Tíminn - 15.08.1976, Blaðsíða 19

Sunnudagur 15. ágúst 1976
TiMÍNN
19
Ctgefandi Framsóknarflokkurinn.
Framkvæmdastjóri: Kristinn Finnbogason. Ritstjórar:
Þórarinn Þórarinsson (ábm.) og Jón Helgason. Ritstjórn-
arfulltrúi: Freysteinn Jóhannsson. Augiýsingastjóri:
Steimgrimur Glslason. Ritstjórnarskrifstofur f Edduhús-
inu viö Lindargötu, sfmar 18300 —'18306. Skrffstofur f
Aðalstræti 7, simi 26500 — afgreiðslusfmi 12323 — aug-
lýsingasimi 19523. Verð i lausasöiu kr. 50.00. Askriftar-
gjaldkr. 1000.00 á mánuði. Blaðaprenth.f.
Að deyja
drottni sínum
Á Islandi eru ekki aðeins útigönguhross heldur
einnig útigöngufólk. Hrossin snöltra i haganum,
berja klammann og standa i höm, þegar illa
viðrar. útigöngufólkið rólar um borgargötur,
snikir á vegfarendur til þess að geta keypt sér
eiturefni i einhverri mynd og leitar athvarf i alls
konar skúmaskotum, þegar kuldinn sverfur að.
Útigönguhrossin hafa barið gaddinn islenzka i
ellefu hundruð ár — til skamms tima að segja má
af illri nauðsyn mannfélags, sem ekki gat íátið öll-
um liða vel, en seinustu árin að nauðsynjalausu af
kaldranalegum vana. útigöngumennirnir eru arf-
takar göngufólksins, sem fyrrum fór um byggðir,
unz það gafst upp á rólunum — fólk, sem atvik
ýmiss og eigindir hafa þröngvað til þess að ganga
aðrar brautir en þorri fólks þræðir. Það hefur
orðið áfenginu að bráð — þessari sistreymandi
gróðalind rikissjóðs, sem ekki fær aðeins framrás i
áfengisbúðunum, heldur einnig á óteljandi börum
i fjölda veitingahúsa.
Okkur þykir napurlegt að hugsa til flakkaranna
gömlu, sem lifðu á bónbjörgum, litilsvirtir og auð-
mýktir, og geispuðu iðulega golunni milli bæja.
Það hvarflar að okkur, að það hafi verið kuldalegt
þjóðfélag, sem ekki lét sér renna til rifja örlög
þeirra á verganginum. Efasamt er hitt, hvort við
minnumst útigöngufólks nútimans i framhaldi af
slikum hugsunum eða þeirra kosta, sem þvi eru
búin. Samt brestur ekkert á, að það deyi drottni
sínumfyrir aldur fram mitt meðal okkar i mesta
fjölbýli landsins.
Siðasta áratuginn eða svo hafa fjörutiu úti-
göngumenn lagt upp laupana á ótimabæran hátt i
höfuðborg Islendinga, svo að segja við dyr allrar
forsjár, liknar og menningar, alls valds, fyrir-
greiðslu og liðsinnis, auðs og allsnægta. Langflest
hefur þetta verið fólk á miðjum aldri, tært og
mergsogið af vesöld sinni, komið svipað til ára og
fólk i örbjarga löndum, þegar lifsþróttur þess
þrýtur.
O-jæja, kunnum við ef til vill að hugsa, ef við
yfirleitt gefum slíkum dauðsföllum nokkurn gaum
— honum var ekki við bjargandi hvort eð var. Það
er honum sjálfum bezt, að þessu er lokið, segjum
við jafnvel með hluttekningarsvip i hræsni okkar
og sjálfsafsökun, ef við höfum haft af honum kynni
einkanlega áður en ógæfan sótti hann heim. En við
förum ekki að angra okkur með umhugsun um
það, að enn eru ungir og efnilegir menn, kannski
fleiri en nokkru sinni áður, á sömu leið og sá, sem
lagðist til hinztu hvildar undir bátskrifli eða i af-
lóga skúrræksni, og munu trúlega hljóta sömu ör-
lög og hann.
Við gerum okkur ekki titt um útigöngufólkið eða
orsakir þess, að það lendir á útigangi. Við litum
það augum vanans eins og áar okkar umferðar-
fólkið i sveitum landsins á fyrri tið. Sumum finnst
jafnvel leiðinlegast, aðþessi ógæfulýður skuli vera
að flangsa utan i útlendingum og snikja á þá og
setja þannig blett á landið og samfélagið. öðrum
gremst mest að hann skuli verða á vegi sinum á
sumum borgargötunum. En önnur tið mun fella
annan dóm og álasar þvi samfélagi, sem áratug
eftir áratug horfði upp á þetta fólk veslast upp
hjálparvana á berangri borgarinnar.
— JH
FLEST bendir tii þess, að þing
republikana, sem hefst i
Kansas City á morgun, eigi
eftir að verða með söguleg-
ustu þingum, sem hafa annazt
það verkefni að velja forseta-
efni. Þess eru fá dæmi i sög-
unni, að i þingbyrjun hafi
munaö jafn litlu á tveimur
keppinautum. Oftast áður
hafa úrslitin verið nokkuð ljós
fyrirfram eða keppnin staðið
milli fleiri forsetaefna. Nú eru
horfur á, að þingið skiptist i
upphafi nokkurn veginn jafnt
milli þeirra Fords og Reag-
ans, þannig að ekki séu nema
rúmlega 100 fulltrúar af 2259,
sem hafi ekki lýst fylgi fyrir-
fram við annan hvorn þeirra.
