Morgunblaðið - 23.07.2005, Blaðsíða 38

38 LAUGARDAGUR 23. JÚLÍ 2005 MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
✝ Jóhann Her-mann Júlíusson,
útgerðarmaður á
Ísafirði, fæddist á
Atlastöðum í Fljóta-
vík í Sléttuhreppi 26.
mars 1912. Hann lést
á Fjórðungssjúkra-
húsinu á Ísafirði
hinn 9. júlí síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Júlíus Geir-
mundsson, útvegs-
bóndi á Atlastöðum,
f. 26. maí 1884, d. 6.
maí 1962, og kona
hans Guðrún Jónsdóttir, f. 18. júlí
1884, d. 24. mars 1951.
Systkini Jóhanns eru: Ingibjörg,
f. 1906, látin, Geirmundur, f. 1908,
látinn, Sigurlína, f. 1909, látin, Jón
Ólafur, f. 1910, látinn, Guðmund-
ína, f. 1915, Snorri, f. 1916 látinn,
Þórður, f. 1918, Júdith, f. 1920, Júl-
íana, f. 1921, látin, Anna, f. 1923,
og Guðmundur, f. 1925, látinn.
Jóhann kvæntist 8. mars 1945
Margréti Leósdóttur frá Ísafirði, f.
22. júní 1914, d. 11. ágúst 1998.
Hún var dóttir hjónanna Leós Eyj-
ólfssonar kaupmanns á Ísafirði og
Kristínar Halldórsdóttur. Synir
Jóhanns og Margrétar eru: 1) Leó
Júlíus, ljósmyndari, búsettur í
Austurríki, f. 20. maí 1948, kvænt-
ur Eriku Jóhannsson, börn þeirra
eru Ulrike og Rudolf. 2) Kristján
Guðmundur, stjórnarformaður
Hraðfrystihússins – Gunnvarar
hf., f. 11. janúar 1954, kvæntur
Ingu S. Ólafsdóttur og eru synir
þeirra Pétur Björn og Ólafur.
Systurdóttir Jóhanns, Jónína Ólöf
Högnadóttir, f. 29. nóvember 1942,
var í fóstri hjá Margréti og Jó-
hanni frá 5 ára aldri þar til hún
varð 10 ára. Maður Jónínu er Birk-
ir Þorsteinsson og
dætur þeirra Mar-
grét Jóhanna og
Björk.
Jóhann ólst upp á
Atlastöðum en fór
átta ára að aldri til
Hesteyrar. Hann
fluttist til Ísafjarðar
um 1930 og stundaði
sjómennsku og akst-
ur bifreiða til
margra ára. Hann
lauk minna fiski-
mannaprófi árið
1941 og var stýri-
maður á fiskiskipum um tíma. Á
stríðsárunum rak hann ásamt
Þórði bróður sínum veitingastað-
inn Uppsali á Ísafirði, en sneri sér
síðar að vörubílaakstri, öku-
kennslu og rekstri leigubíla auk
fiskverkunar. Árið 1955 stofnuðu
þau Margrét ásamt fleirum út-
gerðarfélagið Gunnvöru hf. Var
Jóhann framkvæmdastjóri þess
frá stofnun til ársins 1970 og í
stjórn þess til ársins 1993.
Eftir sameiningu Gunnvarar hf.
við Hraðfrystihúsið hf. í Hnífsdal
árið 1999 undir nafninu Hrað-
frystihúsið – Gunnvör hf. var hann
stór hluthafi í því félagi til dauða-
dags. Hann var um árabil verk-
stjóri hjá Íshúsfélagi Ísfirðinga hf.
og í stjórn þess félags um áratuga-
skeið. Síðustu starfsár sín aðstoð-
aði hann eiginkonu sína við rekst-
ur Skóverslunar Leós ehf., sem
faðir hennar stofnaði árið 1904. Jó-
hann starfaði lengi innan Fram-
sóknarfélags Ísafjarðar og var í
nokkur ár fulltrúi flokksins í hafn-
arnefnd Ísafjarðar.
