt að smjörhillunum. Næ
með herkjum í nokkur stykki
en man þá ekki hvort ég hafi
keypt egg eða ekki. Tek
nokkra pakka til öryggis og
er að snúa mér við með þetta
í fanginu þegar efsti eggja-
bakkinn er beinlínis sleginn
úr höndum mér. Þegar ég
reyni að ná jafnvægi stíg ég á
bakkann og heyri þegar egg-
in brotna. Ég skeyti því engu
frekar en aðrir og hraða mér
ALLIR MEÐ VAGNA
Það var svolítið erfitt að
komast að pylsunum því mik-
il mannmergð var þarna í
markaðinum og flestir með
stóra vagna. Fjölskyldufeður
þokuðu vögnunum áfram en
konan og börnin voru káf-
andi upp um hillur og niður í
kistur og báru síðan aðföngin
í vagnana. Svo voru nokkrir
einir á ferð eins og ég en samt
voru þeir líka með vagna. Ég
var sá eini með körfu. Sumir
vagnar voru komnir með
botnfylli en í öðrum var svo-
lítið meira og samt var ég
ekki kominn nema rétt inn
fyrir anddyrið í þessu gím-
aldi. Nú tókst mér að komast
að pylsunum en var nokkra
stund að bogra þar í leit að
litlum pakka. Það bætti held-
ur ekki úr skák að fyrir ofan
pylsukistuna voru rekkar
með áleggi sem fólk var að
teygja sig eftir og ýtti við mér
um leið. Loks fann ég hæfi-
lega lítinn pakka og rétti mig
snöggt upp. Rek þá höfuðið
hastarlega í eitthvað og heyri
hálfkæft óp. Við hlið mér
stendur miðaldra beina-
sleggja og nuggar hökuna
með sársaukasvip um leið og
hún horfir heiftarlega á mig.
Ég muldra afsökunarorð en
hugsa með mér að kelling-
unni hefði verið nær að vera
ekki að troðast þetta.
Á HLANDGULUM
KASMÍRFRAKKA
Um leið og ég tróðst með-
fram vögnunum með körf-
una mína heyrði ég kallað að
fólki gæfist kostur á að
smakka ís og rann á hljóðið.
Við borðkríli stóð kona og
skammtaði ís í litlar dollur.
Þrátt fyrir þrengsli tókst mér
að krækja í eina og var í þann
veginn að skella í mig kúf-
fullri skeið þegar krakki ryðst
að borðinu og rekur sig
harkalega í mig með þeim af-
leiðingum að dollan flýgur úr
greip minni. Þegar ég lít til
hliðar stendur þar velþekktur
lögmaður í kasmírfrakka,
hlandgulum að lit. Frakka-
boðungarnir voru útataðir í
ísslettum.
í einhverju fáti fer ég að
reyna að strjúka sletturnar af
en pelsklædd kona við hlið
þess hlandgula gellur við:
Vertu ekki að káfa á frakkan-
um maður. Hvað á þetta eig-
inlega að þýða?
Lögmaðurinn brosti hins
vegar vandræðalega og kink-
aði til mín kolli um leið og ég
bakkaði út úr þvögunni og
steig þá á tærnar á barni sem
þegar fór að hrína hástöfum.
Ég skeytti því engu en braut
mér leið á auðan sjó.
Ég studdi mig um stund við
vörurekka til að jafna mig eft-
ir þessi áföll og svipaðist um.
Fólk silaðist um með vagn-
ana. Kunningjar hittust og
tóku tal samím og stöðvuðu
þar með alla umferð. Sumir
urðu óþolinmóðir við þessa
töf, enda langur vegur og
margir rekkar eftir áður en
hringakstri um markaðinn
lyki. Nú uppgötva ég að rekk-
inn sem ég stend við er fullur
af allskyns kökum og tertum.
Ákveð að slá til og fá mér
eina glassúrtertu upp á gamla
móðinn sem ég læt í körfuna.
Um leið hjálpa ég lítilli telpu
að ná í súkkulaðitertu sem er
þarna í efstu hiliunni og hún
leggur hana hreykin í vagn
móður sinnar. Sú bregst hins
vegar hin versta við. Tekur í
öxl barnsins og gargar á það
að skila tertunni strax. Ég tek
við tertunni frá kjökrandi
telpunni og læt hana í körf-
una mína. Það getur komið
sér vel að eiga tertubita.
KJÖT OG MEIRA KJÖT
Næst ber mig að geysistóru
kjötborði og ákveð að for-
vitnast um hvað fólk ætli sér
að hafa í jólamatinn. Ég heyri
að ungt par er að bollaleggja
innkaupin:
— Við förum í mat til
mömmu þinnar á aðfanga-
dag, en svo koma þau til okk-
ar á jóladag, segir konan
hugsandi.
Maðurinn kinkar kolli og
tekur upp stærðarinnar kjöt-
stykki sem hann vegur í
hendi sér.
— Nei, ekki hangikjöt.
