Pressan - 12.11.1992, Side 13

FIMMTUDAGUR PRESSAN 12. NÓVEMBER 1992
13
Varnaðarorð ættingja Steins Ármanns:
„Þiggðu be
ekki af hon
Ættingjar Steins Ármanns Stefánssonar undruðust skyndileg-
an vinskap og örlæti Jóhanns Jónasar Ingólfssonar, tálbeitu
lögreglunnar í kókaínmálinu. Vitnisburður og atburðarás í
málinu benda til þess að Steinn hafi ekki ætlað að selja efnið
hérlendis fyrr en Jóhann fékk hann til þess. Þáttur lögreglunn-
ar í málinu verður æ undarlegri.
Réttarhöldin í kókaínmálinu
hafa svarað mörgum spumingum
um hlut lögreglunnar í aðdrag-
anda handtöku Steins Ármanns
Stefánssonar aðfaranótt 18. ágúst
sl. Enn meira er þó á huldu en áð-
ur um eftirförina og sjálfa hand-
tökuna í Mosfellsbæ, enda ber
lögreglumönnum ekki saman um
lykilatriði þar. Enginn veit hver
kom kókaíninu fyrir í bílnum og
enginn lögreglumaður minnist
þess að hafa opnað afturhlerann á
bíl Steins og fundið kókaínið.
Tveir lögreglumenn sem eru lykil-
menn í atburðum á handtökustað
voru hvergi nefndir í lögreglu-
skýrslum. Rannsóknarlögregla
ríkisins, sem tók við rannsókn
málsins af fíkniefnalögreglunni,
yfirheyrði aldrei Jóhann Jónas
Ingólfsson, tálbeituna og eitt höf-
uðvitnið í málinu, en lét sér nægja
skýrslur þess sem stýrði honum,
Björns Halldórssonar, yfirmanns
fíkniefnadeildarinnar.
Ekki er umdeilt í málinu að
Steinn hafi flutt efnið til landsins,
en lögreglunni hefur ekki tekist að
sýna ffam á með óyggjandi hætti
að Steinn hafi ætlað að selja það
hérlendis fyrr en Jóhann lýsti
áhuga á viðskiptum fyrir hönd
lögreglunnar. Þvert á móti bendir
flest í framburði bæði Steins og
Jóhanns, svo og forsaga þess að
efnið kom hingað, til hins gagn-
stæða — að hann hafi ætlað að
skila því af sér erlendis og aldrei
ætlast til að það færi í umferð hér-
lendis, heldur flutt það hingað fyr-
ir samspil tilviljana og óheppni. Sá
framburður Steins, sem PRESS-
ANbirti í byrjun september, hefur
enn eldd verið vefengdur.
MEÐ KÓKAÍNIÐ í LÖG-
REGLUFYLGD FRÁ DAN-
MÖRKU
Það var á seinni hluta síðasta
árs að Steinn Armann fór til Kól-
umbíu til dvalar hjá fjölskylduvin-
um. Að sögn ættingja Steins hafði
hann í nokkurn tíma ráðgert að
fara til dvalar erlendis og velt fyrir
sér ýmsum löndurmen Kólumbía
varð fyrir valinu á endanum. Inn-
an nokkurra vikna var hann far-
inn að bjarga sér á spænsku og gat
farið ferða sinna. Einn góðan veð-
urdag hvarf Steinn sjónum um
stund, en lét vita af sér nokkru
síðar og var þá kominn til Kaup-
mannahafnar. Samkvæmt fram-
burði hans kom hann til Dan-
merkur í gegnum Spán og átti von
á að komast í samband við aðila
sem áttu að taka við kókaíni sem
hann hafði tekið að sér að flytja
fyrir menn í Kólumbíu. í Kaup-
mannahöfn settist hann að á til-
tölulega dýru hóteli og beið þess
að viðtakandinn gerði vart við sig.
Þannig beið hann í þrjá daga án
þess að heyra í neinum og var þá
orðinn töluvert órólegur, enda
með mikið magn af kókaíni og af-
ar peningalítill.
Biðin endaði með því að hann
fór og keypti sér súpudisk fyrir
tuttugu danskar krónur. Þegar
kom í ljós að hann átti ekki fyrir
súpunni var lögregla kölluð til.
Hún færði Stein á stöðina og
komst að því hver hann var og
einnig að hann átti óafplánaðan
dóm á íslandi, sem átti rætur að
rekja til verbúðafyllerís á Suður-
eyri í janúar 1991. Þeim viðskipt-
um lauk þannig að Steinn fór út á
flugvöll í fylgd dönsku lögregl-
unnar — með kókaínið í farangr-
inum.