Útför Jóhanns fer fram frá Ísa-
fjarðarkirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
Elsku afi.
Nú fékkstu loksins svefninn sem
þig dreymdi um að fá. Þú ert kominn
til ömmu sem hefur tekið vel á móti
þér. Við vissum öll að það myndi
koma að þessu, þú sagðir okkur það
alltaf, en ekki svona snöggt.
Afi var einn af þeim mönnum sem
spöruðu ekki hrósin. Sama hvað við
systkinin tókum okkur fyrir hendur
þá sagði hann okkur alltaf hvað hann
væri stoltur af okkur og öllum. Hann
var stoltur af því að við vorum fjöl-
skylda. Honum var það mikilvægt að
við vissum hvað fjölskyldan er mik-
ilvæg og hvað það væri mikilvægt að
vera samheldin.
Afi sparaði heldur ekkert orðin
þegar hann sagði okkur hvað honum
þætti vænt um okkur.
Afi hafði gaman af því að fara í bíl-
túr. Hann gat eytt heilu dögunum í
bíl. Það var ekki sjaldan sem við fór-
um í bíltúr og það var ekkert stutt
sem hann langaði. Það var farið út um
allt. Alls staðar voru skip til að skoða
og sögur að segja. En afi var ekki
maður sem hélt sig við gamla tímann.
Afi fékk sér gemsa og fannst þeir
ansi sniðugir. Honum fannst þessi
skilaboð sem allir voru að senda snið-
ug og vildi læra á þetta, en eftir
nokkrar tilraunir komst hann að því
að það var mun einfaldara að hringja.
Elsku afi, Birkir hélt oft upp á af-
mælið sitt á þínum degi, en nú kveð
ég þig á mínum með söknuði og vilj-
um við kveðja þig með seinustu orð-
unum sem við kvöddum þig alltaf
með.
Vertu, Guð faðir, faðir minn,
í frelsarans Jesú nafni,
hönd þín leiði mig út og inn,
svo allri synd ég hafni.
(Hallgrímur Pétursson.)
Vertu yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni,
sitji Guðs englar saman í hring
sænginni yfir minni.
(Sig. Jónsson frá Presthólum.)
Legg ég nú bæði líf og önd,
ljúfi Jesús, í þína hönd,
síðast þegar ég sofna fer
sitji Guðs englar yfir mér.
(Hallgrímur Pétursson.)
Við elskum þig afi og Guð geymi
þig.
Helga og Birkir Halldór.
Elsku afi minn, nú ertu loks búinn
að fá hvíldina.
Ég veit að það hefur verið tekið vel
á móti þér, amma hefur örugglega
verið glöð að geta aftur tekið undir
arminn þinn og saman hafið þið geng-
ið með bros á vör. Ég veit að þú ert
búinn að sakna hennar sárt þau 7 ár
sem liðin eru. Enda er það ekki skrýt-
ið, samheldnari hjón voru vandfund-
in. Hin seinni ár voru þið saman að af-
greiða í skóbúðinni og svo voruð þið
alltaf saman í göngutúr, hönd í hönd
eins og ástfangnir unglingar.
Stóðstu beinn er starfið hófstu
styrkur þá til beggja handa,
erfiðleika í gleymsku grófstu,
greiddir skjótt úr hverjum vanda.
Förunaut þú fékkst við hæfi,
fylgt þér hefur langa ævi.
Sof þú vært í faðmi foldar
– fyrirbænir anda hlýjar –
upp af gróðurmagni moldar
munu vaxa jurtir nýjar.
Sumarnóttin blessuð breiði
bómadögg yfir afa leiði.
(Kristj. Bjarnason.)
Eftir að amma dó fannst þér svo
erfitt að segja Gréta við mig og í stað-
inn kallaðir þú mig Hönnu. Í sjálfu
sér breytti það litlu fyrir mig, því
þegar ég var lítil var ég kölluð báðum
þessum nöfnum og er svo enn í dag af
sumum.
