Morgunblaðið - 13.09.2003, Blaðsíða 35

AJVAR fyrir 6-8
8-12 rauðar paprikur
4 eggaldin
1/2-3/4 bolli ólífuolía
1 stór laukur, saxaður
3 stórir hvítlauksgeirar, saxaðir
1-2 msk sítrónusafi
salt og pipar
söxuð steinselja til skrauts
Steikið paprikur og eggaldin á
pönnu eða bakið í forhituðum
ofni við 250 gráður þar til hýðið
verður dökkt og sprungið. Setjið
steikt grænmetið í pappírspoka
og látið gufusjóðast í eigin hita í
10 mín. Takið hýð-
i af, fræ og stilka og hendið.
Maukið saman papriku og egg-
aldin með gafli eða í matvinnslu-
vél. Hitið 3 msk af olíu í pönnu
og svitið laukinn þar til hann
verður mjúkur. Bætið við hvít-
lauk og steikið í 2 mínútur til við-
bótar. Takið af hitanum og
blandið maukinu vel saman við.
Bætið olíunni út í smátt og smátt
og hrærið stöðugt í þar til hún
hefur öll blandast saman við.
Bætið við sítrónusafa og saltið
og piprið. Setjið í skál og skreyt-
ið með saxaðri steinselju.
Hvala baka!
inn tær og sólin heit og maturinn
ferskur og gómsætur.
Útlendingum sem vilja kaupa
sumarhús við ströndina eða á
eyjunum hefur líka fjölgað mjög,
enda er það mun ódýrari kostur
en t.d. á Ítalíu, Spáni eða í
Frakklandi. Það er ekki bara lágt
verð, fallegt landslag og þægi-
leg veðrátta sem heillar heldur
einnig að geta upplifað and-
rúmsloft og menningu sem ekki
finnst framleidd á færibandi.
Matarmenning strandhérað-
anna ber mjög keim af ítalskri,
grískri og franskri matargerð þar
sem sjávarfang, ferskt grænmeti,
ólífuolía, hvítlaukur og kryddjurt-
ir leika stórt hlutverk og esp-
resso-kaffibollinn er næstum
betri en á Ítalíu. Rétti má
nefna eins og spagettí
eða risotto með skelfiski
eða smokkfiski, men-
estra grænmetis- og
baunasúpu sem
minnir á hina ít-
ölsku min-
estronisúpu,
carpaccio - ör-
þunnar sneiðar
af reyktri skinku -,
Eftir óöldina í fyrrum Júgóslavíu
er Króatía eða Republika Hrvat-
ska aftur orðinn vinsæll áfanga-
staður ferðamanna. Kannski á
Dalmatíuhundurinn ekki rætur að
rekja til Dalmatíuhéraðsins í
Króatíu en ástæðurnar fyrir því
að heimsækja landið eru örugg-
lega fleiri en hundrað og ein. Til
dæmis þær þúsund fallegu eyjar
sem kúra meðfram strandlínu
landsins.
Í Króatíu búa um 4,5 milljónir
manna og höfuðborgin er Zag-
reb. Sunnan til þar sem landið
liggur við Adríahafið má finna
minjar frá Rómverjum og fen-
eyskri stjórnartíð en í norðurhér-
uðunum þar sem landamærin
liggja m.a. að Ungverjalandi, Sló-
veníu og Serbíu finnst enn
andblær hins gamla
austur-ungverska keis-
aradæmis. Það eru
einkum strandhéruð-
in og eyjarnar við
Adríahafið sem
ferðamenn sækja
til enda ríkir þar
þægilegt Miðjarð-
arhafsloftslag, sjór-
geitaost og ólífur, sérlega góðar
pizzur og ýmis konar grillað eða
steikt kjöt með ajvar-mauki.
Oft er kjötið, grænmetið og allt
meðlæti borið fram á sama fati
og síðan fær hver sér það sem
honum lystir svo stemmningin
verður óhátíðleg og frjálsleg.
Í Króatíu og víða á Balkanskag-
anum eru hverskyns grillaðir
kjötréttir vinsælir og þá er ajvar
oftar en ekki haft með (frb.
„ævar“). Þetta er rautt bragð-
sterkt mauk sem er gert úr papr-
ikum, eggaldinum, lauki, hvít-
lauki, olíu o.fl. Sagan segir að
ajvar hafi verið ein uppistaðan í
fæði hinna fornu Grikkja og hetja
eins og Platóns, Aristótelesar og
Alexanders mikla. Uppskerutími
paprikunnar er seint á sumrin
eða snemma á haustin og mörg
heimili á þessum slóðum gera þá
sitt eigið ajvar-mauk fyrir vetur-
inn. Og hver veit, fyrst einhverjir
vilja kalla Króatíu "hið nýja Tos-
kana", þá er þess kannski ekki
langt að bíða að ajvar verði fljót-
lega komið í alla eldhússkápa
landsins ásamt ítalska pestóinu?
Ajvar er góður forréttur með t.d.
pítabrauði eða flatbrauði, ásamt
fetaosti eða sem meðlæti með
grilluðu eða steiktu kjöti.