Morgunblaðið - 13.09.2004, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 MÁNUDAGUR 13. SEPTEMBER 2004 MORGUNBLAÐIÐ
Á HVERJU hausti eru smalaðir
afréttir og heiðalönd þar sem
sauðfjár er að vænta. Sauðkindin
hefur lifað með þjóðinni frá land-
námi og sjálfsagt hefur þótt að
nýta þetta mikla graslendi til
beitar. Hér áður fyrr svo að land-
ið bar skaða af. Nú eru breyttir
tímar og þess er gætt að skaða
ekki landið með ofbeit, enda hef-
ur sauðfé á Íslandi fækkað mjög
verulega hin síðari ár. Þá eru
hross ekki rekin á afrétti nema
þar sem talið er að landið þoli það.
Staðbundnar málvenjur eru
um smölun fjárins eftir lands-
hlutum og ber að varðveita þær.
Norðlendingar fara í göngur og
fyrirliði sem skipar í leitir er
nefndur gangnaforingi. Sunn-
lendingar fara á fjall og foringi
þeirra er fjallkóngur. Sú mál-
venja er vafalaust komin úr
norsku enda má lesa um slíkt í
fornbókmenntum. Fjöldi fólks,
yngri sem eldri, sækist eftir að
komast í smalamennskuna enda
eru slíkar ferðir oft á tíðum sveip-
aðar nokkrum ævintýraljóma.
Í Hreppum eru langar fjall-
ferðir og smalað inn að Hofsjökli.
Kerlingarfjöll eru áberandi fjalla-
klasi suðvestur af Hofsjökli, á
vatnaskilum Hvítár og Þjórsár.
Fjöllin eru þyrping tinda og
eggja sem ná yfir um 150 ferkíló-
metra svæði. Þessi fögru fjöll
sjást langt að og eru áberandi á
miðhálendinu enda hæstu tind-
arnir um 1.500 metra yfir sjó.
Áskarðsá og Kisa mynda mikið
árskarð í gegnum fjöllin og kljúfa
þau í tvo meginhluta. Í Hveradöl-
um er mjög óvenjulegt há-
hitasvæði. Litadýrð er með fá-
gætum mikil.
Laust eftir 1960 var farið að
reka skíðaskóla í Kerling-
arfjöllum og var svo um þrjá ára-
tugi. Með breyttu veðurfari síðari
ár hefur snjór farið afar mikið úr
fjöllunum og er næstum horfinn
og útilokað að stunda þar skíða-
íþróttir. Eigi að síður kemur
þangað vaxandi fjöldi fólks á
hverju sumri, til að líta þessa sér-
stæðu náttúruperlu sem Kerling-
arfjöllin eru. Merktar hafa verið
gönguleiðir og veitingarekstur er
með ágætum og gistirými fyrir
fjölda fólks. Þá sækja hestamenn
staðinn enn meira en áður og
komu t.d. 15 hestahópar þangað í
sumar.
Komið í Ásgarð með fé úr Hveradölum. Að þessu sinni er smalað á þriðja þúsund fjár og er það mikil breyting frá því fé var vel yfir 10.000.
Fjallmenn í
svipmiklum
Kerlingarfjöllum
Í liðinni viku fóru fjallmenn úr
Hrunamannahreppi um afréttinn
umhverfis og suður af Hofsjökli.
Meðal annars smöluðu þeir hin svip-
miklu Kerlingarfjöll. Sigurður Sig-
mundsson fylgdist með leitunum.
Fjallmennirnir Áslaug Harðardóttir, Björn Harðarson og Ari Thor-
arensen með hrossum sínum í Kisubotnum. Í baksýn er Áningabrík,
en þar hittist fólk í Lönguleik svokallaðri.
Horft ofan í hið svipmikla Kisugljúfur.
Morgunblaðið/Sigurður Sigmundsson
Fjallmenn fara hjá Loðmundi, norðan Kerlingarfjalla, einum af
mörgum fjöllum klasans. Loðmundur nær 1.432 metra hæð.
HÁTT í fimm hundruð manns taka
þátt í árlegri vestnorrænni ferða-
kaupstefnu, sem hefst formlega hér
á landi í dag, að sögn Magnúsar
Oddssonar ferðamálastjóra. Ferða-
málaráð Íslands, Grænlands og
Færeyja standa að kaupstefnunni.
Hjaltlendingar eru sérstakir gestir
á henni.
Á kaupstefnunni gefst ferðaþjón-
ustufyrirtækjum frá löndunum fjór-
um, sem hér hafa verið nefnd, tæki-
færi til að kynna vörur sínar og
þjónustu fyrir erlendum kaupend-
um.