Á þessum tímamótum er ég ákaf-
lega glöð yfir því hvað þú skemmtir
þér vel í fermingunni hjá Önnu Lóu í
apríl sl. Þú varst sko ekki á því að
fara snemma og hafðir gaman af að
tala við alla.
Vertu ekki grátinn við gröfina mína
góða, ég sef ekki þar.
Ég er í leikandi ljúfum vindum,
ég leiftra sem snjórinn á tindum.
Ég er haustsins regn sem fellur á fold
og fræið í hlýrri mold.
Í morgunsins kyrrð er vakna þú vilt,
ég er vængjatak fuglanna hljótt og stillt.
Ég er árblik dags um óttubil
og alstirndur himinn að nóttu til.
Gráttu ekki við gröfina hér –
gáðu – ég dó ei – ég lifi í þér.
(Höf. ókunnugur.)
Elsku afi, takk fyrir allt sem þú
hefur gert fyrir mig og mína fjöl-
skyldu.
Guð blessi minningu þína.
Þín guðdóttir og nafna,
Margrét Jóhanna.
Margs er að minnast,
margt er hér að þakka.
Guði sé lof fyrir liðna tíð.
Margs er að minnast,
margs er að sakna.
Guð þerri tregatárin stríð.
(V. Briem.)
Elsku afi Jói.
Við vitum að mikil hefur gleðin ver-
ið þegar þið amma Gréta hafið hist á
ný eftir 7 ára aðskilnað. Við vitum að
þú varst búinn að sakna hennar sárt.
Þið vorum einstaklega samhent
hjón. Þegar við vorum litlar og þið
unnuð saman í skóbúðinni var það
ósjaldan að skókassa var laumað í litl-
ar hendur, þið vilduð allt fyrir mann
gera. Þú varst svo sannarlega gull af
manni, þér þótti endalaust vænt um
okkur systurnar og varst stoltur af
okkur fyrir allt sem við gerðum, sama
hversu lítið það var og hrósaðir stelp-
unum þínum óspart. Þér fannst svo
gaman að vita að ég, Anna Lóa, væri í
fótbolta því þér fannst ég vera svo
mikill orkubolti að ég ætti að hafa nóg
fyrir stafni. Ég, Tinna, er þér þakklát
fyrir hversu vel þú tókst honum
Högna mínum. Þú varst svo hrifinn af
honum og sagðir mér alltaf hversu
góður og fallegur drengur hann væri
og ekki fannst þér verra hverra
manna hann var, því þið föðurafi hans
þekktust. Þú vildir alltaf að hann færi
að semja eins og afi hans.
Það er með sorg í hjarta sem við
kveðjum þig kæri afi, en við vitum að
amma tók vel á móti þér og að þér líð-
ur betur núna.
Þó að kali heitur hver,
hylji dali jökull ber,
steinar tali og allt hvað er,
aldrei skal ég gleyma þér.
(Úr vísumVatnsenda-Rósu.)
Ástarkveðja,
Tinna og Anna Lóa.
Jóhann fæddist ekki með silfur-
skeið í munni og þótt hann hafi efnast
þekkti hann kjör fólksins í landinu.
Hann fór ungur að vinna, meðal ann-
ars við sjómennsku. Varð síðan einn
af stofnendum eins öflugasta útgerð-
arfyrirtækis Vestfjarða. Atvinnulífið
á Ísafirði var honum ævinlega hug-
leikið.
Minningar okkur um Jóhann eru
samofnar minningunni um Grétu
frænku og heimsóknir okkar til
þeirra. Þar áttum við ógleymanlegar
stundir. Hann var höfðingi heim að
sækja.
Við minnumst nú allra góðu sam-
verustundanna með þeim á Ísafirði.
Lea og Bjarni.
