Tíminn - 20.05.1973, Blaðsíða 36

36
TÍMINN
Sunnudagur 20. mai 1973
licr er sýnd cin af hinum fjórum frumgerftum húsanna, sem senn verður fariö aö framleiða á Siglu-
firöi. Grunnmyndin af húsinu á aö koma það skýrt fram, aö hún þarfnast ekki frekari skýringa. Fiatar-
mál þessa húss, sem er þaö stærsta, er 125,90 fermetrar. Húsin eru sett saman úr einingum, sem eru um
130 sm breiðar og aöallega af þrem gerðum, hcilar einingar, gluggaeiningar, og hurðaeiningar, fyrir
aöalhurö, bakhurö og svala- eða garðhurö. Áætlaö er, að verð húsanna verði um 65% af andvirði visi-
töluhúsanna. Taliðcr að hægt sc að reisa húsin á 4 vikum.
Nýtt stórfyrirtæki að
rísa upp á Siglufirði
Almenn gróska og bjartsýni ríkjandi á Siglufirði
MA EKKI
HÆTTA VATNS
KÆLINGUNNI
NÝTT STÓRfyrirtæki er i burðar-
liðnum á Siglufirði, Ilúseiningar
h.fog verður aðalstofnfundur
þess, sem formlegs hlutafélags
haldinn laugardaginn 19. mai.
Húseingingar h.f. var fyrst stofn-
að sem könnunarfélag í ágúst á
siðastliðnu ári, og skyldi rann-
saka hugsanlegan grundvöll fyrir
verksmiðjuframleiðslu á timbur-
húsum á Siglufirði, og var aðal-
hvatamaður að stofnun félagsins,
Hafsteinn Ólafsson húsasmiða-
meistari i Reykjavik. Könnunin
var mjög jákvæð, og var þvi
ákveðið að breyta félaginu i
framleiðslufélag. Stofnun þess
stendur einmitt yfir eins og áður
segir. Sérstök nefnd eða stjórn
hefur undanfarið unnið að
undirbúningi stofnunar félagsins,
og mun hún skila af sér á aðal-
fundinum nú á laugardaginn.
Verður þá jafnframt kosin ný
stjórn.
Hlutafjársöfnun hefur staðið
yfir undanfarna daga. Höfðum
við samband við Skúla Jónasson á
Siglufirði, en hann er einn þriggja
meðlima undirbúningsnefndar-
innar, og tjáði hann okkur, að
þegar hefðu safnazt milli G og 7
milljónir i hlutafé. Væri markinu
eiginlega náð þar með, en þó
sagði Skúli, að reynt yrði að
halda áfram og ná svo sem 8 til 9
milljónum samtals. Stærsti hlut-
hafinn er Siglufjarðarbær, með 2
milljónir. Hinir hluthafarnir eru
einstaklingar og fyrirtæki á
Siglufirði.
Hlutafé fyrrnefnds könnunar-
félags var 300 þúsund og lögðu
nokkrir einstaklingar á Sigluíirði
þaðfram.Auk þess lét Húsnæðis-
málastofnun rikisins i té 500 þús-
und til könnunarinnar og Byggða-
sjóður sömu upphæð. Áætlana og
skýrslugerð fyrir félagið annaðist
verkfræðistofa Guðmundar
Óskarssonar í Reykjavik, en þeir
Edgar Guðmundsson verkfræð-
ingur og Helgi Hafliðason arki-
tekt unnu mest að áætluninni.
Húsin, sem Húseiningar h.f. kem-
ur til með að framleiða, teiknaði
Helgi Hafliðason.
