Tíminn - 09.03.1975, Blaðsíða 9

Sunnudagur 9. marz 1975
TÍMINN
9
ýrin okkar heímilisdyrin okkar heimilisdýrin okkar heimilisdýrin okkar
Þctta búr er búið til úr gleri einu saman, limt saman á hliðunum. Undir þvi er frauðplastplata, sem
kemur i veg fyrir misþrýsting. Einnig er taiið gott að hafa frauðplast undir fiskabúrum, til þess að
draga úr titringi t.d. ef um jarðskjáltta er að ræða. Oft verða jarðskjálftar er fólk greinir ekki en þeir
geta komið fram á fiskabúrunum. Titringur getur orðið þess valdandi að búrið liðist i sundur, en sé
frauðplast eða einangrunarplast undir þvf, á það ekki að geta átt sér stað. Glerfiskabúr eru að því leyti
skemmtilegri en önnur, að hliðarlistar skemma ekki útsýnið. Hvergi er skyggt á það, sem í búrinu er.
hugsar fólk sér ekki fiska með
fullt af lifandi ungum i kringum
sig, heldur að þeir hrygni.
Fiskar, sem eiga lifandi unga,
eru t.d. Black Molly, Platty
guppy og svokallaðir sverðdrag-
arar. Þetta eru allt fallegir og
skemmtilegir fiskar, en sumir
hverjir ekki þeir auðveldustu i
meðferð. Td. eru Black Molly-
fiskarnir fremur viðkvæmir. Svo
verður að gæta þess, að fiskarnir
éti ekki afkvæmi sin, og það
krefst þess að fólk hafi sérstakt
búr fyrir ungana, eftir að þeir
fæðast og þangað til þeir eru
orðnir nógu stórir til þess að vera
meö öðrum fiskum.
Það gilda ýmsar reglur um
fjölda fiska i fiskabúrum. Sumir
segja jafnvel að hægt sé að hafa
einn fisk á hvern litra i búrinu, en
þá verður lika allt að vera eftir
settum reglum, og ekkert má út
af bera með hreinsun búrsins og
loftið og hitann.
Þegar talað er um fiskafjöld-
ann i búrinu, er heldur ekki sama,
hvort talað er um fiska, sem eru
nokkrir sentimetrar á lengd, hver
fyrir sig, eða aðra fiska, sem eru
mjög litlir. Spyrjið þvf kaupmann
inn, þegar þið kaupið fiskana,
hversu stórir þeir geta orðið, und-
ir venjulegum kringumstæðum,
og framar öllu öðru, hvort þeir
fiskar, sem þið eruð að kaupa,
geti lifað i sátt og samlyndi við
þá, sem fyrir eru. Það er um að
gera að spyrja og leita ráða, þvi
annars er voðinn vis, á meðan
fólk hefur ekki aflað sér nægilegr-
ar þekkingar sjálft.
Hjálpartæki og lyf
Hér að framan hefur verið
drepið á helztu hjálpartæki, sem
hafa verður i hverju fiskabúri,
svo sem hitara, hreinsara og
dælu. Þar að auki verður fólk svo
að hafa háf, til þess að geta háfað
fiskana upp úr búrinu, dauða eða
lifandi, ef einhverjar breytingar
eiga sér stað. Það verður auk
þess að vera hægt að hreinsa rúð-
urnar i búrinu, og það er gott að
gera með sérstökum sköfum, sem
til þess eru ætlaðar. Sogpipur og
ryksugur, sem tengdar eru við
loftdæluna, er hægt að kaupa sér
til þess að soga rusl upp af botni
búrsins.
Ef fólk er með fiska, sem fæða
lifandi unga, getur verið nauð-
synlegt að eiga „fæðingardeild”
handa þeim. Það eru plastkassar,
sem fljóta ofan á búrinu sjálfu. t
kassanum er rist, og niður um
hana fellur unginn, eftir að hann
er kominn i þennan heim, svo að
móðir hans nær ekki að éta hann.
Eftir að ungarnir eru allir fæddir,
er hægt að fjarlægja móðurina og
láta þá svo vera i fæðingardeild-
inni eina sér. Einnig er hægt að
kaupa sérstök ungabúr, sem
hengd eru innan á aðalbúrið. Vatn
streymir i gegnum veggi búrsins,
sem er úr nælonneti, og þarna fá
ungarnir gott næði i uppvextin-
um.
Hitamæli verður að hafa i búr-
inu til þess að alltaf sé hægt að
fvlgjast með hitastigi vatnsins.
Þetta er ryksuga, sem tengd er
við loftdæluna og sýgur óhreinind-
in upp af botni búrsins. Mjög
handhægt og þægilegt tæki.
Fiskarnir eru fluttir heim frá
fiskasalanum i plastpoka. Stingið
pokanum niður i vatnið á búrinu,
og látið hitastigið vera jafnt i pok-
anum og það er I búrinu. Bætið
siðan smátt og sinátt vatni úr
búrinu i vatnið i pokanum, til þess
að venja fiskana við umskiptin.
Vciðið þá siðan i háfinn og setjið
þá út i búrið.
Hitarinn gæti bilað, og þá er voð-
inn vis, ef fólk tekur ekki eftir þvi
i tæka tið.
Margs konar lyf eru fáanleg við
hinum ýmsu sjúkdómum, eins og
áður hefur verið nefnt. Þau er rétt
að nota ekki nema eftir leiðsögn
þeirra, sem þau selja. Vitamin
má einnig fá, og gildir sama regla
um þau og annað. Aflið ykkur
^ráðlegginga, áður en þið byrjið að
nota þessa hluti.
