Morgunblaðið - 02.12.2004, Blaðsíða 43

MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. DESEMBER 2004 43
MINNINGAR
Þú varst besta amma og vinkona
sem hugsast getur.
Edda Björk.
Amma mín í Álfheimum var
skemmtilegasti sögulesari sem ég
hef þekkt. Enginn sem ég hef
þekkt hefur getað gætt sögur því-
líku lífi, þá aðallega barnasögur.
Hún geislaði af frásagnargleði.
Þetta voru stundum sögur sem hún
hafði þekkt úr sinni æsku, en
stundum voru þetta frumsamdar
sögur, og amma var ekki í vand-
ræðum að búa til alveg bráð-
skemmtilegan söguþráð um leið og
sagan var sögð. Sögustundin var
oftast á kvöldin, og var öruggasta
leiðin til að koma okkur í ró og
svefn. Stundum var fjölmennt á
sögustundunum, ýmist inni í svefn-
herbergi eða uppi í rúmi hjá
ömmu. Þetta var verkefni ömmu
því afi sat þá kannski fyrir framan
sjónvarpið eða hlustaði á einhverj-
ar af öllum þeim sinfóníum sem
voru hans líf og yndi.
Amma var afskaplega félagslynd
og hafði afskaplega gaman af því
að halda veislur. Þá var öllum fín-
heitunum sem hún átti tjaldað til.
Mér er sérstaklega minnisstætt
þegar amma og afi héldu upp á sjö-
tugsafmælið. Ég var þá unglingur
en fékk það hlutverk hjá ömmu að
ganga á milli gestanna og bjóða
nýbökuð horn.
Amma tók þátt í uppeldi barna-
barna sinna af lífi og sál, og hluti
af því var að treysta okkur fyrir
alls kyns verkefnum. Sem kennari
fylgdist hún vel með skólagöng-
unni og var óþreytandi að fylgjast
með og hvetja okkur þegar henni
fannst að kannski væri verið að slá
slöku við. Það var eins og amma
fyndi það á sér þegar eitthvað slíkt
væri á ferðinni.
Ég varð þeirrar ánægju aðnjót-
andi að fá að fara í ferðalag með
ömmu og afa til Englands árið
1987 í hópferð með St. Georgsskát-
um. Það var alveg ógleymanleg
ferð. Það var eins og það væri eng-
in aldursmunur á okkur ömmu
þegar við fórum í búðir, hún hafði
ekki síður smekk fyrir því sem mín
kynslóð vildi kaupa en því sem hún
var að velta fyrir sér að kaupa á
sig eða aðra eldri. Afi fór með í
þessar verslunarferðir, en ég held
að það hafi ekki verið neinar
skemmtiferðir fyrir hann. Hann
vildi miklu frekar setjast niður og
fá sér hressingu.
Þrátt fyrir að amma hefði oft
mikið að gera, bæði sem kennari
og í alls konar félagslífi, gaf hún
sér alltaf tíma til þess að elda góð-
an mat fyrir okkur börnin þegar
við komum í heimsókn, ekki síst
okkur sem bjuggum norður í landi.
Hún eldaði þann allra besta kjúk-
ling sem ég gat hugsað mér. Mér
var einu sinni sagt að amma væri
svo góður kokkur að hún gæti búið
til veislumat úr skósóla! Ef það er
hægt, þá gat amma það.
Elsku amma mín, nú ert þú farin
til afa, og ég veit að þar hafa orðið
fagnaðarfundir. Ég kveð þig, elsku
amma mín, með söknuði en þakk-
læti. Bjartar minningar um góða
ömmu verða eilífar. Það voru viss
forréttindi að eiga þig að alla tíð.
Arnheiður Kristín Geirsdóttir.
Frænka mín kær er horfin frá
okkur hér en seint mun fjúka í
spor þessarar merku konu, sem
snart svo mjög alla þá, er áttu því
láni að fagna að fá að kynnast
henni.
