Morgunblaðið - 04.11.2005, Qupperneq 8

8 FÖSTUDAGUR 4. NÓVEMBER 2005 MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Hugtakið fleytitíð (e.mobile manage-ment) hefur hing-
að til ekki verið vel þekkt í
íslenskum orðaforða, en
þar er vísað til þess að fyr-
irtæki og stofnanir hliðri
til opnunartíma sínum til
að liðka fyrir umferð og
nýta betur umferðar-
mannvirki, sem eru yfir-
full á álagstímum, en utan
þeirra myndast dauðir
punktar.
Fleytitíð er einmitt mið-
punktur tillögu Gísla Ja-
fetssonar, sem sigraði í
hugmyndasamkeppni sem
Reykjavíkurborg og Rás 2 efndu
til í tilefni af samgönguviku 2005.
Gísli leggur til að skólar og aðrar
stofnanir Reykjavíkurborgar
hefji starfsemi sína, t.d. kennslu, á
mismunandi tímum, því m.a. sé
stórum hluta skólabarna ekið í
skóla á hverjum degi. Þá sér Gísli
fyrir sér sveigjanleika í vinnutíma
hjá fyrirtækjum til að gera fólki
þetta kleift.
Víða myndast örtröð við skóla á
morgnana þegar foreldrar aka
börnum sínum í þá og hafa skóla-
stjórnendur m.a. mælst til þess að
börn gangi í skólann sé möguleiki
á því, enda sé þar einnig um að
ræða góða heilsurækt fyrir börn-
in. Þá hafa foreldrafélög margra
skóla á höfuðborgarsvæðinu lýst
yfir áhyggjum af mikilli umferð
kringum skólana á álagstímum.
Þorsteinn Hermannsson, um-
ferðarverkfræðingur hjá verk-
fræðistofunni Hönnun, segir
fleytitíð þekkta í umferðarverk-
fræði, en hún snúist um það að
stýra eftirspurn eftir umferðar-
mannvirkjum, þ.e.a.s. að sam-
félagið stýri toppum í umferð í
stað þess að topparnir stýri sam-
félaginu. „Þannig getum við haft
áhrif á eftirspurnina í stað þess að
vera sífellt að elta umferðartoppa
með byggingu mannvirkja,“ segir
Þorsteinn. „Erlend reynsla hefur
sýnt að þú vinnur aldrei kapp-
hlaupið við eftirspurnina ef þú
ætlar alltaf að auka framboðið. Í
Bandaríkjunum er þekkt að ak-
reinar sem bætt er við hraðbraut-
ir í borgum fyllast á fimm árum.“
Fyrirtæki frekar sveigjanleg
Fleytitíð, eða sveigjanlegur
vinnutími, er hluti af því sem kall-
að er mjúkar aðgerðir gegn um-
ferðarteppum. Þorsteinn segir að-
gerðina vel þekkta á vinnustöðum
beggja vegna Atlantshafs og sé
reynsla af henni mjög góð. „Ýmiss
konar vinnustaðaaðgerðir til að
fækka ferðum einkabíla frá heim-
ili að vinnustað, eins og að bjóða
upp á að greiða fyrir almennings-
samgöngur og rukka fyrir bíla-
stæði, hafa fækkað ferðum á
einkabíl til vinnu á bilinu 5–25%,“
segir Þorsteinn og bendir á að
kostnaður vegna bílastæða sé svo
hár erlendis að fyrirtæki sjái sér
hag í því að starfsmenn komi ekki
á einkabíl til vinnu. Fyrirtækin
vilji frekar nýta lóðir undir bygg-
ingar en bílastæði. „Miðað við
þróun á verðmæti lands í Reykja-
vík er þetta að gerast hér líka.“
Þorsteinn segir að af gefinni
reynslu erlendis sjái hann ekkert
því til fyrirstöðu að fleytitíð sé
reynd hér á Íslandi. Engar „sér-
íslenskar“ aðstæður hamli því.
Gústaf Adolf Skúlason, for-
stöðumaður stefnumótunar- og
samskiptasviðs hjá Samtökum at-
vinnulífsins, segir eflaust víða
mögulegt að hliðra til vegna slíkra
ráðstafana hjá skólum. „Hvort
það sé hægt að gera þetta skipu-
lega og samræmt veit ég ekki
nógu vel, en þar sem það er hægt
er víðast hvar stefna um sveigj-
anlegan vinnutíma til að koma á
móts við fjölskylduþarfir,“ segir
Gústaf Adolf, sem kveður hug-
myndina verðuga þess að skoða
betur hér á landi. „Ég er viss um
að mörg íslenskra fyrirtækja
myndu geta sýnt sveigjanleika í
þessum efnum.“
Að sögn Stefáns Jóns Hafstein,
formanns menntaráðs Reykjavík-
ur, gæti orðið erfitt að fram-
kvæma stefnuna í grunnskólum.
