Fréttablaðið - 18.12.2004, Blaðsíða 30

J úlíus Hafstein er maður vikunnar en hann varnýlega gerður að sendiherra og yfirmanni við-skiptaskrifstofu utanríkisráðuneytisins. Ein-
hverjir kvarta undan því að pólitísk lykt sé af
ráðningunni og segja aðra betur hæfa til að
gegna stöðunni. Athugasemdir eins og
þessar koma svo sem ekkert á óvart
þegar í hlut á gallharður sjálfstæðis-
maður sem hefur sterkar skoðanir
og einstakt lag á að koma and-
stæðingum sínum í uppnám.
Júlíus var, eins og kunnugt er,
í forsvari fyrir hundrað ára
afmæli heimastjórnar sem
haldið var á árinu. Mikið
fjaðrafok varð þegar
hann var sakaður um að
sniðganga forseta Ís-
lands, Ólaf Ragnar
Grímsson, sem fékk
ekkert hlutverk á hátíð-
inni og var greinilega
ósáttur við það. Reyndar
er ekkert launungamál að
Júlíusi er í nöp við Ólaf
Ragnar, eins og víðfrægir
föstudagsþættir Ingva
Hrafns Jónssonar á Út-
varpi Sögu báru með sér.
Þar lét Júlíus gamminn
geysa ásamt Halli Halls-
syni og Ingva Hrafni og
forseta Íslands voru þar
ekki vandaðar kveðjurnar.
Félagarnir þrír gengu gjarn-
an undir nafninu Heima-
stjórnarflokkurinn.
Júlíus er niðji Hannesar Haf-
stein og sagður afar stoltur af
ætterninu. Hann þykir sverja
sig í ættina, er mikill á velli og
gríðarlegt sjálfsöryggi einkenn-
ir alla framkomu hans. Mörgum
þykir hann óþægilega ögrandi.
Hann er röggsamur, harðduglegur
og fylginn sér. Jafnvel þeir sem
segja hann frekan viðurkenna að
hann sé merkilega þægilegur maður í
viðkynningu
Pólitísk afskipti hans hafa einkum beinst
að borgarmálum en hann varð varaborgar-
fulltrúi Sjálfstæðisflokksins árið 1982 og
borgarfulltrúi árið 1986 en féll í prófkjöri
árið 1994. Í borgarstjórnarpólitíkinni kynntist
hann Davíð Oddssyni og þar varð til náið samstarf
og sterk vinátta. Júlíus er mikill fylgismaður
Davíðs og hefur gífurlegt álit á honum. Davíð hef-
ur falið þessum vini sínum ýmis trúnaðarstörf og
Júlíus hefur tekið að sér að skipuleggja þjóðhátíð í
Reykjavík, lýðveldishátíðina, kristnihátíðina og
heimastjórnarafmælið. Júlíus þykir hafa staðið sig
nokkuð vel í þessum ábyrgðarmiklu skipulags-
störfum. Þó hafa skapast deilur í kringum störf
hans, þær mestu þegar hann þótti á heimastjórn-
arafmæli sniðganga forseta lýðveldisins.
En einnig má nefna átök sem urðu
árið 1994 þegar Júlíus var
formaður lýðveldishátíðar
Reykjavíkur og hafnaði leik-
verki sem Örnólfur Árna-
son hafði samið og flytja
átti við onun ljós-
myndasýningar í Ráð-
húsinu. Júlíus fékk
Indriða G. Þor-
steinsson til að
semja nýtt verk.
Fullyrt var að
ástæðan væri sú
að Júlíusi þætti
Örnólfur í verki
sínu vega að
Davíð Oddssyni
og ákvörðun
hans um bygg-
ingu hins um-
deilda ráðhúss.
