Tíminn - 24.02.1974, Blaðsíða 9

Sunnudagur 24. febrúar 1974.
TÍMINN
9
Jenrtý
Skolavoiðustig,
vill segjacfra
Það er vel gert sem við geruiri sjálfar
vöxtum, hvort -og hvernig viö
skiptum okkur af baráttu ann-
arra. En við ættum að minnsta
kosti að skilja það, sem Stephan
G. kvað forðum:
Mér finnst minn andi espast við
að eiga sjálfgeymt fé og blöð,
er betra málstað brestur lið.
Bergfrid Fjose kom hingað ekki'
aðeins til að segja fréttir. Hún
kom lika til að minna okkur á þaö,
aö þeim, sem berjast gegn
áfengisbölinu i Noregi, þykir
nokkru skipta, hvernig á þeim
málum er tekið hér. Það varnar
strið gegn mannskemmdunum,
sem hér er háð, er þáttur i sam-
þjóðlegu starfi. Þvi kom Bergfrid
Fjose hingað að vissu leyti i liðs-
bón. Og þvi er komu hennar fylgt
eftir með þvi að koma þessu er-
indi hennar á framfæri við fleiri
en höfðu tækifæri til að koma
siálfir á fund hennar.
H.Kr.
Hannyrðavörur fró Jenný prýða heimilið
HATTA- OG HANNYRÐAVF.RZLUNIN
Jenný
Skálavörðustfg 13a“- Slmi 19746 - Pósthólf 58 - Reykjavík
Áfengisbölið hið
sama í Noregi
og á íslandi
JUL! :
AUGUSI
BERGFRID FJOSE, fyrrverandi
ráðherra i Noregi, var stödd hér á
landi um fyrstu helgi febrúar.
Hún kom hingað i boði Áfengis
varnaráðs, Stórstúkunnar og
Norræna félagsins.
Bergfrid Fjose er þingmaður
fyrir Kristilega þjóðarflokkinn.
Hún hefur setið á þingi fyrir
Hörðalandskjördæmi siöan 1960.
Hún var félagsmálaráðherra i
rikisstjórn Korvalds.
Frúin flutti erindi i Norræna
húsinu, laugardaginn 2. febrúar,
um áfengislöggjöf Norðmanna,
og kom þá viða við. Daginn eftir
flutti hún erindi i Templarahöll-
inni, og talaði þá um bindindis-
hreyfingu og bindindisstarfsemi i
Noregi.
I Noregi hafa bindindismenn á
þingi alllengi haft samtök með
sér, hvar i flokki sem þeir standa,
þau samtök nefna þeir Stortingets
Afholdsgrubbe. t þeim hópi voru
37 þingmenn fyrir kosningarnar
siðustu, en þá var Guttorm Han-
sen formaður þeirra. Nú er ekki
fullkannað, hvað hópurinn verður
fjölmennur, en alla vega erum við
yfir 30 talsins, sagði frúin.
Þó að margt sé svipað i áfengis-
málum Norðmanna og ts-
lendinga, er þó mikill munur á
sumu. I Noregi er áfengt öl selt i
matvöruverzlunum, og það tor-
veldar mjög eftirlit með áfengis-
löggjöfinni. Sú tilhögun var tekin
upp i þeim tilgangi, að menn
drykkju öl fremur en sterkari
drykki. En reynslan hefur hins
vegarorðið þannig, að nú er mjög
talað um það að leyfa ekki ölsöl-
una nema i áfengisverzlunum
einkasölunnar.
Bergfrid Fjose telur, að ekki
muni fjarri lagi, að fimmti hver
maður i Noregi sé bindindis-
maður. Um það bil tiundi hver
maður er félagsbundinn i
bindindissamtökum. Auk þeirra
eru svo hundrað þúsund fullorð-
inna i sértrúarsöfnuðum, eins og
það er orðað, sem ætlast til
bindindis af öllu sinu fólki. Það er
þvi óneitanlega sterk bindindis-
hreyfing að verki i Noregi, þó að
drykkjuskapur sé þar mikill, eins
og i öllum nálægum löndum.
Þeim, sem hlýddu á mál frúar-
Bergfrid Fjose, fyrrverandi ráðherra.
