Morgunblaðið - 01.03.2005, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 1. MARS 2005 19
DAGLEGT LÍF
W
olfgang Lechner
starfar hjá þýska
blaðinu Die Zeit og er
matgæðingur mikill. Hann
hefur ferðast um víða veröld
til að kynna sér mat og matarmenningu og
kom til Íslands fyrir skömmu til að leyfa
bragðlaukum sínum að njóta matar og
skemmtunar á Food and fun-hátíðinni. Wolf-
gang hefur gefið út bók um tengsl matar og til-
finninga sem heitir Essen – und ein par andere
schönste Ding, þar sem hann fjallar á
skemmtilegan hátt um mat og aðra dásamlega
hluti.
„Að borða er svo miklu meira en að næra
sig. Ef það snerist aðeins um næringu þá gæt-
um við allt eins fengið þá næringu sem við
þurfum í vökva- eða pilluformi og þá myndum
við hvorki finna bragð né upplifa nokkrar til-
finningar tengdar því að nærast. Ef við förum
öfgafullu leiðina í hina áttina þá get ég nefnt
dæmi um mat sem hefur ekkert næringargildi
en vekur mikla sælu þegar hann er borðaður.
Hann er suðrænn og heitir Aire á spænsku
sem þýðir loft og er froða sem kemur af gulrót-
armixi. En venjulega er upplifun okkar af því
að borða einhvers staðar þarna mitt á milli öfg-
anna, við nærum okkur og njótum þess, þótt í
mismiklum mæli sé.“
Tómatar voru
ástarepli
Wolfgang segir
tengsl matar og til-
finninga margskonar og nefn-
ir sem dæmi hvað veldur því að okkur finnst
einhver matur lostafyllri en annar. „Útlit mat-
arins og lögun, sem og bragð og litur, eru þeir
þættir sem hafa mest áhrif á það að okkur
finnst einhver matur öðrum fremur mun-
úðarfullur. En hvernig athöfnin sjálf að borða
fer fram skiptir auðvitað líka miklu máli. Allur
matur sem borðaður er með berum höndum
verður óneitanlega munúðarfullur af því það er
nautnalegt að sleikja á sér fingurna meðan á
borðhaldi stendur. Það er líka mjög erótískt að
horfa á þann sem þú elskar borða mat með
ánægju og nautn,“ segir Wolfgang og bætir við
að mjög dýr og fágætur matur hafi tilhneig-
ingu til að vera álitinn kynþokkafullur. „Til
dæmis voru tómatar dæmi um
slíkt á öldum áður í Mið-
Evrópu. Þá var erfitt að fá og
þeir voru mjög dýrir. Þeir komu
frá Ameríku og voru kallaðir ást-
arepli í Frakklandi þar sem þeir voru fá-
gætir. Nafngiftin er viðeigandi því stórir tóm-
atar eru fagurlega bogadregnir og minna á
vissan líkamspart kvenna. En á Spáni voru
tómatar aftur á móti hverdagslegir á þessum
tíma. Þetta sýnir okkur að aðstæður á hverjum
stað geta skipt miklu máli þegar kemur að því
hvaða tilfinningar matur vekur hjá fólki.“
Kyntröllið Casanova og ostrur
Wolfgang leggur áherslu á að matur geti einn-
ig vakið erótískar hugsanir einvörðungu vegna
aðstæðna á meðan hann er borðaður. Máli sínu
til stuðnings vitnar hann í franskan mann sem
ferðaðist um víða veröld í leit að hinni full-
komnu máltíð. „Hann komst að því að hina
fullkomnu máltíð væri til dæmis að finna um
kvöld niðri við strönd, þar sem hlýr andvari lék
um andlit og sjórinn gældi við tær hans á með-
an hann borðaði hversdagslegan grillaðan
kjúkling. En á móti honum sat undurfögur
kona sem hann vissi að hann mundi njóta ásta
með eftir klukkustund.“
En er hægt að fá einhvern til að elska sig
eða langa til að sænga með sér með því að bera
fyrir hann ákveðinn mat?
„Margir hafa reynt þetta og kyntröllið
Casanova sagði að það brygðist aldrei að gefa
konu ostru að borða, þá myndi hún þýðast
hann. Það er eitthvað kynferðislegt við það
sem kemur í ljós þegar ostra er opnuð og auk
þess er hún slímug. Þetta vekur óneitanlega
ákveðin hugrenningatengsl hjá þeim sem
borða. En ég þekki líka konur sem líta ekki við
ostrum, finnst þær vondar og hlaupa á brott
frá hverjum þeim sem býður þær.“
Matur eldaður af ást vekur ást
Þegar Wolfgang er inntur eftir því hvaða mat
beri að forðast þegar reiða á fram rómantískan
kvöldverð fyrir verðandi elskhuga segir hann
það fara eftir því hver eigi í hlut. „Best er að
finna út hvað er rétti maturinn fyrir hann eða
hana áður en farið er út í eldamennskuna.