Andstæðingar Júl-
íusar segja hann
vera einsýnan og
eintóna í málflutn-
ingi. Hörðustu
gagnrýnendur á
vinstri væng tala um
ofstæki og segja hann
varðhund Davíðs Odds-
sonar og sjónarmiða
hans. Júlíus er þó ekki
hrifinn af öllum í hirð Dav-
íðs og það mun gagnkvæmt.
Júlíus er eindreginn andstæð-
ingur R-listans en hefur þó
mikið álit á frænda sínum Stef-
áni Jóni Hafstein sem þar hef-
ur komist til áhrifa. Fullyrt er
að Júlíus hafi lengi alið með
sér þann draum að snúa aftur
í borgarstjórn, en nú þegar
hann er kominn til nýrra starfa
eru litlar líkar á að svo muni
verða.
Júlíus er mikill áhugamaður um
íþróttir og hefur gegnt fjölda ábyrgð-
arstarfa fyrir íþróttahreyfinguna, verið
formaður ólympíunefndar Íslands, formaður HSÍ,
formaður Íþrótta- og tómstundaráðs, formaður
Júdósambandsins, formaður Blaksambands Ís-
lands – og er þá fátt eitt talið. Hann er kvæntur
Ernu Hauksdóttur framkvæmdastjóra Samtaka
ferðaþjónustunnar.
Ég hef alltaf verið stolt af því að
vera Íslendingur. Þangað til núna.
Ársins 2004 mun ég minnast með
hryggð í hjarta. Það er árið sem
menn tóku sér vald í mínu nafni.
Vald til að styðja við stríð, standa
að baki því að þúsundir saklausra
barna heimsins féllu fyrir byssu-
kúlum. Þessa ákvörðun tóku þeir
ekki í mínu nafni. Þetta er líka
árið sem einn af þeim rithöfund-
um sem ég ber mikla virðingu
fyrir, Ólafur Haukur Símonarson,
tók ákvörðun um að yfirgefa litlu
eyjuna okkar og setjast að í Dana-
veldi. Hvers vegna? Vegna þess
að þeir sem hafa valdið, hafa haft
öðrum hnöppum að hneppa en
beina sjónum sínum að þeim sem
við veikindi og erfiðleika eiga að
etja. Foreldrar veikra barna
grípa til þess úrræðis að yfirgefa
„hið fullkomna land“ – besta land
í heimi; landið þar sem bjartsýna
og trúaða fólkið býr; landið sem
marga dreymir um að geti verið
sitt heimaland. Landið sem hefur
svo gott hjarta að það tekur opn-
um örmum á móti þeim sem ekki
geta snúið til ættjarðar sinnar.
Eða hvað? Nei, við tökum aðeins á
móti þeim sem eru heimsfrægir.
Þetta er árið sem kærleikurinn
vék fyrir græðgi. Styrktartónleik-
ar til handa krabbameinssjúkum
börnum snerust upp í hver fengi
mest í eigin vasa. Listamennirnir
virðast ekki einu sinni skammast
sín fyrir að hafa tekið rúma eina
milljón króna meira í sína vasa en
runnu til fársjúkra barna. Guð
gaf okkur náðargjafir. Ein þeirra
er röddin sem við skyldum beita í
þágu hins góða. Listamennirnir
hafa kannski ekki lesið Biblíuna?
Græðgin gnæfir yfir allt.
Verslanir eru opnar til klukkan
tíu á kvöldin. Mæður standa 12
tíma vaktir við að selja vörur svo
kaupmaðurinn fái sem mest í vas-
ann. Boðskapur jólanna heyrist
ekki. Nema hann hafi breyst og
við séum alls ekki að fagna fæð-
ingu Frelsarans heldur að fagna
því hversu marga dauða hluti við
getum eignast til að skilja eftir
okkur þegar við kveðjum þennan
heim. Það hlýtur einhverjum að
fara að detta í hug að hanna lík-
kistur sem rúma ekki aðeins jarð-
neskar leifar okkar, heldur líka
glingrið.
