Morgunblaðið - 20.09.2005, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 20. SEPTEMBER 2005 35
MINNINGAR
ar. Fyrir hérað sitt hafði hann
mörgu máli lagt lið, þegar hann var
valinn til setu á Alþingi, og reyndist
þar traustur í hvívetna, hvort sem
fjallað var um landbúnaðarmál, mál
byggðanna eða önnur efni.
Steinþór kom snemma að búnað-
armálum í sveit og héraði en kærust
mun honum hafa alltaf verið hrossa-
ræktin og svo hestamennskan. Þar
tók hann forystu með því að vinna að
stofnun Landssambands hesta-
mannafélaga árið 1951 og var síðan
formaður þess í meira en áratug.
Er Steinþór Gestsson var kosinn í
stjórn Búnaðarfélags Íslands árið
1979, hafði hann setið á Alþingi í
meira en áratug og var þrautreynd-
ur á öllum sviðum mála er komu til
kasta stjórnar BÍ. Hið góða viðmót
Steinþórs, gamansemi, með ein-
skærri prúðmennsku, aflaði honum
mikilla vinsælda alls starfsfólks
Búnaðarfélags Íslands. Áður en
Steinþór settist í stjórn BÍ hafði
hann verið formaður Vélanefndar
sem rak Vélasjóð með aðsetri hjá
Búnaðarfélagi Íslands. Hann hafði
einnig starfað fyrir Stéttarsamband
bænda og var því öllum vel kunn-
ugur í hópi starfsmanna bænda í
Bændahöll.
Steinþór vildi veg allra samtaka
bænda sem mestan og var sem aðrir
bændaforingjar stoltur af stétt sinni.
Hann var strax við stofnun valinn í
stjórn Stóðhestastöðvarinnar í
Gunnarsholti sem Búnaðarfélagið
rak. Þar naut sín vel áhugi hans á
hrossarækt og ást á góðum hestum.
Hann var því öflugur talsmaður
stöðvarinnar og lagði sig eftir því að
hún yrði byggð myndarlega upp.
Steinþór var vel ritfær og fékkst
við skriftir, einkum hin síðari ár. Frá
honum kom bókin Ættir og athafnir
Hælsbænda árið 2000. Áður hafði
hann ritað sögu Landsambands
hestamannafélaga fyrstu 35 árin og í
150 ára sögu bændasamtaka á Ís-
landi ritaði hann sögu hrossarækt-
arinnar.
Frá góðum stundum, þegar
bændafulltrúar og starfsfólk tók
saman lagið, minnumst við enn frá-
bærra söngradda þeirra Hæls-
bræðra, Steinþórs og Hjalta, þær
brugðu sérstökum ljóma yfir sam-
sönginn því að röddum sínum héldu
þeir svo undrum sætti.
Steinþór Gestsson er nú kvaddur
síðastur MA-kvartettsmanna, aðeins
örfáum mánuðum eftir fráfall Þor-
geirs bróður síns. Varla hafa aðrir
skólapiltar en þeir MA-félagarnir
fjórir gefið þjóð sinni jafn ljúfa tóna,
sem enn munu lengi eiga eftir að
heyrast og halda á lofti nöfnum
þeirra.
Steinþórs Gestssonar minnumst
við sem með honum störfuðum fyrir
Búnaðarfélag Íslands eða önnur
samtök bænda sem góðs og drengi-
legs félaga. Hann var hófsamur í
hverju máli, ætíð gerhugull og
glöggur. Hann bar svipmót hinnar
fjölþættu bændamenningar sem
þróaðist í íslenskum sveitum, eink-
um framan af síðustu öld, og ekki
síst bar hann ættmennum sínum,
yngri sem eldri Hælismönnum í
Gnúpverjahreppi, gott vitni.
Ég var beðinn að láta þessum fáu
kveðjuorðum fylgja þakklætiskveðj-
ur frá stjórn og starfsfólki Bænda-
samtaka Íslands. Allir sem með
Steinþóri unnu minnast hans af
miklum hlýhug og senda aðstand-
endum samúðarkveðjur.
Jónas Jónsson.
Látinn er á tíræðisaldri mikill
ágætismaður, Steinþór Gestsson.
Ég mun hér fyrst og fremst minnast
hans fyrir störf hans í þágu íslenska
hestsins. Steinþór var einn af stofn-
endum Landsambands hestamanna-
félaga og í fyrstu stjórn þess. Alls
átti hann sæti í stjórninni í 25 ár og
þar af formaður í 12 ár. Stofnun
Landsambandsins var mikið happa-
spor og sameinaði þann hóp manna
um allt land sem áhuga hafði á því að
rækta íslenska reiðhestinn og auka
veg hans og frama. Á stofnfundi
voru mættir fulltrúar frá 11 hesta-
mannafélögum en hvað mestur
hvatamaður að stofnuninni var
Gunnar Bjarnason, þá ráðunautur
Búnaðarfélags Íslands í hrossarækt.
