24 stundir - 30.04.2008, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 30. APRÍL 2008 24stundir
Mikill og óeðlilegur munur er á
innvinnslu lífeyrisréttinda hér-
lendis eftir því hvort viðkomandi
launamaður vinnur á almennum
vinnumarkaði eða hjá ríki og sveit-
arfélögum. Við skulum taka dæmi
um tvo verkamenn. Annar vinnur
á almennum vinnumarkaði, hinn
hjá ríki eða sveitarfélagi. Þó launin
séu nákvæmlega þau sömu hjá
þeim báðum og hvor þeirra greiði
4% iðgjald í sama lífeyrissjóð, þá
vinnur sá sem starfar hjá ríki eða
sveitarfélagi sér inn yfir 30% meiri
lífeyrisréttindi. Þegar svo kemur að
greiðslu lífeyris fær sá sem starfaði
hjá því opinbera umtalsvert hærri
lífeyri. Á móti hverjum 10 þúsund
krónum sem starfsmaðurinn á al-
menna vinnumarkaðnum fær sem
lífeyri, fær sá sem vann hjá ríki eða
sveitarfélagi yfir 13 þúsund krónur.
Hér er um slíkan mismun að ræða
að ekki verður látið óátalið.
Ástæðan fyrir þessum mikla mis-
mun er sú að atvinnurekendur á al-
mennum vinnumarkaði greiða ein-
ungis 8% mótframlag til viðkomandi
lífeyrissjóðs, en ríki og sveitarfélög
greiða 11,5% mótframlag.
Hlíf gerir athugasemd
Á aðalfundi Verkalýðsfélagsins
Hlífar sem haldinn var 22. apríl sl.
var eftirfarandi ályktun samþykkt:
„Aðalfundur Verkalýðsfélagsins
Hlífar bendir stjórnvöldum á þann
óeðlilega mismun sem er á inn-
vinnslu lífeyrisréttinda launafólks.
Fundurinn telur það alls óviðun-
andi að þeir sem starfa á almennum
vinnumarkaði ávinni sér að jafnaði
um 30% lakari lífeyrisréttindi held-
ur en þeir sem vinna hjá ríki eða
sveitarfélögum. Þessi mikli og
ósanngjarni munur felst í því að ríki
og sveitarfélög greiða 11,5% mót-
framlag í lífeyrisgreiðslur til sinna
starfsmanna en atvinnurekendur á
almennum vinnumarkaði einungis
8%.
Það er óþolandi að fólk á almenn-
um vinnumarkaði, sem heldur þjóð-
félaginu uppi með vinnu sinni við
framleiðslu- og þjónustustörf, búi
við allt önnur og lakari lífeyriskjör
en þeir sem vinna hjá ríki og bæ.“
Fundurinn telur að alþingis-
menn og ráðherrar, sem sjálfir
njóta sérsniðinna lífeyrisréttinda
langt umfram almenna markað-
inn, verði hið fyrsta að hrista af sér
doðann og leiðrétta þetta hrópandi
misræmi.
Lagfæring
Á sama tíma og ráðherrar og al-
þingismenn láta þennan mikla
mismun í innvinnslu lífeyrisrétt-
inda afskiptalausan njóta þeir sjálf-
ir, eins og segir í ályktun Hlífar
„sérsniðinna lífeyrisréttinda“ langt
umfram almenna markaðinn. Ég
vil benda háttvirtum alþingis-
mönnum á að fólk á almennum
vinnumarkaði á ekki að vera nein
afgangsstærð í íslensku þjóðfélagi
og á að njóta sömu lífeyrisréttinda
og þeir sem vinna hjá ríki eða
sveitarfélögum. Hlutur þess á ekki
að vera rýrari en annarra launa-
manna að lokinni starfsævi. Það er
gróft brot á jafnrétti og stjórnvöld-
um til skammar meðan svo er.
Ég spyr formenn núverandi
stjórnarflokka, þau Geir Haarde
forsætisráðherra og Ingibjörgu
Sólrúnu Gísladóttur utanríkisráð-
herra, hvort til standi hjá stjórn-
völdum að leiðrétta þennan óeðli-
lega mun á þessu kjörtímabili?
Hingað til hafa stjórnvöld engar yf-
irlýsingar gefið um málið, frekar
en það sé ekki til. En þó það spili
ekki stóra rullu hjá ríkisstjórninni
þá er það þess stærra mál hjá al-
menningi.
Launafólk, sem vinnur á al-
mennum vinnumarkaði, bíður eftir
svari ráðherranna, sem vonandi
verður sent fjölmiðlum til birting-
ar!
Höfundur er fyrrv. formaður Vlf. Hlífar
Spyr sá sem ekki veit
UMRÆÐAN aSigurður T. Sigurðsson
Á móti hverj-
um 10 þús-
und krónum
sem starfs-
maðurinn á
almenna
vinnumark-
aðnum fær sem lífeyri,
fær sá sem vann hjá ríki
eða sveitarfélagi yfir 13
þúsund krónur.
Mismunun Launamenn
þurfa að þola mismunun í
lífeyrisréttindum.
Fyrir tæpum tveimur árum voru
tvær mikilvægar stefnur samþykkt-
ar í borgarstjórn Reykjavíkur,
mannréttindastefna og Reykjavík í
mótun, sem er umhverfisstefna
borgarinnar. Nokkrum dögum
seinna tóku sjálfstæðismenn við
stjórnartaumunum í borginni.
Með tvær glóðvolgar stefnur til
innleiðingar og útfærslu. Spenn-
andi tímar voru framundan hjá
nýbökuðum meirihluta.
