Morgunblaðið - 19.02.2005, Blaðsíða 10

STÓR hluti gæsastofnsins sem hefur vetursetu á höfuð-
borgarsvæðinu hefur næturdvöl í eyjunum á Kollafirði.
Á morgnana hópast þær til borgarinnar og halda síðan
til hafs síðdegis.
Jóhann Óli Hilmarsson fuglafræðingur segir að með
því að hafa næturdvöl í eyjunum vilji gæsirnar forðast
sinn helsta náttúrulega óvin; tófuna. Þó að engar séu
tófurnar í höfuðborginni valdi eðli gæsanna því að þær
telji hag sínum betur borgið í eyjunum. Þar fái þær
sömuleiðis frið fyrir manninum og komist í æti. Að
sögn Jóhanns Óla er talið að um 7–800 gæsir séu í borg-
inni að vetri til.
Gæsirnar sofa úti í eyjum
Morgunblaðið/RAX
Hvar skyldi þessi sofa í nótt? Akurey, Viðey, Þerney? Til að forðast tófur og menn sofa gæsir gjarnan í eyjunum.
10 LAUGARDAGUR 19. FEBRÚAR 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Íþingsalnum ríkja bæði skráð-ar og óskráðar reglur af ýms-um toga. Skráðu reglurnarmá finna í lögum um þingsköp
Alþingis. Þar er til að mynda kveðið
á um ræðutíma þingmanna, at-
kvæðagreiðslur og form þingræðna.
Í þingsköpum segir til að mynda að
ræðumaður skuli ávallt víkja ræðu
sinni til forsetans eða fundarins.
Þess vegna segja þingmenn: „herra
forseti“, „frú forseti“, „virðulegur
forseti“ eða „hæstvirtur forseti“ – í
tíma og ótíma – þegar umræður fara
fram.
Í þingsalnum ríkja einnig óskráð-
ar reglur, eins og áður sagði, eða
svokallaðar þingvenjur. Til dæmis
er það föst þingvenja að ávarpa
þingmenn sem: „háttvirta þing-
menn“ og að sama skapi er það föst
venja að ávarpa ráðherra sem:
„hæstvirta ráðherra.“
  
Einnig ríkja óskráðar reglurum klæðnað þingmanna íþingsalnum. Samkvæmt
þingvenju eiga karlar að vera í jakka
og með bindi en konur að vera
snyrtilega klæddar.
Forseti þingsins hefur í gegnum
tíðina fylgst með því að farið sé eftir
þessum reglum og því gert at-
hugasemdir við klæðnað þingmanna,
þ.e. þingkarla, þegar þeir hafa ekki
verið með hálstau eða verið í jakka í
þingsalnum. Ekki er vitað til þess að
þeir hafi gert athugasemdir við
klæðaburð þingkvenna, enda
kannski öllu óljósara hvað átt er við
með „snyrtilegum klæðnaði.“
Einhver rifjað upp um daginn að
varaþingmaður Vinstrihreyfing-
arinnar – græns framboðs, Hlynur
Hallsson, hefði fyrir fáeinum miss-
erum, verið stoppaður í dyragátt
þingsalarins og honum bent á að
hann hefði ekkert bindi. Starfsmenn
þingsins hefðu þó brugðist skjótt við
og útvegað honum varabindi, sem
þeir geyma á vísum stað, ef í harð-
bakkann slær.
Óskráðar reglur gilda líka um
sætaskipan ráðherra í þingsalnum.
Hefð er t.d. fyrir því að forsætisráð-
herra sitji næst forseta þingsins á
hægri hönd og utanríkisráðherra
honum, þ.e. forsætisráðherra, á
hægri hönd. Fjármálaráðherra sitji
á hinn bóginn næst forseta þingsins
á vinstri hönd.
Þegar Davíð Oddsson, formaður
Sjálfstæðisflokksins og Halldór Ás-
grímsson, formaður Framsóknar-
flokksins, skiptust á ráðuneytum í
september sl. skiptust þeir því einn-
ig á stólum í þingsal. Það hefur þó
ekki gengið þrautalaust fyrir sig,
eins og dæmin sýndu í vikunni, að
venjast þeirri sætaskipan. Kannski
ekki nema von því Davíð sat í þeim
stól, forsætisráðherrastólnum, í rúm
þrettán ár, lengur en nokkur annar.
Davíð mætti á sinn fyrsta þing-
fund á miðvikudag, eftir rúmlega
mánaðarleyfi í útlöndum. Hans
fyrsta verk var að svara fyrirspurn-
um þingmanna um utanríkismál. Er
hann hafði svarað fyrstu fyrirspurn-
inni settist hann í stól forsætisráð-
herra, Halldórs Ásgrímssonar, eins
og ekkert væri sjálfsagðara. Þuríður
Backman, þingmaður Vinstri
grænna, kom þá upp og sagði: „Ég
þakka hæstvirtum forsætisráðherra
svörin …“ Þegar hún hafði sleppt
setningunni og áttað sig á mismælg-
inni mátti sjá Davíð Oddsson standa
upp úr forsætisráðherrastólnum og
færa sig yfir í utanríkisráðherrastól-
inn.
  