Á þriðja ári sambandsins tók Stein-
þór við formennsku og gegndi því
starfi í 12 ár sem fyrr segir. Það
sýndi sig fljótlega hve það það var
mikil gæfa fyrir samtökin að fá svo
farsælan leiðtoga. Skoðanir hesta-
manna eru breytilegar og ekki alltaf
allir á sama máli. Þar gátu oft verið
hagsmunaárekstrar milli hesta-
mannafélaganna og samtökunum þá
mikil nauðsyn á að hafa formann
sem mikið traust var borið til og sem
gott lag hafði á því að setja niður mál
og stilla menn saman til átaka. Þessa
kosti hafði Steinþór í ríkum mæli
eins og löng seta hans í stjórn LH
ber vott um.
Steinþór stundaði bæði hrossa-
rækt og reiðmennsku með öðrum
bústörfum og ekki voru það fáir
gæðingarnir sem fóru um hendur
hans, bæði þeir sem hann átti sjálfur
og tamdi fyrir aðra. En hann eyddi
líka miklum tíma í félagsstörf. Hann
var mjög áhugasamur um útgáfumál
LH enda hafði hann mikinn metnað
fyrir hönd sambandsins.
Ég kynntist Steinþóri fyrst að ein-
hverju marki þegar saga Landsam-
bandsins var skráð en hann stýrði
því verki. Við vorum þrír í ritnefnd-
inni en auk okkar Steinþórs var
Kristján Guðmundsson. Við vinnu að
þessu verki sem var 35 ára saga LH
kynntist ég því hve Steinþór var
vandvirkur og nákvæmur í sinni
vinnu og sanngjarn. Það var auðvit-
að einstakt lán fyrir hestamenn að sá
maður sem stýrði þessu verki væri
svo gagnkunnugur Landsamband-
inu. Ég er afskaplega þakklátur fyr-
ir að hafa fengið þetta tækifæri til að
vinna með honum og læra af honum,
enda hefur góð vinátta haldist með
okkur alla tíð síðan.
Nú við fráfall hans vil ég þakka
honum fyrir hans farsæla og merka
starf í þágu hestsins og hesta-
mennskunnar. Ég veit að aðrir
munu minnast hans vegna þeirra
fjölmörgu starfa sem hann innti af
hendi sem bóndi og alþingismaður.
Steinþór var héraðshöfðingi og
starfa hans mun lengi minnst með
virðingu og þökk.
Kári Arnórsson.
Steinþór Gestsson, fyrrverandi al-
þingismaður Sunnlendinga og bóndi,
er látinn níutíu og tveggja ára að
aldri.
Steinþór var fæddur á Hæli í
Gnúpverjahreppi í Árnessýslu 31.
maí 1913.
Í rúmlega hálfa þriðju öld hefur
sama ættin setið jörðina Hæl í Gnúp-
verjahreppi. Hæll hefur alltaf verið
annálað menningarheimili og þaðan
komið margir sem hafa látið sig fjöl-
breytt félagsmál skipta ásamt því að
reka stórbýli.
Steinþór var mjög virkur í stjórn-
málum sem sveitarstjórnarmaður og
alþingismaður og einnig starfaði
hann ötullega að félagsmálum og rit-
störfum. Hann var oddviti sinnar
sveitar í þrjátíu ár, þá var hann einn-
ig í sýslunefnd Árnessýslu, formaður
Landssambands hestamanna og í
stjórn Búnaðarfélags Íslands.
Hann var góður fulltrúi bænda
hvar sem hann fór og var umhugað
um afkomu þeirra og hafði mikinn
áhuga á framförum í landbúnaði.
Það var ævinlega uppörvandi að
hitta Steinþór, hann var vel máli far-
inn, skemmtilegur og glæsilegur
maður sem hafði einstaklega góða
nærveru.
Steinþór hafði mikla og góða
söngrödd og heima á Hæli var tón-
listin í hávegum höfð. Steinþór var
einn af stofnendum MA-kvartetts
1932 og fagur söngur þeirra félaga
hljómar enn þann dag í dag á öldum
ljósvakans okkur til yndisauka.
Sjálfstæðismenn á Suðurlandi þakka
Steinþóri Gestssyni af heilum hug
störf hans í þágu flokksins og störf
hans fyrir Sunnlendinga alla.