Það voraði seint fyrir Alþingis-
kosningarnar 1963. Vegir á Vest-
fjörðum voru erfiðir yfirferðar. Ég
átti öfluga bifreið og var fenginn til að
flytja frambjóðendur Framsóknar-
flokksins á milli framboðsfunda. Þeg-
ar við komum til Ísafjarðar var mér
vísað til gistingar hjá þeim hjónum
Margréti Leós og Jóhanni Júlíussyni.
Þar var ekki í kot vísað. Frá þeim
tíma varð það mitt heimili á Ísafirði á
fjölmörgum ferðum þangað næstu 25
árin. Þau Margrét og Jóhann voru
ákaflega samlynd og heimili þeirra til
fyrirmyndar, látlaust og friðsælt. Þar
leið mér ætíð vel. Þegar ég kom með
flugi, tók Jóhann eða annar hvor sona
hans yfirleitt á móti mér á flugvell-
inum og óku mér heim. Þar afhenti
Jóhann mér gjarna lyklana að bifreið
sinni og bauð mér hana til afnota eins
og ég þurfti. Þetta var mér að sjálf-
sögðu mikils virði og í raun ómetan-
legt, en Jóhann vildi engar þakkir
heyra. Þannig var Jóhann.
Jóhann var fæddur í Fljótavík en
fluttist ungur til Ísafjarðar. Hann
eignaðist fljótlega bát og hóf að
stunda útgerð. Hún gekk vel, enda
sinnti Jóhann útgerðinni af miklum
dugnaði. Báturinn stækkaði við sér-
hverja endurnýjun og varð að togar-
anum Júlíusi Geirmundssyni, einu
mesta og glæsilegasta aflaskipi
landsins. Fróðlegt var að ræða við Jó-
hann um útgerðina og sjá hve vel
hann sinnti henni. Jóhann reisti sér
aldrei hurðarás um öxl. Hann réðst
aldrei í kaup á stærra skipi en hann
réði vel við fjárhagslega. Skuldir voru
eitur í hans beinum. Skipi sínu sinnti
hann af mikilli natni. Hirðusemin var
honum í blóð borin. Jóhann var mætt-
ur á bakkanum, þegar skipið lagðist
að, með allt sem þurfti til að lagfæra
það, sem aflaga hafði farið í túrnum,
enda sást aldrei ryðblettur á Júlíusi
Geirmundssyni. Mér virtist Jóhann
ætíð hafa nægan tíma. Ég sá hann
aldrei þjást af streitu. Hann var ætíð í
góðu jafnvægi. Mætti margur at-
hafnamaðurinn taka sér Jóhann til
fyrirmyndar.
Þótt Jóhann efnaðist vel, einkenndi
hófsemin ætíð allt hans líf. Hann bjó í
sinni hóflegu íbúð og átti sama lát-
lausa Volvóinn í mörg ár. Jóhann
hafði enga þörf fyrir höll eða dýrustu
bifreið. Jóhann var einhver besti
fulltrúi heilbrigðs einkaframtaks,
sem ég hef kynnst, en hann var jafn-
framt sannur félagshyggjumaður.
Hann unni sinni þjóð og taldi sjálf-
sagt að allir nytu jafnræðis og vel-
ferðar.
Margrét lést árið 1998. Það var Jó-
hanni mikill missir. Synir hans tveir,
Kristján og Leó, hafa reynst föður
sínum vel, en við fráfall Margrétar
hlaut að verða mikil breyting í lífi Jó-
hanns. Jóhann var einhver ágætasti
einstaklingurinn, sem ég hef kynnst.
Kynni okkar voru mér mikils virði.
Fyrir þau fæ ég aldrei fullþakkað.
Við Edda vottum sonum Jóhanns
og fjölskyldum þeirra okkar samúð.
Steingrímur Hermannsson.
