Morgunblaðið - 29.07.2004, Blaðsíða 39

MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 29. JÚLÍ 2004 39
FJÖRUTÍU félagar í jap-
anska myndlistarfélaginu
CAF sýna nú verk sín í
Hafnarborg í Hafnarfirði en
samstarf hefur verið á milli
CAF og íslenskra lista-
manna síðan 1995.
Á sýningunni eru nær
Það sem kannski einkenn-
ir öðru fremur list jap-
anskra listamanna sem náð
hafa alþjóðlegri viðurkenn-
ingu á seinni árum er úr-
vinnsla á japanskri teikni-
myndamenningu og
unglingamenningu, sem
teygir sig í gegnum allt
samfélagið. Á þessari sýn-
ingu eru engin þannig
dæmi, meira er um hefð-
bundin minni úr japanskri
abstrakthefð, grafíkhefð og
jafnvel keramikhefð. Jap-
anskir samtímalistamenn
eru almennt áberandi mikið
undir áhrifum af náttúrunni,
og eiga þar margt sameig-
inlegt með íslenskum koll-
egum.
Einstaka listamaður á
sýningunni í Hafnarborg
víkur frá hinum dæmigerðu
japönsku minnum. Tada
Yoko vísar í bandaríska
popplist, og Uedo Yasuko
færir sýningunni brodd með
verkinu No More Bombing,
þar sem hann gerir lista yf-
ir mörg helstu hryðjuverk
og styrjaldir síðustu 50 ár,
allt frá kjarnorkusprengju-
árásunum á Hiroshima og
Nagasaki í Japan, fram að
stríðinu í Írak og hryðju-
verkunum í Madríd 11.
mars síðastliðinn.
Á neðri hæð hafa tvær
ungar listakonur, Nanako
Ikeda og Yukikio Ohashi,
komið sér fyrir með verk
sitt „In through the tubes“.
Þarna er unnið með nátt-
úrustemningar, og efnið er
marmari, hljóð og mynd-
band. Dæmigert „nútíma-
listaverk“ og virkar ágæt-
lega sem slíkt.
Á sýningunni kemur ekk-
ert á óvart. Það jákvæðasta
við framkvæmdina er hin
sterku tengsl sem þarna
hafa myndast á milli Japans
og Íslands.
eingöngu tvívíð verk á vegg,
en á neðri hæð er innsetn-
ing.
Svona þjóðarsýningar eru
sjaldnast mjög merkilegar í
listrænu tilliti, enda er til-
gangurinn í fæstum til-
fellum sá að gefa út sam-
ræmda listræna yfirlýsingu,
heldur frekar að bregða upp
svipmynd af landi og þjóð,
sjá hvað fólk í öðrum lönd-
um hefst að, eða þá að gefa
listamönnunum tilefni til að
fara til útlanda og hitta
kollega sína.
Morgunblaðið/Jim Smart
„Light and shadow on the surface of time“ eftir Takagi Yasuo.
MYNDLIST
Hafnarborg
Opið frá kl. 11–17 alla daga nema
þriðjudaga. Til 2. ágúst.
ÝMSIR LISTAMENN
ÝMSIR MIÐLAR
Fjórar í setti á aðeins
9.990,-
Lækjargata 2a
almennt grámóskulegt
raddval organistans til að
yppa lundinni. Leipzig-
forleikjaskammtur Verkad-
es, Nun danket alle Gott
BWV 657 og Von Gott will
ich nicht lassen BWV 658
slapp að vísu fyrir horn, en
fjórradda snemmbarokk-
verk Sweelincks frá 1612,
Ut re mi fa sol, kom allt hið
þunglamalegasta fyrir eyru,
þrátt fyrir flugeldana í
coda. Lokaverkið, 25 mín.
löng „Symphonie – Choral
d’orgue en six parties
enchainées“ frá 1935 eftir
arftaka Francks við Ste.
Clotilde í París, spunameist-
arann Charles Tournemire
(d. 1939), var leikið á raf-
traktúr neðri spilstæðunnar
á kirkjugólfi. Í stuttu máli
sagt minnist undirritaður
ekki að hafa heyrt jafnleið-
inlegt orgelverk, jafnvel að
langdregnustu stykkjum
nemanda hans Messiaens
meðtöldum – þótt til sanns
vegar megi færa að hafi
verið ótrúlega framsækið
fyrir sinn tíma. Það var út í
gegn drekkhlaðið krassandi
klasahljómum, meðan minna
fór fyrir melódískum, hvað
þá rytmískum frjóleika, og
nánast gjörsneytt and-
stæðuhvíldum. Sannkallaður
grenjandi hausverkjavaki
botnlausrar dulúðarvilpu án
tiltakanlega hrífandi mús-
íkinntaks.
Hafi einstaka sérhæfður
snillingur megnað að hleypa
umræddri ófreskju á flug,
þá var Gary Verkade ekki á
meðal þeirra.
arkvöld við orgelið bauð sl.
sunnudag upp á bandarísk-
an organista frá Chicago,
Gary Verkade, er nú mun
prófessor við sænska Tón-
listarháskólann í Piteå.
Fyrsta verk kvöldsins veitti
ágæta viðmiðun, enda er
Fantasía og fúga Bachs í
g-moll BWV trúlega meðal
20 þekktustu sígildra org-
elverka heims ef ekki færri.
Fantasían, kaflaskipt að
hætti norðurþýzka miðbar-
okkskólans, var heldur lopp-
in í túlkun og rann líkt og
flest seinni verkin mikið til
saman í heyrð Hallgríms-
kirkju, sem virðist útheimta
því meira loft á milli nótna
sem þeim fjölgar á tímaein-
ingu. Á þessu gætti Christi-
an Schmitt sín mun betur
nýverið en eldri bandaríski
kollegi hans, og má furðu
gegna hjá jafnreyndum
manni. M.a.s. þótt léki uppi
á orgellofti, þar sem sum
regístur ku fyrst berast
eyrum spilarans eftir hring-
sól um kirkjuskipið.
Verr fór þó um kaffi-
vatns-fúguna kunnu, er tek-
in var í hraðasta lagi og
töluvert hraðar en spilarinn
réð við þá stundina, enda
klúðruðust þónokkrir staðir;
fyrst við innkomu 1. kontra-
punkts í pedal. Auk þess fór
sumt hrapallega út úr
„synki“ eins og sagt er, þ.e.
stakar raddir hljómuðu ekki
saman á réttum tíma. Vit-
anlega varð því harla lítið
úr danssveiflunni sem fylgja
þarf téðri pólýfóníuperlu.
Setti sá subbuskapur
mann óneitanlega í kol-
myrkvað óstuð, er náði aldr-
ei að batna almennilega eft-
ir það. Né heldur varðTÓNLEKARÖÐIN Sum-
TÓNLIST
Hallgrímskirkja
Verk eftir J.S. Bach, Sweelinck
og Tournemire. Gary Verkade org-
el. Sunnudaginn 25. júlí kl. 20.
ORGELTÓNLEIKAR
Ríkarður Ö. Pálsson
Þóroddur Bjarnason