Blessuð sé minning Steinþórs
Gestssonar frá Hæli.
Drífa Hjartardóttir,
alþingismaður.
 Fleiri minningargreinar
um Steinþór Gestsson bíða birting-
ar og munu birtast í blaðinu næstu
daga. Höfundar eru: Helgi Ívars-
son, Jón Albert Sigurbjörnsson, Ari
Einarsson og Kristinn Hugason.
✝ Sæmundur Jóns-son fæddist á
Guðnabakka í Staf-
holtstungum 7. sept-
ember 1904. Hann
andaðist á Hrafnistu
í Hafnarfirði 13.
september síðastlið-
inn. Foreldrar hans
voru Jón Gunnars-
son, f. 3. ágúst 1877,
d. 30. júlí 1960, og
kona hans Ingigerð-
ur Kristjánsdóttir, f.
27. ágúst 1877, d. 12.
janúar 1969. Fjög-
urra nátta fluttist hann í fóstur að
Signýjarstöðum í Hálsasveit til
Guðna Ísleifssonar, bónda þar, f.
1867, d. 1937, og eiginkonu hans,
Halldóru Ólafsdóttur, f. 1854, d.
1931. Sæmundur átti fimm systkin
sem komust til fullorðinsára. Einn
bróðir lifir Sæmund: Gunnar, f. 2.
apríl 1913, maki Dallilja Jónsdóttir,
Keflavík, f. 1863, d. 1952, og eig-
inkona hans, Margrét Þorfinnsdótt-
ir, f. 1870, d. 1953.
Sæmundur naut skólagöngu í
farskóla Reykholtsdalshrepps
1914-1918 og veturinn 1922-1923 í
Lýðskóla Ásgríms Magnússonar í
Bergstaðastræti 3 í Reykjavík. Í
desember 1919 fluttist hann til
Reykjavíkur með fósturforeldrum
sínum og hóf þá sendilstörf í Lauga-
vegsapóteki. Þar starfaði hann um
skeið uns hann hóf störf hjá Ölgerð
Egils Skallagrímssonar við að aka
út öli á hestvagni. Í október 1924
stofnaði hann ásamt uppeldisbróð-
ur sínum, Ólafi Guðnasyni, mat-
vöruverslunina Þórsmörk á Laufás-
vegi 41 í Reykjavík. Frá ársbyrjun
1926 og til ársins 1947 rak hann
verslunina einn. Eftir að hann hætti
verslunarrekstri gerðist hann
skrifstofustjóri og gjaldkeri hjá
Trésmiðjunni Víði. Þar starfaði
hann á árunum 1947-1954. Þá hóf
hann störf á Skattstofunni í Reykja-
vík, en lét af störfum þar 1974 fyrir
aldurs sakir.
Útför Sæmundar verður gerð frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 11.
f. 15. janúar 1921.
Látin eru: Kristján, f.
1901, d. 1978, maki
Fjóla Guðmundsdótt-
ir, f. 12. október 1912;
Guðleif, f. 1908, d.
1999, maki Ólafur
Þórðarson, f. 1898, d.
1963; Páll, f. 1909, d.
1985, ókvæntur; og
Gunnhildur Sesselja,
f. 1918, d. 2003, maki
Guðmundur Péturs-
son, f. 1917, d. 2001.
Sæmundur kvænt-
ist 14. apríl 1962
Kristbjörgu Tryggvadóttur, starfs-
manni Borgarbókasafnsins í
Reykjavík, f. 1. október 1911, d. 22.
nóvember 1987. Foreldrar Krist-
bjargar voru Tryggvi Valdimars-
son, f. 1885, d. 1958, og Henrietta
Gissurardóttir, f. 1892, d. 1972.
Fósturforeldrar hennar voru Árni
Geir Þóroddsson, útvegsbóndi í
Það var komið fram í október fyrir
hartnær þrjátíu og tveimur árum. Ég
og ung snót, sem ég hafði verið að
gera hosur mínar grænar fyrir um
skeið, höfðum dvalist á Þingvöllum
um helgi í fegursta haustveðri. Skóg-
arkjarrið skartaði fegurstu haustlit-
um og Hrafnabjörg með sínum dul-
úðuga bláma settu mark sitt á
umgjörð helgistaðarins. Þegar heim
kom á sunnudagssíðdegi tjáði snótin
unga mér að Begga og Sæmundur
ætluðu að koma í heimsókn til for-
eldra hennar um kvöldið og hvort ég
myndi ekki einnig koma. Því er ekki
að leyna að ég hrökk lítið eitt við. Um
þessi hjón hafði ég heyrt fjölmargt og
það ár, sem við snótin höfðum verið
að stinga saman nefjum, hafði hún
horfið helgi og helgi til Beggu og Sæ-
mundar og gist hjá þeim. Þau voru
hennar og samband okkar skyldi ekki
hafa áhrif á fastar heimsóknir hennar
til þeirra hjóna. Það var ekkert víst
hvernig þeim líkaði að hún væri í tygj-
um við einhvern strákhvolp. En þetta
sunnudagskvöld í október 1973
kynntist ég Sæmundi Jónssyni og
Kristbjörgu, konu hans, sem í mín
eyru var ætíð kölluð Begga. Hann var
grannholda og hárið farið að þynnast.