Um hugann líða margar fagrar
myndir liðinna ára. Ragna frænka
að kenna mér ungum eftir veikindi
að lesa og skrifa og að taka fyrstu
sporinn í reikningi. Ragna frænka
að segja okkur börnunum sögur en
hún hafði sérstaka hæfileika til að
gæða sögurnar sjálfstæðu lífi
þannig að það var sem á leikrit að
horfa er hún brá sér ein í gervi
allra sögupersónanna svo eftir-
minnilega að við ungu hlustendur
og áhorfendur lifðum okkur inn í
heim atburðarásarinnar. Ragna
hafði sérstaka hæfileika til að laða
að sér börn en það var rík í eðli
hennar umhyggjan og áhuginn á að
hlúa að, styrkja og efla. Þetta
skynjuðu ekki aðeins við frændur
og frænkur hennar ungu, heldur
einnig nemendur hennar mörgu
gegnum árin.
Og mikil gleðiefni var að sækja
heim þau Guðstein heitinn, eigin-
mann hennar ljúfa, rólega og
glaða. Þar nutum við systkinin öll
mikillar gestrisni á fallegu heimili
með frændsystkinum okkar, Geiri
Agnari, Finni Jakob og Guðlaugu,
sem sterku böndin mynduðust við
á árum uppvaxtarins. Og við minn-
umst þess að í áratuga búsetu okk-
ar hjóna erlendis var snar liður og
sérstaklega eftirminnilegt í öllum
heimferðunum að eiga stund heima
hjá þeim Rögnu og Guðsteini.
Margt var sótt í smiðju þeirra,
ekki síst virðing fyrir samferðar-
mönnum og sérkennum þeirra og
að allir hefðu hæfileika til að
leggja sitt af mörkum til sam-
félagsins. Þá er í fersku minni
heimsókn þeirra Rögnu og Guð-
steins til okkar hjóna þegar við
bjuggum í Montreal; áhugi þeirra
á öllu sem fyrir bar, ekki aðeins
fallegu umhverfi heldur ekki síður
menningu og mannlegum sam-
skiptum þar. Kom þá enn aftur vel
í ljós andlegt víðfeðmi þeirra
beggja. En sérlega ljúf er minn-
ingin úr níræðisafmælishófi henn-
ar, þegar hún veik konan stóð upp
með reisn og þakkaði gestum kom-
una með kjarnyrtum og velvöldum
orðum.
Við Kristín og systkini mín vott-
um nánustu fjölskyldu Rögnu
dýpstu samúð okkar og þökkum
með miklum söknuði að hafa fengið
að njóta nærveru hennar.
Gunnar Finnsson.
Þegar föðursystir mín Ragnheið-
ur Finnsdóttir kveður þennan heim
er farin yfir lækinn bæði einlæg og
einbeitt manneskja. Hún var fjöl-
reynd merkiskona. Það vill svo til
þegar hún kveður, að kennarar
standa upp að hnjám í vandræðum
og margir kunna sér ekki fóta-
forráð. Ragna var, seint og
snemma, kennari og skólastjóri af
þeim skóla sem kenna má við
Snorra Sigfússon, en hann var
áhrifavaldur í skólamálum vestur á
Flateyri og síðar á Norðurlandi.
Ekki veit ég hvort hlýjan sem frá
Rögnu streymdi kom vegna þeirr-
ar visku sem hún lærði í skóla, en
hlýjan er endingargóð eins og
hjartans glóð. Ragna þjáðist nú
síðustu árin af veikindum sem
háðu samskiptum hennar við um-
heiminn. Engu að síður minnisgóð
á 90 ára afmælinu þegar ég hringdi
í hana og við rifjuðum upp átt-
hagafróðleik sem hún gaf mér fyrir
löngu. Ég lofaði einu og öðru m.a.
lífsgleðinni. Slík loforð er skemmti-
legt að efna og minnast og alls
staðar er skemmtilegt að minnast
samskipta við Rögnu. Hún varð
fyrst barna til þess að fæðast í
steinhöllinni vestur á Hvilft. Ég er
það síðasta. Hún taldi að hún hefði
fyrst kvenna gifst í steinkirkjunni
á Flateyri 1945, en mundi ekki al-
veg hvort einhverjir hefðu „sloppið
þar inn“ í sömu erindagjörðum, á
undan þeim Guðsteini. Manninum í
hennar lífi. Hún sagði grínsögur af
honum, hann skellti sér á lær, tók
bakföll og hló dátt og hún á móti.
