Fréttablaðið - 30.09.2004, Blaðsíða 18

Jón Steinar Gunnlaugsson hefur
verið aðsópsmikill í íslensku þjóð-
lífi síðustu áratugi og jafnan látið
að sér kveða þegar honum hefur
þótt tilefni til. Hann er reffilegur á
velli og í framkomu, öryggið upp-
málað og fylginn sér með eindæm-
um.
Líkt og lesa hefur mátt í tugum
greina sem birst hafa í Morgun-
blaðinu að undanförnu eru margir
þeirrar skoðunar að Jón Steinar
eigi vel heima í Hæstarétti. Fylgis-
menn hans hafa dásamað hann í
bak og fyrir, svo mjög raunar að á
köflum hefur hann vart virst
mannlegur. Sumir hafa gengið
skrefinu lengra og lýst hvernig
hann kom þeim til hjálpar á erfiðri
stundu og studdi með ráðum og dáð
í frumskógi laga og réttar. Í gær
upplýsti t.d. Hallur Hallsson að það
væri Jóni Steinari að þakka að
Keikó fékk hér landvistarleyfi á
sínum tíma.
Hannes Hólmsteinn Gissurar-
son prófessor er góðvinur Jóns
Steinars. „Hann er mjög hugrakk-
ur, hreinn og beinn og mikill dreng-
skaparmaður,“ segir Hannes.
„Traustur og einstakur ljúflingur,“
segir Bergþór Pálsson söngvari og
mágur Jóns. „Rosalega skemmti-
legur í klefanum,“ segir félagi sem
lék knattspyrnu í hádeginu með
Jóni Steinari um margra ára skeið.
En eins og gengur eru ekki
allir á sama máli. Jón er
jú í hópi umdeildustu
manna landsins.
„ F r e k j u h u n d u r, “
sagði einn sem ekki
vildi að nafn hans
kæmi fram. „Ein-
strengingslegur og
þröngsýnn,“ sagði ann-
ar. Þeir viður-
kenndu þó báð-
ir að hann viti
sínu viti þeg-
ar lögfræði er
annarsvegar
og eigi gott
með að flytja
mál sitt á
sannfærandi
hátt. Það var
annars fátt um
svör á mörgum
bæjum þegar við-
bragða og lýsinga
á Jóni var leitað, margir úr lög-
mannastétt töldu óráðlegt að segja
meira en tvö orð undir nafni. Þau
voru: „Til hamingju.“
Ofstækismaður
Hreinn Loftsson hæstaréttarlög-
maður er ekki undir þessa sök seld-
ur. Hann er ósáttur við skipan Jóns
Steinars í Hæstarétt og fer ekki í
launkofa með þá skoðun.“Þessi
skipun ber keim af sömu pólitísku
spillingu og skipun Ólafs Barkar
Þorvaldssonar. Jón Steinar er of-
stækismaður í málflutningi eins og
fjölmörg dæmi sanna. Og hann
skortir að auki þá yfirvegun og
dómgreind sem er nauðsynleg til
að setjast í þennan æðsta dómstól
þjóðarinnar.“
Hannes Hólmsteinn hefur hins-
vegar þveröfuga sýn á vin sinn.
„Jón Steinar hefur mjög einfalda
og skarpa sýn á veruleikann. Hann
kann vel að gera greinarmun á
aðalatriðum og aukaatriðum og er
málefnalegur og mikill lögfræðing-
ur.“
Magnús Thoroddsen þekkir
starf hæstaréttardómara inn og út,
hann sat í réttinum í sjö ár eða þar
til honum var vikið úr starfi fyrir
ríflega notkun á heimild sem for-
seta réttarins til áfengiskaupa á
kostnaðarverði. Í þeim málum réð
hann Jón Steinar til að gæta hags-
muna sinna og hann er sannfærður
um að Jón verði góður dómari. „Ég
tel hann á allan hátt mjög hæfan til
að gegna þessu embætti. Hans
mikla lögmannsreynsla gerir hann
hæfan.“ Magnús er viss um að póli-
tík muni ekki þvælast fyrir Jóni í
réttinum, líkt og fleiri aðdáendur
hans. Um það er þó deilt.