Kaupum frekar svín eða naut
því mamma þín er alltaf með
hangikjöt á aðfangadag. Og
svo þurfum við að eiga eitt-
hvað á annan þegar Erla syst-
ir og þau koma til okkar, segir
konan.
— Ja, það er ekki lítið sem
þarf að kaupa. Þetta fólk þitt
étur ekkert smávegis eins og
þú veist, segir maðurinn
gremjulega.
Aðrir eru ekkert að velta
vöngum yfir hlutunum held-
ur grípa hvert kjötflykkið á
fætur öðru og skella í vagna.
Maður sem ég kannast við
beinlínis hleður vagn sinn
kjöti og ég get ekki stillt mig
og spyr hvort hann ætli að
efna til stórveislu.
— Ekki er það nú ætlunin.
En enginn veit hvar hann
dansar um næstu jól og víst
er að ekki lækkar verðið á
kjötinu. Svo má búast við að
áramót fylgi í kjölfar jóla og
þá þarf líka að éta, segir hann
ábúðarmikill og andar fram-
an í mig koníakslykt. Teygir
sig upp í hillu og tekur hand-
fylli af bréfum með reyktum
laxi.
Það fara að renna á mig
tvær grímur. Auðvitað verð-
ur ekki hjá því komist að éta
eitthvað um jólin. Kannski
best að nota ferðina fyrst
maður er hér á annað borð.
En ekki tekur körfuræfillinn
mikið og ég svipast um eftir
tómum vagni. Sé engan tóm-
an en hins vegar er þarna
einn lítt hlaðinn og mannlaus
þessa stundina. Hraðar en
auga á festi hreinsa ég upp úr
vagninum yfir í þann næsta
án þess að nokkur taki eftir
og hvolfi tertunum og pylsun-
um í vagninn. Þegar ég hugsa
til baka átta ég mig á því að
þetta var hið örlagaríka
augnablik í þessari verslunar-
ferð sem hefði betur aldrei
verið farin.
NÚ FÓR ÉG AÐ KAUPA
Um leið og ég er orðinn
vagnstjóri finn ég hvernig ég
eflist allur til stórverka. Þríf
hangilæri, hrygg, rúllu af úr-
beinuðu og London lamb, svo
eitthvað sé nefnt, og set í
vagninn. Nokkur bréf af tað-
reyktum laxi, skinku, kæfu,
beikpn og krukku með kav-
íar. Ég er kominn í takt við
kaupmennsku annarra
kúnna. Varningur af öllu tagi
hleðst upp í vagninum. Eg
sæki kjúklinga og ég næ mér
í saltkjöt, súpur og niður-
soðna ávexti. Klósettpappír
og fimm kílóa kalkún. Hveiti,
sykur og salt. Rækjur, humar
og hörpufisk. Kínverska
sveppi og danskan makríl.
Konfekt og kornfleks auk alls
annars.
Nú er ég kominn að mjólk-
urvörunum og hlæ háðslega
þegar gömul kona seilist eftir
pela af rjóma. Spyr hvað hún
haldi að einn peli dugi og
tekst að tylla fjórum lítrum af
rjóma efst á yfirhlaðinn vagn-
inn. Ég sé að þetta hefur sín
áhrif á nærstadda því ég
heyri konu skipa manni sín-
um að ná í meiri rjóma áður
en hann klárist.
Þegar ég nálgast af-
Sæmundur Guðvinsson
aftur í röðina.
Það stendur heima að þeg-
ar þangað er komið eru hjón-
in sem höfðu verið fyrir aftan
rnig að ýta mínum vagni frá.
Ég sé að þau eru raunar með
tvo drekkhlaðna vagna með
birgðum sem dygðu til að
framfleyta hundrað manns í
Eþíópíu í hálft ár. Það er ekki
að spyrja að græðginni hugsa
ég með mér um leið og ég næ
að troða mér og mínum vagni
fram fyrir birgðalest þeirra
hjóna og er þar með kominn
að kassanum.
Meðan kassinn stimplar og
klingir raða ég í poka og tekst
að koma þessu fyrir í ellefu
pokum. Stúlkan rífur strimil-
inn af og tilkynnir: Þetta eru
fjörutíu og sex þúsund fimm-
hundruð og tvær.
Um leið og ég heyrði töluna
var sem ég vaknaði upp við
illan draum. Þreifaði í vasann
og dró upp sex hundruð krón-
ur sem áttu að nægja fyrir
pylsunum, brauðinu og
mjólkinni. Kallinn fyrir aftan
mig var þegar farinn að af-
hlaða vagna sína. Stúlkan
beið með opna peningaskúff-
una. Biðröðin starði á mig
meðan ég sló mig utan og fór
í alla vasa. Kassastúlkan end-
urtók upphæðina og ég sá að
fólk var farið að glotta illgirn-
islega. Hér þurfti skjót við-
brögð.
— Heyrðu, ég kem aftur
eftir mínútu. Ég hef gleymt
gullkortinu úti í bíl, segi ég
eins og ekkert sé og hraða
mér út.
Læt mig hverfa út í myrkrið
eins og glæpamaður á flótta.
Það skal verða bið á næstu
stórmarkaðsferð.