Fréttablaðið - 05.01.2006, Síða 22

5. janúar 2006 FIMMTUDAGUR22
hagur heimilanna
Ávextir og grænmeti eru
fallegir á litinn, bragðgóð-
ir og fjölbreyttir og lífga
þannig upp á hversdaglega
tilveruna. Þeir gera fleira
sem ekki er eins augljóst því að rann-
sóknir sýna að rífleg neysla á grænmeti
og ávöxtum virðist minnka líkur á mörg-
um alvarlegum sjúkdómum, þar á meðal
hjarta- og æðasjúkdómum, ýmsum teg-
undum krabbameina og offitu.
Hvernig ávextir og grænmeti fara
að þessu er ekki alveg ljóst. Það er hins
vegar vitað að þeir innihalda fáar hita-
einingar en aftur á móti mikið af vítam-
ínum, steinefnum, trefjum og mörgum
öðrum minna þekktum hollustuefnum.
Það er ekki ólíklegt að þessi góðu áhrif
stafi af samsetningu og samspili þess-
ara efna frekar en af einstökum efnum.
Þess vegna hefur það ekki sömu áhrif
að taka inn stök vítamín, steinefni eða
önnur hollustuefni í töfluformi. Vernd-
andi áhrif af neyslu ávaxta og græn-
metis á heilsuna, virðast meiri eftir því
sem meira er borðað af mismunandi
tegundum. Þess vegna er fólki ráðlagt
að borða fjölbreytt úrval af grænmeti
og ávöxtum í nægjanlegu magni.
Ávaxta- og grænmetisneysla Íslend-
inga hefur aukist talsvert á undanförn-
um árum en hún þarf samt að vera mun
meiri til að uppfylla ráðleggingar um
hollt mataræði. Íslendingar borða
að meðaltali aðeins tæp-
lega helminginn af því
sem ráðlagt er, sem
er að minnsta kosti
500 grömm á dag eða
fimm skammtar eins
og oft er talað um. Skammturinn getur
verið meðalstór ávöxtur eða um 100
grömm af grænmeti. Ávaxtasafi er einn-
ig talinn með en hann reiknast aldrei
nema sem einn skammtur, sama hvað
mikið er drukkið. Mörgum finnst þetta
mikið og vex í augum að innbyrða allt
þetta magn af ávöxtum og grænmeti en
það er auðveldara en menn halda. Það
getur til dæmis verið einn ávöxtur, eða
glas af ávaxtasafa að morgni og græn-
metissalat með hádegismatnum, annar
ávöxtur síðdegis, tvær tegundir af græn-
meti með kvöldmatnum. Skammtarn-
ir eru orðnir fimm og þar sem engin
ástæða er til að hætta er hægt að fá sér
ferska ávexti í eftirrétt.
Það má ekki heldur gleyma því
að grænmeti, sem er notað
í matseldina, til dæmis í
pottrétti, pastarétti og á
pítsuna, reiknast með. Það
eykur svo á fjölbreytnina
að borða bæði hrátt og soðið
grænmeti með matnum. Einnig
er góð leið að fá sér ávexti og grænmeti
ofan á brauðið, til dæmis banana, epli,
tómata og gúrku og skera ávexti út í
súrmjólkina. Þetta eru aðeins nokkur
dæmi um hvað hægt er að gera til að
auka hlut ávaxta og grænmetis í mat-
aræðinu og hafa þannig jákvæð áhrif á
heilsuna á einfaldan hátt.
Munið fimm á dag!
www.mni.is
��� ��
�������
���������������������������
�����������������������������
�������� ������������������
������������������������������������
����� ���������������������������
���������� ����������������������������
����������������� ��������������
����������������������������������
������������������� ���������������
�����������������������������������
�������������� �����������
MATUR & NÆRING HÓLMFRÍÐUR ÞORGEIRSDÓTTIR, MATVÆLA- OG NÆRINGARFRÆÐINGUR
Grænmeti og ávextir lífga upp á tilveruna
Björgólfur Thorsteinsson, formaður Landverndar, segir að bestu kaupin sem hann muni eftir hafi verið gamall
rauður Willys blæjujeppi.
„Þetta var ´65 módel og ég eignaðist hann þegar ég var 18 ára gamall. Bíllinn veitti mér ómælda ánægju og
gerði mér kleift að uppgötva Ísland og hálendi landsins. Það voru ótal stundir sem það kom sér vel að eiga
svona fínan jeppa sem brást manni aldrei.“ Spurður hvort hann eigi bílinn ennþá segir
Björgólfur að hann hafi selt hann fyrir mörgum árum en að hann sakni þess stundum
að bíllinn sé ekki til staðar þegar haldið er út á land. „Þessir bílar voru svo einfaldir í
allri gerð, ég gerði við hann sjálfur, þar sem ég hafði ekki efni á neinu öðru, tók hann í
sundur og skoðaði gangverkið í honum og setti hann svo saman aftur. Ég var afskaplega
hændur að bílnum á þessum árum,“ segir Björgólfur.
