Íslendingaþættir Tímans - 30.12.1971, Blaðsíða 22

Íslendingaþættir Tímans - 30.12.1971, Blaðsíða 22
MINNING Wolfgang Jóhann Kristjánsson ljóslega afbakað. Á stundum er það Fjalhöggstaðir, jafnvel Felok- staðir, sem bendir til þess, að kennt væri við Félaug nokkurn, og mun það réttast vera og upphaf- legt. Hin jörðin, sem lengst hefur verið byggð, er Baugasel, góðri , bæjarleið innar. Stendur bærinn á fríðu undirlendi norðan Barkár, en svipmikið fjallið að baki. Þar hef- ur fundizt merkilegur dropasteinn, , en jarðfræði lítt rannsökuð. Af Baugaselshiaði horfir yfir í Þúfna- vallasveiginn, háan og gróinn. Byrg ir hann lága sól og heldur löngu skammdegi að Baugaselsbænum. Frammi á túninu sér i dalsbotninn og til Barkárjökuls. En allt um friðsæld og fagra náttúru hlýtur byggð á svö afskekktum og hálend um stað að hafa verið einmanaleg og erfið. í fyrstu var Baugasel að- eins sumarsetur, en um aldur fastr ar búsetu ókunnugt. Möðruvalla- klaustur átti beitarrétt nauta á þess um slóðum, enda mýrgresi mikið. En ekki hefur það auöveldað bún- að í Barkárdal. Og nú er dalurinn í eyði og byggðasögunni lokið, a.m.k. um sinn. Síðustu ábúendur í Baugaseli fóru þaðan 1965, og mun enginn hafa vænzt annarra í þeirra stað. Hjónin Friðfinnur Sigtryggsson og Una Zóphoníasdóttir fluttust að Baugaseli 1930 og bjuggu þar óslitið síðan. Þurfti til áræði og dugnað. en elztu synimir voru að , komast á legg og gátu létt mjög undir.Alls eru synir þeirra hjóna sjö, þrír hinir yngstu fæddir í i Baugaseli. Voru þeir snemma eft- irsóttir til vandasamra verka, enda handlagnir og einkum á smíðar. . Samt dvöldust þeir heima til skipt- is og bjuggu með foreldrum sín- um. Þá var móðir Unu, Helga frí- mannsdóttir, lengi á heimilinu og varð hún gömul mjög. Helga þekkti sig vel i Baugaseli, en hún , bjó þar. seint á öldinni sem leið, með manni sínum, Zóphoníasi Sig urðssym Og í Baugaseli var Una fædd á fónsmessu 1894. Voru þær tvær systur. er upp komust. Hin , er Siguri’"m kona Aðalsteins Guð - mundssomu í Flögu. Bjuggu þau hjón i áratijgi f Flögu, þekkt að framkvæmáasemi og myndarskap, en brugðu b.úi á s.l. vori. Una ólst upp með foreldrum sín- Fæddur 23. nóvember 1949. Dáinn 29. apríl 1971. Þegar mér var sögð sú harma- fregn, að morgni fimmtudagsins 29. apríl s.l., að Volli hefði farizt af slysförum þá um nóttina, var sem úr mér væri dreginn allur máttur. Hvern hefði grunað, að þessi hraustlegi og heilbrigði pilt- ur skyldi vera kallaður svo snemma af leikvangi þessa lífs? Það getur stundum verið erfitt fyr- ir okkur mannanna börn að átta okkur á gjörðum almáttugs guðs, um á ýmsum bæjum í Hörgárdal og fór snemma í vistir og vinnu- mennsku. 1914 réðst hún að Skriðu og kynntist þar Friðfinni manni sínum, en þau giftust á 22. afmælisdegi hennar hjá síra Jóni á Möðruvöllum. Sigtryggur, faðir Friðfinns, var Sigurðsson, en móð- ir hans, Rósa Pálsdóttir, af hinni góðkunnu Skriðu-ætt, sem er sunn lenzk að stofni. Erfitt var um jarð- næði og umsvif á þessum árum, enda urðu þau Una og Friðfinnur um kyrrt í Skriðu næstu þrjú árin, unz þau fengu ábúð á hálfum Ytri- Haga á Árskógsströnd. Eftir þriggja ára búskap þar fóru þau um sinn að Ytra-Brennihóli í Kræklingahlið, en síðan fram í Hörgárdalinn. Þar bjuggu þau I Flögu og svo í Bási til 1930, er þau fluttust að Baugaseli, þar sem þau urðu í 35 ár. Búskaparsaga þessara dugmiklu og vinsælu hjóna er löng, og hún er merkust fyrir það, hve vel þeim búnaðist f Baugaseli öll þessi ár. f félags- legu tilliti krefst veran á svo af- skekktri jörð mikillar afneitunar, einkum húsfreyju. Langt leið oft milli ferða hennar niður í sveit, og komumanna um Héðinsskörð var ekki lengur von i litla bænum á Barkárdal. En vinnudaeur konunn ar í friðsældinni var tíðum langur og annirnar meiri en þeir gera sér grein fyrir sem ekki þekkja gamla búskaparlagið, þar sem og margs konar efasemdir leita á hugann, þegar ungir og efnilegir menn hverfa svo skyndilega burt í blóma lífsins. Þó er það nú svo, að á slíkum örlagastundum er trúin það eina afl, sem getur hjálpað okkur, því hjá henni einni fáum við þann styrk, sem gerir oss kleift að standast slík reiðarslög. Wolfgang Jóhann, eða Volli, eins og hann var alltaf kallaður, var elzta barn hjónanna í Sandvík á Melrakkasléttu, þeirra Maríu og Kristjáns Kristinssonar. Raunar var hann ekki skilgetinn sonur hvaðeina var heimagert, en ytri aðstæður alls ólíkar því sem nú er. Ævihlutverk Unu í Baugaseli er því ebki aðeins athyglisvert heldur aðdáunar — Sælli minning gangnamanns- ins, sem baust eftir haust naut náða og hlýíeika í Baugaseli, er ekki ókunnugt um erfiði húsfreyjunnar, sem síðust allra gekk til hvílu í bað- stofunni, en hafði búið borð úr rismálum í eldahúsi. Og heimilið í torfbænum á þessu afskekkta býli var þvegið og prýtt. — Þarna var Una fædd. Og eftir margra ára veru niðri í þéttri byggðinni, og jafnvel úti á ströndinni, kom hún aftur með elskulegum eiginmanni og gaf þessum bæ þróttmikið líf sjö ungra manna, sem uxu í heil- brigði og hamingju. Una í Baugaseli var fríð sýnum og sómdi sér hvarvetna vel, hæg- lát í fasi, greind í skoðun hins f jar- læga mannlífs og mild f skýru máli. En umfram allt var hún virt með sveitungum sinum og kunn- ugum fyrir það, hve traust hún var í hi\sfreyjusæti i Baugaseli og færði samfélaginu dugmikla og góða drengi. Hlióti nafn hennar verðuga gevmd i hlióðíátri minningu Bark- árdals, en sálin lof hins eilffa fyrir- heitis, eftir jörðma í himninum. Ágúst Sigurðsson frá Möðruvöllum. 22 ÍSLENDiNGAÞÆTTIR

x

Íslendingaþættir Tímans

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Íslendingaþættir Tímans
https://timarit.is/publication/303

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.