Að sögn Skúla koma vélarnar i
verksmiðjuna nú um mánaða,-
mótin. Eru þetta nýjar vélar,
flestar norksar, upp á 7-8
milljónir króna. F'yrirtækið verð-
ur til húsa i Tunnuverksmiðju
rikisins á Siglufirði. Meiningin er
að fara i það að rifa niður vélarn-
ar, sem fyrir eru i tunnuverk-
smiðjunni mjög bráðlega, þannig
að húsið verði tilbúið, er nýju
vélarnar koma. Er reiknað með,
að uppsetning þeirra taki um
hálfan mánuð. Þá sagði Skúli, að
von væri á efni I 10 hús i júli,
þannig að búizt væri við, að hægt
yrði að byrja framleiöslu
húsanna um mánaðamótin
júli-ágúst.
Verksmiðjan á að vera i gangi
allt árið, i framtiðinni, og er
reiknað með framleiðslu 40 húsa
á ári. En Skúli kvaðst álita, að
hægt væri að framleiða um 100
hús á ári, án þess að aukið væri
við vélakost. A þessu ári er reikn-
að með að framleidd verði 10-12
hús. Við viljum fara hægt af stað
og vanda okkur þeim mun betur,
sagði Skúli. 12 manns munu vinna
i verksmiðjunni til að byrja með.
Byggingarkostnaðurinn
lækkar um ein 35%
Um er að ræða fjórar frum-
gerðir húsa, en með breytingum,
sem út frá þeim spinnast, eru
gerðirnar alls um 20. Að sögn
Skúla er miðað við, að húsin fari
ekki upp fyrir það hámark, sem
Húsnæðismálastjórn setur um
stærðhúsa, 127 f.m. Þá erueinnig
minni gerðir. Húsin verða unnin
til fullnustu i verksmiðjunni, með
eldhúsinnréttingu og öllu. Eru
þau framleidd í einingum, og
verða siðan sett saman S grunn-
um, er reistir hafa verið sam-
kvæmt teikningum þeirra.
Samkvæmt hönnun, er gerð var i
vetur. er byggingarkostnaður
húsanna um 65% af byggingar-
kostnaöi visitöluhússins. Hins
vegar sagði Skúli, að ekki væri
gott að segja á þessu stigi um
væntanlegt verð húsanna, þar
sem byggingarvisitalan væri
sifellt að hækka. Kostnaður við
steinhús myndi þó aukast meira.
þar sem vinnuhlutfallið væri
hærra við þau. og vinnulaunin
hafa hækkaö meira en timbrið.
Skúli kvað fjölda fyrirspurna,
hafa borizt hvaðanæva að af land-
inu. Það virðist þvi auðsætt, að,
ekki myndi skorta markað íyrir
hin nýju timburhús. 1 heimabæn-
um sjálfum, Siglufirði. eru likur
til, að reist verði íljótlega. eða
þegar framleiðslan leyfir. mörg
hús. Bæjarstjórn Sigluf jarðar.
sem hefur frá upphafi sýnt félag-
inu mikinn áhuga, fól fyrir
nokkru bæjarverkfræðingi að
skipuleggja svæði fyrir 20-30 hús
frá Húseiningum. Ef allt gengur
vel, ætti fyrirtækið að geta verið
búið að framleiða ein 50-60 hús
um áramótin 1974-75, miðað við
núgildandi áætlun. En eins og áð-
ur er komið fram, er grundvöllur
fyrir því að framleiða allt að 100
hús á ári, án þess að auka við
vélakostinn.
Hér rikir mikil bjartsýni
Aðspurður, hvort hin nýju hús
gætu ekki orðið til að draga fólk
til Siglufjarðar, sagði Skúli, að
svo gæti vel farið. En annars væri
húsnæðisskortur á Siglufirði um
þessar mundir, þannig að fyrst
um sinn, yrði vart gert meira en
anna eftirspurn þar á staðnum.
Unga fólkið vantaði viðunandi
húsnæði. Það væri ekki hægt að
bjóða þvi upp á byrja búskap sinn
i gömlum húshjöllum, sem mikið
væri af á Siglufirði. Hin nýju hús
myndu og koma til móts við það
fólk, er gerði einhverjar kröfur
um ibúðarhúsnæði sitt.
