Fréttablaðið - 25.11.2004, Blaðsíða 6

6 25. nóvember 2004 FIMMTUDAGUR
Utanríkisráðherra Ísraels tjáir sig um
kosningarnar í Palestínu:
Eftirlitsmönnum verður
hleypt til Palestínu
ÍSRAEL, AP Stjórnvöld í Ísrael ætla
að heimila alþjóðlegum eftirlits-
mönnum að fara inn í Palestínu til
að fylgjast með forsetakosningun-
um 9. janúar.
Evrópusambandið tilkynnti á
mánudaginn að það hygðist senda
eftirlitsnefnd, sem Michel Roc-
ard, fyrrverandi forsætisráð-
herra Frakka, mun leiða, til Pal-
estínu til að fylgjast með kosning-
unum. Silvan Shalom, utanríkis-
ráðherra Ísraels, sem fundaði
með Jack Straw, utanríkisráð-
herra Bretlands, í gær, sagði að
ísraelsk stjórnvöld myndu ekki
standa í vegi fyrir því að sú nefnd
eða aðrar kæmu til Palestínu.
Palestínumenn hafa farið fram
á að Ísraelsher dragi hersveitir
sínar til baka frá palestínskum
borgum þegar kosið verður og að
ísraelsk stjórnvöld heimili Palest-
ínumönnum í austurhluta Jerúsa-
lem að kjósa. Shalom sagði að
íbúar í austurhluta Jerúsalem
fengju að kjósa utankjörstaðar.
Hann sagðist hins vegar ekki telja
að ísraelskar hersveitir sem væru
við palestínskar borgir myndu
hafa neikvæð áhrif á kosingarnar
og því yrðu þær ekki fluttar burt.
Straw lýsti yfir ánægju með já-
kvæð viðbrögð ísraelskra stjórn-
valda vegna kosninganna. ■
Tengsl milli örorku
og atvinnuleysis
Bein tengsl eru milli langvarandi atvinnuleysis og örorku, að því er
greiningar hafa bent til. Forstjóri Tryggingastofnunar segir fjölgun
öryrkja hér á landi sprengingu sem beri að hafa áhyggjur af.
HEILBRIGÐISMÁL Bein tengsl eru á
milli langtíma atvinnuleysis og
örorku, samkvæmt því sem grein-
ingar hafa bent til, að sögn Karls
Steinars Guðnasonar, forstjóra
Tryggingastofnunar ríkisins.
Öyrkjum mun halda áfram að
fjölga á þessu ári, eins og kom
fram í umfjöllun blaðsins í gær.
Hlutfallsleg fjölgun þeirra milli
áranna 2002 og 2003 nam nítján
prósentum, en 24 prósentum milli
2003 og 2004. Þá vekur athygli að
konum fjölgar hlutfallslega meira
og þá einkum fyrstu þrjá mánuði
þessa árs miðað við sama tíma
2003, um 29 prósent.
„Þetta er sprenging sem ber að
hafa áhyggjur af. Við vitum ekki
nákvæmlega af hverju þessi
aukna ásókn stafar,“ sagði Karl
Steinar. Þetta er miklu flóknara
en menn ætla.“
Í greinargerð Tryggingastofn-
unar, sem send hefur verið Hag-
fræðistofnun til frekari vinnslu,
kemur fram að þótt fjöldi öryrkja
hafi aukist mikið á Íslandi á und-
anförnum árum sé hlutfall þeirra
enn lægra en í Finnlandi, Noregi
og Svíþjóð, en nokkru hærra en í
Danmörku. Ef ekkert verði að
gert megi búast við að örorka hér
á landi verði staðan innan
skamms sambærileg þeim Norð-
urlandanna þar sem ástandið er
hvað verst. Þar er um að ræða
Svía og Norðmenn, enda hafa þær
þjóðir þegar gripið til afgerandi
aðgerða til að stemma stigu við
aukinni örorku.