Já, Davíð fór stólavillt og þing-menn gáfu honum rangan titil.En það eru fleiri ráðherrar
en Davíð sem hafa lent í þessum
ruglingi. Björn Bjarnason, sem verið
hefur dómsmálaráðherra í nær tvö
ár, hefur af og til verið titlaður
menntamálaráðherra síðustu miss-
erin, en því embætti gegndi hann í
sjö ár. Katrín Júlíusdóttir, þingmað-
ur Samfylkingarinnar, sagði til að
mynda í síðustu viku: „Ég beini því
fyrirspurn til hæstvirts mennta-
málaráðherra …“ Þegar hún hafði
sleppt orðinu, var kallað utan úr
þingsal: „dómsmálaráðherra“. Katr-
ín leiðrétti mistök sín um hæl.
Rannveig Guðmundsdóttir, þing-
maður Samfylkingar, sagði af þessu
tilefni: „Ég hafði dálítið gaman af því
þegar þingmaðurinn kallaði hæst-
virtan ráðherra Björn Bjarnason
menntamálaráðherra því að mér
verður það mjög oft á.“ Síðar sagði
hún, kannski með ákveðna von í
brjósti um stjórnarskipti: „Ég velti
fyrir mér hvort hæstvirtur ráðherra
verði kallaður dómsmálaráðherra
þegar hann verður orðinn almennur
þingmaður.“

  