Fyndinn og skemmtilegur
Bergþór Pálsson söngvari er
bróðir Kristínar, eiginkonu Jóns
Steinars. Áður var vitnað til
orða hans, þess efnis að mágur-
inn væri traustur og einstakt
ljúfmenni en Bergþóri finnst
hann líka fyndinn og
skemmtilegur. „Já, hann
er mjög fyndinn. Ég
sat einu sinni með
vinunum Jóni og
Davíð Oddssyni að
snæðingi og það
kom mér
á óvart hvað
þeir voru
m i k l i r
húmoristar.“
Sjálfur er
Bergþór ann-
álaður áhuga-
maður um mat og fer
oft óhefðbundnar leiðir í matar-
gerðinni. Hann segir Jón hinsveg-
ar ekki sérlega nýjungagjarnan í
þeim efnum. „Hann hefur gaman
af að borða en er mest fyrir læri
með grænum baunum og rauð-
káli.“ Að auki upplýsir Bergþór að
Jóni finnst gaman að grilla og hon-
um sé jafnan falið að sjá um
kalkúninn í jólaboðum fjölskyld-
unnar.
Bergþór hefur ekki einasta
skoðun á mataræði og skopskyni
Jóns. Hann hefur líka sitt að segja
um skipan hans í réttinn. „Mér
finnst sérstaklega ánægjulegt að
hann sé kominn í Hæstarétt. Þar
er hann réttur maður á réttum
stað. Ég er viss um að margir telji
hann harðan í horn að taka en
hann er afskaplega hreinskiptinn
og heiðarlegur. Auðvitað hefur
hann pólitískar skoðanir sem sum-
um líkar ekki en ég get ekki séð að
það sé ástæða til að setja einhverja
lyddu í réttinn sem ekkert kveður
að.“
Barnmargur keppnismaður
Það er leitun að öðrum eins
keppnismanni og Jóni Steinari.
Um það vitna hvort tveggja sam-
ferðamenn í lögfræðinni og aðrir.
„Það var gríðarlegt kapp í honum
í knattspyrnunni,“ sagði fótbolta-
félagi til margra ára en var spar-
ari á lýsingarorðin þegar kom að
knatthæfileikum Jóns. „Hann var
lunkinn í föstum leikatriðum,“
sagði hann þó. Hér er talað í þátíð
því Jón lagði knattspyrnuskóna á
hilluna á útmánuðum eftir þrjátíu
ára knattspyrnuiðkun. Hnén
þoldu ekki meira.
Þá er kunn sagan af keppnis-
skapi hans í briddsinu en lengi
vel var hann spilafélagi Davíðs
Oddssonar, Árna Kolbeinssonar,
Baldurs Guðlaugssonar og
Eiríks Tómassonar. Þó kom að
því að honum fannst nóg um
metnaðarleysi félaga sinna, þeir
spiluðu ekki til sigurs og æfðu
sig ekkert á milli spilakvölda.
Kvaddi hann því hópinn og fann
sér annan sem spilaði af sömu
alvöru og hann.
Jón Steinar er kvæntur
Kristínu Pálsdóttur hjúkrunar-
fræðingi og eiga þau saman fimm
börn. Áður átti hann þrjár dætur
og er því átta barna faðir.
Líf hans tekur nú breytingum
og landsmenn eiga vart eftir að
heyra hann mæla á ný. Hæstarétt-
ardómarar fara nefnilega í þagnar-
bindindi við ráðningu. „Hvað ætli
Jón geti þagað lengi?“ varð einum
að spurn.
bjorn@frettabladid.is
18 30. september 2004 FIMMTUDAGUR
Jón Steinar um
dóma Hæstaréttar:
Er oft á önd-
verðum meiði
Jón Steinar Gunnlaugsson
hefur tjáð sig um marga dóma
Hæstaréttar og gagnrýnt hann í
nokkrum tilvikum. Má því ætla
að sumir dóma hans hefðu fall-
ið á annan veg ef Jón hefði
klæðst svörtu skikkjunni.
DESEMBER 1998
VALDIMARSDÓMURINN
Jón Steinar sagðist út
af fyrir sig sammála
niðurstöðu Hæsta-
réttar í svonefndum
Valdimarsdómi. Hann
áréttaði hins vegar
vandlega að dómur-
inn segði ekki neitt
um lögmæti kvóta-
kerfið sjálfs þótt Hæstiréttur hefði
notað orðið „veiðiheimild“ í úrskurði
sínum.