Spurður hvort flutningur ör-
orkumats frá læknum Trygginga-
stofnunar til lækna úti í bæ hafi
verið talin valda einhverju um
þessa miklu fjölgun öryrkja, kvað
Karl Steinar svo alls ekki vera.
„Það virðist liggja fyrir afger-
andi niðurstaða um að það sé
engin tenging þar á milli,“ sagði
hann. „Það er frekar að reglurnar
hafi verið hertar með þeirri
breytingu, því nú þurfa allir sem
sækja um örorku að gangast
undir sérstaka læknisskoðun.
Áður byggðist matið á framlögð-
um vottorðum. Nú er þetta miklu
skilvirkara og kveður á um ástand
hvers og eins á þeim tíma sem
hann leitar eftir örorkumati hjá
lækni, auk þess sem viðkomandi
þarf að leggja fram vottorð.“
jss@frettabladid.is
Bretland:
Vilja kæra
Blair
LONDON, AP Breskir þingmenn hafa
enn á ný sakað Tony Blair forsæt-
isráðherra um að blekkja Breta til
að fara í stríð í Írak. Nokkrir þing-
menn vilja að hann verði kærður
fyrir embættisbrot.
Þegar hafa 23 þingmenn skrifað
undir tillögu þess efnis að þing-
nefnd verði komið á fót til að rann-
saka framgöngu Blairs í málinu
áður en stríðið hófst. Nokkrir þjóð-
þekktir Bretar eins og Terry
Jones, Colin Redgrave og Frederick
Forsyth styðja átakið. Til að tillagan
verði samþykkt þarf stuðning rúm-
lega 300 þingmanna að auki, ef sam-
þykkt verður að ræða hana. ■
Serbar neita samvinnu:
Stríðsglæpa-
menn lausir
BANDARÍKIN, AP Carla Del Ponte,
aðalsaksóknari Alþjóðadómstóls-
ins í Haag, gagnrýndi serbnesk
stjórnvöld harðlega á fundi með
fulltrúum öryggisráðs Sameinuðu
þjóðanna.
Hún segir að í það minnsta tólf
menn sem ákærðir hafa verið
fyrir stríðsglæpi búi nú frjálsir
í Serbíu-Svartfjallalandi vegna
þess að þarlend stjórnvöld neiti að
handtaka þá.
Ponte segir að það sé hneyksli
að Radovan Karadzic og Ratko
Mladic, mennirnir sem taldir eru
bera ábyrgð á fjöldamorðunum í
Srebrenica í júlí árið 1994 þegar
átta þúsund múslimar voru
drepnir, skuli ganga lausir. ■
■ ASÍA
VEISTU SVARIÐ?
1Hvað þurftu margir að yfirgefa heimilisín vegna brunans í Hringrás í
Reykjavík?
2Hver hefur stefnt Hannesi HólmsteiniGissurarsyni fyrir höfundarréttar-
brot?
3Hvað voru greiddar miklar bætur tilöryrkja hér á landi í fyrra?
Svörin eru á bls. 38
Grátbrosleg og fjörug saga
„Þegar ég áttaði mig
á því að ég var lent í
alltof flóknu sam-
bandi við alltof
gamlan mann ákvað
ég að gera það sem
allar skynsamar
konur myndu gera:
flýja land.“
Birna Anna
Björnsdóttir
Birna Anna les úr bók
sinni á Súfistanum í kvöld
- Allir velkomnir!
Fyrsta heimsóknin
í 53 ár:
Chirac til
Líbíu
FRAKKLAND, AP Jacques Chirac,
forsætisráðherra Frakklands,
fer í opinbera heimsókn til Líbíu
í næstu viku. Hann verður fyrsti
franski stjórnmálaleiðtoginn til
að heimsækja landið í 53 ár.
