Tíminn - 11.09.1977, Blaðsíða 23

Sunnudagur 11. september 1977
23
22.15 Veðurfregnir. Búnaðar-
þáttur: Sóttvarnarstöðin i
Hrisey og viöhorf i ræktun
holdanauta. ólafur E. Stef-
ánsson ráöunautur flytur
erindi.
22.35 Kvöldtónleikar. a. Git-
arkonsert i D-dúr eftir Viv-
aldi. John Williams og
Enska kam mersveitin
leika: Charles Groves stj.b.
„Pétur Gautur”, hljóm-
sveitarsvita eftir Grieg.
Hljómsveitin Filharmonia i
Lundúnum leikur: Eugene
Ormandy stj. c. Branden-
borgarkonsert I D-dúr nr. 5
eftir Bach. Kammersveit
leikur, Jean Francois Paill-
ard stj.
23.25 Fréttir. Dagskrárlok.
sjónvarp
Sunnudagur
11 september 1977
18.00 Simon og kritarmyndirn-
ar Breskur myndaflokkur.
Þýðandi Ingi Karl
Jóhannesson. Sögumaður
Þórhallur Sigurðsson.
18.10 Merkar uppfinningar
Sænskur myndaflokkur.
Þessi þáttur erum útvarpiö.
Þýðandi og þulur Gylfi
Pálsson.
18.25 Söngvar frá Lapplandi 1
Lapplandi er enn viö lýöi
ævaforn kveöskaparhefð.
Nils-Aslak Valkeapaa fer
með nokkurkvæði og skýrir
efni þeirra. Hann kom fram
á Samaviku i Norræna hús-
inuáriö 1974. (Nordvision —
finnska sjónvarpiö)
Hlé
20.00 Freítir og veður
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.30 öskudagur Þessa kvik-
mynd gerðu Þorsteinn Jóns-
son og Ólafur Haukur
Simonarson fyrir Sjónvarp-
ið. Myndin fjallar um lif og
starf sorphreinsunarmanns
i' Reykjavik. Aöur á dagskrá
9. nóvember 1975.
21.00 Húsbændur og hjú (L)
Breskur myndaflokkur.
Óveðrið skellur á. Þýðandi
Kristmann Eiðsson.
21.50 Að kvöldi dags.Séra Jón
Dalbú Hróbjartsson, prest-
ur i’ Laugarnesprestakalli,
fiýtur hugvekju.
22.00 Crslit bikarkeppni KSt
Leikur Fram og Vals á
Laugardalsvelli fyrr um
daginn. Kynnir Bjarni
Felixson.
Dagskrárlok óákveðin
Mánudagur
12. september 1977
20.00 Fréttir og veöur
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.30 tþróttir Umsjón Bjarni
Felixson.
21.00 Pislarganga prófessors-
ins (L) Finnskt gamanleik-
rit eftir Santeri Musta. Pró-
fessor nokkur stundar jarð-
arberjarækt, en þrestir eru
ágengir við berin hans.
Hann ákveður að kaupa sér
byssu til aö skjóta þrestina.
Til þess að fá byssu þarf
hann byssuleyfi og til að fá
byssuleyfi þarf alls konar
vottorð og önnur leyfi. Þýð-
andi Kristin Mantyla.
(Nordvision — Finnska
sjónvarpiö)
21.40 Austan við múrinn
Breski sjónvarpsmaöurinn
Robert Kee brá sér nýlega
til Þýska alþýöulýövddis-
ins. Hann og félagar hans
fengu að tala viö hvern sem
þeir vildu og kvikmynda
hvað sem fyrir augu bar —
nema hernaðarmannvirki
og æfingar afreksmanna i
iþróttum. Mynd þessi lýsir
daglegu lifi i landinu. Þýð-
andi og þulur Jón O. Ed-
wald.
22.30 Skóladagar (L) Sænskur
myndaflokkur I 6 þáttum
um nemendur I 9. bekk
grunnskóla foreldra þeirra
og kennara 1. þáttur endur-
sýndur.
23.25 Dagskrárlok.
tííiilííl
r
David Graham Fhillips:
j
14
SUSANNA LENOX
(j Jcm Helgason ^£00^
við: „Og hvað gat ég gert annað? Þú veizt ofurvel, að
hann kemur ekki í góðum tilgangi".