Það verða þessir 100 fulltrúar,
sem koma til með að ráða úr-
slitum. Enginn þorir að stað-
hæfa hver þau verða, þótt
meiri likur þyki enn benda til
þess að Ford muni hneppa
hnossið, þvi að honum nægir
sennilega þriðji hluti hinna ó-
háðu fulltrúa til að ná kjöri.
En svo vel dylja þessir óháðu
fulltrúar afstöðu sina, að eng-
inn spádómur þykir öruggur.
tryggja sér 1113 atkvæði og
vantaði þvi 17 til að fá tilskil-
inn meirihluta. Reagan var
hins vegar búinn að tryggja
sér 1034 atkvæði. Óvist var tal-
ið um afstöðu 112 fulltrúa.
Miklar ágizkanir eru um
það, hvert forsetaefni Fords
verður, ef til kemur. Einna
oftast er nefndur Howard H.
Baker öldungadeildarþing-
maður frá Tennessee, en hann
átti sæti i þeirri þingnefnd,
sem rannsakaði Watergate-
málið ogvakti-þá á sér veru-
lega athygli. Hann er vel lát-
inn i Suðurrikjunum, en þykir
þó frekar frjálslyndur, og I
myndu þvi norðanmenn vel
getað sætt sig við hann. Þá I
hafa verið tilnefndir fleiri fi
öldungadeildarþingmenn og I
rikisstjórar, en sameiginlegt
er það um þá alla, að þeir eru
tiltölulega litið þekktir. Tveir
ráðherrar hafa einnig verið
tilnefndir eða þeir William E.
Simon fjármálaráðherra, sem
hægri menn myndu sætta sig
vel við, og Elliot L.
Richardson verzlunarmála-
ráðherra, en hann var dóms-
málaráðherra i stjórn Nixons
og vék Nixon honum úr em-
bætti, þegar Richardson neit-
aði að fara eftir fyrirmælum
hans i sambandi við Water-
gatemálið. Þá er ein kona oft
nefnd, Anne Armstrong. sem
nú er sendiherra Bandarikj-
anna i London. Einnig er
William W. Scranton, sem nú
er aðalfulltrúi Bandarikjanna
hjá Sameinuðu þjóðunum, tal-
inn koma til greina. Minna er
nú talað um Connallv i þessu
sambandi en áður. en orðróm-
ur gengur um, að Ford muni
gera hann að kosningastjóra
sinum og ætla honum siðar
gott embætti. ef hann vinnur.
Meðan deilurnar risa sem
hæst hjá repúblikönum, vinn-
ur Carter að þvi að styrkja
einingu demókrata. Jafnframt
leggur hann kapp á, að vara
við of mikilli bjartsýni en
skoðanakannanir eru honum
ótrúlega hagstæðar. Cartér
segist reikna með þvi, að Ford
veröi keppinautur sinn og
hann muni þvi beina ádeilum 3
sinum gegn Nixon-Fordstjórn- I
inni, sem hafi verið við völd i 1
Bandarikjunum undanfarið |
kjörtimabil. . b I
Ford notar simann mikið til að ræða við óráðna flokksfull-
trúa.
ÞESSI MIKLA óvissa veld-
ur þvi, að bæði leynt og ljóst er
nú beitt öllum ráðum af hálfu
beggja aðila til þess að reyna
að treysta stöðuna sér i vil.
Margt bendir orðið til þess, að
það hafi verið klókt af Reag-
an, að tilnefna fyrirfram
varaforsetaefni sitt. Að visu
hefur það ekki fjölgað neitt yf-
irlýstum stuðningsmönnum
hans, en hann virðist hafa
stöðvað strauminn, sem áður
virtist liggja til Fords. Jafn-
framt hefur sú krafa hans
fengið talsverðar undirtektir,
að Ford tilnefni einnig for-
setaefni sitt fyrirfram. Það
treystir Ford sér bersýnilega
ekki til að gera, og hefur þvi
látið þann krók koma á móti
bragði, að hnn telji ekki rétt að
ákveða þetta fyrirfram, þvi að
hann ætli sér, ef hann verður
valinn forsetaefni, að ráðgast
við andstæðinga sina um val
varaforsetaefnis og reyna
þannig að ná sem mestri sam-
stöðu um valiö. Þetta þykir
ýmsum hyggilegt, en fylgis-
menn Reagans segja, að
flokksþingsfulltrúum sé nauð-
synlegt að fá vitneskju um
þetta áður en valið á sjálfu
forsetaefninu fer fram, þvi að
það geti ráðið úrslitum um af-
stöðu þeirra til forsetaefnis-
ins. Fylgismenn Reagans eru
taldir velta þvi fyrir sér, hvort
þeir eigi ekki að bera fram þá
tillögu i upphafi þingsins, að
þeir einir komi til greina við
val á íorsetaefni, er áður hafi
tilnefnt varaforsetaefni. Þó
bera þeir sennilega ekki þessa
tillögu fram, nema þeir hafi
áður tryggt sér meirihluta
fulltrúa. Fyrir F’ord yrði það
augljós ósigur, ef slik tillaga
yrði samþykkt en lika jafn
mikill ósigur fyrir Reagan, ef
hún yrði felld.
SAMKVÆMT athugun fjöl-
miðla hafa litlar breytingar
orðið á fylgi þeirra Fords og
Reagans siðustu dagana.
Samkvæmt athugun New
Times stóð dæmið þannig sið-
astliðinn miðvikudag að Ford
var talinn vera búinn að
Reagan og kona hans, Reagan beitir nú leikarahæfileikum
sinum til hins itrasta.
ERLENT YFIRLIT »
Þingið í Kansas City
getur orðiö sögulegt
Ford sigurvænlegri, en ekki viss