Tíminn - 20.05.1973, Blaðsíða 7

Unnið við snið. Þetta er mjög vandasamt verk, þvl mikillar nákvæmni
veröur að gæta svo allt standist á, þar sem efnin eru mynstruð. 1 hillun-
um eru lilsniðnar flíkur tilbúnar til sauma.
Frágangur og eftirlit er nauösyn-
legur þáttur I klæðagerð. Hér er
verið að leggja siðustu hönd á
prjónles.
Prjónastofa stofnuð
til að skapa vinnu
Prjónastofa Borgarness hf. var
stofnuð 19. júli 1970, til að hamla
gegn atvinnuleysi, sem þá var i
Borgarnesi og reyndar viða um
land. Stofnendur fyrirtækisins
voru 15, aðallega Borgnesingar,
sem vildu taka þátt I nýjum at-
vinnurekstri og tók verksmiðjan
til starfa strax þá um haustið, eft-
ir að aflað hafði verið nauðsyn-
legra véla erlendis frá. Allt var þó
i smáum stil, þvi að nauðsynlegt
var að afla fagþekkingar og
skipuleggja framleiðsluna frá
grunni áður en lengra var haldið.
Fyrsta árið starfaði 5 manns hjá
stofunni, fjórar stúlkur og einn
karlmaður og var framleiðslu-
verðmætið 3 milljónir króna.
Fyrirtækið er til húsa að
Brákarbraut 3, þar sem verzl.
Borg var i eina tið. Þar eru vinnu-
stofur snyrtilegar og bjartar og er
húsnæði prjónastofunnar alls um
500 fermetrar að stærð, og það
vekur athygli hve snyrtilegt og
fágað allt er innan dyra og utan.
Það kom fljótlega i ljós, að
framleiðsla verksmiðjunnar var
seljanleg markað^vara. Um ára-
mótin 1971-1972 var vélakosturinn
aukinn og má telja að þá fyrst hafi
fyrirtækið farið að framleiða með
fullum afköstum: að fram.til þess
tima hafi flest verið á tilrauna-
stigi. Siðan hefur salan farið vax-
andi og þá framleiðslan um leið.
Fllkurnar eru burstaðar, áður en
þeim er pakkað til afskipunar.
Stúlkán á myndinni er að leggja
siðustu hönd á jakka, sem fara á
alla leið til Japan, en er eitt þeirra
fjölmörgu landa, sem kaupir
prjónavörur frá Borgarnesi.
vik við sölu og afskipanir, en
verksmiðjustjóri er Gisli V.
Halldórsson, sem annast dagleg-
an rekstur i Borgarnesi. Þeir eru
báðir Borgnesingar. Telja þeir
verksmiðjuna eiga mikla framtið
fýrir sér, islenzka ullin og vörur
úr hreinni ull yfirleitt, eigi mikla
framtið fyrir sér. Framkoma
margvislegra gerviefna i iðnaði
hafi gjörbreytt framleiðsluhátt-
um og verðmætamati i heiminum
og hafi skapað nýja framtið fyrir
ullina og gert hana verðmeiri, en
hafi ekki rutt henni úr vegi, eins
og ýmsir töldu á timabili. Ullar-
iðnaðurinn á þvi mikla framtið
fyrir sér á Islandi.
Jónas Guðmundsson
Hluti af prjónasal. Þarna er unnið 20 tlma á sólarhring viö prjónaskap. Prjónaðir eru efnisstrangar,
sem flikurnar eru slðan sniðnar úr.
Framleiðsluvörurnar eru einkum
peysur, jakkar, kápur og fl., loð-
bandsvörur, prjónaðar úr is-
lenzkri ull.
Allar flikur eru hannaðar hér
innanlands af frú Hildi Helgason
hönnuði, og reynt er að hafa vöru-
flokkana eins fáa og frekast er
unnt, þvi með þvi móti næst betri
árangur. Venjulega eru aðeins
framieiddar 15-20 gerðir.
Unniö dag
og nótt
1 stuttu máli gengur framleiðsl-
an þannig fyrir sig, að stórvirkar
prjónavélar prjóna voð eða
stranga, i sérstökum litum og
mynstri. Siðan er voðin þvegin,
þurrkuð, pressuð og fengin i sitt
endanlega ástand. Þá er sniðið i
flikur og saumað saman. Þegar
fyrirtækið tók til starfa, var
þarna ein prjónavél.
Arið 1972 voru starfræktar tvær
prjónavélar og þá var unnið á
vöktum allan sólahringinn. Núna
eru 4 prjónavélar og eru þær
starfræktar 20 tima á sólarhring.
Hjá prjónastofunni starfa nú 26
manns, 23 konur og 3 karlmenn.
Heildarveltan siðasta ár var um
17 milljónir króna og þar af voru
launagreiðslur um 6 milljónir
króna.
Gert er ráð fyrir verulegri
aukningu á þessu ári
96% til
útlanda
Prjónastofa Borganesshf. selur
framleiðslu sina að langmestu
leyti til útflutnings. 96% fram-
leiðslu siðasta árs fór til erlendra
kaupenda, til Bandarikjanna,
Bretlands og annarra Evrópu-
landa, ennfremur til Japans.
Þegar blaðamaður Timans heim-
sótti verksmiðjuna var verið að
pakka stórri sendingu til Japans.
Mjög mikið hefur verið sótt i að
kaupa framleiðsluna innanlands
og má vera að unnt verði að selja
á innanlandsmarkaðinn lika á
þessu ári. Alls munu um 50 er-
lendir viðskiptamenn hafa verið
afgreiddir með pantanir á siðasta
ári. Vörurnar fara allar flugleiðis
til útlanda.
Prjónastofa Borgarness hf. sel-
ur allar vörur sinar sjálf til út-
landa undir vörumerkinu EIDER
KNIT Ltd. Hefur tekizt að koma
upp viðfeðmu sölukerfi, en
prjónavörur þessar flokkast und-
ir tizkuvörur og eru dýrar i fram-
leiðslu og seldar á hærra verði, en
almennar prjónavörur. Mjög
mikil áherzla er lögð á nákvæmni
og frágang og mjög strangt eftir-
lit er með framleiðslunni af hálfu
fyrirtækisins. Prjónamynstrin
verða að falla nákvæmlega að
sniðum flikanna og standast á
innbyrðis og staðhæfa margir, að
einmitt þetta stranga gæðaeftirlit
eigi sinn þátt i að skapa traustan
markað erlendis fyrir prjóna-
vörurnar.
Stofnkostnaður
mikill
Prjónastofa Borganess hf. varð
að leggja mikið fé I húsnæði, véla-
kost og annan stofnkostnað. Gera
þurfti miklar breytingar á hús-
næðinu, til að það hentaði verk-
smiðjurekstri. Afla varð hráefnis,
fagþekkingar, vélakosts og þjálfa
upp starfslið, og siðast en ekki
sizt þurfti að selja framleiðsluna.
Segja má, að hins sama þurfi
ávallt, þegar stofnað er til nýrra
fyrirtækja, en oftast ráöa stofn-
aðilar yfir öðru meiru en vinnu-
kraftinum einum i upphafi máls-
ins. Þ.e. hafa yfirgripsmikla
þekkingu og reynslu aö baki, eða
eitthvað álika, sem gefur byr i
seglin. Þess vegna hefur fyrir-
tækið nokkra sérstöðu að okkar
mati.
Framkvæmdastjóri Prjóna-
stofu Borgarness hf. er Sigurður
Fjeldsted og starfar hann jöfnum
höndum i Borgarnesi og i Reykja-