Fréttablaðið - 07.05.2004, Page 42

7. maí 2004 FÖSTUDAGUR14
V i ð a r k ó
D a l v e g i 2 8 • 2 0 1 K ó p a v o g u r
S í m i : 5 1 7 8 5 0 9 • F a x : 8 7 2 1 9 4 2
S
ta
fr
n
of
fs
et
pr
en
tu
n:
L
E
T
U
R
P
R
E
N
T
E r u m m e ð e i t t m e s t a ú r v a l s e m v ö l e r
á á Í s l a n d i í g a r ð h ú s g ö g n u m .
E i n n i g b j ó ð u m v i ð a l l a r s t æ r ð i r a f
g a g n v ö r ð u t i m b r i t i l s m í ð i á s ó l p ö l l u m
Heggurinn við Siggubæ er ekki stór þó gamall sé. Á innfelldu myndinni sést
hvernig blóm heggsins líta út.
❃
[ ELSTA TRÉ HAFNARFJARÐAR ]
Heggurinn við Siggubæ
M
yn
d
St
ei
na
r
Elsta lifandi tré í Hafnarfirði sem vitað er um er heggurinn sem
stendur hjá Siggubæ við Hellisgötu. Í greininni „Trjárækt í Hafnar-
firði“ eftir Gísla Sigurðsson segir: „Heggurinn í garði Sigríðar Er-
lendsdóttur var gróðursettur árið 1913. Plantan var fengin frá Ein-
ari Helgasyni í Gróðrarstöðinni. Einnig fékk hún reyniviðarhríslur
en þær hafa ekki dafnað vel. Það var ekki fyrr en 1926 að hún setti
niður lerkitrén, sem standa hvort sínum megin við gluggann á bæn-
um.“ Umrædd lerkitré standa enn en ekkert bólar á reyniviðnum.
Heggurinn við Siggubæ er ekki hávaxinn í dag og ekki er ósennilegt
að það sem stendur af honum nú sé stofn- eða rótarskot upp af upp-
runalega trénu. Heggur er af rósaætt og náskyldur ýmsum þekkt-
um ávaxta- og berjatrjám eins og plómu- og kirsuberjatrjám. Hann
er upprunninn í Evrópu og Norður-Asíu. Heggur laufgast frekar
snemma og blómgast hér í júní hreinhvítum og ilmandi blómum í
klösum. Stundum þroskar hann svört ber á haustin. Rakaheldinn og
frjósamur jarðvegur á best við hann. Heggur getur orðið nokkrir
metrar á hæð en verður ekki stórt tré og stundum aðeins stór runni.
Hann er tilvalið garðtré og glæsilegur í blóma.
Steinar Björgvinsson
1. Auður setur
plöntuna niður
gegnum svartan
dúk til að veita
henni yl og
jafnan raka.
2. Íslensku jarð-
arberin eru smá
en góð.
3. „Ræturnar
eru viðkvæmar,“
segir Auður
Jónsdóttir
garðyrkjufræð-
ingur og býr
sig undir að
gróðursetja
jarðarberja-
plöntur.
❁
3
Jarðarberjaplantan er af tiginni rósaætt og ber
hennar eru meðal ljúffengra ávaxta móður jarðar.
Hana er hægt að rækta á sólríkum stað í heimilis-
garðinum eða við sumarhúsið. Natni er þó nauðsyn-
leg ef góður árangur á að nást.
Auður Jónsdóttir garðyrkjufræðingur er vel að
sér um ræktun jarðarberja, sem og annarra mat-
jurta. Hún segir plönturnar þurfa næringarríkan
jarðveg. „Það má nota blákorn eða annan tilbúinn
áburð. Enn betra er þó að blanda moldina með rotn-
andi búfjáráburði og eilitlum sandi. Passa bara að
sandurinn sé ekki saltur,“ segir hún.
Þá er komið að gróðursetningunni. Þar mælir Auð-
ur með því að setja plönturnar niður gegnum svart
plast. „Þá heldur maður jafnari raka og plastið hitnar
og veitir yl. Svo er maður laus við illgresið.“ Að sögn
Auðar er rótarkerfið viðkvæmt. „Ef reyta þarf arfa
kringum plöntuna er varasamt að gera það með
sköfu,“ segir hún.
Til eru mörg afbrigði af jarðarberjaplöntum,
meira að segja eitt íslenskt sem sums staðar vex
villt. Það ber smá en afar gómsæt ber. Auður segir
allmörg erlend yrki hafa reynst vel hér og nefnir til
dæmis Glima. Annað heitir Senga-sengana, með
dökkrauð, stór og bragðgóð ber. „Þetta eru fínar
sortir,“ segir hún. „Svo eru mánaðarjarðarber til.
Þeim svipar til okkar íslensku jarðarberja. Þroska
ber snemma og eru að langt fram á haust. Þau má
nota sem þekjuplöntu, framarlega í beði,“ lýsir hún.
Jarðarberjaplantan fjölgar sér með renglum en
móðurplantan má ekki mynda of margar því að það
dregur úr þroska berjanna. Því þarf að klippa þær
af. Eitt enn. Til að tryggja góða uppskeru á plantan
helst ekki að blómstra á fyrsta ári heldur þarf að
klípa af henni bæði blóm og renglur fyrsta sumarið.
Þá verður hún kröftug og launar umhyggjuna með
blóðrauðum berjum næstu ár.
gun@frettabladid.is
Jarðarberjaplantan:
Launar alúð með blóðrauðum berjum
Fr
ét
ta
bl
að
ið
/G
VA
1
2