Steinn fékk nokkurra daga ffest
áður en til afþlánunar kæmi til að
eyða með fjölskyldu sinni. Þá daga
notaði hann líka til að kanna
hvort hann gæti fengið ökurétt-
indi aftur eftir fjögurra ára svipt-
ingu, en fékk þau svör að hann
þyrfti að taka bílpróf til þess. Til
þess gafst ekki tími þá, enda átti
Steinn að hefja afþlánun fljótlega.
Hann var fyrst settur í Hegn-
ingarhúsið og kynntist Jóhanni
Ingólfssyni, sem afplánaði þar
nauðgunardóm og rak að auki
heildsölu sína, Þokka hf., að miklu
leyti úr klefa sínum, að sögn
þeirra sem þekktu til. Á milli
þeirra Steins myndaðist nógu
mikill trúnaður til að Steinn sagði
honum frákókaínsendingunni, en
Jóhann kveðst hafa sýnt áhuga á
að kaupa efnið og hafa gert sér
upp þekkingu á fíkniefnamark-
aðnum til að fá ffekari upplýsing-
ar ffá Steini. Sjálfur á Jóhann óaf-
greitt mál vegna aðildar að inn-
flutningi að þremur kflóum af
hassi fyrir tveimur árum. Að sögn
Jóhanns færðist Steinn undan fyr-
irspumum hans, en samþykkti þó
að hafa samband við hann þegar
afplánun lyld. Skömmu síðar var
Steinn fluttur að Kvíabryggju og
var laus þaðan í byrjun júlí.
BAUÐ ÍBÚÐ VIÐ NJÁLSGÖT-
UNA LEIGULAUST
Að sögn ættingja Steins bjó
hann í júlímánuði hjá fjölskyldu
sinni og þar barst „vinur“ hans Jó-
hann noklcrum sinnum í tal. Vin-
skapur þeirra Steins olli ættingj-
um hans nokkurri undrun, sem
ekki minnkaði þegar í ljós kom að
Jóhann lánaði honum peninga og
lét honum í té vandaðan rú-
skinnsjakka án þess að skýringar
fylgdu. f kjölfarið kom upp mis-
klíð milli Steins og fjölskyldu hans
sem endaði með því að Steinn
flutti til annars ættingja um mán-
aðamótin júlí-ágúst. f framburði
Björns Halldórssonar kom fram
að Jóhann hafi fyrst haft samband
við hann um svipað leyti, 30. júlí,
og daginn eftir hafi þeir hist og Jó-
hann afhent honum sýnishorn af
kókaíni. Eftir það lét Bjöm Jóhann
hafa peninga til ffekari efniskaupa
og lét fylgjast með Steini allan sól-
arhringinn. Steinn hreyfði sig hins
vegar lítið úr húsi, talaði við fáa
aðra en Jóhann, var ffemur þung-
ur á brún og virtist aðstandendum
sem eitthvað þungt hvíldi á hon-
um.
Um það leyti sem Steinn flutti
til ættingja síns kom í ljós að Jó-
hann hafði boðið honum vinnu
hjá Þokka hf. og íbúð við Njáls-
götu — leigulaust — og lagt
mikla áherslu á það. Þetta vakti
enn frekari undrun ættingja
Steins, sem ráðlögðu honum að „-
þiggja ekki slíkt af ókunnugum“
án þess að kanna málið frekar.
Steinn grennslaðist fyrir um hver
ætti íbúðina við Njálsgötu, en fékk
fremur loðin svör frá Jóhanni.
Fyrir rétti kvartaði Jóhann yfir því
að Steinn hefði verið tortrygginn
og tregur til að taka boðum sín-
um, en Björn Halldórsson sagði
íbúðartilboðið hafa verið ætlað til
þess að „auðveldara yrði að kom-
ast að“ Steini.
Til þess kom ekki að Steinn
flytti á Njálsgötuna, því hann rakst
á smáauglýsingu í DV um her-
bergi til leigu á Grensásvegi og
gekk ffá leigu þar fyrstu vikuna í
ágúst. Þar bjó Steinn þar til hann
var handtekinn 18. ágúst.
STEINN TREGUR TIL VIÐ-
SKIPTANNA
Ríkissaksóknari byggir ákær-
una um ætlaða sölu eingöngu á
samskiptum Steins og Jóhanns.
Jóhann Ingólfsson kvart-
aði yfir því að Steinn Ár-
mann var tregur til að
þiggja vinnu hjá Þokka
hf. og fría íbúð við Njáls-
götu. Ættingjar Steins
ráðlögðu honum að taka
ekki slíkum boðum án
vandlegrar athugunar.