Það var árið 1962 sem ég kynntist
Jóa Júl fyrst. Ég var þá 22 ára og til-
tölulega nýbyrjaður að vinna hjá
Tryggingamiðstöðinni en hann um
fimmtugt. Gunnvör hf., sem Jóhann
var framkvæmdastjóri fyrir, var þá
að láta smíða fyrir sig 150 lesta skip í
Noregi og vegna ábendingar Ólafs
Þórðarsonar frá Laugabóli, vinar Jó-
hanns og félaga, hafði hann samband
við okkur hjá TM varðandi trygging-
ar hins nýja skips. Samningar þar um
tókust og hófust þar með samskipti
sem leiddi til vináttu okkar í milli sem
mér er afar kær.
Jóhann var framkvæmdastjóri
Gunnvarar hf., frá stofnun þess 1955
til 1970 og í stjórn þess ásamt með-
eigendum sínum til 1993. Gunnvör hf.
var einkar vel rekið og farsælt fyr-
irtæki og tvímælalaust eitt mikilvæg-
asta fyrirtæki í atvinnulífi Ísfirðinga
á síðari hluta tuttugustu aldar. Eig-
endur félagsins með Jóhann í farar-
broddi voru glöggir menn og fram-
sæknir og ráku félagið af miklum
dugnaði og fyrirhyggju.
En Jóhann var meira en dugandi
útgerðarmaður. Hann var einn af
þessum vestfirsku höfðingjum, sem
ég hef verið svo lánsamur að kynnast
um ævina. Jói Júl var hreinn og beinn
við alla, einlægur vinur vina sinna,
ljúfur og brosmildur í fasi, en sagði
mönnum til syndanna ef honum
fannst það réttmætt.
En nú er höfðinginn kvaddur. Síð-
ustu árin sem Jói starfaði stóð hann í
skóbúðinni og seldi bomsur eins og
hann orðaði það. Eitt skiptið sem ég
kom vestur fór ég í skóbúðina til að
finna Jóa, en þar var enginn og búðin
galopin. Ég beið þar í um 20–30 mín.
og loksins kom Jói gangandi í róleg-
heitum. Eftir að hafa heilsast sagðist
ég undrandi á því að hann skyldi fara
svona lengi frá án þess að læsa búð-
inni, en Jói svaraði með breiðu brosi.
„Gunnar minn, þess þarf nú ekki. Það
er svo gott fólk hér á Ísafirði, að lag-
erinn mundi frekar stækka en
minnka meðan ég bregð mér frá.“
Um leið og ég kveð Jóhann vil ég
líka minnast Margrétar konu hans,
en hún lést fyrir 7 árum. Margrét var
merk kona og stóð þétt við hlið Jó-
hanns alla tíð. Blessuð sé minning
Jóa Júl.
Gunnar Felixson.
Kallið er komið. Sannur og góður
vinur er horfinn á braut.
Langur starfsdagur er að kveldi
kominn. Með Jóhanni Júlíussyni er
nú fallinn frá einn af frumkvöðlunum
í sjávarútvegi á Íslandi.
Kynni okkur hófust fyrir liðlega
þrjátíu árum. Þá kom Kristján, yngri
sonur þeirra Jóa og Grétu, suður til
Reykjavíkur til háskólanáms. Þar
lágu leiðir okkar saman og hófst með
okkur mikil vinátta. Ennfremur voru
áhugamálin hin sömu, sjávarútvegur.
Þau hjónin tóku okkur sem við vær-
um þeirra eigin börn og síðar urðu
börnin okkar sem barnabörnin
þeirra. Þau hjónin voru höfðingjar
heim að sækja og nutum við þess alla
tíð. Þau voru Vestfirðingar í húð og
hár og voru stolt af uppruna sínum.
Ættir mínar gátu þau ekki rakið vest-
ur á firði, en þegar í ljós kom að ég er
fæddur sama mánaðardag og faðir
Jóhanns, Júlíus Geirmundsson, og að
Munda, eiginkona mín, er fædd sama
mánaðardag og faðir Grétu, Leó Eyj-
ólfsson, og þar að auki ættuð frá Ísa-
firði, þá var tengingin fullkomin.
