Morgunblaðið - 21.03.2005, Qupperneq 15

MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 21. MARS 2005 15
MENNING
20
05
fia› er vor í lofti í Flugstö› Leifs Eiríkssonar.
Dagana frá 15. til 28. mars ver›a verslanir á
svæ›inu me› spennandi tilbo› á ‡msum vörum.
Allir farflegar, sem mæta í innritun fyrir kl. 6
a› morgni, fá páskagjöf og njóta sértilbo›a í
verslunum flugstö›varinnar.
– sérstakur gla›ningur fyrir árrisula
tilbo›sdagarí Leifsstö›
fieim sem mæta á einkabílum fyrir kl. 6 b‡›st a› geyma bílinn
frítt í tvo sólarhringa á bílastæ›i Securitas.
fieir sem taka rútu Kynnisfer›a kl. 5.00 fá 15% afslátt.
Páskagjöfin er afhent í innritunarsal
og í afgrei›slu Securitas á bílastæ›um.
Athugi› a› innritun hefst kl. 5.00.
FYRIR nokkrum árum komst ég að því mér til mikillar
skelfingar að það er hryllilega erfitt að dansa tangó. Að
spila tangó er örugglega líka snúið, a.m.k. tangóinn sem
Sigrún Eðvaldsdóttir fiðluleikari flutti á tónleikum í
Salnum í Kópavogi á laugardaginn var. Verkið heitir
Tangó, söngur og dans, og er upphaflega samið af André
Previn fyrir fiðlusnillinginn Anne-Sophie Mutter. Þó það
sé á köflum angurblítt eru þar einnig allskonar hlaup
upp og niður fiðlustrengina sem geta ekki verið auðveld.
Sigrún spilaði þó allt af glæsibrag; flugeldasýningarnar
voru snilldarlega útfærðar og innhverfari augnablik voru
unaðslega rómantísk án þess að fara út í öfgar.
Þetta er í stuttu máli það sem ég hef að segja um ann-
að á efnisskránni líka. Hún var ekki af verri endanum;
Rondó í h-moll op. 70 eftir Schubert, Sónata nr. 1 í d-moll
op. 75 eftir Saint-Saëns og Sónata op. 134 eftir Shostako-
vich. Það er safarík efnisskrá sem krefst bæði gríð-
arlegrar leiktækni og listræns þroska. Skemmst frá því
að segja að Sigrúnu brást aldrei bogalistin – í orðsins
fyllstu merkingu! Píanistinn klikkaði ekki heldur, en það
var hinn breski James Lisney. Schubert var fullur af
andagift, mjúkur hljómurinn í fiðlunni var svo fallegur,
auk þess sem hann blandaðist svo fullkomlega við litrík-
an píanóleikinn, að ég trúi ekki að hægt sé að gera betur.
Saint-Saëns var jafnframt afburðagóður; þrátt fyrir
yfirgengilegan hraða á köflum var samspil beggja hljóð-
færaleikaranna hárnákvæmt, og stígandin í Shostakov-
ich var úthugsuð og einstaklega áhrifarík.
Vissulega er haldinn fjöldinn allur af tónleikum á
hverju ári, en samt er ekki oft að maður lokar bara aug-
unum, gefur sig tónlistinni á vald og nýtur hvers augna-
bliks. Þetta voru þannig tónleikar og er þeim Sigrúnu og
Lisney hér með þakkað fyrir ógleymanlega stund.
Flugeldasýning og
skáldskapur
TÓNLIST
Salurinn í Kópavogi
Verk eftir Schubert, Previn, Saint-Saëns og Shostakovich. Sig-
rún Eðvaldsdóttir, fiðla; Jamdes Lisney, píanó. Laugardagur 19.
mars.
Fiðlu- og píanótónleikar
Jónas Sen
Morgunblaðið/Jim Smart
James Lisney píanóleikari og Sigrún Eðvaldsdóttir
fiðluleikari: Þakkað fyrir ógleymanlega stund.