Warham starði forviða á hana. „Hvað er það eigin-
lega, sem þú átt við?" spurði hann.
„Þú veizt mætavel, hvað ég á við", svaraði kona hans.
Raddblær hennar kom honum í skilning um það. Hann
sótroðnaði og keyrði hnefana niður í borðið í bærði.
„Súsanna er dóttir okkar. Hún er sytir Rutar".
Rut ýtti stólnum sínum frá borðinu og stóð upp. Eftir
svipnum á andliti hennar að dæma hefði mátt ætla, að
hún væri mun eldri en hún var. „ Ég vildi óska, að þú gæt-
ir fengið bæjarbúa til þess að trúa þvi, pabbi", sagði hún.
„Það myndi létta þungri byrði af mér". Og hún f lýtti sér
líka út úr stofunni.
„Hvaða dylgjur eru þetta?" spurði Warham.
„Hún hefur rétt fyrir sér, Georg", svaraði Fanney
skjaf rödduð. „Þetta er allt mín sök. Ég vildi, að við tækj-
um hana að okkur. Ég hef ði þó átt að geta séð þetta f yr-
ir".
„Ég held, að þið Rut séuð báðar gengnar af göf lunum.
Ég hef aldrei séð þess nein merki".
„Hefur þú orðið var við, að piltar komi og heimsæki
Súsönnu síðan hún komst af barnsaldri? Hefur þú veitt
því athygli, að fólk er hætt að bjóða henni í samkvæmi —
nema þegar ekki er hægt að komast hjá því?"
Warham bliknaði af reiði. Hann leit í kringum sig,
ringlaður og hamstola. En hann sagði ekki aukatekið
orð. Að berjast gegn almenningsálitinu var jaf n vonlaust
og að reyna að sópa þokubólstrum burt með höndunum.
Loksins hrópaði hann: „Þetta er svívirðilegra en nokkru
tali tekur".
„Ó, bara að ég vissi, hvað til bragðs skyldi taka!"
stundi Fanney.
Það varð löng þögn. Nú fyrst skýrðist málið til fulls
fyrir Warham. Að lokum mælti hann:
„Hefur hún nokkurn pata af þessu?"
,, Ég býst við því.. ég veit það þó ekki ... ég býst annars
við því. Það er ekki hægt að hugsa sér saklausara barn
en hún er.
„ Ef ég gæti, myndi ég selja allt, sem ég á hér, og f lytja
brott".
Rut hafði gleymt að loka gluggahlerunum, svo að birt-
an vakti hana klukkan sjö um morguninn, eftir þriggja
stunda baráttu við augnalok hennar. Hún teygði sig og
lang-geispaði. Súsanna birtist í dyragættinni.
„Ertu vöknuð?" spurði hún lágt.
„Hvað er klukkan?" spurði Rut. Hún var of syf juð til
þess að hún nennti að snúa sér við og gá að því sjálf.
„Vantar tiu mínútur í sjö".
„Lokaðu gluggahlerunum. Ég ætla að sofa dálítið
lengur". Það var rétt, að hún sá í móðu stúlkuna, sem
stóð í dyrunum. „Þú ert búinn að klæða þig — eða hvað?"
bætti hún við.
„Já", svaraði Súsanna. „Ég hef verið að bíða eftir því
að þú vaknaðir".
Það var eitthvað í rödd hennar, sem olli því, að Rut
hætti við að grúfa sig niður og fór í þess stað að nudda
stírurnar úr augunum, svo að hún sæi stallsystur sína
betur. Þegar til kom, virtist Súsanna mjög áþekk því,
sem hún átti vanda til, — kannski helzt til alvarleg, en
það voru hennar dyntir að setja annað veif ið upp þennan
skrýtna alvörusvip. „Hvað viltu mér?" spurði Rut.
Súsanna kom inn fyrir og settist á rúmið við fótagaf I-
inn. Þar var nóg rúm handa henni, því að rúmið var
langt, en Rutsmávaxin. „Mig langar til þess að biðja þig
að segja mér, hvað móðir mín gerði af sér".
„Gerði af sér?" endurtók Rut lágróma
„Gerði — þér og mér til ævarandi háðungar".
