Fréttablaðið - 01.05.2006, Blaðsíða 19

Hannes Hólmsteinn Gissurarson
skrifar um íslenskt atvinnulíf og
ESB í Fréttablaðinu 28. apríl.
Dregur Hannes nokkrar óvarleg-
ar ályktanir sem ástæða er til að
gera athugasemdir við.
Hannes heldur því t.a.m. fram,
að aðild að ESB hefði neikvæð
áhrif á íslenskan vinnumarkað.
Hins vegar er það svo, að „reglu-
gerðafargan“ á evrópskum vinnu-
markaði er fyrst og fremst
ákvörðun hvers ríkis fyrir sig, og
á ekki rætur sínar að rekja til
„stjórnarherranna“ í Brussel eða
félagslegs sáttmála ESB. Er þar
verulegur munur eftir ríkjum,
allt frá verulegum höftum á
vinnumarkaði á Ítalíu og í Frakk-
landi til mjög frjálslegra reglna í
Danmörku, Bretlandi og á Spáni.
Raunar benda rannsóknir til þess
að reglur sem takmarka frelsi
atvinnurekenda til að segja upp
starfsfólki hafi tiltölulega lítil
áhrif á atvinnuleysi. Orsakanna
er fremur að leita í rausnarleg-
um og ótímabundnum atvinnu-
leysisbótum og háum launaskött-
um. Hvorugt á rætur sínar að
rekja til ESB, sem fer hvorki með
skattlagningarvald né ákvarðar
fyrirkomulag almannatrygginga.
Aðild að ESB mundi því ekki
hafa í för með sér þau íþyngjandi
áhrif á íslenskum vinnumarkaði
sem Hannes gefur í skyn. Staða
Íslands gagnvart ESB nú minnir
um margt á stöðu Pólverja, Tékka
og Ungverja á 10. áratugnum,
sem sóttust eftir inngöngu í sam-
bandið vegna þess að þeir töldu
stöðu sína utan þess óviðunandi.
Þessi ríki, eins og Ísland, voru og
eru mjög háð innri markaði ESB,
en lítil hagkerfi þeirra skiptu
sambandið að sama skapi litlu
máli. Þessi ójafna staða gerði
ýmsum sérhagsmunum innan
sambandsins kleift í tíma og
ótíma að krefjast verndarað-
gerða gegn útflutningsvörum
þeirra - sem sambandið varð
oftar en einu sinni við - sem ógn-
aði efnahagslegu öryggi í þessum
ríkjum. Þá stóð óviss staða þeirra
utan sambandsins í vegi fyrir
erlendri fjárfestingu. Eina var-
anlega lausnin var að ganga í
sambandið. Samsetning íslensks
útflutnings er að vísu ólík, en
rökin að baki eiga samt sem áður
við.
Vissulega er líklegt að Íslend-
ingar greiddu meira í sjóði ESB
en þeir fengju til baka í beinum
framlögum. Hvaðan Hannes
hefur ágiskun sína um tugmillj-
arða kostnað fram yfir ávinning
á ári er óljóst, en hún hljómar þó
ákaflega ósennilega. Því er að
vísu ekki að neita, að umtalsverð
óvissa ríkir hvað varðar þjóð-
hagslegan ávinning af aðild, en
þegar tekið er tillit til áhrifa auk-
innar utanríkisverslunar, meiri
erlendra fjárfestinga og virkari
samkeppni á vörumarkaði er það
líklegra en ekki, að heildaráhrif-
in yrðu jákvæð.
Séu það ákjósanleg markmið
að hér ríki „há laun, lágir skattar
og eðlilegt matvælaverð“ er það
jafnframt svo, að aðild að ESB
væri einmitt rétta skrefið í þá átt
að gera þau að veruleika. Í öllu
falli kemur aðild þeirra að ESB
ekki í veg fyrir að Eistlendingar
hafi engan skatt á hagnað fyrir-
tækja. Að sama skapi átti inn-
ganga Svía og Finna í sambandið
drjúgan þátt í því að matvæla-
verð þar lækkaði. Aðild er því
líklega einmitt mikilvæg for-
senda þess að markmið Hannes-
ar hvað Ísland varðar náist.
Höfundur er nemi í evrópskum
fræðum við Johns Hopkins.
Ísland og ESB
UMRÆÐAN
KJARTAN FJELDSTED NEMI SKRIFAR UM
EVRÓPUSAMBANDIÐ
MÁNUDAGUR 1. maí 2006 19
1. maí í Reykjavík
Launafólk
Kröfuganga dagsins fer frá Hlemmi
Safnast verður saman við Hlemm og
gengið niður Laugaveg kl. 13.00 Gangan leggur af stað
kl. 13.30 Lúðrasveit verkalýðsins og Lúðrasveitin Svanur
leika fyrir göngu Útifundurinn hefst á Ingólfstorgi kl. 14.10
Ávarp
Ingibjörg R. Guðmundsdóttir, formaður Landssambands íslenskra
verzlunarmanna.
Tónlist
Ragnheiður Gröndal og hljómsveit.
Ávarp
Vernharð Guðnason, formaður Landssambands slökkviliðs- og
sjúkraflutningamanna.
Gamanmál
Karl Ágúst Úlfsson og Sigurður Sigurjónsson, leikarar.
Ávarp
Guðni Rúnar Jónasson, formaður Iðnnemasambands Íslands.
Fundarstjóri
Ágúst Þorláksson, Efling - stéttarfélag.
Verkalýðsfélögin í Reykjavík
BSRB
Bandalag háskólamanna
Kennarasamband Íslands
Iðnnemasamband Íslands
550 5000
AUGLÝSINGASÍMI