Jóhann var alveg einstakur maður.
Það var alltaf afar ánægjulegt að
ræða við hann um sjávarútvegsmál.
Útgerð og vinnsla voru hans sér-
greinar. Hann var einstaklega fram-
sýnn og hafði glöggt auga fyrir því
sem framundan var. Hann var
óhræddur við að takast á við nýja
hluti og fara ótroðnar slóðir. Alla tíð
var hann fljótur að tileinka sér tækni-
nýjungar í leik og starfi. Hann fór til
dæmis fyrir einu ári síðan, 92ja ára að
aldri, til æskustöðva sinna í Fljótavík
og ferðaðist þar um á sexhjóli, en það
hafði hann einnig gert tveimur árum
áður. Til dauðadags fylgdist hann vel
með rekstri fyrirtækis síns og ekki
síst afla skipanna. Á öllum tímum sól-
arhringsins var hann í sambandi við
menn sína á sjónum til að fylgjast
með framgangi mála og aflabrögðum.
Það eru forréttindi að hafa átt sam-
leið með Jóhanni Júlíussyni. Hann
var góð fyrirmynd, ráðagóður og allt-
af reiðubúinn að miðla af reynslu
sinni og visku. Hann var mikill mann-
þekkjari, hafði glöggt auga fyrir því
sem vel var gert og hvenær menn
voru á réttri braut.
Síðustu árin var líkamlegt þrek
farið að gefa eftir, en ætíð var hug-
urinn ferskur, lundin létt og glað-
lyndur glampinn í augunum. Um-
hyggja Ingu og Kristjáns átti mikinn
þátt í því að létta honum síðustu ævi-
dagana.
Við vottum Kristjáni og fjölskyldu,
Leó og fjölskyldu og öðrum aðstand-
endum okkar dýpstu samúð. Minn-
ingin um einstakan mann mun lifa um
alla framtíð.
Þökkum vinskapinn.
Haraldur og Guðmunda.
Fyrir þúsund árum báru landnem-
ar með sér sterka sjálfsbjörg sem
hefur lifað með þjóðinni.
Jóhann Júlíusson var gæddur ríkri
sjálfsbjörg og varð einn öflugasti
fulltrúi fyrir stórtækar framfarir í ís-
lensku atvinnulífi á liðinni öld. Hann
kom fram á þeim tíma þegar þjóðin
var að rumska til nútímalegri vinnu-
hátta. Með stórtækri hugsun, áræðni
og greind skapaði hann í félagi við
Þórð bróður sinn og Jón B. Jónsson
fjárhagslegt og atvinnulegt stórveldi
á Ísafirði.
Togaraútgerð og fiskvinnsla sem
þeir félagar stofnuðu malaði auðæfi
fyrir vestfirska samfélagið og fleytti
lífsskilyrðum íbúa þar hraðar til vel-
megunar.
Jóhann var frumkvöðull og hafði
einstaka hæfileika til að margfalda
verðmæti. Hann nýtti þessa eigin-
leika til að lyfta grettistaki í togaraút-
gerð og fiskvinnslu. En umfram allt
var þessi öflugi viðskiptamaður hlýr,
umhyggjusamur, mikil barnagæla og
glaðvær og jafnan hrókur alls fagn-
aðar. Hann hafði ákveðnar skoðanir á
mönnum og málefnum og var höfð-
ingi heim að sækja.
Jóhann ólst upp í Fljótavík á Horn-
ströndum í stórum systkinahópi og
þar lærðu systkinin það sem dugði
þeim til farsældar allt lífið; ósérhlífni,
heiðarleika og sjálfsbjargarviðleitni.
Á efri árum sínum hafði Jóhann
mikla ánægju af því að komast niður
á höfn, hvort heldur fyrir vestan eða
sunnan, og skoða skipin sem lágu við
bryggju. Hann kunni skil á öllum
skipum og gat rakið eigendasögu
JÓHANN
JÚLÍUSSON