Af skráðum og óskráðum reglum
EFTIR ÖRNU SCHRAM
ÞINGFRÉTTAMANN
arna@mbl.is
GREINILEGT er að aukinn áhugi er
á ferðum milli Íslands og Kanada í
tengslum við samskipti milli afkom-
enda vesturfara og afkomenda þeirra
sem eftir voru, segir Neil Ófeigur
Bardal, fyrrverandi ræðismaður Ís-
lands í Kanada, sem staddur er hér á
landi í boði forsætisráðherra.
Neil segir miklu skipta fyrir sam-
skipti afkomenda Vestur-Íslendinga
og Íslendinga að forfeður þeirra fyrr-
nefndu fóru héðan af því að þeir
þurftu þess „og tóku Ísland með í
hjarta sínu“. Þess vegna hefur ís-
lenskum áhrifum á menningu afkom-
enda þessa fólks verið haldið á lofti,
og þess vegna er áhugi fyrir sam-
skiptum á milli landanna svo mikill
sem raun ber vitni.
„Mér finnst vera gríðarlegur áhugi
hjá fólki hér að ferðast til Kanada á
Íslendingaslóðir, það má til dæmis sjá
á Íslendingadeginum þar sem hundr-
uð íslenskra ferðamanna koma frá Ís-
landi. Á móti koma svo sífellt fleiri
ferðamenn frá Kanada hingað, sem
er líka mjög gott,“ segir Neil. Hann
segir ferðalögin gjarnan byrja sem
heimsókn til ættingja, en snúist svo
yfir í ævintýraferðir þar sem bæði
löndin hafi svo ótalmargt að bjóða
fyrir áhugasama ferðamenn.
„Aðdráttaraflið, það sem dregur
Íslendinga til Kanada, er þessi teng-
ing okkar við Ísland, og ég held að
þessi tenging hafi ekki minnkað í
gegnum kynslóðirnar eins og amma
mín og afi óttuðust,“ segir Neil.
Samstarf um öryggi sjómanna
Ferðalög ánægjunnar vegna eru
ekki það eina sem tengir löndin, enda
margt hægt að læra af samskiptum á
milli þjóðanna, eins og samstarf ís-
lenskra háskóla við Háskólann í
Manitoba sýni best. Spurður um
dæmi um eitthvað sem Kanadabúar
gætu lært af Íslendingum nefnir Neil
strax öryggisatriði tengd sjósókn.
Miklar veiðar eru stundaðar á
stórum vötnum í Kanada, svo sem
hinu gríðarstóra Winnipeg-vatni.
Neil segir að þar sem Íslendingar
standi svo framarlega sem raun ber
vitni þegar kemur að öryggismálum
sjómanna sé sjálfsagt fyrir fiskimenn
í vötnunum að nýta sér reynslu Ís-
lendinga í þessum efnum. Í raun hafi
þreifingar um slíkt samstarf þegar
hafist, þó að enn hafi ekki neitt komið
út úr þeim.
Tenging þjóðanna
er aðdráttaraflið
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Neil Bardal, fyrrverandi ræðis-
maður Íslands í Kanada.
Mikill áhugi á ferðalögum milli Íslands og Kanada
STJÓRN Geðhjálpar skorar á DV
að virða siðareglur blaðamanna og
lýsir vanþóknun og furðu á umfjöll-
un blaðsins um einkamál geðsjúkra
einstaklinga. Telur stjórnin að með
niðrandi, tilhæfulausum og tillits-
lausum skrifum og myndbirtingum
hafi blaðið aukið þjáningu sjúklinga
og aðstandenda þeirra.
„Við munum ekki sitja bara hjá
og horfa upp á þetta aðgerðalaust.
Við munum gera allt sem í okkar
valdi stendur til þess að breyta
þessu, enda myndum við ekki
standa undir nafni sem hagsmuna-
samtök geðsjúkra á Íslandi ef við
gerðum það ekki,“ segir Sigur-
steinn Másson, formaður Geðhjálp-
ar.
Hann segir, aðspurður um til
hvaða aðgerða Geðhjálp hyggist
grípa, að nokkrir möguleikar séu í
stöðunni. „Það eru dómstólar í land-
inu sem við eigum að geta treyst á.
Við getum auðvitað leitað eftir
ákveðinni samstöðu í samfélaginu
um það að koma í veg fyrir að bág-
indi geðsjúkra séu afflutt eins og
gert hefur verið í þessu blaði og
þeir gerðir að sakamönnum. Í
blaðinu hefur ítrekað verið ruglað
saman geðheilbrigðismálum og
sakamálum og mjög veikt fólk gert
að sakamönnum.“
Vel er hugsanlegt að leitað verði
til siðanefndar Blaðamannafélags
Íslands, en Sigursteinn bendir á að
á síðasta ári hafi úrskurður siða-
nefndarinnar um alvarlegt brot DV
á siðareglunum verið að engu haft á
blaðinu, og það raunar notað sem
tilefni til að rifja upp umfjöllun
blaðsins um málið, og þar með haft
þveröfug áhrif við það sem vonir
hafi staðið til.
Veigra sér við að
kæra til siðanefndar
„Það hefur valdið því að einstak-
lingar hafa veigrað sér við að kæra
fréttaflutning þessa blaðs til siða-
nefndarinnar,“ segir Sigursteinn.
Með hliðsjón af stöðu skjólstæðinga
Geðhjálpar, sem geti ekki varið sig
sjálfir, þá sé ekki farið með mál í
siðanefndina án þess að vita að það
muni hafa áhrif á fréttaflutning í
DV.
Sigursteinn höfðar til sóma-
kenndar hjá blaðamönnum á DV, og
skorar á Blaðamannafélag Íslands
að láta þetta mál til sín taka. „Þetta
snýst ekki bara um þá blaðamenn
sem eru á DV, þetta snýst líka um
blaðamannastéttina og sómakennd
hennar, að það séu ekki þessi
skemmdu epli að skemma fyrir
blaðamönnum í landinu.“
Geðhjálp skorar á DV að virða siðareglur
Segja blaðið hafa
aukið þjáningu sjúk-
linga og aðstandenda
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi athugasemd frá Íbúða-
lánasjóði.
„Fréttatilkynning ÍLS í sam-
ræmi við Standard & Poor’s
Íbúðalánasjóður vísar á bug stað-
hæfingu á forsíðu Morgunblaðsins í
gær þar sem haldið er fram að til-
kynning frá Íbúðalánasjóði til Kaup-
hallar Íslands vegna lánshæfismats
frá matsfyrirtækinu Standard &
Poor’s síðastliðinn miðvikudag sé
ekki í samræmi við umsögn matsfyr-
irtækisins.
Efni tilkynningarinnar er í sam-
ræmi við lánhæfismat það á Íbúða-
lánasjóði sem Standards & Poor’s
staðfesti á miðvikudag þegar fyrir-
tækið tók Íbúðalánasjóð út af athug-
unarlista. Það lánshæfismat hafði
Standard & Poor’s kynnt fimmtudag-
inn 10. febrúar, en með fyrirvara um
mögulega lækkun lánshæfismatsins.
Þann fyrirvara afnam lánshæfis-
matsfyrirtækið síðastliðinn miðviku-
dag.
Rétt er að fréttatilkynning Íbúða-
lánasjóðs í Kauphöll Íslands hefði
getað verið ítarlegri en ensk frétta-
tilkynning Standard & Poor’s hafði
þá verið birt á vefsíðu fyrirtækisins
og í helstu viðskiptakerfum heimsins.
Í ljósi þeirrar umfjöllunar sem orð-
ið hefur vegna þessa mun Íbúðalána-
sjóður hér eftir birta orðréttar frétta-
tilkynningar
lánshæfismatsfyrirtækjanna á ensku
samhliða íslenskum fréttatilkynning-
um svo fremi sem Íbúðalánasjóður
fái til þess heimild frá lánshæfismats-
fyrirtækjunum.“
Athugasemd frá
Íbúðalánasjóði