Morgunblaðið - 15.01.2005, Side 8

8 LAUGARDAGUR 15. JANÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Landssöfnun vegna hamfaranna í Asíu
Samtökin sem a› flessari söfnun koma eru hver um sig a›ilar a› alfljó›a hjálparneti sinna samtaka. Hjá fleim starfar fólk me› mikla reynslu og faglega flekkingu á fleim vandamálum sem taka flarf á vi› svona hörmulegar a›stæ›ur.
Samtökin einbeita sér öll a› flví a› hjálpa fleim sem verst eru settir. fiá skipta trúarbrög› ekki máli, stjórnmál, kyn e›a hva› anna› sem a›greinir fólk. fietta eru mannú›arsamtök me› sk‡r markmi›, si›a- og starfsreglur, sem skila árangri.
E
N
N
E
M
M
/
S
ÍA
/
N
M
14
7
9
0
Hámark söfnunarinnar er í beinni sjónvarpsútsendingu Sjónvarpsins, Stö›var 2 og Skjás eins sem hefst í kvöld kl. 19.40.
Söfnunarsími sjónvarpsútsendingarinnar er:
Hægt er a› leggja beint inn á reikning söfnunarinnar sem
Landsbankinn gætir. Reikningsnúmeri› er: 0101 - 26 - 755500
og kennitala: 470105-3990. Notendur Einkabanka geta lagt beint
inn á söfnunarreikninginn. Nánari uppl‡singar um söfnunina er a›
finna á visir.is og á mbl.is.
Enn er hægt a› hringja í söfnunarnúmerin:
fiú velur flér upphæ›, 1.000, 3.000 e›a 5.000 kr., hringir í vi›eigandi
símanúmer og upphæ›in bætist vi› símreikninginn flinn.
Allur kostna›ur vegna söfnunarinnar er í bo›i vi›komandi a›ila og
renna framlög flví óskipt til ney›arhjálparinnar. Verndari söfnunarinnar
er Vigdís Finnbogadóttir, fyrrverandi forseti Íslands.
Sjálfbo›ali›ar taka vi› framlögum í Smáralind, í Kringlunni og
á Glerártorgi í dag og bo›i› er upp á skemmtilega dagskrá.
Í Smáralind:
Í Kringlunni:
Á Glerártorgi:
901-1000 901-3000 901-5000
1.000 kr. 3.000 kr. 5.000 kr.
· Töframa›urinn Bjarni
· Nemendur úr Söngskóla Maríu og Siggu
· Fóstbræ›ur undir stjórn Árna Har›ar
· Skoppa og Skrítla
· Hljómskálakvintettinn
· Bjössi bolla
· Au›ur Hafsteinsdóttir fi›luleikari og Steinunn Birna Ragnarsdóttir
· Tenórarnir flrír og Steinunn Birna Ragnarsdóttir
· Bjössi bolla
· Diddú og Steinunn Birna Ragnarsdóttir
· KK
· Óskar Pétursson skemmtir me› einsöng
· Helgi fiórsson kve›ur rímur
· Börn úr Tónlistarskóla Akureyrar og Tónlistarskóla Dalvíkur syngja
©
D
O
M
IN
IC
S
A
N
SO
N
I/
K
am
or
i S
ri
L
an
ka
NEYÐARHJÁLP
ÚR NORÐRI
755 5000
Nei, nei, Sigga mín, þetta hefur ekkert með litla, sæta grísinn að gera.
FramkvæmdastjórnEvrópusambands-ins, ESB, hefur sent
frá sér árlega skýrslu um
hvernig gengur að mark-
aðsvæða raforkumarkaðinn
í aðildarríkjunum 25 og
framfylgja tilskipunum sem
settar hafa verið. Noregur
er þar talinn með til viðbót-
ar sem hluti af EES-svæð-
inu.
Íslensk stjórnvöld hafa
nú fylgt þessum tilskipun-
um eftir og sem kunnugt er
tekið í gildi ný raforkulög
um aðskilnað framleiðslu og
sölu raforkunnar frá flutn-
ingi hennar og dreifingu.
Tóku lögin fyrst gildi um mitt ár
2003 en stærsta breytingin varð nú
um áramótin með stofnun Lands-
nets, sem annast flutning og dreif-
ingu rafmagns um landið.
Á vef BSRB er vakin athygli á
þessari skýrslu framkvæmdastjórn-
ar ESB og hún sögð staðfesta
helstu gagnrýnisraddir sem fram
hafa komið, bæði hér á landi og er-
lendis, á þessar tilskipanir ESB og
mögulegar afleiðingar þeirra, þ.e.
að fákeppni verði ríkjandi, raforku-
verð hækki, afhendingaröryggi raf-
orku verði ábótavant, fjárfestingar
takmarkaðar sem og óviðunandi
viðhald og loks ófullkomnar upplýs-
ingar til viðskiptavina orkufyrir-
tækjanna.
Í skýrslunni kemur fram að nýjar
tilskipanir ESB hafi í síðasta lagi átt
að taka gildi í aðildarríkjunum í júlí
2004. Þrátt fyrir aukna framleiðni í
raforkuiðnaði lýsa skýrsluhöfundar
yfir vonbrigðum með marga þætti
markaðsvæðingarinnar. Bent er á
að í október sl. hafi 18 aðildarríkjum
verið send aðvörun um að þau hafi
ekki tilkynnt framkvæmdastjórn-
inni um innleiðingu allra þátta nýj-
ustu tilskipunar ESB.