Andlitssvipurinn var sterkur. Í aug-
um hans mátti þó skynja mikla hlýju.
Hann sagði ekki mikið, en hafði þeim
mun meiri gætur á drengnum unga
sem hugsanlega ætlaði að hrifsa frá
þeim snótina. Þegar leið á kvöldið og
talið barst að fegurð Þingvalla og ís-
lenskrar náttúru, náðum við saman.
Bylgjulengdin var sú hin sama. Frá
upphafi tókst með okkur rík vinátta
og tryggð sem aldrei bar skugga á.
Snótin, Margrét kona mín, hafði
komið inn í líf þeirra Beggu og Sæ-
mundar sem nýfætt barn, en foreldr-
ar hennar bjuggu þá á hæðinni fyrir
neðan þau á Laufásvegi 41 hér í
Reykjavík. Þeim Beggu og Sæmundi
varð ekki barna auðið og lögðu strax
mikið ástfóstur við barnið, sem fljótt
komst upp á lagið með að skríða upp
stigann til þeirra og láta dekra við sig
eilítið. Fór svo að frá fyrstu tíð og allt
til fullorðinsára átti Margrét sinn
samastað á heimili þeirra Beggu og
Sæmundar og tengdist þeim hjónum
nánum vináttuböndum. Ekkert
þeirra vildi rjúfa þau bönd og ég held
að það hafi því verið þeim Beggu og
Sæmundi nokkur léttir að vináttan
mátti haldast þótt piltur kæmi í spilið.
Það hefur verið mér mikil gæfa að
fá að kynnast Sæmundi. Kynni mín af
honum hafa sannarlega veitt mér
gleði og ekki síður verið til þroska. Í
allri framkomu var hann hæglátur og
fágaður. Ekki er ofmælt að hann hafi
verið hlédrægur og hann hafði sig
ekki mikið í frammi af fyrra bragði.
Eflaust hefur hann þótt seintekinn,
en þeim sem kynntust honum var
hann góður vinur, hugulsamur og
trygglyndur. Hann var ljúfur í skapi,
en var engu að síður ákveðinn og
hafði sínar meiningar. Hann gat auð-
veldlega látið skoðanir sínar í ljósi.
Var það þá ætíð gert af hógværð og
yfirvegun. Þá var hann búinn þeim
góða hæfileika að geta hlustað á aðra.
Hann fylgdist vel með, bæði á vett-
vangi þjóðmála og því sem var að ger-
ast hjá þeim sem stóðu honum næst.
Begga var honum einstakur lífs-
förunautur. Hjónaband þeirra var
farsælt og einkenndist af miklu ást-
ríki. Það var á Laufásvegi 41 sem þau
fyrst rugluðu saman reytum. Þar
hafði Sæmundur stofnað verslunina
Þórsmörk ásamt uppeldisbróður sín-
um, Ólafi Guðnasyni, auk þess sem
hann og Páll bróðir hans leigðu þar
herbergi, þegar fósturforeldrar
Beggu keyptu húsið árið 1929. Þegar
þau létust hófu þau að búa saman.
Begga var um margt ólík Sæmundi.
Hún var opnari og meiri glettni í
hennar dagfari. Þrátt fyrir það voru
þau samhent og milli þeirra ríkti
gagnkvæm tryggð og vinátta.
Alla tíð unni Sæmundur íslenskri
náttúru. Ófáum stundum eyddi hann
með Páli bróður sínum í ferðalög um
hálendi Íslands. Þeir voru á sínum
yngri árum mjög virkir í Ferðafélagi
Íslands og átti Sæmundur margar
góðar minningar úr ferðum með því.