— Mér virðist, að það sé farið
að gæta mikillar bjartsýni meðal
fólks hér á Siglufirði. Þá er fólk
utan af landi allmikið farið að
spyrjast fyrir um húsnæði og
vinnu hér. Það er ýmislegt hér á
döfinni, er gæti spáð góðu, ef vel
tekst tií. Þormóður rammi er t.d.
með miklar áætlanir. Hann er að
byggja nýtt fiskiðjuver og fá nýja
togara. Og við hér hjá Isafold
erum aðspá i togskip lika, þannig
að fiskvinnslumálin ættu að geta
orðið alltrygg. Sigló-verksmiðjan
getur vonandi gengið áfram, og
svo eru hér mörg smærri fyrir-
tæki, sem virðast eiga framtið
fyrir sér. Mér er óhætt að segja,
að hér riki meiri gróska og
bjartsýni, en verið hefur um
fjölda ára. — Stp.
ET-Reykja vik. — Sigurður
Þórarinsson, jarðfræðingur, lét
Timanum i té þær upplýsingar, að
hraunmyndun i gignum á Heima-
ey væri að jafnaði u.þ.b. 5 rúm-
metrar á sekúndu, færi jafnvel
upp i 10 rúmmetra á sekúndu. Frá
páskum hefur hraunmyndunin
haldizt að mestu óbreytt. Hins
vegar er hraunið nú meira þunn-
fljótandi en áður, t.d. hefur
rennslishraði þess komizt i 1
metra á sekúndu.
Sigurður kvað sprengigosið nú
vera orðið það litið, að hugsazt
gæti, að þvi lyki e.t.v. i bráð. Aft-
ur á móti mætti alls ekki ganga út
frá þvi sem gefnu, að sú yrði
raunin.
Sigurður sagði, að vatnskæl-
ingu hraunsins ætti skilyrðislaust
Athugasemd
Grein i Alþýðublaðinu 18. mai
undir fyrirsögninni „Verkalýðs-
hreyfingin og rikisstjórnin” er
mér allsendis óviðkomandi, þótt
höfundurinn beri sama nafn.
Jón tyarsson, Viðimel 42.
Reykjavik.
^ Spó
sem eftir er að vita.hvort kem-
ur fram:
Spákonan boðar, að ríkis-
stjórnin muni sitja áfram, tið-
indaleysi i herstöðvamálinu
og að landhelgisdeilan leysist
á árinu, og islendingar uni
sinum hlut bærilega.
Hún segir að Bernhöftstorf-
an verði endurnýjuð nokkuð á
árinu. Þá segir hún fyrir um
tvo stórbruna.
Ýmsir stórviðburðir aðrir
eiga að verða, t.d. heimsóknir
margra merkra manna, m.a.
Danadrottningar og Alccs
Douglas Home, auk þeirra,
sem þegar hafa verið nefndir.
Þá hljóðar spádómurinn upp
á að Moshe Dayan taki við af
Goldu Meir i israel og hörð
átök fyrir botni Miðjarðar-
hafs.
Loks boðar valvan stórkost-
legt vfsindaafrek á árinu, sem
verði heiminum til góðs.
Útvegsbankinn
iðnaði, 8.6% i útlánum til einstak-
linga 6,8% i útlánum til opinberra
aðila, 5,3% i bygginga og mann-
virkjagerð og 4.2% i samgöngum.
Staða Útvegsbankans gagn-
vart Seðlabankanum fór
batnandi á árinu 1972. Innstæða
Útvegsbankans á bundnum
reikningi i Seðlabankanum nam
554 milljónum króna i árslok.
Arsskýrsla Fiskveiðasjóðs Is-
lands, sem lýtur sérstakri stjórn,
en er i umsjá Útvegsbanka ís-
lands, fylgir ársskýrslu útvegs-
bankans. Lánveitingar Fisk-
veiðasjóðs námu á árinu 1972,
1,264 milljónum króna á móti 858
milljónum króna á árinu 1971.
