Fréttablaðið - 04.11.2005, Blaðsíða 4

4 4. nóvember 2005 FÖSTUDAGUR
Alltaf hagstætt
www.ob.is
15 stöðvar!
FLUG „Við höfum flogið tvö til þrjú
flug á ári fyrir stofnun í Banda-
ríkjunum sem heitir ICE og sér um
flutninga á ólöglegum innflytjend-
um til heimalanda sinna. Meðal
þessa fólks eru ekki hryðjuverka-
menn enda myndum við aldrei taka
það í mál, fyrst og fremst af örygg-
isástæðum,“ segir Guðni Hreins-
son, markaðsstjóri Loftleiða, dótt-
urfyrirtækis FL Group. „Við höfum
aldrei flogið fyrir leyniþjónustuna
eða Homeland Security.“
Guðni segir stofnunina hafa kall-
að til Loftleiðavélar þegar banda-
rísk flugfélög hafa af einhverjum
ástæðum ekki náð að sinna þess-
um verkefnum.
Talið er að flugvélar sem flutt
hafa fanga á vegum bandarísku
leyniþjónustunnar CIA hafi haft
viðdvöl í Danmörku og hugsanlega
hér á landi. Dagblaðið Washington
Post hefur fjallað um málið undan-
farna daga.
Loftleiðir hafa ásamt Air Atl-
anta stundað svokallaða blautleigu
á flugvélum sem oft á tíðum snýst
um að leigja flugvélar og áhafnir til
ýmissa sérverkefna svo sem flutn-
ings á hermönnum og ólöglegum
innflytjendum.
Ekki náðist í forsvarsmenn Air
Atlanta vegna málsins. - saj
Loftleiðir hafa flutt ólöglega innflytjendur frá Bandaríkjunum:
Segjast ekki hafa flutt fanga
LOFTLEIÐIR Loftleiðir sinna ýmsum sér-
verkefnum en fljúga ekki með hryðjuverka-
menn FRÉTTABLAÐIÐ/TEITUR
BRESKT PUND
BANDARÍKJADALUR
EVRA
GENGISVÍSITALA
85,23
123,58
74,31
117,65
105,88
100,60
71,86
59,62
nóv 2000 nóv 2005nóv 2001 nóv 2002 nóv 2003 nóv 2004
MIÐGENGI GJALDMIÐLA SÍÐUSTU FIMM ÁR
Heimild: Seðlabanki Íslands
EFNAHAGSMÁL Evran og sterlings-
pundið hafa ekki verið skráð jafn-
lágt gagnvart krónunni frá því að
Seðlabanki Íslands tók upp verð-
bólgumarkmið og lét gengi krón-
unnar fljóta í marslok 2001. Þá
hefur gengi bandaríkjadals nú farið
niður fyrir sextíu krónur en lægst-
urwewður 58,45 krónur í mars síð-
astliðnum.
Á miðvikudag var gengi evru
og punds gagnvart íslenskri krónu
í sögulegu lágmarki. Pundið var
skráð 105,49 og evran 71,81 króna.
Hvorugur gjaldmiðillinn hefur
verið skráður lægra frá því að
gengi krónunnar var látið fljóta en
ef horft er áratug aftur í tímann
var pundið skráð lægst í nóvember-
lok 1995 þegar það fór niður fyrir
hundrað krónur. Á sama tímabili
var evran skráð lægst í maí 2000.
Frá því að gengi krónunnar var
látið fljóta hefur dollarinn hæst
verið skráður 110, 39 krónur, í nóv-
emberlok 2001. Þá var pundið einn-
ig hæst, eða 156,33 krónur og sömu-
leiðis evran, 97,44 krónur.
Gylfi Magnússon, dósent í hag-
fræði við Háskóla Íslands, segir að
ómögulegt sé að segja til um hve-
nær þessi þróun taki enda og krón-
an fari að lækka að nýju. „Krónan
er orðin verulega ofmetin. Það sýnir
sig í verulegum viðskiptahalla, sem
hefur slegið öll met, og erlenda
skuldasöfnunin sem fylgir honum,
mun fyrr eða síðar grafa undan
gengi krónunnar. Gengið þarf að
lækka svo dragi úr innflutningi og
útflutningur örvist, sem er það sem
þarf til að loka viðskiptahallanum,“
segir Gylfi.
Hann segir að gengið hafi hald-
ist stöðugt allan tíunda áratuginn
og því hafi verið haldið stöðugu af
Seðlabankanum sem var þá með
gengismarkmið. Í mars 2001 var
gengið farið að láta undan síga og í
stað þess að reyna að halda genginu
stöðugu skipti Seðlabankinn yfir í
svokölluð verðbólgumarkmið.
„Strax í kjölfarið snarlækkaði
gengi krónunnar og lækkaði allt-
öluvert á árstímabili. Það olli slæm-
um afkomutölum hjá þeim fyrir-
tækjum sem voru mjög skuldsett
í erlendri mynt en á móti kom það
sér vel fyrir útflutningsavinnuveg-
ina,“ segir Gylfi.
Upp frá því hafi krónan farið að
styrkjast og hefur verið á stöðugri
uppleið síðan. „Þá voru orðnar fyr-
irsjáanlegar ýmsar fjárfestingar
sem valda miklu innstreymi gjald-
eyris og jafnframt jókst umsvif
bankanna. Talsvert hærri vextir
hærri hérlendis en annars staðar
styrkir krónuna því háir vextir í
krónum draga að erlent fjármagn,“
segir Gylfi. sda@frettabladid.is
Styrkur krónunnar í
sögulegu hámarki
Gengi krónunnar hefur aldrei fyrr verið skráð jafnhátt og nú. Dósent í hag-
fræði segir að krónan sé orðin verulega ofmetin, það sýni sig í viðskiptahalla,
sem aldrei hafi verið meiri. Þróunin muni taka enda.
