Tíminn - 27.04.1975, Blaðsíða 6

6
TÍÍVIINN
Sunnudagur 27. apríl 1975.
r
Ingólfur Davíðsson:
Byggt og búið
gamla daga
V
I
LXXI
Báturinn Sigrlöur.
Myndin af bátnum Sigriði er
tekin eftir málverki. Þetta var
fyrsti vélbátur Sigfúsar Jóns-
sonar útgerðarmanns frá Holti
(Ásvegur 2) Báturinn var
keyptur frá Danmörku 1907.
Á sinum tima voru mörg svo-
köluð tómthús i Vestmannaeyj-
um. Frægast er tómthúsanafnið
Lönd, sökum þess að á þeim
lendum var kirkja Vestmanna-
eyinga byggð árið 1573. Siðan
heitir kirkjan i Eyjum Landa-
kirkja. Þessa fyrstu Landa-
kirkju brenndu Tyrkir til ösku
árið 1627 (Tyrkjaránið). Hér er
mynd af einu tómthúsinu á
Löndum frá fyrri öld. t þvi
bjuggu hjónin Jónina Brynjólfs-
dóttir prests á Ofanleiti Jóns-
sonar og Sigfús Árnason
organisti frá Vilborgarstöðum.
Sigfúsi var margt til lista lagt
og hann gegndi margvislegum
störfum um ævina. M.a. var
hann póstmeistari i Eyjum á ár-
unum 1896-1904. Póstaf-
greiðsluna hafði hann i hálfu
þessu húsi, en bjó sjálfur með
fjölskyldu sina i hinum helmingi
þess.
Bændabýlið Vesturhús i Vest-
mannaeyjum. Hér bjuggu hin
merku bændahjón Magnús
Guðmundsson og Jórunn
Hannesdóttir. Þau voru á sin-
um tima merkir aðilar að út-
gerð og fiskverkun i Eyjum á
fyrstu timum vélbátaútvegsins
þar.
Árið 1913 hóf Gisli J. Johnsen,
útgerðarm. og kaupmaður, að
reka beinamjölsverksmiðju i
Vestmannaeyjum. Myndin
sýnir okkur næstelztu gerð
hennar. Verksmiðjan er þar
enn, nýtizkufyrirtæki að allri
gerð og veigamikill þáttur i hinu
gróskumikla atvinnulifi þeirra
Eyjabúa.
Myndin er af hinum gamla
héraðslæknisbústað i Vest-
mannaeyjum, Landlyst. t þessu
húsi bjó héraðslæknir Eyja-
manna, Þorsteinn Jónsson, frá
1867-1905, en þá lét hann af
embætti. Þorsteinn læknir var
oft kallaður „Eyjajarl”, sökum
hins mikla valds, sem hann
hafði þar i kauptúninu eða
hreppnum i opinberum málum.
Ginklofinn hafði um árabil i
byrjun 19. aldar sálgað um 70%
af öllum börnum, sem fæddust i
Vestmannaeyjum. Árið 1847
sendu Danir dr. Schleisnir til
Eyja til þess að rannsaka or-
sakir ginklofans þar. Þá var
helmingur þessa húss byggður
og stofnað þar hið svokallaða
,,Stiftelse”,-fæðingarstofnun og
ljósmóðir var ráðin Solveig
Pálsdóttir skálda Jónssonar.
Hún lærði ljósmóðurfræði i Dan-
mörku. Hún giftist Matthiasi
Markússyni „snikkara”. Þau
byggðu við „Stiftelse” árið 1848,
og bjuggu þar til ársins 1827, en
þá gerðist Sólveig ljósmóðir i
Reykjavik. Svo sem kunnugt er
voru þau hjón afi og amma Ás-
geirs Ásgeirssonar forseta,
Ragnars ráðunauts og þeirra
systkina. Húsið er nú eign Vest-
mannaeyjakaupstaðar sökum
aldurs þess. (Myndir og efni frá
Bliki, ársriti Vestmannaeyja.)
Fiskimjölsverksiniðja 1921

Landlyst 1953
Vesturhús um 1940.