Morgunblaðið - 17.11.2005, Blaðsíða 60

„ÞAÐ hefði verið óhugsandi að vinna þessa bók
fyrir daga tölvunnar,“ segir Jón Hilmar Jónsson
íslenskufræðingur um nýtt ritverk sitt, Stóru orða-
bókina um íslenska málnotkun.
Bókin er yfirgripsmikið verk sem veitir leiðsögn
um orðaval í ræðu og riti, og gefur notandanum
mynd af íslenskum orðaforða og innra samhengi
hans. Hún er 1.600 síður, og byggð á fyrri bókum
Jóns Hilmars, Orðastað og Orðaheimi, með tals-
verðri viðbót. Rafræn útgáfa verksins fylgir bók-
inni á geisladiski. „Það má segja að ég sé búinn að
vinna að þessari bók meira og minna í sautján ár.“
JPV útgáfan gefur Stóru orðabókina út.
Ný kortabók
Í dag kom einnig út ný kortabók um Ísland, Ís-
landsatlas, hjá Eddu útgáfu. Er þetta viðamesta
kortabók sem komið hefur út þar sem Ísland er
viðfangsefnið, og inniheldur hún kort af landinu
öllu á skalanum 1:100.000, sem merkir að einn
sentimetri í bókinni jafngildir einum kílómetra á
landi. Þykir hún marka tímamót í íslenskri korta-
sögu.
Kortahöfundur bókarinnar er Hans H. Hansen,
en hann segir vinnu við bókina hafa staðið í u.þ.b.
tvö ár. | 28 og 31
„Ekki hægt
án tölvunnar“
MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLUNNI 1, 103 REYKJAVÍK, SÍMI 569 1100, SÍMBRÉF 569 1181, PÓSTHÓLF 3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 569 1122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI 1 FIMMTUDAGUR 17. NÓVEMBER 2005 VERÐ Í LAUSASÖLU 220 KR. MEÐ VSK.
Opið 8-24 alla daga
í Lágmúla og Smáratorgi
HLUTABRÉF í Kaupþingi banka að and-
virði yfir 20 milljarða króna skiptu um eig-
endur í gær. Gengi bréfanna hækkaði um
8,3% í viðskiptum gærdagsins, sem voru
óvenju lífleg í Kauphöll Íslands. Keypt voru
hlutabréf að andvirði 34 milljarða króna í
783 viðskiptum. Úrvalsvísitala Kauphallar-
innar hækkaði um nærri 4% og nálgast nú
5.000 stigin. Er þetta ein mesta hækkun á
einum degi frá upphafi. Hefur vísitalan
hækkað um rúm 48% frá áramótum.
Langstærstu viðskipti með bréf Kaup-
þings banka fóru fram af hálfu félagsins Ex-
ista B.V., sem að stærstum hluta er í eigu
Bakkavararbræðranna Lýðs og Ágústs
Guðmundssona. Alls keypti félagið bréf að
andvirði 18,2 milljarða króna. Ekki var til-
kynnt um helstu seljendur til Kauphallar í
gær. Fyrir viðskiptin var hlutur Exista
16,88% í Kaupþingi banka en er nú kominn í
21,1%.
Erlendur Hjaltason, forstjóri Exista, seg-
ir við Morgunblaðið að félagið hafi mikla trú
á Kaupþingi banka. Það sé helsta ástæðan
fyrir því að ákveðið hafi verið að auka hlut-
inn í bankanum.
Norvest ehf., félag sem að stórum hluta er
í eigu Jóns Helga Guðmundssonar í Byko,
hefur einnig verið að auka hlut sinn í KB
banka í viðskiptum síðustu daga.
Bréf bankanna eftirsótt
Hlutabréf SÍF voru þau einu sem lækk-
uðu í verði í gær og voru mikil viðskipti með
bréf bankanna. Þannig námu viðskipti með
bréf Straums Burðaráss fjárfestingabanka
6,3 milljörðum króna og í Landsbankanum
og Íslandsbanka skiptu bréf að andvirði 3
milljarða króna um eigendur í hvorum
banka fyrir sig.
Yfir 20 milljarða viðskipti
með hlutabréf KB banka
 Úrvalsvísitalan | B1
VETRARBORGIN, glæpasaga Arnaldar Indr-
iðasonar, var söluhæsta bókin á Íslandi dagana 31.
október til 14. nóvember, samkvæmt samantekt Fé-
lagsvísindastofnunar HÍ fyrir Morgunblaðið. Í öðru
sæti listans er Harry Potter og Blendingsprinsinn
eftir J.K. Rowling og 109 japanskar Sudoku, bók 1,
eftir Gideon Greenspan í því þriðja. Í fjórða sæti er
barnabókin Fíasól í Hósiló eftir Kristínu Helgu
Gunnarsdóttur og endurminningar Auðar Eirar
Vilhjálmsdóttur, Sólin kemur alltaf upp á ný, skráð-
ar af Eddu Andrésdóttur, eru fimmta söluhæsta
bókin.