Nokkrar grundvallarreglur er þó gott að hafa í
huga. Fyrst og fremst ber að forðast allan
þungan mat sem gerir fólk syfjað. Eins er ár-
íðandi að drekka ekki of mikið vín og gott er að
forðast það að hafa eldamennskuna svo flókna
að allt kvöldið fari í að elda. “
Wolfgang leggur áherslu á að vissulega
skipti líka öllu máli að matur sé eldaður með
mikilli ást til að hann veki ást. „Ég hef ferðast
um víða veröld og í fátæku löndunum kemst
maður að því að þar er sú athöfn að gefa ein-
hverjum að borða það sama og að gefa honum
ást og kærleika. Og þetta skilar sér svo sann-
arlega til þess sem þiggur. Í Rúanda hef ég til
dæmis borðað hversdagslegt og ólseigt geita-
kjöt sem var þó einstaklega ljúffengt af því það
var matreitt af svo mikil ást og með stolti.“
Matur og erótík
fara vel saman
 MATARKISTAN | Að borða er svo miklu meira en að næra sig
khk@mbl.is
Að borða er ekki einvörð-
ungu athöfn til næringar.
Matur getur vakið hinar
ýmsu kenndir. Kristín
Heiða Kristinsdóttir
spjallaði við mann sem
hefur stúderað munúðina
í matnum til margra ára.
Morgunblaðið/Golli
Wolfgang talar af inn-
lifun um mat og munúð.
Í forrétt myndi ég hafa létt tómata- ogólífusalat sem gert er eftir uppskrift frásjónvarpskokkinum Jamie Oliver. Það er
búið til á mjög erótískan hátt. Taka skal litla
kokteiltómata og kreista þá með fingrunum,
innihaldinu er síðan hrært saman við mauk úr
svörtum ólífum, sem einnig hafa verið kreist-
ar. Þær eiga að vera sem ferskastar en ekki
koma marineraðar úr dós og þær eiga að vera
með steinum sem þó eru kreistir úr þeim. Saf-
anum eða maukinu sem kemur úr tómötunum
og ólífunum er semsagt hrært saman við örlít-
ið af úrvalsólífuolíu og grófu sjávarsalti. Þetta
er mjög fagurt á litinn og einstaklega gott.
Næsti réttur veltur reyndar á árstíðinni en
helst myndi ég kjósa hvítan spergil (aspargus),
sem bestur er í maí og júní. Hvítur spergill er
yndislega léttur, ilmar sérlega vel og sagt er
að hann auki framleiðni á vissum hormónum í
mannslíkamanum. Spergilinn skal matreiða á
mjög einfaldan hátt, sjóða hann í söltu vatni
með örlitlu af sykri. Þegar hann er borinn
fram skal strá örlitlu af grófu sjávarsalti yfir
hann og nokkrum dropum af ólífuolíu. Fyrir
þá sem hafa tök á er best að nota Argonolíu en
hana er frekar erfitt að nálgast, því hún er að-
eins framleidd í Marokkó og fæst aðeins þar
og á einstaka markaði í París. En hún ber í sér
heslihnetubragð og er ótrúlega ljúffeng.
Einnig væri gott að bera fram kræklinga í
fallegum skeljum eða ostrur, af því að nota
þarf fingurna til að borða slíkan mat. Ég mæli
líka með þistilhjörtum eða hverju öðru þar
sem nota þarf fingurna til að borða.
Á einhverjum góðum tímapunkti væri
snjallt að borðhaldið bærist frá borðinu og
jafnvel inn í svefnherbergi og þar myndi ég
bera fram ferskan og fallegan eftirrétt, til
dæmis opin granatepli sem eru svo falleg og
litfögur að innan, full af litlum rauðum berj-
um. Eftirréttinn ætti að borða útafliggjandi og
jafnvel leika sér aðeins með hann. Ég minnist í
því sambandi sögu um konu á Sikiley sem var
algjörlega heltekin af eldamennsku. Einn dag-
inn eldaði maður fyrir hana spaghettí og hún
lagðist nakin á borðið þar sem hann borðaði
spaghettíið af líkama hennar án þess að nota
fingur eða nokkuð annað en munninn. Sama er
hægt að gera með granateplin.“
Í drykkjum með þessum kvöldverði mælir
Wolfgang með að byrjað sé á góðu köldu og
mjög þurru kampavíni, af því að eldgosið sem
streymir fram þegar flaskan er opnuð vekur
ákveðin hugrenningatengsl.
Með matnum segir hann létt og þurrt rósa-
vín tilvalið.
Tillaga Wolfgangs að unaðslegum kvöldverði
Reuters