Chirac mun funda með
Moammar Gaddafí Líbíuleið-
toga, sem hefur verið tekinn í
sátt af Vesturlöndum eftir að
hafa hætt tilraunum til að koma
upp gjöreyðingarvopnum og
samþykkt eftirlit Alþjóða kjarn-
orkumálastofnunarinnar.
Með heimsókn sinni fetar
Chirac í fótspor Tony Blair, for-
sætisráðherra Bretlands, og
Gerhard Schröder, kanslara
Þýskalands, sem heimsóttu land-
ið fyrir skömmu. ■
STRAW OG SHALOM
Jack Straw, utanríkisráðherra Bretlands,
fundaði með Silvan Shalom, utanríkisráð-
herra Ísraels, í Jerúsalem í gær.
JACQUES CHIRAC
Forsætisráðherra Frakklands fundar með
Moammar Gaddafí í næstu viku.
NÝTT BÓLUEFNI Bóluefni gegn
hinni banvænu fuglaflensu
verður tilbúið eftir tvö ár.
Nokkrir tugir hafa látist í Ví-
etnam og Taílandi vegna flens-
unnar, sem gerði fyrst vart við
sig í fyrra. Milljónir hænsna
hafa verið drepnar í Asíu vegna
veikinnar.
HEILBRIGÐISMÁL Fjölgun öryrkja á
þessu ári og því næsta eykur rík-
isútgjöld um 2,5 milljarða króna,
að sögn Jóns Kristjánssonar heil-
brigðisráðherra.
Hann hefur sett af stað vinnu
til að greina ástæður þessarar
þróunar og væntir þess að niður-
stöður liggi fyrir í janúar.
„Sú fjölgun sem verður á þessu
ári og er áætluð svipuð á næsta
ári gerir það að verkum að 2,5
milljarðar fara inn í fjáraukalög
og fjárlög fyrir þessi tvö ár,“
sagði ráðherra. Hann sagði enn
fremur að kortleggja þyrfti með
viðhlítandi hætti hvaða ástæður
lægju til grundvallar, hvort menn
væru að fljóta á milli kerfa eða
hvort það væri eitthvað í íslenskri
þjóðfélagsuppbyggingu og at-
vinnulífi sem ýtti fólki út í þetta.
„Spurningin er hvort þetta
álag, óvissa og harka, sem er til
dæmis í atvinnulífinu, fer svona
með fólk. Mér leikur forvitni á að
fá svör við því. Áður háttaði
þannig til í atvinnulífinu að fjöldi
manns tók þátt í því þótt með
skerta starfsgetu væri. Nú tel ég
að það sé meiri harka í atvinnu-
lífinu.“ - jss
BEIN TENGSL
Mikil fjölgun öryrkja hér á landi er áhyggjuefni. Bein tengsl eru talin vera milli örorku og
langvarandi atvinnuleysis.
JÓN KRISTJÁNSSON
Spyr hvort álag, óvissa og harka í atvinnu-
lífinu ýti undir fjölgun öryrkja.
Heilbrigðisráðherra um fjölgun öryrkja:
Kostar 2,5 milljarða á tveimur árum
SÆUNN STEFÁNSDÓTTIR
Greindi frá framlögum til SÁÁ.
Framlög til SÁÁ:
Úr 219 í 500
milljónir
HEILBRIGÐISMÁL Heildarframlög
heilbrigðis- og tryggingamálaráðu-
neytisins til SÁÁ hafa á átta árum
hækkað úr 219 milljónum í um 500
milljónir króna á ári. Um er að
ræða tímabilið frá 1997 til 2005.
Þessar upplýsingar komu fram
í umræðum á Alþingi í gær þegar
Sæunn Stefánsdóttir, varaþing-
maður og aðstoðarmaður heil-
brigðis- og tryggingamálaráð-
herra, tók þátt í umræðum
um málið. Þjónustusamningur
heilbrigðis- og tryggingamála-
ráðuneytisins var gerður fyrir
nokkrum misserum og er gildis-
tími hans frá 1. janúar 2002 til 31.
desember 2005. ■