Eitt sinn að kvöldlagi kom ég að
vestan og beiddist gistingar hjá
þeim, og hann við kleinusteikingu í
eldhúsinu í Álfheimum – Ragna
steinsofandi uppi. Hann spurði
hvernig mér litist á. Ég spurði
hvort hlutföllin væru rétt í húsinu
og hann hló. Skemmti sér kon-
unglega og við settumst niður og
fengum okkur kellingasérrí, klein-
ur, og eitthvert gutl að vestan.
Þetta varð sögustund um föðurætt
mína og líf þeirra hjóna. Síðla næt-
ur kom Ragna niður, leit inn og
bættist í fjörið við ómælda ánægju,
hitað var te og haldið áfram með
hlutverkaleikinn, ættina, með frá-
bærum leikara, dansara og mús-
íkant; Rögnu! Ég vaknaði endur-
nærður og til í daginn.
Samskiptum við Rögnu fylgdi allt-
af lifandi bjartsýni, lifandi munn-
mæli aftan úr nítjándu öldinni,
jafnt og smáatriði um þjóðþekkta
Íslendinga svo sem Stein Steinarr
og lífið á uppvaxtarárunum vestra.
Ragna var ákveðin í skólamál-
um, þó deilt hafi verið um mennta-
og skólastefnur. Hún hefði sómt
sér vel við að eyða áttleysunni í
dag. Jafnvel með kímni sem nú
heitir spaug og djók! Hún skar sig
úr í hvívetna og fylgdi eftir eigin
sannfæringu og þeirri lífsást sem
henni varð auðið. Hennar nutu
ríkulega börn hennar þau Geir,
Finnur og Guðlaug. Ég sendi þeim
og öllum þeirra fjölskyldum rót-
góðar samúðarkveðjur og vona að
bjartsýnin lifi áfram í þeirra hug-
um.
Finnur Magnús Gunnlaugsson.
Í dag er ástkær föðursystir,
Ragnheiður Finnsdóttir, kvödd
hinstu kveðju. Ragna frænka eins
og við systkinabörnin kölluðum
hana ætíð var næstelst 11 systkina
frá Hvilft í Önundarfirði. Að lýsa
frænku minni í fáum orðum er
varla gerlegt. Stórbrotinn persónu-
leiki, leiftrandi gáfur, leiftrandi
kímni og síðast en ekki síst kenn-
ari af Guðs náð. Í orðsins fyllstu
merkingu hófust kynni okkar frá
blautu barnsbeini því hún var við-
stödd fæðingu undirritaðrar. Allar
götur síðan hef ég í ríkum mæli
notið væntumþykju og umhyggju
frænku minnar sem óþreytandi
fylgdist með lífi og velferð okkar
systkinabarnanna sem nú mörg
hver fylla afa- og ömmuhópinn. Í
bernsku okkar var Ragna frænka
einn eftirsóttasti gesturinn í
barnaafmælum. Hún var frábær
sögumaður sem fór á kostum. Lág-
vaxin dökk yfirlitum, glaðleg með
sterka útgeislun sem hreif fólk.
Miðdepill í stórum barnaskara sem
sat í kringum hana á gólfinu horf-
andi stjörfum augum og opnum
munnum á sögumann gersamlega
hrifinn burt á vit ævintýra og hins
óraunverulega. Nútíma tölvuvædd
afþreying má sín lítils fyrir slíkum
viðburðum. Síðar meir tóku öðru-
vísi sögur við, þjóðsögur, Íslend-
ingasögur, mannlífssögur sem
sögumaður glæddi svo meistara-
lega lífi og lit og dillandi hláturinn
skammt undan. Kennarinn Ragn-
heiður er ekki einungis mér
ógleymanleg heldur einnig þeim
fjölda barna og unglinga sem hún
kenndi um ævina. Þeir voru henni
einnig ógleymanlegir. Nöfn, staður
og stund sérkenni nemendanna,
allt var þetta á hreinu og svo virt-
ust nær allir hafa verið indælir!
Oft var leitað til frænku með nem-
endur sem áttu í námsörðugleik-
um. Á snilldarlegan hátt tókst
henni að leiða þeim fyrir sjónir að
námsefnið var ekki óyfirstíganleg-
ur þröskuldur. Það eru alltaf til
leiðir. Orðum eins og agavandamál,
ofvirkni, athyglisbrestur fór lítið
fyrir.