„Treystu á Guð og Sjálfstæðis-
flokkinn og þá mun þér farnast
vel.“ Þessi orð ólst ég upp við af
hálfu ömmu minnar. Ég hafði þau
að leiðarljósi lengi vel. Þangað til
mér varð ljóst að eitt boðorðanna
er að engu haft: „Þú skalt ekki
leggja nafn Drottins Guðs þíns
við hégóma.“ Blessaður Bush
ákallar Guð í öðru hverju orði. Í
hans nafni eru ungir menn sendir
í stríð til að drepa – og verða
drepnir. Ráðamenn sitja í sínum
fílabeinsturnum og taka ákvarð-
anir í okkar nafni. Þeir sem eru
samþykkir þeim gera ekki eins og
við hin, að hringja í síma 90 20000
til þess að einhverjir viti hvað við
erum að hugsa. Mörgum finnst
tilgangslítið að birta auglýsingu í
New York Times þess efnis að
ákvörðunin um að samþykkja
stríðið í Írak hafi ekki verið í
nafni allra Íslendinga. Þeim finn-
ast þetta heldur lágróma raddir
sem þar munu heyrast, en ein
rödd skiptir máli, eins og segir
í fínum söngtexta Carol King:
„One small voice, speaking with
the values, we were taught as
children. Tell the truth. You can
change the world“.
Við viljum láta rödd okkar
heyrast: „Ekki í mínu nafni“. Ekki
oftar. Aldrei aftur.
ANNA KRISTINE MAGNÚSDÓTTIR
BLAÐAMAÐUR
UMRÆÐAN
ÍSLAND OG
ÍRAKSSTRÍÐIÐ
18. desember 2004 LAUGARDAGUR30
Aldrei aftur MAÐUR VIKUNNAR
Sjálfsöruggur og ögrandi
JÚLÍUS HAFSTEIN
VERÐANDI SENDIHERRA
TE
IK
N
: H
EL
G
I S
IG
. W
W
W
.H
U
G
VE
R
K
A.
IS
UPPISTAND Á BROADWAY
FIMMTUDAGINN 30. DESEMBER
MIÐASALA Í VERSLUNUM SKÍFUNNAR, BT Á AKUREYRI & SELFOSSI,
Á SKIFAN.IS, EVENT.IS OG Í SÍMA 575 1522. MIÐAVERÐ AÐEINS 3.500 KR.
Vinningar verða afhendir hjá Office 1 Superstore, Skeifunni. Með því að taka þátt ertu kominn í SMS klúbb BT. SMS kostar 199 kr.
VILTU MIÐA!
Sendu SMS skeytið
BTL JKF á númerið
1900 og þú gætir
unnið.
Vinningar eru
Miðar á Jamie Kennedy,
DVD myndir, CD ś og
margt fleira.
Um þessar mundir eru tuttugu ár
liðin síðan herskylda var afnum-
in hér í Bandaríkjunum. Her-
skyldu var fyrst komið á í þræla-
stríðinu 1863 en velmegandi
menn gátu komið sér undan her-
þjónustu með því að greiða hóf-
legt gjald eða ráða varamann
fyrir sína hönd. Þetta varð tilefni
mikillar ólgu og óeirða í New
York þar sem fátækir og minni-
hlutahópar mótmæltu því að
þurfa að færa stærri fórnir á víg-
vellinum en aðrir. Herskylda var
við lýði í öllum helstu styrjöldum
sem Bandaríkin tóku þátt í á tutt-
ugustu öldinni en andstaða við
hana fór vaxandi og æ fleiri
fengu undanþágu á grundvelli
trúar- eða stjórnmálaskoðana.
Herskyldan átti stóran þátt í að
grafa undan stuðningi þjóðarinn-
ar við Víetnamstríðið og hún var
formlega numin úr gildi þegar
Nixon forseti lýsti yfir vopnahléi
við Norður-Víetnama í ársbyrjun
1973. Hins vegar þurfa ungir
karlmenn hér í Bandaríkjunum
enn að skrá sig á baklista sem
herinn getur gripið til ef neyðar-
ástand skapast og herinn telur
sig hafa þörf fyrir fjöldaútkall.