GENGIÐ
GENGI GJALDMIÐLA 03.11.2005
Gengisvísitala krónunnar
59,48 59,76
105,62 106,14
71,66 72,06
9,6 9,656
9,21 9,264
7,432 7,476
0,5084 0,5114
85,88 86,4
Bandaríkjadalur
Sterlingspund
Evra
Dönsk króna
Norsk króna
Sænsk króna
Japanskt jen
SDR
USD
GBP
EUR
DKK
NOK
SEK
JPY
XDR
HEIMILD: Seðlabanki Íslands
KAUP SALA
100,6062
���������������������� �������������������������������������������� ���������������������������� ������������������������������������������
GYLFI
MAGNÚSSON
Segir krón-
una verulega
ofmetna. Það
sjáist best í
viðskiptahall-
anum sem sé í
hámarki.
DÓMSMÁL Tæplega tvítugur maður
hefur í Hæstarétti verið dæmdur
í tveggja mánaða skilorðsbund-
ið fangelsi fyrir manndráp af
gáleysi. Héraðsdómur hafði áður
dæmt manninn í eins mánaðar
skilorðsbundið fangelsi.
Maðurinn er dæmdur fyrir að
hafa orðið stúlku að bana þegar
hann keyrði bíl sínum á ofsahraða
á vegi þar sem stúlkan var fót-
gangandi. Var hann einnig svipt-
ur ökuréttindum í tvö ár og gert
að greiða allan sakarkostnað.
Bótakröfu upp á þrjár milljónir
var hins vegar vísað frá líkt og í
héraðsdómi. - ks
Manndráp af gáleysi:
Ók á stúlku
sem lést
BANDARÍKIN Lewis Libby, fyrr-
verandi starfsmannastjóri Dicks
Cheney, varaforseta Bandaríkj-
anna, kvaðst saklaus af ákærum
um að hafa lekið til fjölmiðla nafni
Valerie Plame, njósnara banda-
rísku leyniþjónustunnar CIA, við
þingfestingu máls yfir honum í
Washington í gær.
Aðeins tók um tíu mínútur að
lesa Libby ákærurnar en að því
búnu var réttarhöldunum frestað
til 3. febrúar.
Lekarannsóknin heldur áfram og
er ekki útilokað að Karl Rove, helsti
ráðgjafi George W. Bush Bandaríkja-
forseta, verði einnig ákærður. ■
Réttarhöld yfir Libby hafin:
Kvaðst með
öllu saklaus
FÓTBROTINN Libby studdist við hækjur
í dómssal í gær en hann fótbrotnaði á
dögunum. FRÉTTABLAÐIÐ/AP
SVÍÞJÓÐ Grímuklæddir ræningjar
sprengdu peningaflutningabíl
sem var á ferð norður af Gauta-
borg í gærmorgun. Þeir komust
svo undan með ránsfeng sinn.
Tveir öryggisverðir særðust í
árásinni og voru fluttir á sjúkra-
hús en meiðsli þeirra eru ekki
sögð mjög alvarleg. Ræningjarn-
ir höfðu sett upp naglamottur á
nokkrum stöðum til að hindra
aðkomu lögreglu og var greinilega
um þaulskipulagt rán að ræða. Að
sögn dagblaðsins Dagens Nyheter
fann svo lögreglan skömmu síðar
yfirgefna Volvo-bifreið sem talið
að ræningjarnir hafi notað til
undankomu. ■
Bíræfnir ræningjar:
Sprengdu bíl
fullan af fé
VIÐSKIPTI „Ég kalla eftir vinnu-
friði,“ segir Þórdís J. Sigurðardótt-
ir nýkjörin stjórnarformaður Dags-
brúnar, sem hét áður Og Fjarskipti
og rekur 365 fjölmiðla.
Þórdís segist neita að trúa því að
áfram verði rætt um að takmarka
eignarhald á fjölmiðlum. Það geti
dregið úr möguleikum á framrás
fjölmiðlafyrirtækja sem eru skráð
á markað. Hvergi ríki eins lýð-
ræðislegt og dreift eignarhald og
í skráðu félagi. Innan Dagsbrún-
ar séu til að mynda 990 hluthafar.
Leynd hvíli jafnvel yfir hverjir eigi
aðra fjölmiðla eða þeir í eigu fárra
aðila.
Fyrstu níu mánuði ársins var
hagnaður Dagsbrúnar 554 milljón-
ir króna eftir skatta. Er það betri
afkoma en markaðsaðilar spáðu. Á
sama tímabili í fyrra var hagnaður-
inn 367 milljónir króna.
Rekstrartekjur samstæðunnar
jukust um 115 prósent milli ára og
námu tæpum 11 milljörðum fyrstu
níu mánuðina. - bg
Stjórnarformaður Dagsbrúnar:
Kallar eftir
vinnufriði
VIÐSKIPTI Níu mánaða hagnað-
ur Marels var um 380 milljónir
króna. Á þriðja ársfjórðungi nam
hagnaðurinnn 88,5 milljónum
króna en félaginu hafði verið spáð
um 120 milljónum króna í hagnað.
Aðstæður í rekstrinum hafa
verið mjög erfiðar á þessu ári.
Tekjur félagsins eru í erlendum
myntum sem hafa veikst gagn-
vart krónunni á árinu en mestall-
ur kostnaður í íslenskri krónu.
Stjórnendur Marels segja að
horfur til skemmri tíma vera erf-
iðar og telja erfitt að verja fram-
legðarstig félagsins á næstunni
sem lækkar nokkuð á milli ára.
- eþa
Marel undir væntingum:
Erfiðar ytri
aðstæður