24 stundir - 22.01.2008, Blaðsíða 17

Fólkið situr
eftir, fangar í
því sem einu
sinni var talin
verðmæt
fasteign,
fangar í
skuldasúpunni og gjald-
þrot þessa fólks er óhjá-
kvæmilegt.
Stjórnvöld skulda Íslendingum
góð og haldbær rök. Voru ekki á
sínum tíma sett lög og reglur um
stjórn fiskveiða? Hvert var mark-
miðið í upphafi með upptöku
kvótakerfisins, sem átti einungis
að vera til bráðabirgða? Hefur
kvótakerfið skilað því sem það
átti að gera?
Hér fyrir neðan birti ég útdrátt
úr lögum um stjórn fiskveiða.
I. kafli. Almenn ákvæði.1. gr.:
Nytjastofnar á Íslandsmiðum eru
sameign íslensku þjóðarinnar.
Markmið laga þessara er að stuðla
að verndun og hagkvæmri nýt-
ingu þeirra og tryggja með því
trausta atvinnu og byggð í land-
inu. Úthlutun veiðiheimilda sam-
kvæmt lögum þessum myndar
ekki eignarrétt eða óafturkallan-
legt forræði einstakra aðila yfir
veiðiheimildum.
Þetta er alveg á hreinu ekki
satt?
Hvernig rökstyður Einar K
Guðfinnsson þá þetta sem ég tel
upp hér fyrir neðan?
Hverju hefur þessi svokallaða
vernd fiskistofna skilað?
Hverju hefur þessi svokallaða
hagkvæma nýting skilað?
Hverju hefur þessi svokallaða
traust atvinna byggða í landinu
skilað?
Bágborið ástand
Staðreyndirnar eru eftirtaldar:
Verndun fiskistofna hefur til
dæmis leitt til þess að veiðar úr
þorskstofninum eru einungis lítið
brot af því sem var áður en til-
raunakerfið (kvótakerfið) var tek-
ið upp. Þorskurinn léttist sem
aldrei fyrr vegna ætisskorts í haf-
inu, samt skal haldið áfram og
ætíð veitt frá honum með gegnd-
arlausum loðnuveiðum. Flestir
vita að ástand loðnustofnsins er
frekar bágborið. Karfastofninn er
í lélegu ástandi og meira mætti
tína til.
Hagkvæm nýting er ekki til í
merkingu þess orðs, fiskiskip af
Suðurlandi eru send norður fyrir
land og stunda veiðar í fjörum og
flóum, fiskinum er síðan keyrt
landshornanna á milli, allt í þágu
hagkvæmrar nýtingar. Stór hluti
flotans er á stanslausum flótta
undan þorski, sem er bannvara
hjá flestum útgerðum vegna gríð-
arlegs niðurskurðar ár eftir ár á
mjög svo hæpnum forsendum.
Verðlitlum fiski hent í stórum stíl,
allt í þágu hagkvæmrar nýtingar
tilraunakerfisins (kvótakerfisins).
Fangar í skuldasúpu
Traust atvinna og byggð í land-
inu er einungis orðatiltæki sem á
sér enga stoð í raunveruleikanum.
Aflaheimildir eru fluttar á milli
landshluta með tilheyrandi
hörmungum. Fiskvinnsla og út-
gerð leggst af á þeim stöðum sem
heimildirnar eru fluttar frá, sem
aftur gerir fasteignir fólks verð-
lausar í stórum stíl. Fólkið situr
eftir, fangar í því sem einu sinni
var talin verðmæt fasteign, fangar
í skuldasúpunni og gjaldþrot
þessa fólks er óhjákvæmilegt. Blá-
saklaust fólk lendir á svörtum
listum lánastofnana, þetta fólk
sem er jafnvel komið yfir miðjan
aldur á sér tæpast viðreisnar von.
Allt í þágu tilraunakerfisins
(kvótakerfisins).
Skuldir yfir 300 milljarða
Úthlutun aflaheimilda myndar
ekki eignarrétt eða óafturkallan-
legt forræði einstakra aðila yfir
veiðiheimildum. Þetta er sérstak-
lega athyglisvert. Staðreynd máls-
ins er að sameign þjóðarinnar
sem myndar ekki eignarrétt ein-
stakra aðila, er skuldsett þannig
að vandséð er hvernig sú gríðar-
lega skuldsetning verði borguð.
Skuldir sjávarútvegsins eru
komnar yfir 300 milljarða meðan
útflutningstekjur eru ekki nema
um það bil 77 milljarðar.
Hvernig má það vera að aðilar
sem hafa ekki eignarrétt yfir afla-
heimildunum geti veðsett það
sem þeir eiga ekki? Nýtingarrétt-
ur gefur ekki þeim sem hann hafa
leyfi til veðsetninga, eða er það?
Þetta er svipað og ef ég myndi
veðsetja allar fasteignir í götunni
hjá mér, sem ég á ekkert í.
Raunverulegt verðmæti
Eins og sjá má eru skuldir sjáv-
arútvegsins gríðarlegar. Ef við
síðan reynum að átta okkur á því
hvernig raunveruleg verðmæti
aflaheimilda eru sem búið er að
veðsetja, kemur upp hræðileg
staðreynd. Verðmæti aflaheimilda
eru um það bil 112 milljarðar
reiknað út frá arðsemi veiða. Ef
ekki á að reikna raunveruleg
verðmæti út frá arðsemi, hvað á
þá að nota? Þetta er kannski verk-
efni fyrir sprenglærða hagfræð-
inga, í raunveruleikanum virkar
þetta svona eða hefur einhver
aðra skoðun á því?
Er ekki komið að því að stjórn-
völd þessa lands komi með hald-
bær rök fyrir þessari tilrauna-
stefnu (kvótastefnu) sinni, sem
eins og sjá má hefur algjörlega
brugðist?
Höfundur er sjómaður
Óbreytt fiskveiðistjórnunarkerfi
UMRÆÐAN aHallgrímur Guðmundsson
Arðsemi Verðmæti afla-
heimilda eru um það bil
112 milljarðar reiknað út
frá arðsemi veiða.
24stundir ÞRIÐJUDAGUR 22. JANÚAR 2008 17