„Ó, svo að skilja. Það get ég ekk skýrt — ekki í fám
orðum. Ég er svo syf juð. Vertu ekki að hugsa um það,
Súsanna!" Og hún gróf höfuðið niður í koddann. „Lok-
aðu gluggahlerunum".
„Þá verð ég að spyrja Fanneyju frænku um þetta —
eða Georg —eða einhvern, sem vill segja mér sannleik-
ann".
„En það máttu alls ekki gera", sagði Rut og bylti sér
óþolinmóðlega til í rúminu. „Hvað er það, sem þú vilt fá
að vita?"
„Þetta um móður mína — hvað hún gerði af sér. Og
hvers vegna ég á ekki neinn föður — og hvers vegna ég er
ekki einsog þú og aðrar stúlkur".
„Æ, það er ekkert. Ég get ekki útskýrt það. Vertu ekki
að hugsa um þetta. Það er ekki til neins gagns. Það er
ekkert hægt að gera við þessu. Og í rauninni skiptir það
engu máli".
„ Ég hef verið að hugsa um þetta", sagði Súsanna.,, Ég
skil nú svo margt, sem ég gaf ekki áður neinn sérstakan
gaum. En það er eitt, sem ég skil ekki". Hún dró andann
hæagt og varlega, eins og hún væri að forðast sársauka.
„ Ég skil ekki, hver er orsökin. Og nú verður þú að segja
mér allt... Var móðir mín vond kona?".
„Beinlínis vond var hún ekki", svaraði Rut. „En hún
gerði dálítið, sem var Ijótt — eða fyrirgefst ungum stúlk-
um aldrei að minnsta kosti — ef það kemst upp".
„Tók hún —tók hún eitthvað, sem hún átti ekki?"
„Nei, ekki neitt í þá átt. Nei, hún var vænsta mann-
eskja, eftir þvi sem ég hef heyrt, — nema — nema...."
Hún var ekki gift föður þinum".
Súsanna hugsaði sig vandlega um. „Ég skil þetta
ekki", sagði hún loks. „Hún hlýtur auðvitað að hafaverið
gift, því að annars hef ðu — hef ðu þau ekki átt mig".
Rut brosti vandræðalega. „Síður en svo. Skilurðu þetta
virkilega ekki?".
Súsanna hristi höfuðið.
„Hann — hann tældi hana — og yfirgaf hana — og allir
vissu, hvernig þú erttil komin".
Súsanna horfði spyrjandi á Rut, mjög alvarleg á svip.
„En ef það var hann sem tældi hana....... Hvað er að
„tæla? Þýðir þaðaðhann haf i lofað aó eiga hana en ekki
gert það?"
„Eitthvað í þá áttina", sagði Rut. „Já — eitthvað í þá
áttina".
„Þá er það hann, sem skömmin hlýtur að bitna á",
sagði stúlkan eftir nokkra íhugun. „Nei, þetta getur ekki
verð ástæðan, Rut. Hvað gerði móðir mín?"
„Hún eignaðist þig ógift".
Enn þagði Súsanna um hríð og reyndi að átta sig á
málinu. Rut reis upp við dogg og hagræddi koddanum við
gak sér. „Þú botnar náttúrlega ekkert í þessu? — Jæja.
Ég ætla þá að reyna að skýra það f yrir þér — þó að ég viti
lítið um þess háttar. Þú skilur kannski, hvað það er að
láta „tæla" sig".
Rut útskýrði nú samlíf karla og kvenna fyrir Súsönnu,
hikandi þó og með orðalagi, sem henni fannst bezt hæfa
sakleysingjanum, er á hana hlýddi. Sjálf viss hún raunar
ekki annað um þetta heldur en það, sem hún hafði heyrt
hjá jaf nöldrum sínum og mest var þvættingur og órar og
kitlandi ímyndanir, sem eru meginuppistaða þeirrar
„fræðslu", er unglingum er látin i té um kynferðismál í
nútimaþjóðfélögum, og ýmist vekur ótta eða losta, í stað
hins látlausa og einfalda sannleika, sem er að minnnsta
kosti þekkingarauki. Það er því ekki aðundra, þótt skýr-
ingar Rutar væru sumar kyndugar og í mörgu ábóta-
vant. En Súsanna hlustaði á hana með vaxandi undrun.