ÞAÐ ERU liðin allmörg ár síðan
ég sá þessari tilvitnun bregða fyrir
í grein eftir Einar H. Kvaran, sem
ég las í Ísafold eða Morgun-
blaðinu. Stúdentar, með Andrés
Björnsson eldri, nafnkunnan hag-
yrðing og skáld, sem samdi ærsla-
leikinn „Allt í grænum sjó“ þar
sem skopast var að góðborgurum
Reykjavíkur var tilefni harðorðrar
mótmælagreinar úr penna Einars
H. Kvaran rithöfundar. Hann lét
banna sjónleik stúdenta og ritaði
grein um innihald leiksins. Þangað
er fyrirsögn greinarinnar sótt.
Mér fannst þessi tilvitnun kjörin
sem upphaf hugleiðinga um rithátt
og ræðu íslenskra fjölmiðlamanna:
Sýna með dæmum hvernig klám
og kynferðistal ræður ríkjum og
einkennir daglega umræðu blaða
og útvarpsstöðva.
Mér verður næst þessari tilvitn-
un hugsað til þess er Indriði G.
Þorsteinsson skáld og ritstjóri var
á ferð um hálendi Íslands og nam
staðar við Galtará, frægan áning-
arstað listaskáldsins góða, Jónas-
ar Hallgrímssonar. Indriða varð
hugsað til samfylgdar Jónasar og
prestsdótturinnar fögru, Þóru
Gunnarsdóttur. Honum hitnaði í
hamsi og þrútnaði af heift: Reis á
fætur og gekk í átt til árinnar
frægu, fljótsins, sem varð þjóðinni
svo minnisstætt og munntamt
vegna ástafundar skáldsins og
yngisstúlkunnar lokkaprúðu, sem
skáldið gældi við á bökkum Galt-
arár. Indriði segist í grein sinni
hafa risið á fætur. Gengið fram á
bakka Galtarár og sprænt í fljótið,
sem rann til sjávar. Þetta sama
fljót, þar sem listaskáldið gældi við
einn fegursta kvenkost Íslendinga
fyrr og síðar. Verðlaunaskáldinu
kom ekkert annað til hugar en
þvaglát til þess að minnast fræg-
asta ástafundar Íslandssögunnar.
Hvílíkt taktleysi.
Davíð Þór Jónsson er bráð-
greindur og fjölhæfur útvarps-
maður. Bregst samt stundum
bogalistin þótt fjölfróður sé. Ég
undraðist svör hans í spurninga-
þætti um íslenskt mál. Davíð sem
sat í guðfræðideild vissi ekki um
viðsmjör það sem kemur fyrir í
þætti biblíunnar um Olíufjallið. En
það er annað atriði sem kemur í
hugann. Davíð átti samtal við stór-
söngvarann Kristján Jóhannsson.
Hringdi til hans á heimili söngv-
arans í Verona á Ítalíu. Spurði um
hús hans og heimili. „Ég bý við
Gardavatnið,“ sagði söngvarinn.
Gardavatnið er fjölsóttur ferða-
mannastaður ef svo má segja um
strandlengju vatnsins. Jóhann
Sigurjónsson skáld orti þar und-
urfagrar sonnettur sínar. „Hvað
býrðu nálægt Gardavatninu?“
spurði Davíð söngvarann. „Svo ná-
lægt að ég get sprænt í það,“ sagði
söngvarinn.
Ef íbúar í Verona hefðu frétt af
ummælum söngvarans hefðu þeir
trúlega sagt: Við kærum okkur
ekki um íslenska brunnmíga. Aldr-
ei hefði Eggerti Stefánssyni komið
til hugar að gera sig sekan um slíkt
athæfi.
Rósa Ingólfsdóttir er framsæk-
in og framgjörn fjölmiðlakona sem
lætur að sér kveða. Fer þá stund-
um offari. Svo var t.d. þegar birt
var heilsíðuauglýsing með mynd
hennar á baksíðu Morgunblaðsins.