Af tíu mest seldu bókunum á téðu tímabili eru
fjórar íslenskar. Fimm af bókunum tíu eru barna-
bækur, þrjár flokkast undir almennt efni og hand-
bækur og ein endurminningabók er á listanum. At-
hygli vekur að aðeins eitt skáldverk kemst á blað
yfir tíu söluhæstu bækurnar, Vetrarborgin.
Nylon á toppnum
Aðeins sjö eintök skilja að mest seldu plötu lands-
ins og þá sem situr í öðru sæti. Nylon hefur vinning-
inn framyfir Sálina hans Jóns míns, sem víkur af
toppnum eftir tveggja vikna setu. Báðar þessar
plötur seldust í um 650 eintökum í liðinni viku.
Helgi Björns er öruggur með þriðja sætið en bar-
áttan er hörð um næstu sæti milli Ragnheiðar
Gröndal, Óskars Péturssonar og Hjálma en aðeins
örfá eintök skilja plötur þeirra að. Athygli vekur að
á topp tíu er aðeins ein erlend plata, hinar eru ís-
lenskar útgáfur. | 28 og 57
Vetrarborgin
söluhæst
GLÆPASAGAN Þriðja táknið
eftir Yrsu Sigurðardóttur kem-
ur að líkindum út í um eitt
hundrað löndum en bóka-
forlagið Veröld hefur gengið frá
samningum við Hodder Headl-
ine, næststærstu bókaútgáfu
Bretlands, um útgáfu á bókinni
og næstu bók Yrsu í öllu breska
samveldinu, alls um sjötíu lönd-
um. Í löndum breska samveld-
isins búa 1,7 milljarðar íbúa.
Áður hafði verið gengið frá sölurétti á bókinni til
um þrjátíu landa. Tungumálin eru nú orðin tólf
talsins.
Sökum mikillar eftirspurnar eftir útgáfurétt-
inum meðal breskra forlaga urðu forsvarsmenn
Veraldar að efna til uppboðs á Þriðja tákninu milli
þeirra og stóð það í viku, að sögn Péturs Más
Ólafssonar hjá Veröld. Fljótlega fóru forlögin
einnig að berjast um næstu bók Yrsu – sem enn er
óskrifuð. „Ekki eru þekkt dæmi um slík uppboð í
Bretlandi þegar um íslenska höfunda er að ræða,“
segir Pétur Már. | 53
Glæpasagan Þriðja táknið
Kemur út í
hundrað löndum
Yrsa
Sigurðardóttir
DAGUR íslenskrar tungu var haldinn hátíðlegur víða um land í gær.
Skólastarf í mörgum grunnskólum og leikskólum um allt land tók
mið af deginum þar sem fjallað var um móðurmálið með fjöl-
breyttum hætti. Í Rimaskóla var haldinn þemadagur og útbjuggu
nemendur í 1. bekk kórónur með ljóðum og sungu lagið Á íslensku
má alltaf finna svar fyrir samnemendur sína í hátíðarsal skólans.
Morgunblaðið/Ásdís
Á íslensku má alltaf finna svar
EIN þeirra flugvéla sem
nefndar hafa verið í tengslum
við fangaflug bandarísku
leyniþjónustunnar, CIA, lenti
á Reykjavíkurflugvelli í gær.
Vélin hefur margoft haft við-
komu hér á landi og lenti m.a.
þrisvar á Reykjavíkurflug-
velli árið 2004, skv. upplýs-
ingum frá Flugmálastjórn Ís-
lands.
Flugvélin sem um ræðir er
af gerðinni Casa CN-235 og
hefur hún kallnúmerið
N196D. Á vef Flugmála-
stjórnar Bandaríkjanna má
sjá að hún er í eigu fyrirtækis
sem heitir Devon Holding &
Leasing en samkvæmt New
York Times er um að ræða
leppfyrirtæki leyniþjónust-
unnar. Fyrirtækið á fleiri
flugvélar sem talið er að hafi
verið notaðar við fangaflutn-
inga og hafa nokkrar þeirra
komið við hér á landi eða
flogið í gegnum íslenska loft-
helgi.
Þær upplýsingar fengust
hjá Flugmálastjórn í gær-
kvöldi að vélin hefði lent á
Reykjavíkurflugvelli klukkan
13.57 í gærdag. Hún hefði
komið frá Wick á Skotlandi.
Ein af meintum fangavélum
CIA á Reykjavíkurflugvelli
Morgunblaðið/Sverrir
Flugvélin lenti á Reykjavíkurflugvelli eftir hádegið í gær og er þar enn.  Bandaríkjastjórn | 10