Meiri hlutinn af útlánum Fisk-
veiðasjóðs á árinu 1972 fór til
skipasmiða, eða 932 milljónir
króna. Útlán til hraðfrystihúsa og
annarra vinnslustöðva námu hins
vegar 331 milljónum króna á
árinu. Útistandandi lán Fisk-
veiðasjóðs námu i árslok 4,333
milljónum króna.
að halda áfram af sama krafti og
áður, þótt þess sæjust merki, að
gosið væri i rénun. Hann kvað
hraunmyndun enn það mikla, að
hluti bæjarins væri i hættu, ef að-
stæður breyttust til hins verra.
Hins vegar taldi hann öskumynd-
un svo litla, að rétt væri að halda
áfram hreinsun bæjarins af full-
um krafti.
— Nei, það var heldur minna
að þessu sinni. Þó var mikið af
loðnu á 30 sjómilna löngu og 5-10
sjómilna breiðu svæði. Auk þess
var dreifðari loðna suður með
brúninni, allt suður i Reyðar-
fjarðardýpi.
Af óviðráðanlegum orsökum
varð könnunin á loðnumagninu
ekki eins ýtarleg og við væntum i
upphafi. Samt sem áður er óhætt
að fullyrða, að verulegt magn
loðnu gangi upp að suðurströnd-
inni til hrygningar næsta vetur,
þó e.t.v. ekki sambærilegt við það
mikla magn, sem hrygndi i ár.
— Hvað viltu segja um veiðina
s.l. vetur?
— Veiðin i ár fór fram úr þvi,
sem ég hafði búizt við. Ég vil aft-
ur á móti leggja áherzlu á, að
mjög erfitt — ef ekki ógerlegt —
er að spá fyrir um veiðarnar.
Aðstæður i vetur voru að mörgu
leyti hagstæðar: Loðnan veiddist
austar en áður hafði þekkzt, mik-
ið magn gekk á miðin og vertiðin
stóð lengur en oft áður, vegna
þess að hátt verðlag var á afurð-
unum. Siðast en ekki sizt tókst
skipulag löndunar með miklum
ágætum, jafnvel enn betur en
menn höfðu gert sér vonir um.
— Er sóknin of mikil i loðnuna?
— Nei. Sem stendur er ekki
sjáanlegt að of mikið sé sótt I
loðnuna. Við höfum ekki getað
„slegið máli á stofninn”, en s.l. 2
ár, — sem voru metaflaár — held
ég, að tæplega komi til mála, að
meira hafi verið veitt af
hrygningarstofninum en 5-10%.
— Svo útlitið er gott.
— Þaðvirðist a.m.k. öruggt, að
nægileg loðna gengi á miðin
næsta vetur. Þá sýna ungfisk-
rannsóknir s.l. sumars, að árang-
urinn frá 1972 — sem hrygnir
ýmist 1975 eða 1976 — er mjög
stór. Að því er bezt verður séð, lit-
ur þvi vel út með loðnugengd
næstu 2-3 árin, en eðli málsins
vegna, sjáum við ekki lengra
fram i timann.
Við fiskifræðingarnir reynum
að fylgjast sem bezt með loðnu-
gengdinni og höfum fullan hug á
að koma i veg fyrir, að stofninn
rýrni óhæfilega mikið.
— Ertu bjartsýnn á, að það
takist?
— Loðnuveiðarnar, eins og þær
hafa verið stundaðar að undan-
förnu, virðast á engan hátt
ofbjöða stofninum. Sennilega má
auka þær á næstu árum, ef tveim
aðalskilyrðum verður fullnægt:
1) Ungloðnan fyrir Austurlandi sé
látin i friði að vorlagi og 2) Mjög
varlega sé farið i loðnuveiðar á
ætisvæðinu úti fyrir Norður- og
Norðausturlandi, — sagði Hjálm-
ar Vilhjálmsson að lokum.
E.T.
INNGANGSHLIÐ