Þessi skráning lætur lítið yfir sér
en þeir sem ekki sinna þessari
skyldu eiga yfir höfði sér fang-
elsisdóma og fjársektir. Mikið
var rætt um það meðal ungs fólks
í kosningabaráttunni á dögunum
að Bush myndi taka upp her-
skyldu á ný ef hann næði endur-
kjöri og þó Bush harðneitaði
þessu sýndu kannanir að orðróm-
urinn kostaði hann talsvert fylgi.
Herskylda við núverandi aðstæð-
ur væri hreinræktuð pólitísk
sjálfsmorðsför og eru engar líkur
á því að Bush leggi á þá vök nema
fokið sé í öll önnur skjól. En varn-
armálaráðuneytinu er vandi á
höndum. Kannanir sýna að sífellt
færri unglingar geta hugsað sér
að ganga í herinn. Árið 1979 töldu
59% framhaldsskóladrengja úti-
lokað eða fremur ólíklegt að þeir
myndu stunda herþjónustu en
árið 2001 var hlutfallið orðið
70%. Herinn hefur brugðist við
með umfangsmikilli ímyndar- og
auglýsingaherferð. Stríðstölvu-
leikjum er dreift ókeypis til
framhaldsskólanema, sjónvarps-
auglýsingar keyrðar sem aldrei
fyrr og vefsíður eins og Amer-
ica´s Army eiga að lokka að her-
menn framtíðarinnar. Þessi síða
er ein vinsælasta leikjasíðan á
vefnum en skráðir notendur
hennar eru 4 milljónir. Á síðunni
rennur sýndarveruleikinn saman
við alvöruna því unglingarnir eru
fræddir um hið fórnfúsa og eftir-
sóknarverða starf hermannsins
sem felst m.a. í að „vernda frelsi
Bandaríkjanna og gæta friðar-
ins“ eins og það er svo smekklega
orðað. Herinn er með útsendara í
framhaldsskólum og háskólum
um land allt en hann varð fyrir
áfalli á dögunum þegar áfrýjun-
ardómstóll í Philadelphiu úr-
skurðaði að framhaldsskólar
mættu reka þessa ráðningafull-
trúa hersins af lóðum sínum án
þess að eiga á hættu á refsiað-
gerðum frá ríkinu. Þessi úrskurð-
ur gengur gegn löggjöf Banda-
ríkjaþings frá 1995 sem bannar
ríkisstjórninni að veita nokkru fé
til skóla sem reyna að hindra
ráðningartilburði hersins.
Ameríkubréf
SKÚLI HELGASON
Herinn býður ungu fólki arminn
Ég vil vekja athygli á og taka undir
nánast allt sem Vigfús Karlsson
segir um flugvöll í miðju höfuð-
borgarsvæðisins í Fréttablaðinu 16.
desember. Um hvatirnar sem liggja
að baki því að fólk vill ekki horfast
í augu við að það er eðlileg þróun að
flugvöllurinn fari til Keflavíkur þá
eru þær auk þeirra pólitísku sem
Vigfús nefnir bæði persónubundin
sérhagsmunahyggja og viss þröng-
sýni. Það er nefnilega ekki öllum
gefið að geta sett sig í annarra spor
eða geta séð hagkvæmni í því sem
ekki kemur manni persónulega til
góða. Fyrir svo utan hina heilögu
trú á eigin réttmætu skoðanir og
vonina um að allt verði óbreytt til
eilífðarnóns. ■
HULDA BJÖRG SIGURÐARDÓTTIR
LYFJAFRÆÐINGUR SKRIFAR
Um innanlandsflugið
30-31 Umræðan 17.12.2004 14.21 Page 2