Yfirbragðið breyst mikið
Meirihluti ráðstefnugesta er frá
Íslandi, Færeyjum og Grænlandi,
en um hundrað manns koma frá
átján löndum, s.s. Danmörku,
Frakklandi, Þýskalandi, Bretlands-
eyjum og Bandaríkjunum. Einnig
eru gestir frá Eystrasaltslöndunum,
Rússlandi og Póllandi.
Er þetta í nítjánda sinn sem
kaupstefnan er haldin en hún er
haldin annað hvert ár á Íslandi, en
þess á milli til skiptis í Færeyjum
og á Grænlandi.
Magnús segir að yfirbragð kaup-
stefnunnar hafi breyst mikið á und-
anförnum árum. „Á þessum kaup-
stefnum gefst alltaf tækifæri til að
sjá breytingar á því framboði á vöru
og þjónustu sem ferðaþjónustufyr-
irtækin eru að bjóða kaupendum
sínum,“ útskýrir hann og heldur
áfram. „Þegar kaupstefnan var
fyrst haldin fyrir nítján árum var
kynning á flutningsaðilum og gisti-
stöðum áberandi. Hægt og bítandi
fór kynningin að beinast meira að
einstökum landsvæðum. Og á allra
síðustu árum hafa afþreyingarfyr-
irtækin orðið meira áberandi.“
Nefnir hann fyrirtæki eins og hesta-
leigur og Bláa lónið sem dæmi í því
sambandi.
Þá segir hann að bílaleigur séu í
auknum mæli farnar að kynna starf-
semi sína á kaupstefnunum enda sé
fólk farið að ferðast meira á eigin
vegum ólíkt því sem áður var þegar
hópferðir voru hvað vinsælastar.
Kaupstefnan verður formlega
sett í Borgarleikhúsinu kl. 19 í
kvöld. Verður hún síðan haldin í
Laugardalshöll. Henni lýkur á mið-
vikudag.
Hátt í fimm hundruð manns
á vestnorrænni kaupstefnu
NÝJU varðskýli Landhelgisgæslu Íslands hefur
verið komið fyrir á Faxagarði í Reykjavíkurhöfn
en hafnaraðstaða gæslunnar hefur nú verið færð
þangað frá Ingólfsgarði.
Dagmar Sigurðardóttir, fjölmiðlafulltrúi Land-
helgisgæslunnar, segir að nýja staðsetningin sé
öruggari fyrir varðskipin og betra sjólag á nýja
staðnum, enda Faxagarður innar í höfninni en
Ingólfsgarður.
Varðskýlið var smíðað í Njarðvík og flutti varð-
skipið Týr það til Reykjavíkurhafnar, og gekk
ferðin að óskum. Fyrirhugað er að varðskýlið og
nýja hafnaraðstaðan verði tekin í notkun um
næstu mánaðamót. Hafrannsóknastofnun hefur
einnig hafnaraðstöðu fyrir skip sín á Faxagarði og
mun samnýta varðskýlið með Landhelgisgæsl-
unni.
Gamla varðskýið á Ingólfsgarði var byggt á átt-
unda áratugnum og hefur ekki hefur verið ákveðið
hvað gert verður við það, en til greina kemur að
selja það.
Landhelgisgæslan/Dagmar Sigurðardóttir
Varðskipin á
nýjum stað
NÝLEGA samþykktu ríkislögreglustjórar Norð-
urlandanna viðbótarkafla við norræna lögreglu-
samvinnusamninginn frá 1972 sem gerir emb-
ættunum kleift að lána hvert öðru lögreglubúnað
milli landa, þar með talið lögreglubíla. Hið eina
sem undanskilið er frá samkomulaginu er lán á
skotvopnum.
Ríkislögreglustjórar samþykktu viðbótina á
árlegum fundi sínum í Nýneshöfn í Svíþjóð. Að
sögn Þóris Oddssonar vararíkislögreglustjóra
gæti þetta fyrirkomulag gagnast íslensku lög-
reglunni við t.d. öryggisgæslu vegna stórvið-
burða eða annarskonar meiriháttar lögregluað-
gerða.
Á fundinum var einnig fjallað um nánari sam-
vinnu lögreglunnar á Norðurlöndum og rætt um
viðbrögð við hryðjuverkastarfsemi o.fl.
Norræn lögreglusamvinna
Lögreglu-
búnaður lánað-
ur milli landa
♦♦♦