' I aðaldráttum er baráttan gegn
áfengisbölinu hliðstæð i Noregi og
hér. A sviði löggjafa er rætt um
hömlur og takmarkanir til að
sporna við áfengisflóðinu og i
öðru lagi fjárhagslegan stuðning
við bindindisstarfsemi og al-
menna fræðslu um þessi mál.
Ýmislegt fróðlegt má segja um
einstaka þætti þeirra mála, en i
heild ber sú viðureign sama svip i
einu landi og öðru.
Islenzkum bindindismönnum er
það góð hvatning að fá heimsókn
eins og þessa. Stundum er talað
um, að við Islendingar verðum að
taka tillit til útlendinga, m.a. i
sambandi við áfengismál. Það er
auðvitað alveg rétt. En i þvi sam-
bandi skulum við vita, að áfengis-
málin eru baráttumál viða um
lönd, og raunar mun ekki fjarri
lagi að segja um heim allan. Vilji
og óskir útlendra manna i þessum
efnum sem öðrum eru þvi næsta
sundurleitar. Þá er yfirleitt ekki
hægtað gera þeim öllum til hæfis.
Oftlega er þvi spurningin sú,
hvorum við viljum heldur veita.
I fornum riddarasögum er sagt
frá hetjum, sem bar þar að, sem
bardagi stóð og liðsmunur var
mikill. „Hverjir eigast hér við,
svo ójafnan leik?”, spurði hetjan
þá. Þá þótti drengilegt að ganga i
hættu bardagans með þeim, sem
veikliðaðri var, ef málstaður
leyfði.
Auðvitað fer það eftir mála-
MarksblöS og fjöldi af
öðrum hannyrðablöðum.
innar, mun hafa þótt það gleðileg-
ast, og enda fréttnæmast i máli
hennar, að hún telur bindindis-
hreyfinguna vera i sókn i landi
sinu. Skýringar á sveiflum i þeim
efnum byggjast alltaf meira og
minna á hugmyndum, sem eru i
ætt við ágizkanir. En tvennt
nefndi hún, sem hún taldi stuðla
að þessu, öðru fremur.
Annað er vélvæðingin. Frúin
vitnaði i þau orð, að billinn væri
bezti bindindisboðandinn. Allir
vita, að ölvun við akstur er glæp-
samlega hættuleg, og menn vita
lika, að bindindismenn eru aldrei
ölvaðir við akstur, en þvi minni
bindindissemi sem er meðal öku-
manna, þvi meiri hætta er á ölvun
við akstur og þvi meiri brögð að
þeim háskalegu afbrotum.
Hitt atriðið, og það taldi Berg-
frid Fjose áhrifameira, er önnur
eiturlyfjaneyzla. Hin nýrri eitur-
lyf hafa náð þeirri útbreiðslu i
Noregi, að margur hefur hrokkið
við. Menn sjá; að þar er i upp-
siglingu nýtt hörmungaefni, ef
ekki verður rönd við reist. Hins
vegar er áfengisbölið þó miklu
umfangsmeira en öll önnur eitur-
lyfjamál og margs konar sam-
band þar á milli. Margir gera sér
grein fyrir sambandi þvi, sem
þarna er á milli, svo að sú hætta,
sem þeir sjá, að stafar af nýju
fikniefnunum, opnar augu þeirra
fyrir gildi og gagnsemi al-
mennrar bindindissemi. Aðsteðj-
andi hætta hvetur til að taka af-
stöðu til fiknilyfja og vimuvaka
almennt, og þá sjá margir, að
áfengið á heima i þeim hópi, þó að
fengin sé af þvi aldalöng reynsla.
Hin nýja sókn bindindis-
hreyfingarinnar i Noregi sýnir sig
i þvi, að ungu fólki i bindindis-
samtökum fjölgar. Ungtemplara-
hreyfingin i Noregi er þróttmikil
og vaxandi. Og það eru vissulega
tákn um stra'umhvörf i þessum
efnum, að i stjórnmálasamtökum
ungra manna hefur verið rætt um
að gera bindindi að almennri
félagsskyldu. Það hefur hvergi
verið samþykkt, en það segir
engu að siður sina sögu um and-
rúmsloftið, að um það skuli vera
rætt. Vissulega er það eitt út af
fyrir sig nokkur frétt, eða svo
mætti okkur þykja.