Plönturnar i búrinu þurfa lika á
hressingu að halda, ekki siður en
fiskarnir, og sitthvað má kaupa
til þess að auka velliðan þeirra.
Hve mikill timi
fer i um-
önnun fiskanna?
Það er ómögulegt að hafa fiska,
það þarf alltaf eitthvað að vera
að fást við þá, segja sumir. Segja
má, að þetta sébæði rétt og rangt.
Reyndar fer ekki mikill timi i að
gera það nauðsynlegasta fyrir
fiskana á hverjum degi, varla
meira en fimm minútur. Það þarf
að gefa þeim, athuga hvort allt sé
i lagi, og veiða dauða fiska upp
úr, svo og snigla, ef fólk er með þá
I búrunum og þeim fer að fjölga
um of. En ef við reiknum nú ekki
með miklum fiskadauða, ætti
þetta ekki að taka langan tima.
Hins vegar getur farið töluverður
timi i að horfa á fiskana, velta
fyrir sér, hvort einhverju þurfi að
breyta, og hvernig eigi að láta
þeim liða sem bezt, en þetta er þó
einungis til skemmtunar og getur
aldrei flokkazt undir vinnu við
fiskabúrið sjálft.
Um það bil einu sinni i viku
verður svo að hreinsa ullina i
hreinsurunum, eða skipta um
hana. Það á að vera hægt að nota
ullina aftur, ef hún er þvegin, en
.einungis má þvo hana úr köldu
vatni, þvi annars eyðilegst hún.
Mánaðarlega þarf einnig að
hreinsa botninn, ef eitthvað hefur
sezt á hann, og hagræða plöntun-
um, ef nauðsyn krefur, og hreinsa
glerin. Ef mikið hefur gufað upp
af vatni, má bæta ofurlitlu i búrið
til viðbótar.
Þetta er i rauninni sú vinna,
sem leggja þarf i fiskræktina.
Ef vel á að vera og þegar fram
liða stundir, fer fólk svo að eyða
mun meiri tima i ræktina. Það fer
að kaupa sér bækur um fiska, og
fer að reyna að gera tilraunir með
að fá fiskana til að hrygna. Þetta
getur tekið tima, en þá er þetta
ekki vinna, heldur fristundagam-
an, og hver myndi kalla skiða-
ferðir eða skák vinnu? Það gera
að minnsta kosti ekki aðrir en
þeir, sem hafa atvinnu sina af
sliku. FB
Margir hafa gaman af að búa til ýmislegt sjálfir, þar á mcðal sitt
eigið fiskabúr. Það.á aö vera tiltölulcga auðvelt, og þá er meira
að scgja hægt að hafa þaö úr eintómu gieri, án allra ramma.
Búrið er þá limt saman á hliðum með siliconlimi, sein ætti að
vera tiltölulega áúðvelt að fá, m.a. hjá þeim, sem selja fiskabúr
og annaö þvi um líkt. Annað, sem til þarf, er aceton, sterkt lim-
band, eldspýtur og rakvélarblað, og svo liprir fingur.
Glcrþykktin á að vera sem hér segir:
Búrstærð þykkt
Allt að 15 litrum S-4 inm
Allt að 40 litrum 5 mm
Allt að 70 litrum fi mm
Allt að 100 litrum 7 mm
Allt að '200 litrum 10 mm
Ilreinsið glerið vandlega með
acetone, og gætið þess siðan að
koma ekki við kantana, eftir að
búið er að hreinsa þá, þar sem
það getur valdið þvi, að Hmið
verki ekki. Festið eldspýtur á
fram- og bakglerið, að ofan og
neðan, þar sem lima á saman.
Festið þær með limbandi, eins og
gert er á myndinni.
Stilliö fjórum hliðunum saman,
þannig að botninn snúi upp. Eld-
spýturnar ákveða þykktina, sem
verður á liminu milli glerplatn-
anna. Festið búrið saman með
limbandinu.
Hér er verið að festa siöasta
glerið. Takið eftir þvi, að fram- og
afturgleriö liggur út yfir enda-
glerin.
Þrýstið limi inn við hverja
eldspýtu. Látið það þorna vel,
athugið, liversu lengi það þarf að
biða, — það ætti að standa i
leiðarvisi um limið. Verið ekki
undrandi, þótt mikil teygja sé i
liminu.
Takið síöan limbandið og eld-
spýturnar og gætið þess vel að
ekki komist fita á glerið af
fingrum ykkar. Sprautið limi inn I
allar raufarnar. Haldið túbunni
eins og sýnt er á myndinni. Gætið
þess vel, að nóg komi af líminu,
þvi það er hægt að fjariægja það,
sem uinfram er, siðar.
Þegar limið I hliðarraufunum er
orðið þurrt, er eldspýta lögð á ská
yfir hvert horn. Nú á að líma
botninn i búrið. Botninn er lagður
ofan á eldspýturnar. Það er ekki
nauðsynlegt aðsetja limklatta við
eldspýturnar, eins og gert var i
sambandi við hliðarnar.
Liminu er þrýst úr túbunni, frá
eldspýtu til eldspýtu. Látið limið
þorna vel, og takið siðan eld-
spýturnar úr hornununi og fylliö
þau.
Að siöustu er allt óþarfa Hm
fjarlægt nieð rakvélarblaði. A
þessari mynd má vel sjá, hversu
teygjanlegt limið er, og það
heldur áfram að vera þannig,
hversu gamalt sem búrið verður.
Sé búrið ekki fullkomlega þétt, er
hægt að þétta það ineð þunnu Hm-
lagi, sem borið er innan i búrið.