Ragna frænka var lánsmann-
eskja í einkalífinu. Eiginmaður
hennar var Guðsteinn Sigurgeirs-
son húsgagnabólstrari. Einstakt
ljúfmenni, mikill skáti og útilífs-
maður. Þau voru sérlega samhent
hjón. Það var frænku minni þung-
ur róður þegar Guðsteinn féll frá
1993.
Nú er Ragna frænka látin í hárri
elli södd lífdaga, heilsan þrotin.
Það eru ómetanleg forréttindi að
hafa fengið að njóta samvistar svo
einstakrar konu sem frænka mín
var.
Blessuð sé minning hennar.
Arndís Finnsson.
Tímar breytast, vinir hittast og
vinir kveðjast. Í dag kveðjum við
kæra vinkonu, starfsfélaga og góð-
an granna, Ragnheiði Finnsdóttur.
Við hittumst fyrst í Langholtsskóla
þar sem við unnum saman í um 30
ára skeið. Það var á þeim árum
sem Heima- og Vogahverfi voru að
byggjast og mörg börn í skólanum.
Árið 1957 hófu nokkrir kennarar
skólans ásamt mökum byggingu
raðhúsa við Álfheima nr. 8–24.
Þegar dregið var um húsnúmer
vildi svo til að nöfnin Ólöf, Vilborg,
Ragnheiður og Signý drógust hlið
við hlið í húsnúmerunum 8 til 14.
Þar með hófst það nána samfélag
sem varði yfir 20 ár er fyrstu
frumbyggjarnir tóku að hverfa á
braut. Við ólum upp börnin okkar
saman og mæður okkar áttu góð
kynni. Raðhúsafólkið ferðaðist
saman og vann saman. Ekki var
haldin svo fjölskylduveisla í ein-
hverju þessara fjögurra húsa, að
íbúar hinna þriggja þættu ekki
jafn sjálfsagðir gestir og skyld-
mennin.
Nú eru allir frumbyggjarnir
farnir og aðrir fætur trítla um rað-
húsin í Álfheimum.
Við söknum góðu gömlu daganna
og kveðjum Ragnheiði með inni-
legu þakklæti fyrir ógleymanleg
kynni. Börnum hennar og Guð-
steins og fjölskyldum þeirra send-
um við hluttekningarkveðjur og
biðjum þeim allrar blessunar.
Ólöf, Vilborg og Signý.
Það er mér bæði ljúft og skylt að
minnast hér ágætrar samferða-
konu minnar, Ragnheiðar Finns-
dóttur, fyrrverandi kennara og
skólastjóra. Eins og ég var hún
Vestfirðingur og stolt af uppruna
sínum enda lágu rætur hennar
djúpt, komin af Vestfirðingum í
marga ættliði. Þótt hún flyttist ung
frá Vestfjörðum var hugur hennar
oft bundinn við æskuslóðirnar,
fjöllin, firðina og dalina.
Ragnheiður var kona sem alla
jafna talaði tæpitungulaust um alla
hluti. Hún var fordómalaus og
færði jafnan góð og gild og oft
skemmtileg rök fyrir máli sínu.
Það var ekki henni að skapi að fara
í grafgötur um neina hluti.
Það var í lok sjötta áratugarins
sem við hófum að byggja í félagi
raðhús við Álfheimana, sem þá
töldust úthverfi í Reykjavík. Þá
gerði maður sér í engu grein fyrir
þeirri gæfu sem fólgin er í góðum
nágrönnum. Samgangur var mikill,
ekki síst á hátíðarstundum sem
voru ófáar, en oftar en ekki tengd-
ar börnunum. Eru mér hugstæðar
stundir í barnaafmælum sem ná-
grannarnir áttu ekki síður þátt í en
ættingjar. Í dag þætti eflaust ein-
hverjum óðs manns æði að halda
álfabrennu við Glæsibæ, en á þess-
um árum var hún engu að síður
staðreynd og mikil skemmtun ung-
um sem öldnum.
Allra góðra stunda sem ég og
fjölskylda mín átti með þessari
sómakonu og fjölskyldu hennar
minnist ég nú með hlýjum hug.
