Tíminn - 27.11.1977, Blaðsíða 35

Sunnudagur 27. nóvember 1977
35
Heimilisfólkið f Þingnesi á milli 1880 og 1890.
fólkið á bænum, hvernig það heföi
orðið til.Það vissi ég.Spýtur lágu
á túninu, „örlöglausar”. Smiðir
komu að, fundu þessar spýtur eða
borðvið og gerðu úr þeim menn,
fyrst ömmu mina, því hún var
elzt, seinast Harald. En ekki mig.
Ég varö til i einhverju skúma-
skoti i Munaðarnesi (bæ foreldra
minna. móðir min nú horfin
þaðan, lögð I gröf) bak við matar-
forðageymslu móður minnar,
ekki ósennilegt að þaö hafi verið
innan um jötunuxa. Sú hugmynd
kom fyrst að mér núna allmiklu
seinna, enda veit ég ekki til að
móðir min hafi ræktaö jötunuxa.
Snorra-Edda var ekki til á bæn-
um, og þekkti ég ekki söguna af
Aski og Emblu, enda kunni ég þá
ekki á bók og ekki fyrr en nokkuö
löngu seinna og samt datt mér hið
sama i hug sem höfundi Gylfa-
ginningar, eða sögumanni hans.
Hvers vegna?
Skemmtun í
F i alakettinum
1919
... Svo geröist það, að þessi and-
ans kona gekk i lestrarfélag
kvenna i Reykjavik og bauö mér
með áér á kvöldskemmtun i
Fjalakettinum á vegum þessa
lestrarfélags.
Þetta varð mér eftirminnileg
kvöldskemmtun. Þvi þarna var
stefnt saman þremur andans
mönnum af heldra tagi og sinum
af hverju landshorni, þvi
hvernig sem á þvi stendur er þaö
sjaldgæft að andans maöur komi
úr Reykjavik (eða var þaö þá).
Einn var úr Suðursveit austur,
annar úr Aöaldal i Suður-Þing-
eyjarsýslu, þriðji úr Arnarnes-
hreppi I Eyjafirði, sá lengst að
komni' elztur. Þetta var i janúar
1919.
Ég mann ekki nenma Davið frá
Fagraskógi hafi komið fyrst
fram, siöan Þórbergur, og hann
talaöi um indverska heimspeki og
ég vissi vel hver hann var. Betur
veit ég það varla núna. Það kann
að hafa valdiö nokkru um þá vit-
neskju, að ég lenti utanvert viö
Unuhús og Erlendur kom daglega
i þá hosilo eöa vistarveru sem ég
hafðist við i, og var þá nákvæm-
lega eins og Jesús Kristur I sjón,
svo ég þekkti þá aldrei að á götu,
en þarna fannst mér ég kæmi
fyrst til manna svo heitið gæti,
nema heima (en þar voru samt
annmarkar á), en Unuhúsi gust-
aði einhvernveginn að, og viö
bættist bókakostur meiri og betri
en ég hafði áður haft. Ja þvilik
dýrö! Hvað geröi þá til þó að
hárið á áéra Magnúsi skólastjóra
væri eilitiö fariö aö þynnast.
Þetta var mikil þéringa og
peysufataöld, og komst ég að þvi
siöar aö flestir töluöu illa um
flesta, en einn og einn tekinn fyrir
svo hann átti að myrða, eða verra
en það, og einn og einn hlaðinn
lofkesti svo þungum að hann varö
að fara á fjóra fætur og reis aldrei
upp aftur. Af tvennu illu var
skárra aö vera lastaður. Og svona
er enn, nema lofkestirnir fleiri og
fleiri, þyngri og þyngri, eins og
fjóshaugarnir i ónefndu túni á
ónefndum bæ. Og forin á Hverfis-
götu var svo djúp þegar þurfti að
fara yfir götuna, aö engir reim-
aðir skór upp um legginn dugðu,
maður óö alltaf upp fyrir. Ekki
man ég neitt eftir veðrinu þetta
kvöld, nema mig minnir að Fjala-
kötturinn væri dimmur og ljótur.
Þessi unglegi maöur, Þór-
bergur, hafði jafn sérkennilega
rödd sem andlit, og hár, hve
unaðslega rautt! Lyftist vel, fór
vel. Röddin var styrk og seiðandi,
Ivið hás, enginn maöur I heimi
hefur nokkru sinni haft þvilika
rödd. Við lok hverrar setningar
hnykktist höfuöið til.
Auk Þórbergs komu þarna
fram tveir menn sem guð hafði
gefið skáldmennt, en þjóð þeirra
skáídnafna, og þaö þvllikt skáld-
nafn! Sá sem fyrstur kom fram af
þessum þremur var ungur
maður, friöur og vel á sig kominn,
ailur glóandi af skáldlegri dýrö
svo hann réð sér varla og hvllikir
tilburðir! Hvilik leiklistarleg viö-
höfn! Rauöhærði maðurinn varö
sem að engu, móts við þetta, og
var hann samt svo góöur sem ég
hef áður lýst. Þetta var Davið frá
Fagraskógi.
Hinn þriðji kom — og stakk 1
stúf við nina, þvi hann var lágur i
lofti, minnir mig, svo sem flestir
Islendingar voru i þá daga, farinn
að eldast, útitekinn, laminn
mörgum vondum veðrum, haföi
gengið yfir mörg fjöll, elt árlangt
óþægar kindur, kona hans aliö
honum 12 börn eða 13. sonu öll
nema eitt, sinnt heyskap, göng-
um, gegningum, skrifað margar
margar bækur, ort mörg mörg
kvæði, verið stólpi sveitar sinnar,
landsfrægur að skáldskap og rit-
snilld, mál hans svo höfugt að það
hneig varla, fastmæltur, dró
seim. Allt þetta bar hann meö sér
upp aö pontunni. Hann var þéttur
á velli og þéttur i lund: Guö-
mundur á Sandi i Aöaldal.
Hér verð ég að setja linuskil þvi
það sem á eftir kom var svo
óskylt og ólikt þressum þremur
meisturum: þrjár yngismeyjar
nýsprottnar og báru fegursta
vitni hagleik sins skapara, og
sungu kátar visur, voru kátar
sjálfar. En ég hef gleymt þeim og
það kom til af þvi að þær höföu
enga visu gert hvorki vonda né
góða, og ekki man ég hvað þær
sungu, læröi þaö ekki. Bezt man
ég hvað Þórbergur sagöi: „Þetta
er Maya”, sagöi hann, þvi hann
var að brýna fyrir okkur að ánetj-
ast ekki blekkingu veraldarinnar,
en Maja nokkur sem sat á
fremsta bekk, tók þetta til sin og
hélt að hann væri aö brýna fyrir
fólkinu að ánetjast sér ekki,
Maju. Af þvi varð hún svo vond aö
hún þaut upp af stólnum og rauk á
dyr.
Bækur, er flytja efni úr Biblíunni
Kaþólska kirkjan á Islandi hef-
ur sent frá sér tvær bækur með
Bibliutexta og myndum. önnur
bókin heitir Jesús læknar lama
manninn en hin nefnist Dóttir
Jariusar. Myndirnar eru eftir de
Kort en „N.V. Grafische Industri-
e”, Harlem offsetprentaði. Bæk-
urnar eru gefnar út með leyfi Hol-
lensla bibliufélagsins, sem er út-
gefandi bókanna i Hollandi ásamt
Kaþólska bibliufélaginu i Boxtel.
Bækurnar i þessum bókaflokki
eru: Fæðing Jesú, Upprisa Jesú,
Jesús kyrrir storminn á vatninu,
Brúökaupið i Kana, Hinn mis-
kunnsami Samverji, Bartimeus
hinn blindi, Glataði sonurinn,