Verstu kaup Björgólfs eru hins vegar nýrri af nálinni. Þá var hann að koma frá Lundúnum
og ákvað að kaupa kveikjara. „Ég keypti stofukveikjara með svona löngu hlaupi, til að
kveikja á kertum. Ég setti hann í handfarangurinn en var stoppaður á flugvellinum og
tollverðirnir voru mjög lengi að finna hvar hann var, því kveikjarinn lítur ekki út eins og
venjulegur kveikjari. Eftir langan tíma fundu þeir nú kveikjarann og tóku hann í
sína vörslu, en þetta tafði mig um rúmar 30 mínútur,“ segir Björgólfur. Að sögn
Björgólfs endaði kveikjarasagan ekki á flugvellinum. „Ég fékk hann svo með pósti
rétt fyrir jól en ég náði bara að kveikja á þremur kertum áður en kveikjarinn dó,
þannig að ég held að þetta séu verstu kaupin sem ég man eftir.“
NEYTANDINN: BJÖRGÓLFUR THORSTEINSSON FORMAÐUR LANDVERNDAR
Grunsamlegur kveikjari
Misjafnt er, eftir því í hvaða sveitarfélagi skroppið er í sund, hvað heimsóknin kostar.
Fyrir fullorðinn einstakling í Garðabæ, Hafnarfirði og á Seltjarnarnesi kostar einstaka
ferð 200 krónur en 250 krónur í Reykjavík og 280 í Kópavogi. Fyrir barn kostar ein
heimsókn 50 krónur á Seltjarnarnesi, 100 krónur í Garðabæ og í Hafnarfirði, 110
krónur í Reykjavík, en 120 í Kópavogi. Ef
kaupa á tíu miða kort fyrir fullorðinn, kostar
það 1.500 krónur í Hafnarfirði, Garðabæ og
á Seltjarnarnesi, 1.900 krónur í Reykjavík og
2.100 í Kópavogi. Fyrir börn er tíu miða kort
ódýrast á Seltjarnarnesi og kostar 400 krónur
en 500 í Hafnarfirði, 600 í Garðabæ, 750 í
Reykjavík og 900 í Kópavogi.
■ Hvað kostar ... í sund?
Dýrast í Kópavogi
Eimskip tók við rekstri Herjólfs frá og með áramótum. Með þeirri breytingu var
tekið upp nýtt bókunar- og greiðslukerfi, ásamt nýju afsláttarfyrirkomulagi. Farþegar
Herjólfs geta nú bókað og greitt fyrir farmiða í gegnum nýja
heimasíðu Herjólfs, herjolfur.is. Þar verður hægt að bóka
og borga fyrir farmiða, svefnpláss og pláss fyrir
einkabíla. Síðar verður hægt að kaupa afsláttarmiða
í gegnum sama kerfi, en fyrst um sinn mun slík
sala einungis fara fram í afgreiðslum Herjólfs
í Vestmannaeyjum og Þorlákshöfn. Herjólfur
siglir nú tvær ferðir, fram og til baka, á hverjum
degi, utan vissa hátíðisdaga.
■ Verslun og þjónusta
Nýtt bókunarkerfi Herjólfs
> Verð á 100 lítrum af 95 oktana bensíni á þjónustustöðvum
miðað við verðlag á öllu landinu í ágúst.
Heimild: Hagstofa Íslands
Útgjöldin
Flugstöð Leifs Eiríkssonar hf. og Saga Boutique hafa gert með sér samning um
rekstur verslunar í flugstöðinni. Í versluninni verður lögð áhersla á þekkt vörumerki í
dömu- og herrafatnaði, skóm og fylgihlutum. Þar verður meðal annars
að finna Boss, Burberry, Sand, Wolford og
Lacoste, auk fatnaðar eftir íslenska hönnuði.
Saga Boutique er eitt af þeim fyrirtækjum
sem munu reka verslun á nýju verslunar-
svæði flugstöðvarinnar og tekur samningur-
inn gildi 1. júní 2006.
■ Verslun og þjónusta
Saga Boutique með verslun í flugstöðinni
■ Dóra Pálsdóttir, kennari og stjórn-
armaður Samtaka um betri byggð,
lumar á þremur húsráðum sem hún
miðlar lesendum.
Í fyrsta lagi segir hún að
þegar klippa skal stein-
selju í mat sé einfalt og
fljótlegt að klippa stilkana
frá, stinga steinseljunni
í vatnsglas og stinga svo
skærum ofan í glasið
og klippa steinseljuna
þar í jafna búta. Í öðru lagi segir hún gott
að bera venjulega bökunarsítrónudropa á
bletti undan límmiðum. Límið renni af þegar
þurrkað sé yfir blettinn. Í þriðja lagi er gott
að blanda saman til helminga rauðspritti
og vatni, setja í úðabrúsa og nota blönduna
á spegla og sandblásið gler og nota ekki
endilega mjúka tusku. Þetta segir hún að sé
ódýrara og fljótlegra en Ajax.