Konfúsíus sagði: „Mikill er sá
sem varðveitir barnshugann.“ Það
gerði Ragnheiður, á löngum
kennsluferli og í starfi sínu átti
hún alltaf mjög auðvelt með að ná
til nemenda sinna. Átti hún jafnan
vináttu þeirra og virðingu á
kennsluferli sem var í senn langur
og farsæll.
Ragnheiður var glaðvær, hún bjó
yfir þessari einlægu gleði þess sem
ánægður og stoltur getur litið yfir
lífshlaup sitt, hún var vel gerð per-
sóna, hlý og traustvekjandi í allri
umgengni.
Þess er ekki kostur að skrá hér
baráttukaflana úr lífssögu hennar,
enda er sú saga samofin hinni
vaknandi þrá þeirra sem báru hita
og þunga dagsins, þessari óstöðv-
andi sókn til betri lífskjara, enda
lifði Ragnheiður mestu framfara-
tíma þjóðar okkar og víst að hún lá
ekki á liði sínu. Ragnheiður átti
fastmótaða lífsstefnu og stóð fast á
því sem hún taldi rétt. Í trúmálum
átti hún örugga og bjargfasta
stefnu sem aldrei haggaðist, en átti
samt mikla víðsýni og umburðar-
lyndi til að ætla hverjum að ráða
sínu veganesti.
Með Ragnheiði er fallinn í valinn
einn af þeim traustu meiðum sem
áttu mikilvægan þátt í að treysta
og byggja upp þann þjóðlífsgrunn
sem núverandi kynslóð stendur á
og ber vonandi gæfu til að varð-
veita.
Um leið og ég þakka Ragnheiði
samfylgd með þessum fátæklegu
orðum óska ég ástvinum hennar
Guðs blessunar.
Guð blessi minningu Ragnheiðar
Finnsdóttur.
Árni Jóhannsson.
Ragnheiður Finnsdóttir, eða
Ragna eins og ég kallaði hana
alltaf, er dáin eftir langa og far-
sæla ævi. Ég varð þeirrar gæfu
aðnjótandi að kynnast Rögnu og
eiginmanni hennar Guðsteini í
byrjun árs 1988. Á þeim tíma var
ég í húsnæðisleit og bauðst að
koma í viðtal og líta á lausa íbúð
við Álheima 12. Ég flutti inn og bjó
í Álfheimunum í tæp átta ár. Á
þessum árum höfðum við mikið og
gott samband og þau hjónin reynd-
ust mér alla tíð eins og best verður
á kosið. Milli mín og Rögnu mynd-
aðist góð og trygg vinátta, og þær
eru ófáar stundirnar sem við höf-
um setið saman yfir kaffi og
heimabakkelsi inni í eldhúsinu
hennar og skraflað.
Ragna var kennari að mennt og
það var gaman og lærdómsríkt að
heyra hana miðla af reynslu sinni,
og hlusta á hvernig hún af ein-
stakri alúð og virðingu talaði um
fyrrverandi nemendur sína og
samstarfsfólk. Ragna var fróð og
skemmtileg kona sem gott var að
eiga að og heimsækja.
Kæri Finnur, Guðlaug, Geir og
fjölskyldur, ég og fjölskylda mín
vottum ykkur samúð. Megi minn-
ingin um Rögnu lifa með ykkur um
ókomin ár.
Vala.
Þökkum innilega auðsýnda samúð og vinarhug
við andlát og útför föður okkar, tengdaföður,
afa og langafa,
FRIÐRIKS BJARNASONAR,
Hraunbóli,
Brunasandi.
Sérstakar þakkir til starfsfólks á Hjúkrunar-
heimilinu Kirkjubæjarklaustri.
Matta Friðriksdóttir, Benedikt Bjarnason,
Helga Friðriksdóttir,
Bára Friðriksdóttir,
barnabörn og langafabörn.
Innilegar þakkir fyrir auðsýnda samúð við and-
lát og útför bróður míns og mágs,
ÓLAFS KJARTANSSONAR,
Eyvindarholti,
Vestur-Eyjafjöllum.
Sérstakar þakkir eru til starfsfólks deildar B5,
Landspítala Fossvogi.
Sigríður Kjartansdóttir, Garðar Sveinbjarnarson.