Rósa er klædd svörtum satínkjól,
rauð rós liggur á hægra hné henn-
ar. Sjálf snertir hún kjólinn með
hrífandi hætti en lýsir ást sinni á
börnum sínum með undarlegum
hætti sem orkar tvímælis. Rósa
segir eitthvað á þessa leið: „Mér
finnst að fullorðið fólk eigi ekki að
segja hvert við annað: Ég elska
þig. Slíkt á aðeins að leyfast for-
eldrum við börn sín. Og ég segi
fyrir mig. Ég elska börnin mín svo
mikið að ég get vaðið hland upp í
höku fyrir þau.“ Æ, æ. Mér kemur
í hug lýsing Völu Matthíasdóttur í
„Innlit-Útlit“. Hún sagði við hús-
eiganda sem hún heimsótti: „Kló-
settið þitt er algjört konfekt.“ Það
væri synd að segja að ungar at-
hafnakonur hefðu ekki líkingamál
á valdi sínu.
Ólína Þorsteinsdóttir, Steinunn
Ólína mun hún heita, dóttir Bríet-
ar leikstjóra, andlitsfríð og marg-
lærð leikkona, stjórnaði sjón-
varpsþætti sem var á dagskrá á
laugardagskvöldum, sannkallaður
fjölskylduþáttur á besta sjón-
varpstíma. Steinunn Ólína fékk til
liðs við sig gesti úr ýmsum áttum.
Eitt sinn bauð hún til sín ungum
manni, sem hafði unnið sér það til
frægðar að fróa sér á Kjarvals-
stöðum. Með þeirri athöfn hafði
hann tryggt sér heimboð í fjöl-
skylduþátt Ríkissjónvarpsins.
Ekki nóg með það. Steinunn Ólína
átti eftir að nota gestinn úr Kjar-
valsstaðasafni betur. Fullnýta.
Laugardaginn næsta bauð hún
ungum stúlkum í þátt sinn. Hún
spurði stúlkurnar: „Hvað fannst
ykkur skemmtilegast í seinasta
þætti?“ Þær svöruðu að bragði:
„...“ (ummæli felld niður).
Ég hringdi til Steinunnar Ólínu
daginn eftir. Sagði henni að amma
hennar, Guðrún Pálsdóttir, hefði
kennt mér í Miðbæjarskólanum.
Hún var glæsileg og kurteis kona.
Þurfti aldrei að grípa til klámfeng-
inna lýsinga til þess að ná athygli.
Sama mátti segja um Hrein Páls-
son söngvara og skipstjóra. Hann
náði athygli alls síldarflotans á
miðum allt frá Grímseyjarsundi
með söng sínum er hann söng Dísa
mín góða og Dalakofann í brúnni á
síldarskipi sínu á síldarmiðum.
Hann þurfti ekki að „beita upp í
klámvindinn“ eins og aðrir gerðu.
Meðal ungra kvenna, sem hvað
oftast koma fram á sjónvarps-
skjám Ríkissjónvarps og Stöðvar 2
er ung og geðþekk kona, Eva
María. Hún er mælsk og málglöð
og kemur vel fyrir. Þó verð ég að
játa að eitt sinn gekk hún fram af
mér. Það var ekki í hennar eigin
þætti. Hún þurfti ekki að taka þátt
í þessum spurningaþætti og hefði
betur látið það vera. Þáttagerðar-
menn Sjónvarps leituðu frétta um
kynferðislegt áreiti. Spurðu ungar
konur hvort þær hefðu orðið fyrir
óþægindum og áreiti. Eva María
var ein þeirra sem spurðar voru.
Hún lét ekki á svari standa: „Já, ég
minnist þess að hafa gengið fjöl-
farna götu (Laugaveginn). Þá kall-
aði til mín maður af gangstéttinni
hinum megin götunnar: „...“ (um-
mæli felld niður).
Á þessari stund „kom haust-
hljóð í vindinn,“ eins og skáldið
sagði.
Kannske er ég bara gamall aft-
urhaldshlunkur, sem kann ekki að
meta svona „frjálslegt“ tal af
vörum ungrar og fagurrar konu.
Ríkisútvarpið þarf sannarlega á
siðvæðingu að halda. Og ekki bara
það heldur einnig hinar stöðvarn-
ar. Ekki hvað síst SkjárEinn.
Rannveig Rist og Brynjólfur
Bjarnason þurfa að breyta um
stefnu. Þau draga Símann niður í
svaðið með athæfi sínu.
„Að beita upp
í klámvindinn“
Pétur Pétursson þulur.
Einar H. Kvaran