Einnig ferðuðust þeir bræður á eigin
spýtur og það sem ekki var gengið
var fararskjótinn jafnan Willys jeppi
Páls. Begga tók líka þátt í ferðalögum
með þeim bræðrum. Hin síðari ár
nutu þau þess að fara norður í Fljót
og vera þar við silungsveiðar á
Hraunamöl. Páll og Begga stunduðu
þá veiðiskapinn, en Sæmundur hafði
á hinn bóginn meiri áhuga á að ganga
um nágrennið. Í fáein skipti vorum
við Margrét svo lánsöm að fá að dvelj-
ast með þeim á Hraunamöl. Vildi þá
svo til að ég sýndi gönguferðum Sæ-
mundar ekki síður áhuga en veiði-
skapnum. Eru það ógleymanlegar
gönguferðir sem við áttum bæði með
ströndinni í næstu vík og einnig um
fjöllin milli Fljóta og Siglufjarðar. Á
kvöldin var oft glatt á hjalla í góðra
vina hópi og lét þá Sæmundur ekki
sitt eftir liggja.
Á ferðum þeirra Beggu, Sæmund-
ar og Páls um Norðurland var ósjald-
an komið við hjá Sigrúnu, frænku Sæ-
mundar og Páls, á Blönduósi, og Árna
Geir, frænda Beggu, á Húsavík. Þau
bæði áttu eftir að endurgjalda heim-
sóknirnar, er þau fluttu hingað suður
yfir heiðar. Síðustu árin og allt til
dánardægurs voru þau Sigrún, Árni
Geir og fjölskyldur þeirra Sæmundi
hinir tryggustu vinir.
Sæmundur var víðlesinn og átti af-
ar gott bókasafn þar sem í öndvegi
voru íslenskar fagurbókmenntir,
ferðasögur og náttúrufræði, einkum
um íslenska náttúru. Ljóð voru einnig
í miklu uppáhaldi hjá honum. Hann
las ljóð af mikilli næmi og hafði oft
gaman af að lesa þau upphátt. Þá
naut sín mild rödd hans og hið hóf-
stillta fas.
Fyrir rúmum 18 árum tóku Begga
og Sæmundur upp heimili sitt og
fluttu á Hrafnistu í Hafnarfirði.
Begga var þá orðin alvarlega veik og
lést þar eftir nokkurra mánaða dvöl.
Söknuður Sæmundar var mikill við
fráfall hennar. Engu að síður hélt
hann góðri heilsu, andlegri og líkam-
legri, uns kraftar fóru að þverra síð-
ustu mánuði. Þann tíma sem hann
dvaldist á Hrafnistu naut hann í hví-
vetna einstakrar umhyggju og hlýju
starfsfólks heimilisins sem seint verð-
ur fullþakkað.
Nú, þegar komið er að leiðarlokum,
þakka ég Sæmundi fyrir samfylgdina
í rúma þrjá áratugi og allt það góða
sem hann hefur gefið mér. Megi hann
hvíla í Guðs friði.
Valgeir Pálsson.
Elsku frændi, loksins fékkst þú
hvíldina, sem þú varst búinn að þrá
svo lengi. Það er löng ævi að lifa í 101
ár, og margs að minnast á okkar
löngu samleið. Þú varst svo náinn fjöl-
skyldu minni og tókst ætíð þátt í bæði
gleði og sorg með okkur. Mínar
fyrstu minningar eru tengdar þér og
þannig er allt mitt líf. Síðast sat ég hjá
þér á afmælisdaginn hinn 7. sept. sl.
Alltaf var tilhlökkun að fá þig í heim-
sókn, fyrst ykkur Pál frænda og svo
seinna ykkur Beggu. Þá var ógleym-
anlegt fríið sem við fórum saman
sumarið 1961. Minningarnar eru
óteljandi.
Fyrir ári fagnaðir þú 100 árunum
með frændfólki og vinum. Það var
ánægjuleg stund.
Ég vil þakka þér fyrir einstaka
tryggð við móður mína. Eftir að hún
varð ekkja leið varla sá sunnudags-
morgunn að þið töluðuð ekki saman í
síma.
Elsku frændi, hjartans þakkir fyrir
allar samverustundirnar og alla þá
tryggð sem þú hefur sýnt mér og fjöl-
skyldu minni.
Við Kristján sendum þér hinstu
kveðju. Guð blessi þig.
Ása Ólafsdóttir.
SÆMUNDUR
JÓNSSON
Þökkum hlýhug og samúð við andlát og útför
GUÐJÓNS JÓHANNS JÓHANNSSONAR,
Reitarvegi 6,
Stykkishólmi.
Hrefna Þorvarðardóttir, Hannes K. Gunnarsson,
Þór Jóhannsson, Erna Arnórsdóttir
og fjölskyldur.