Þar stendur upp úr hversu tregur
Steinn var til viðskiptanna þrátt
fyrir ítrekuð boð Jóhanns og að
alltaf hafi verið ætlunin að efnið
færi úr landi. Ekkert í atferli Steins
í sumar bendir til þess að hann
hafi ætlað eða reynt að selja kóka-
ínið hérlendis. Hann var peninga-
laus og naut velvildar ættingja
vegna útgjalda fyrir sígarettum og
öðrum daglegum þurftum. Hann
komst tvisvar yfir peninga svo
nokkru næmi — ffá Jóhanni og í
formi hundrað þúsund króna
endurgreiðsiu frá skattinum í
byrjun ágúst. (f réttinum kom
fram að Björn Halldórsson hafði
skoðað fjármál Steins hjá skattin-
um, en var ókunnugt um þessa
endurgreiðslu.)
Samkvæmt framburði allra
þriggja — Steins, Jóhanns og
Björns — stóð alltaf til að Jóhann
kæmi effiinu á markað erlendis og
kæmi greiðslu til eigenda þess í
Kólumbíu, meðal annars í krafti
viðskiptasambanda sinna í Evr-
ópu og reynslu í stórum gjaldeyr-
isyfirfærslum, sem kunnugir segja
Stein aldrei hafa komið nálægt.
Björn segist hafa uppálagt Jóhanni
að skrökva þessu að Steini af því
að það væri „klókt“ — það gerði
Jóhann trúverðugri.
Björn Halldórsson segist ekki
hafa ætlað að sanna sölu, heldur
vörslu efnisins á Stein. Um vörsl-
una er út af fyrir sig ekki deilt, en
vafaatriðin sem að ofan eru nefnd
nægja til að gera þetta að sérstæð-
ari lögreglumálum síðari tíma. Þar
fyrir utan er óvíst hvað varð um
efnið sem Jóhann fékk hjá Steini
— Steinn kveðst hafa afhent 50
grömm, Jóhann nefnir 15-20, en
Björn fékk 8,8 af þynnra efni en
var í endanlega pakkanum. Björn
segist hafa heyrt í hlerunartækjum
að Steinn og Jóhann neyttu kóka-
íns kvöldið örlagaríka í ágúst. f
kjölfarið óku þeir Steinn og Jó-
hann báðir, með vitund Björns,
bílnum sem fíkniefnalögreglan
hafði tekið á leigu, en opinber
gögn sýna að Steinn hafði þá verið
próflaus í fjögur ár. Að sögn lækn-
is át Steinn á flóttanum banvænan
skammt af kókaíni sem hann
hafði hjá sér — í því skyni að ekk-
ert fyndist í bílnum, að eigin sögn.
Að mati veijandans, Ragnars Að-
alsteinssonar, samrýmdist notk-
un tálbeitunnar ekki dönskum
lögum, sem Björn vísaði þó sér-
staklega til fyrir réttinum. Ekld var
leitað heimildar fyrir hlerunar-
búnaðinum og nú hefur geðlælcn-
ir borið að einangrunarvist Steins
hafi orðið til þess að vafi leiki á
hvort hann er sakhæfur.
Karl Th. Birgisson
Á UPPLEIÐ...
Á NIÐURLEIÐ...
Friðrik Jóhannsson.
Það að opna sjóði
Skandia en hafa þó
lokað áfram er án
efa besta hug-
myndin ífjármála-
heiminum þaðsem
af erárinu.
Sigurjón Pétursson. Það
er loksins komið í Ijós
hvað hann hefur verið að
gera öll þessi ár.
Fíkniefni. Að minnsta
kosti virðist vera nóg
af þeim.
Steingrímur
Hermannsson.
Hann er með
Clinton í Féiagi
frjálslyndra flokka
og faer þvi dálítið
af dýrðaljóm-
anum.
Kristján Ara-
son.Tókst að
sigra Svía og
vinstri armur-
inn erfarinn að
hreyfast aftur.
Jón Baldvin
Hannibalsson. Þaðer
hálfaumkunarvert að
kveinka sérundan
Óla Þ. Þórðarsyni og
fá Jón Sigurðsson til
að kvarta líka.
Veðrið. Það er að hefja sitt lakasta tlmabil.
Davíð Scheving
Thorsteinsson.
Þegar menn
fóru að rýna í
tillögurnar datt
botninn úr
gengisfelling-
unni stóru.
Sigurgeir Sigurðsson.
Stjórnmáiamenn sem þurfa að éta
ofan í sig helstu baráttumálin lesa
ekki stöðuna rétt.
Kolaportið. Þetta með sjóðsvélarnar er upp-
hafið að endalokunum.