Græn skref
Á umhverfissviði var þegar haf-
ist handa, enda margt metnaðar-
fullt starfsfólk þar með frjóar hug-
myndir, þekkingu og aðstöðu til að
gera það besta úr samþykktri
stefnumörkun borgarinnar.
Nokkrum mánuðum síðar voru
Grænu skrefin kynnt til sögunnar.
Kynningarátaki var hrundið af stað
með auglýsingum og vefsíðu, ráð-
inn var verkefnisstjóri til að fylgja
eftir málum og allt starfsfólk sviðs-
ins kom að vinnunni með einum
eða öðrum hætti. Grænu skrefin
kostuðu mikla peninga – sem
borgarfulltrúar allra flokka sam-
mæltust um að vel væri varið.
Grænu skrefin gengu meðal
annars út á bætt aðgengi að strætó,
verðlaun fyrir visthæfa bíla, eflingu
göngu- og hjólreiðastíga, meiri
endurvinnslu og fleira í þeim dúr.
Allt eru þetta þörf og jákvæð verk-
efni í eðlilegu framhaldi af sam-
þykkt Reykjavíkur í mótun. Þáver-
andi minnihluti í borgarstjórn
fagnaði Grænu skrefunum og
studdi þær aðgerðir sem þau fólu í
sér. Eðlilega – stefnan hafði verið
samþykkt af heilum hug með það
að markmiði að borgin axlaði
ábyrgð sem stjórnvald, atvinnurek-
andi og veitandi þjónustu á sviði
umhverfismála.
Engin skref
Í ráðhúsinu var jafnréttisnefnd
breytt í mannréttindanefnd. Í stað
jafnréttisráðgjafa kom mannrétt-
indaráðgjafi. Fleira gerðist ekki.
Fjármagn og fjöldi starfsfólks hélst
óbreytt milli ára og þannig var
komið í veg fyrir aukna starfsemi,
þrátt fyrir að fjölmargir nýir mála-
flokkar hefðu bæst við. Sömu sjálf-
stæðismenn og lögðu sig fram um
að stíga græn skref í þágu um-
hverfismála stóðu grafkyrrir í
mannréttindamálum.
Skref fram á við
Sautján mánuðum síðar hraktist
Sjálfstæðisflokkurinn frá völdum í
Reykjavík. Við tók hundrað daga
meirihluti sem á stuttum tíma
breytti miklu. Sett var á laggirnar
mannréttindaskrifstofa og fjár-
magn til hennar margfaldað. Gert
var ráð fyrir þremur nýjum starfs-
mönnum sem ætlað var að stíga
nauðsynleg skref í framhaldi af
löngu samþykktri mannréttinda-
stefnu.
Þó vissulega starfi margt gott
fólk hjá borginni að verkefnum
sem tengjast mannréttindum, er
ljóst að starfsemin er ekki eins
markviss og best væri á kosið.
Verkefni sem snúa að kynjajafn-
rétti, innflytjendum, öldruðum og
fötluðum eru unnin á mörgum og
ólíkum sviðum af mörgum og
ólíkum einstaklingum sem hafa
mismikið samráð eftir atvikum.
Mannréttindaskrifstofunni var
ætlað að skapa samráðsvettvang,
vera ráðgefandi fyrir starfsfólk á
ólíkum sviðum borgarinnar og
skerpa á stefnu borgarinnar. Stíga
skrefin í samráði við fagfólk á svið-
um og stofnunum.
Skref til baka
Um helgina gerðist svo hið ótrú-
lega. Borgarstjórinn í Reykjavík
steig stórt óheillaskref til baka.
Hann hefur nú tilkynnt að það
fjármagn sem samþykkt hafði ver-
ið til framfaraskrefa á sviði mann-
réttindamála verði afturkallað,
enda væru verkefnin ekki jafn brýn
og velferð einstaklinga eða þjón-
usta við þá. Hann, með fulltingi
sjálfstæðismanna í borgarstjórn,
hefur ákveðið að koma í veg fyrir
að mannréttindastefna borgarinn-
ar verði innleidd og stigin verði
nauðsynleg skref í þágu borgarbúa.
Þetta gerir hann í nafni aðhalds og
sparnaðar.
Aðhald er vissulega mikilvægt.
Hlutverk stjórnmálafólks er að for-
gangsraða fjármagni og verkefn-
um. Sparnaður á kostnað mann-
réttinda getur ekki borgað sig, því
misrétti hefur kostnaðarsamar af-
leiðingar fyrir samfélagið. En
meirihlutinn hirðir ekki um það,
heldur kýs að spara eyrinn og kasta
krónunni.
Höfundur er varaborgarfulltrúi
Saga grænna skrefa
UMRÆÐAN aSóley Tómasdóttir
Sömu sjálf-
stæðismenn
og lögðu sig
fram um að
stíga græn
skref í þágu
umhverf-
ismála stóðu grafkyrrir í
mannréttindamálum.
Mannréttindastefnan
verður ekki innleidd.
Útfararþjónustan ehf.
Stofnað 1990
Símar: 567 9110 & 893 8638
www.utfarir.is • runar@utfarir.is
Alhliða útfararþjónusta
Rúnar
Geirmundsson
Sigurður
Rúnarsson
Elís
Rúnarsson
Þorbergur
Þórðarson
Pause Café
Sætir bolir og toppar
í sumar
Stærðir 34 -52
Suðurlandsbraut 50
(Bláu húsunum Fákafeni)
www.gala.is • S:588 9925
Opið 11-18 og 11-16 lau.