APRÍL 2000
VATNEYRARDÓMURINN
Jón Steinar var ánægður með Vatneyr-
ardóminn svokallaða en þá festi
Hæstiréttur kvótakerfið í sessi. Jón
sagði við þetta tilefni að menn væru
farnir að mistúlka jafnræðisreglu
stjórnarskrárinnar. „Það er eins og
menn telji að með 65. greininni sé
búið að lögleiða eins konar sósíal-
isma,“ sagði hann í viðtali.
OKTÓBER 2000
SKAÐABÓTAMÁL
KIO BRIGGS
Jóni Steinari misbauð
að Hæstiréttur synj-
aði Briggs um skaða-
bætur vegna gæslu-
varðhalds og ritaði af
því tilefni í Morgun-
blaðið: „Ég fæ ekki
varist þeirri hugsun,
að eitthvað sé at-
hugavert við réttará-
stand sem leyfir, að maður sé af
handhöfum ríkisvalds sviptur frelsi
sínu um nær 9 mánaða skeið, án þess
að hafa sannanlega til saka unnið, og
síðan synjað um bætur vegna frelsis-
sviptingarinnar.“
DESEMBER 2000
ÖRYRKJADÓMURINN
Hæstiréttur úrskurð-
aði að óheimilt væri
að skerða tekjur ör-
yrkja vegna tekna
maka þeirra og olli
dómurinn miklum
titringi í þjóðfélaginu.
Jón Steinar var afar
ósáttur við öryrkja-
dóminn af tveimur ástæðum. Í fyrsta
lagi taldi hann að Hæstiréttur væri að
taka sér löggjafarvald sem hann hefði
ekki. Í síðara lagi áleit hann að réttur-
inn ætti ekki að fjalla um mál sem
vörðuðu efnahagsleg og félagsleg
réttindi.
MARS 2004
DÓMUR VEGNA
LÆKNAMISTAKA
Hæstiréttur sneri við dómi héraðs-
dóms um að læknar hefðu með gá-
leysi orðið valdir að fötlun lítillar telpu.
Jón Steinar, sem var lögmaður stúlk-
unnar, átaldi Hæstarétt harðlega fyrir
málsmeðferðina og sagði hann ekki
hafa gætt hlutleysis heldur gengið til
liðs við íslenska ríkið í málaferlunum.
Til hamingju,
Jón Steinar!
Mikið fagnaðarefni, segir Magnús Thoroddsen um skipan Jóns
Steinars. Pólitísk spilling, segir Hreinn Loftsson. Jón Steinar er mikið
fyrir læri með rauðkáli og grænum baunum, segir Bergþór Pálsson.
Amerísk tengi í umferð:
Þekkja má tengin á skröltinu
UMFERÐARMÁL Brögð eru að því að
tjaldvagnar og fellihýsi sem hér eru
seld séu með röngum tengibúnaði.
Hjá Umferðarstofu fengust þær
upplýsingar að vitað sé að umboðs-
aðilar hefðu fyrir mistök í einhverj-
um tilvikum selt hér fellihýsi með
amerískum tengjum, auk þess sem
einstaklingar hafi sjálfir flutt inn
vagna með röngum tengjum.
Amerísk tengi eru 50,8 milli-
metrar að stærð (tvær tommur), en
evrópsk tengi miða við 50 milli-
metra kúlur. Af þessu leiðir að í
tengjunum skröltir því of rúmt er
um kúluna, auk þess sem líkur
aukast á að vagninn losni verði
tengið fyrir höggi. Umferðarstofa
hefur lagt sig fram um að uppýsa
lögregluyfirvöld um hvernig þekkja
megi úr röngu tengin.
„Þegar þetta hefur komið upp
höfum við bent mönnum á að breyta
tengjunum sem fyrst og svo haft
eftirfylgni með því,“ segir Árni
Friðleifsson, varðstjóri í umferðar-
deild lögreglunnar í Reykjavík, en
ökumenn hafa ekki verið kyrrsettir
vegna þessa. Árni segir að einnig
hafi komið upp að bílar hafi verið
með rangan tengibúnað, en mun
minna sé um það því þannig fái þeir
hvorki skoðun, né komi evrópskum
vagntengjum á of svera kúluna. ■
TENGIBÚNAÐUR FELLIHÝSA
Vinstra tengið er evrópustaðlað líkt og nota á hér á landi meðan hægra tengið er af
amerískri gerð og heldur stærra um sig.
BJÖRN ÞÓR SIGURBJÖRNSSON
BLAÐAMAÐUR
NÆRMYND
JÓN STEINAR
GUNNLAUGSSON