'í>ardi
X
SIMAR: 1-69-75 & 1-85-80
Auk þess að vera með verzlunina fulla af
nýjum húsgögnum á mjög góðu verði og
greiðsluskilmálum höfum við i
ÚTSÖLU-HORNINU:
Notað svefnsófasett,
(litur mjög velút) kr. 65.000
Borðstofuskápur, sem nýr kr. 38.000
Borðstofuskápur kr. 15.000
Borðstofuborð og 12 stólar
(Nýtt230þús) kr. 99.000
Svefnbekkir kr. 20-27.000
Svefnsófi2ja manna kr. 65.000
Stakir stólar kr. 12-18.000
Borðstofuborð kr. 20.000
Eins og þú sérð —
EKKERT VERÐ
Uppstigning Jesú til himna og
hvitasunnan, Maðurinn sem var
skirður, Sakaria og Elisabet,
Zakkeus, yfirtollheimtumaður, —
og svo bækurnar tvær, sem
nefndar voru i upphafi, Dóttir
Jariusar og Jesús læknar lama
manninn.

é
Tímínner
• penlngar j
j AuglýsidP
: í Tímanum j
mn
ASTUflD

s:
AUSTURVERI
Háaleitisbraut 68
Bækur í miklu úrvali
Ensk, dönsk og þýzk blöð
Ritföng
Barnabækur
Jóiakort - Jóiapappír
Leikföng - Spii
Reiðtygi
íþróttavörur
Sundfatnaður
Fimleikaskór
Veiðivörur
Skautar
IMÆG BÍLASTÆÐI - PÓSTSEIMDUM
Þeir sem ve/ja vandaða jóiagjöf veija hana í
’flsrune
AUSTURVERI
Bóka- Et sportvöruverzlun
Háaleitisbraut 68 - Sími 8-42-40