GÓÐ HÚSRÁÐ
HVERNIG KLIPPA SKAL
STEINSELJU
Áramótin eru liðin með
tilheyrandi áti og afslöppun
og í kjölfarið ákveða margir
að hefja heilsuátak. Frétta-
blaðið kannaði hvað kostar
að púla í tækjasölum nokk-
urra líkamsræktarstöðva.
Mismunandi hvatir knúa menn
áfram í baráttu fyrir betri heilsu,
hjá sumum er það samviskubit
en aðrir sækjast einfaldlega eftir
þeirri vellíðan sem fylgir líkams-
þjálfun. Líkamsræktarstöðvarn-
ar bjóða allar upp á árskort og
svo eru einhvers konar tilboð í
gangi allt árið um kring. Einnig
er aðstaða og þjónusta líkams-
ræktarstöðvanna mismunandi og
tilboðin miðast að einhverju leyti
við það.
Að sögn starfsmanna líkams-
ræktarstöðvanna eru stöðvarn-
ar alltaf vel sóttar fyrsta mánuð
ársins. Kraftajötuninn Georg
Ögmundsson er framkvæmda-
stjóri líkamsræktarstöðvarinn-
ar Orkuversins, en árskortið hjá
þeim kostar rétt undir 30.000
krónum. „Það er eins og gengur
og gerist, að landinn er nú ennþá
hálf rauðvínsleginn út þessa viku.
Fólk er svona að gíra sig upp fyrir
átökin,“ segir Georg.
Það vill oft gerast að fólk byrj-
ar af krafti í líkamsrækt en svo
fer að halla undan fæti og á end-
anum er kortið farið að rykfalla
ofan í skúffu. Georg segir að í
janúarmánuði fyrir ári síðan hafi
orðið mikil aukning í aðsókn hjá
Orkuverinu og að flestir hafi hald-
ið út í um þrjá mánuði, en svo hafi
aðsóknin hægt og rólega minnkað.
„Það var hins vegar ekki fyrr en
um sumarið sem maður fór virki-
lega að sjá fækkun hjá iðkendum.
Það gerðist eitthvað fyrsta júní,
líklega hefur fólk verið farið að
hugsa um aðra hluti, tekið fram
golfsettið eða farið út að skokka,
ég vona alla vega að það hafi verið
ástæðan,“ segir hann.
Heilsuræktarstöðin Hreyfing
býður sínum viðskiptavinum upp
á fjölbreytt úrval af námskeiðum.
Árskortið hjá þeim er nokkru dýr-
ara en hjá Orkuverinu og kostar
tæpar 48.000 krónur. Ingibjörg
Reynisdóttir, deildarstjóri ráð-
gjafa hjá Hreyfingu, segir að
þar sé ekki verið að stíla inn á að
vera með verðsamkeppni heldur
séu margir aðrir þættir sem ráði
verðinu. „Við teljum okkur bjóða
upp á mjög góð verð miðað við
þá góðu þjónustu sem við veitum.
Til dæmis eru allir þjálfararnir
okkar vel menntaðir, þeir eru allir
með ACE-einkaþjálfaragráðu og
sumir eru einnig háskólamennt-
aðir. Við leggjum mikla áherslu
á gæði, góða þjónustu og heimil-
islegt andrúmsloft og það er líka
ástæðan fyrir því að fólk er hér ár
eftir ár,“ segir Ingibjörg.
steinar@frettabladid.is
Aðsóknin mest fyrstu
þrjá mánuðina
LÍKAMSRÆKT Margir vilja losna við nokkur aukakíló eftir mikil veisluhöld um jól og áramót
og flykkjast þar af leiðandi á líkamsræktarstöðvar landsins. NORDICPHOTOS/GETTY IMAGES
VERÐ Á REGLULEGRI LÍKAMSRÆKT
Líkamsræktarstöð 3 mán 12 mán
Hress 17.990 kr. 41.990 kr.
Hreyfigreining 19.900 kr. 48.600 kr.
Hreyfing 20.930 kr. 47.880 kr.
Iceland Spa and Fit. 17.900 kr. 35.880 kr.
Orkuverið 14.900 kr. 29.900 kr.
Pumping Iron 12.900 kr. 33.900 kr.
Technosport 17.900 kr. 43.900 kr.
Veggsport 16.900 kr. 41.900 kr.
World Class 20.100 kr. 52.800 kr.
1997 2001 20031999 2005
8.
24
0
9.
87
5
9.
76
0
7.
71
4
11
.6
60