Óviðunandi töf
Framkvæmdastjórnin segir
þessa töf vera óviðunandi, ekki síst í
ljósi þess að ákvæði fyrri tilskipunar
hafi ekki fullnægt markmiðum um
samkeppni, jafnvel fyrir stórnot-
endur raforku. Búast hefði mátt við
því að slíkir kaupendur myndu
semja við orkuheildsala um raforku
á hefðbundnum markaði. Engu að
síður hefði aðeins innan við helm-
ingur stórnotenda í flestum ríkjum
ESB skipt um orkusala, nú fimm
árum eftir að markaðsvæðing raf-
orkumarkaðarins hófst. Að auki séu
margir stórnotendur raforku
óánægðir með þá þjónustu sem þeir
fá. Ríkin sem skýrsluhöfundar und-
anskilja frá þessu eru Svíþjóð, Finn-
land, Noregur, Danmörk og Bret-
land. Þar séu engin teljandi
vandamál við að innleiða samkeppni
í raforkusölu og meira en 50% stór-
notenda hafi skipt um orkusala á
síðustu árum. Hins vegar er tekið
sérstaklega fram að eyríkin Malta
og Kýpur hafi takmarkaða mögu-
leika á að þróa samkeppni á raf-
orkumarkaðnum.
Fram kemur í skýrslunni að sala
á raforku milli landa hafi ekki tekið
miklum breytingum. Í flestum ríkj-
um sé hlutur erlendra orkufyrir-
tækja innan við 20% af markaðnum.
Einnig er bent á að þótt raforku-
verð í Evrópu sé að meðaltali lægra
en árið 1995 hafi gjaldskrár verið að
hækka á síðustu 18 mánuðum. Þess-
ar hækkanir séu neytendum þvert
um geð og þeir eigi í sumum tilvik-
um erfitt með að skipta um orku-
sala, m.a. vegna hindrana í reglu-
gerðum.
Benda skýrsluhöfundar á að þörf
sé á frekari fjárfestingum hjá orku-
fyrirtækjunum, í þeim efnum sé
þróunin of hægfara, og ítrekað er úr
fyrri skýrslum að í of mörgum ríkj-
um ESB séu eitt eða tvö fyrirtæki
með markaðsráðandi stöðu og sam-
keppni þar af leiðandi lítil. „Það er
áríðandi að finna lausnir á þessum
vanda,“ segir í skýrslu ESB.
Ekkert kerfi fullkomið
Pétur Örn Sverrisson, lögfræð-
ingur á orkusviði í iðnaðarráðuneyt-
inu, hefur kynnt sér skýrsluna og
segir hana sýna að íslensk stjórn-
völd þurfi að fylgjast vel með gangi
mála í Evrópu. Ekkert kerfi sé þó
svo fullkomið að á því séu engir
agnúar. Við breytingu á raforku-
kerfi vakni ávallt ýmsar spurningar.
Stjórnvöld hafi hins vegar miðað
sína aðlögun að tilskipunum ESB
við bestu reynsluna frá Evrópu, og
þá einkum við Noreg sem hafi verið
í fararbroddi í markaðsvæðingu raf-
orkumála. Kerfið geti ekki orðið
lakara en það var hér á landi.
Pétur segir menn hafa vitað af
annmörkum á markaðsvæðingunni,
s.s. litlum fjárfestingum og lélegu
viðhaldi orkumannvirkja. Þetta eigi
að fyrirbyggja á Íslandi með því
m.a. að styrkja Orkustofnun sem
öflugan eftirlitsaðila.
„Auðvitað eiga raforkulögin eftir
að mótast hér og við eigum áreið-
anlega eftir að gera einhverjar
breytingar á okkar kerfi eftir því
sem meiri reynsla fæst,“ segir Pét-
ur og telur það hafa komið sér vel
fyrir Ísland að hafa dregið innleið-
ingu á tilskipunum ESB. Þannig
hafi gefist færi á að fylgjast með
kostum og göllum markaðsvæðing-
arinnar og miða frekar við jákvæða
reynslu á Norðurlöndunum.
Skýrsla ESB staðfesti að það hafi
verið rétt leið.
Fréttaskýring | Innleiðing samkeppni
á raforkumarkaði ESB
Aðvörun send
til átján ríkja
Íslensk stjórnvöld reyndu að
miða við bestu reynsluna frá Evrópu
Brotinn rafmagnsstaur í Bretlandi.
Eini ljósi punkturinn að
mati BSRB en þó ekki

Á vef BSRB segir að eini ljósi
punkturinn í skýrslu ESB virðist
vera tafla sem sýni framleiðni-
aukningu í orkuiðnaði Evrópu
vel umfram Bandaríkin. Árin
1979–1990 jókst framleiðnin um
2,7% hjá 15 fyrstu ESB-
ríkjunum, um 3,6% 1990–1995 og
5,7% árin 1995–2001. Þegar nán-
ar sé að gáð virðist raforkuiðn-
aðurinn hafa verið í góðu standi
fyrir gildistöku tilskipana ESB
árin 1997–2001 en versnað síðan.
bjb@mbl.is
 Meira á mbl.is/itarefni