Íslendingaþættir Tímans - 30.12.1971, Blaðsíða 28

etund, meira en hálfa öld, en bú-
sýslu hættu þau a'ð mestu fyrir all-
mörgum árum, og tók þá Harald-
ur sonur þeirra og tengdadóttir
við jörð og búi
Það fór eigi fram hjá neinum, að
bóndinn á Mói var maður starfhæf
ur í bezta lagi. Varð og reyndin
sú, að honum voru falin flest þau
trúnaðarstörf fyrir sveit og sýslu,
er á einn mann verður hlaðið —
og gegndi flestum til hárrar elli,
undan því fékk hann eigi vikizt.
Hann sat í hreppsnefnd Iíaganes-
hrepps nál. 50 ár og var lengstum
oddviti. Hreppstjóri 1924—1970,
sýslunefndarmaður jafn lengi og
varaoddviti sýslunefndar frá og
með 1939. Póstafgreiðslumaður í
Haganesvík fjölda ára. Formaður
fjárskiptanefndar Skagaf. og Ey-
firðinga 1949—1952. Sat í fasteigna
matsnefnd um hríð. Varaþingmað-
ur Framsóknarfl. (varam. Steingr.
Steinþórss.) í Skagafjarðarkjör-
dæmi 1946—1956. Hann var einn af
stofnendum Samvinnufél. Fljóta-
manna 1919, framkvæmdastjóri fé
lagsins á annan áratug og formað-
ur félagsstjórnar yfir 30 ár.
Eigi skal fleira talið þeirra
ábyrgðarstarfa og trúnaðar, er Her
mann á Mói hefur gegnt, og er þó
hvergi nærri fulltalið. En þetta
nægir til að sýna hvílíks trausts
maðurinn hefur notið — og í engu
brugðizt. Hermann er um fiesta
hluti vel gerður. Hann er greind-
ur og góðviljaður, óvenju skýr í
hugsun, glöggur og athugull og
kryfu rhvert mál til mergjar. Og
enn er hann andlega heill, áttræð-
ur öldungur, og hefur í éngu slak-
að á. Mundi honum og eigi verða
skotaskuld úr að gegna ábyrgðar-
störfum enn sem fyrr, ef eigi bag-
aði sjónleysi. En fyrir fáum árum
dró ský fyrir sólu. sýn tók að dapr
ast og þvarr að lokum með öllu.
Blindur sat hann hina síðustu sýslu
fundi — síðast 1970 — og gegndi
þar fullum störfum með liinni
sömu prýði og áður um áratugi.
Er Hermann fyrst var kjörinn í
sýslunefnd, voru þar fyrir bokkar
miklir á gamla vísu, einráðir sumir
nokkuð svo og þoldu miðlungi vel
alla andstöðu. Hermann hins veg-
ar framsækinn og ódeigur, kapp-
drægur, og þó með fullri gát. Mun
hinum öldnu görpum hafa verið
það allfjarri skapi, að láta þenna
unga mann vaða uppi óbeizlaðan,
og því hugsað sér að hafa á hon-
um hemil og jafnvel knýja hann til
nokkurrar undirgefni. En Her-
mann hirti eigi um slíkt né lét á
sér festa. Ilann fór sínu fram,
vægði í engu og hvikaði eigi hárs-
breidd frá þeirri stefnu, sem hann
taldi horfa fram og horfa rétt,
enda sjálfstæður í skoðunum, ein-
arður og rökvís, þungur á bárunni
og hefur löngum haft í fullu tré
við hvern, sem var. Leið og eigi
á löngu áður hann hlyti óskðrað
traust og virðingu samnefndar-
manna sinna allra og einnig þeirra
er ýfðust við honum í öndverðu.
Og nú stendur Hermann á átt-
ræðu. Minningarnar líða hjá, ein
eftir aðra, líkt og myndir á tjaldi.
Þakklæti er mér efst í huga. —
þakklæti fyrir að hafa fengið tæki-
færi til að kynnast og starfa með
þessum drengilega manni, þaklk-
læti fyrir þann ómælda hlut sem
fcjtnn, í hálfa öld, hefur átt að
hverju góðu máli í þessu héraði,
Ég tel sjálfum mér það til sæmd-
arauka, að hafa kunnað að meta
Hermann á Mói. Ég leit upp til
hans þegar er ég sá hann fyrst,
ungan mann, óvenju fríðan og
glæsilegan, þar sem hann stóð við
skrifpúltið í gömlu „Gránu“. Ég
hef alltaf litið upp til hans síðan
og æ því meir, sem ég kynntist hon-
um betur, hæfiieikum hans og
mannkostum. Og enn lít ég upp til
hans, áttræðs manns, blinds manns
■— og þó sjáandi flestum betur.
Hermann á Mói er fæddur und-
ir heillastjörnu. Og enda þótt því '
fari alls fjarri, að lífið liafi alltaf
leikið við hann, þá held ég að
óhætt sé að segja, að heillastjarna
hafi fylgt honum alla ævi. Hann er
fæddur hugsjónamaður, einlægur
og óeigingjarn umbótamaður,
frjálslyndur og víðsýnn félags-
hyggju- og samvinnumaður, heið-
lyndur og hávaðalaus. Hann hefur
verið meiri áhrifamaður í héraði
og komið víðar við en menn al-
mennt gera sér ljóst. Og það ætla
óg að á muni sannast, að ávallt
hafi hann beitt áhrifum sínum á
þann veg, er betur gegndi. Og
enda þótt hugsjónir Hermanns í fé-
lagsmálum ýmsum og menningar-
niálum hefi eigi allar náð að ræt-
ast enn sem komið er, þá verður
hann þó að teljast hamingjumað-
ur í opinberu lífi. I einkalífi sínu
hefur honum eigi verið minni
auðna lén. Ungur eignaðist hann
góða konu og síðan heilan hóp af
myndarlegum og mannvænlegum
börnum, þrjár dætur og sex sonu,
sem öll bera uppruna sínum órækt
vitni. Og svo það sem er öllu betra:
Hermann á Mói er svo heilsteypt-
ur drengskaparmaður, að þar hef-
ur aldrei vottað fyrir hinum
minnsta þverbresti.
Allt er þetta öfgalaust mál en
eigi marklaust afmælishjal. Það
vita þeir gerst, er bezt þekkja til.
Því er ekki ofmælt, það sem áður
var sagt, að Hermann sé fæddur
undir heillastjörnu. Sú hamingju-
stjarna hefur lýst honum langan
veg. Megi hún lýsa honum þenna
spöl, sem eftir er, lýsa í gegnum
myrkrið, unz dagur er uppi.
Gísli Magnússon.
23
ÍSLHNDINGAÞÆTTIR