„Það væri geranlegt gagnvart
nemendum, en það gæti valdið
foreldrum miklum vandræðum ef
skólarnir myndu seinka sér um
hálftíma, því þeir þurfa að koma
þeim í skóla. Það er mjög eðlilegt
að foreldrum finnist mikilvægt að
geta komið börnunum tryggilega í
skóla áður en þeir fara til vinnu.
Þá er frekar möguleiki að opna
skólana snemma, en hefja kennslu
seinna og hafa skólatímann lengri
á daginn,“ segir Stefán, sem telur
stærri möguleika felast í fleytitíð í
stofnunum og fyrirtækjum borg-
arinnar. „Það yrði líka að hanga
saman samkomulagið við fyrir-
tækin um að hafa vinnutíma fólks
sveigjanlegan. Mér finnst það líka
spurning hvort stór fyrirtæki eins
og t.d. LSH og Háskólinn hagi
ekki sínum vaktakerfum þannig
að fólk sé að koma í og úr vinnu á
helstu álagspunktum í umferð-
inni. Reykjavíkurborg getur gert
það líka sem stór vinnuveitandi.“
Stefán Jón segir líka vannýtta
möguleika felast í því að fólk geti
unnið hluta vinnu sinnar heima,
t.d. fyrst á morgnana, með til-
komu nettenginga. „Það eru liðnir
tímar í mörgum greinum að lík-
amar fólks þurfi að vera á vinnu-
staðnum samtímis allan daginn,“
segir Stefán.
Fréttaskýring | Fleytitíð möguleiki til að
dreifa nýtingu á umferðarmannvirkjum
Bæði mögulegt
og æskilegt
Stór fyrirtæki og stofnanir gætu
minnkað álagið með breyttum vöktum
Fleytitíð getur minnkað umferðarþunga.
Örtröð við grunnskólana
ógnar öryggi barnanna

Foreldrafélög grunnskóla
hafa oft bent á þá örtröð sem
myndast þegar foreldrar keyra
börn sín í skólana. Hafa skóla-
stjórnendur mælst til þess að
börn gangi frekar í skólann,
enda er sjaldnast það langt í
skólana inni í hverfum að bílferð
þangað skili neinum sérstökum
tímasparnaði. Þá hafa foreldrar
áhyggjur af umferðarhraða og
umferðarþunga nálægt skól-
unum, en hann ógnar öryggi
barnanna.
Eftir Svavar Knút Kristinsson
svavar@mbl.is
UNGUR drengur slapp naumlega
þegar hann festi stígvél í rúllustiga í
verslunarmiðstöðinni Smáralind ný-
verið.
Samkvæmt upplýsingum Herdís-
ar L. Storgaard hjá Árvekni, var
drengurinn á leið upp stigann þegar
hann varð fyrir óhappinu. Það atvik-
aðist þannig að þegar hann var kom-
inn upp og var að stíga af stiganum
klipptist framan af öðru stígvéli
hans. Það sem vildi honum til happs
var að stígvélin voru vel við vöxt
þannig að tærnar sluppu.
Herdís segir að þetta sé ekki í
fyrsta skipti sem líkt gerist en vitað
sé um að nokkur börn hafi skaddast
á tám við svipaðar aðstæður.
Hún segir að við frekari skoðun
hafi komið í ljós að ekki eru sam-
ræmdar viðvörunarmerkingar í og
við rúllustiga sem sé ákaflega baga-
legt og er því mjög erfitt að ráð-
leggja fólki hvernig það eigi að nota
þá á öruggan hátt.
„Það eru ekki til neinar samræmd-
ar reglur um merkingar á rúllustig-
um,“ segir Herdís. „Mergurinn
málsins er sá að ef þú sjálfur kannt
ekki á stigann gengur þér erfiðlega
að kenna barninu þínu að nota hann.
Í þessu tilfelli var drengurinn með
móður sinni í stiganum og hún var að
gæta hans, en það voru t.d. engar lín-
ur sem sýndu hvar mætti ekki
stíga.“Á hverju þrepi eru nokkrir
sentímetrar þar sem alls ekki má
standa, vegna þess að þar renna
þrepin saman þegar rúllustiginn
kemur upp á topp. Þar er kanturinn
skarpastur og mest hætta á slysum.
„Strákurinn var heppinn að vera í
stígvélum sem voru of stór á hann,
en við þekkjum til þess að börn hafi
misst framan af tánum,“ segir Her-
dís. Þess vegna er brýnt að merkja
stigana almennilega, þannig að for-
eldrar og aðrir geti varað börnin sín
við þessum hættum,“ sagði Herdís
að lokum.
Naumlega
sloppið úr
rúllustiga
ÞAÐ þarf stóran og öflugan flokk manna til að binda
allt það steypujárn sem notað er í Kárahnjúkavirkjun.
Vinnan er nokkuð erfið, ekki síst eftir að kólnaði í
veðri. Þessir ítölsku járnabindingamenn létu kuldann
ekki á sig fá og unnu ötullega að því að gera klárt fyrir
steypu.
Morgunblaðið/RAX
Öflugir járnabindingamenn