Fréttablaðið - 15.05.2004, Side 50

38 15. maí 2004 LAUGARDAGUR
Myndlistarmönnum er margttil lista lagt og margir þeirra
hafa leitað út fyrir strigann til að
fá sköpunarkrafti sínum svalað.
Hermt er að grátt svæði sé á
milli myndlistar og hönnunar og
eftir samræður við hönnuði og
myndlistarmenn leiddi Aðalsteinn
Ingólfsson, forstöðumaður Hönn-
unarsafns Íslands, hugann að hús-
gögnum og öðrum húsbúnaði sem
hann hafði séð í fórum íslenskra
myndlistarmanna eða ættingja
þeirra. Einnig varð honum hugsað
til myndverka eftir nokkra hönn-
uði. Sérstök eftirgrennslan hans
leiddi svo í ljós að hátt í fjörutíu
myndlistarmenn höfðu hannað
húsbúnað og má berja þrjátíu og
níu hluti eftir þrjátíu og einn lista-
mann augum í Hönnunarsafninu
frá og með deginum í dag og fram
eftir miðjum júní.
Blankheit, vinna, list
„Myndlistarmenn sem á annað
borð hafa hannað húsbúnað hafa
leyst ákveðin hönnunarvandamál
býsna vel,“ segir Aðalsteinn. „Þá á
ég ekki endilega við vandamál
sem varða almannahagi en þeim
hefur tekist vel upp við að hanna
hluti fyrir sitt eigið umhverfi og
eigin þarfir.“ Í því sambandi nefn-
ir hann sérstaklega stól Sigurjóns
Ólafssonar sem bæði er til þess
fallinn að sitja á og er um leið
klifurgrind fyrir börn.
Ólíkar forsendur eru fyrir því
að myndlistarmenn hafa lagst í
húsgagnahönnun. „Til að byrja
með smíðuðu listamenn húsgögn,
eða létu vini og kunningja smíða
fyrir sig, þar sem þeir höfðu
hreinlega ekki efni á að kaupa sér
mublur. Þar lágu sumsé að baki
hreinar hagkvæmnisástæður. Um
miðja öldina komu fram myndlist-
armenn sem beinlínis hönnuðu
húsgöng til að selja, ég nefni þá
bræður Guðmund og Jón
Benediktssyni í því sambandi.
Þeir sýndu skúlptúra á listsýning-
um og hönnuðu húsgögn og seldu
á Laufásveginum. Síðar hefur
þetta svo orðið bein framlenging á
myndlistinni.“
Þægindin ekki alltaf í fyrir-
rúmi
Í sýningarskrá segir Aðal-
steinn að list og þægindi fari ekki
alltaf saman. Hann neitar því
hinsvegar aðspurður að betur sé
heima setið en af stað farið þegar
sú er raunin. „Margir fínir hönn-
unarhlutir eru ofboðslega flottir
að sjá en alveg ferlegir í notkun.
Þetta getur samt verið nauðsyn-
legt fyrsta skref í einhverju ferli.
Sá sem tekur við finnur svo leið til
að samræma fallegt útlit og
nýtingu þess. Hann gerir það þá
þægilegra.“
Aðalsteinn segir fátt til sölu af
því sem sjá má á sýningunni en
nefnir þó að Daníel Magnússon
vinni samkvæmt pöntunum. Þó
eigi sumir munanna erindi í
fjöldaframleiðslu. „Ég held að
sumt af þessu eigi slíkt erindi, þó
ekki væri nema vegna útlitsins.“
bjorn@frettabladid.is
(TEXTAR MEÐ MYNDUM ERU ÚR SÝNINGARSKRÁ)
Eins og mörgum er
kunnugt er listræn
vídd ekki alltaf ávísun á
þægindi, til dæmis er stóll
Dieters Roth í hæsta máta
stílhrein og listræn smíð,
en fjarskalega óþægileg til
brúks. Á hinn bóginn geta
mörg óárennileg húsgöng
af listrænum toga verið
þægileg.
(AI í sýningarskrá)
,,
Sólveig Sveinbjörnsdóttir
„Fyrir tilviljun prófaði ég að að nota dömubindi
með vængi sem grunn að stólamódeli og varð hrif-
in af útkomunni. Þarna var skýjaformið loks komið;
með vængjum sem hentuðu vel sem stuðningur
fyrir arma. Ég hafði lengi verið að vinna með „dís-
arheim“ í húsgagnalínu minni og sérstaklega hug-
myndina um ský. Ég var búin að gera stólamódel í
mörg efni og nú var skýjaformið loks komið; hvítt,
himneskt og fallegt. Næsta ferli var svo að stækka
dömubindið upp í legubekkjastærð og gera legu-
bekkinn ergónómískan, líkamsvænan.“ (S.S.)
Ásgrímur Jónsson
Talið er sennilegt að Ásgrímur hafi teiknað þennan
skáp handa sjálfum sér snemma á tuttugustu öld, ef
marka má skissubækur hans frá þeim tíma. Er hann
ekki ósvipaður stöllum sem Einar Jónsson lét smíða
undir höggmyndir sínar, enda var vinfengi með þess-
um tveimur listamönnum. Að öðru leyti sver skápur-
inn sig í ætt við ýmislegt danskt og þýskt handverk
frá því um aldamótin 1900. Skápurinn hefur lengst-
um verið á heimili Ásgríms að Bergstaðastræti 74.
Magnús Kjartansson
Handverkið hefur alla tíð verið Magnúsi Kjartanssyni
jafn hugstætt og hugmyndavinnan, ef ekki hugstæð-
ari. Í þessu stofuborði, gert fyrir heimili listamanns-
ins á Laugarnestanga, mætist gott handverk og
ærslafullt ímyndunarafl. Að stofni er borðið einfalt,
en leynir þó á sér. Sérkennilegan útskurð er að finna
á fótum, þar sem fáir koma auga á hann og sjálf
borðeiningin sem ber glerið er í rauninni sjálfstætt
þrívíddarverk með margbreytilegri áferð. Sömu áferð
er að finna í fjölda myndverka listamannsins frá
svipuðum tíma. Punkturinn yfir „i-ið“ – bókstaflega –
er svo útskorið fuglshöfuð upp úr borðinu miðju,
sem einnig gegnir hlutverki glerfestingar.
Jón Axel Björnsson
„Ég hef alltaf heillast af fúnksjónalismanum,
nýtilegum hlutum með sterka formræna
nærveru. Þessi sófi spratt upp úr neyð; því
við hjónin áttum ekki fyrir húsgögnum. Því
brá ég á það ráð að teikna eigin sófa og
smíða hann; stálgrindin er alfarið mitt verk
en Ragnar Björnsson sá um bólstrun. Hlutföll
sófans miðuðust við það að á honum mætti
sitja, liggja, flatmaga og allt þar á milli. Ein-
hver kann að sjá í strangri byggingu sófans
og svörtu leðrinu skyldleika við málverkin
sem ég var að gera á sama tíma.“ (J.A.B.)
Stóll sem er eins
og dömubindi
Húsgöng og húsmunir eftir íslenska myndlistarmenn
eru til sýnis í Hönnunarsafni Íslands á Garðatorgi í
Garðabæ. Athugun leiddi í ljós að margir myndlistar-
menn hafa fengist við hönnun í gegnum árin.
50-51 (38-39) húsgögn og myndl 14.5.2004 15:11 Page 2