Fréttablaðið - 01.08.2006, Blaðsíða 18

1. ágúst 2006 ÞRIÐJUDAGUR18
fréttir og fróðleikur
Svona erum við
> Félagar í Ásatrúarsöfnuðinum
Heimild: Hagstofa Íslands
1990
19
0
51
2
95
3
98
1995
2000
2005
FRÉTTASKÝRING
SIGRÚN MARÍA KRISTINSDÓTTIR
smk@frettabladid.is
Nágrannar okkar Finnar tóku við for-
sætisembættinu í Evrópusamband-
inu fyrr í sumar og vonast margir til
þess að leiðtogastarf þeirra muni
vekja aukna athygli Evrópuþjóða á
Norðurlöndunum öllum. Því blaktir
nú blár fáni Evrópusambandsins víða
um Finnland þessa dagana. En hver
er sagan og merkingin á bak við fána þennan?
Hvernig lítur hann út?
Fáni Evrópusambandsins er heiðblár með tólf
gullnum stjörnum sem raðað er í stóran hring
og minnir á stjörnur á bláum himni. Hann er
ekki aðeins tákn Evrópusambandsins, heldur er
honum jafnframt ætlað að sýna einhug innan
Evrópu og sérkenni heimsálfunnar í víðara
samhengi, kemur fram á fréttavef Evrópusam-
bandsins. Stjörnurnar tólf hafa ekkert með fjölda
aðildarlandanna að gera (þau eru
25), heldur var fjöldi stjarnanna
valinn því talan tólf hefur í gegnum
aldirnar staðið fyrir fullkomnun,
samheldni og einingu. Þess vegna
breytist ekki tala stjarnanna þegar ný
ríki ganga í sambandið.
Hver er saga fánans?
Fimmta maí 1949 settu tíu Evrópuríki Evrópuráð-
ið á laggirnar, sem til að byrja með sinnti einna
helst mannréttindamálum og styrkti evrópska
menningu. Fljótlega fóru forráðamenn Evrópu-
ráðsins að velta fyrir sér hvaða tákn þeir gætu
valið sem staðið gæti fyrir ráðið. Árið 1955, eftir
miklar og langar umræður, var núverandi útlits-
hönnun valin þar sem tólf stjörnur skína á bláum
bakgrunni. Talan tólf hefur löngum verið táknræn
í hinum ýmsu trúarbrögðum og hefðum og
merkir alloft fullkomnun. Tólf eru jafnframt mán-
uðirnir í árinu og klukkustundirnar sem sýndar
eru á klukkuskífum. Hringurinn, sem stjörnurnar
mynda, merkir auk þess einingu og samheldni.
Þar með varð Evrópufáninn til, sem ætlað er að
sýna samheldni Evrópubúa.
Upp frá því hvatti Evrópuráðið aðrar
Evrópustofnanir til að tileinka sér fánann og
tók Evrópuþingið upp notkun hans árið 1983.
Tveimur árum síðar, eða árið 1985, samþykktu öll
aðildarlönd Evrópusambandsins fánann sem tákn
sambandsins.
Síðan í byrjun ársins 1986 hafa allar Evrópu-
stofnanir notað fánann, en á meðan eingöngu
framkvæmdastjórn Evrópusambandsins notar
ekkert annað merki, þá hafa aðrar deildir og
stofnanir innan Evrópusambandsins jafnframt
önnur tákn og fána sem þau nota auk fána
Evrópusambandsins.
FBL-GREINING: FÁNI EVRÓPUSAMBANDSINS
Fullkomnun, samheldni og eining
Victor I. Tatarintsev tók
við embætti sendiherra
Rússlands á Íslandi í maí og
hefur síðan kolfallið bæði
fyrir landi og þjóð.
„Ísland er í hjarta mínu, bæði fólk-
ið og þetta fallega land ykkar. Ég
tel að hafi sendiherra slíkt viðhorf
gagnvart landinu sem hann starf-
ar í hafi hann eða hún raunveru-
legt tækifæri til að gera afar gagn-
lega hluti,“ segir Victor I.
Tatarintsev, nýr sendiherra Rúss-
lands á Íslandi, í samtali við blaða-
mann Fréttablaðsins á heimili
sendiherrans í Reykjavík.
Tatarintsev tók við embætti
hinn 17. maí síðastliðinn og við
tóku tíu afar annasamar vikur.
Meðal annars kom forsætisráð-
herra Rússlands, Mikhail Y. Frad-
kov, í fyrstu opinberu heimsókn
þess embættis til Íslands í byrjun
júní til að sitja fund Eystrasalts-
ríkjanna og ræða við Halldór
Ásgrímsson, þáverandi forsætis-
ráðherra.
En þrátt fyrir annríkið hefur
Tatarintsev fundið sér tíma til að
hefja íslenskunám og kynnast
Vesturbæjarlaug vel.
Fimm ár í diplómataskóla
Tatarintsev er fæddur í borginni
Kherson í Suður-Úkraínu, þar sem
400.000 manns búa, en við fall Sov-
étríkjanna varð hann rússneskur
að hluta til starfs síns vegna, á
meðan yngri bróðir hans og móðir
voru áfram í Úkraínu.
„Faðir minn lést árið 1989 fyrir
fall Sovétríkjanna og þurfti því
sem betur fer ekki að horfa upp á
það sem gerðist, á meðan móðir
mín neyddist til að upplifa það að
eiga tvo syni af sitthvoru þjóðern-
inu,“ segir Tatarintsev. „Lífið
aðskildi fjölskylduna.“
Sjálfur á Tatarintsev einn son
sem stundar nám á háskólastigi í
Svíþjóð, enda bjó Tatarintsev í
fimmtán ár í Svíþjóð.
Eftir grunnskóla fór Tatarints-
ev í herinn í tvö ár og þaðan beint
í fimm ára nám í diplómataskólan-
um í Moskvu. Hann sérhæfði sig í
sænsku og í Norðurlöndunum, og
starfaði lengi innan rússneska
sendiráðsins í Svíþjóð, meðal ann-
ars sem diplómatískur túlkur.
Tungumálahæfileikar hans
leyna sér heldur ekki, því þó hann
hafi ekki verið lengi á Íslandi
hefur hann þegar náð góðu valdi á
nokkrum setningum og ber þær
fallega fram.
„Ég er búinn að fara í einn
íslenskutíma,“ segir hann á hljóm-
fagurri íslensku, hlær dátt og
skiptir svo yfir í ensku.
Auk þess var Tatarintsev lengi
yfirmaður þeirrar deildar í utan-
ríkisráðuneytinu í Moskvu sem
hefur með Norður- og Eystrasalts-
löndin að gera, sem og Írland og
Bretland.
Íslendingar og Rússar
Fyrri störf Tatarintsev leiddu
hann nokkrum sinnum til Íslands
og þó alltaf hafi verið um stuttar
ferðir að ræða hafði hann myndað
sér skoðun á Íslandi og Íslending-
um.
„Þessir tveir og hálfi mánuður
síðan ég kom hafa sannað fyrir
mér að ég hafði rétt fyrir mér,“
segir hann. „Ísland er ákaflega
áhugavert land og þar spilar allt
saman, náttúran, menningin og
fólkið, sem mér finnst afar áhuga-
vert og líkt Rússum. Þið eruð
afslöppuð og léttlynd, heiðarleg
og afskaplega opin.“
Tatarintsev segist sérstaklega
vera hrifinn af sundlaugum lands-
ins, enda syndir hann þrisvar til
fjórum sinnum í viku í Vesturbæj-
arlaug.
Varnarliðið brott
Spurður um brottför bandaríska
varnarliðsins svarar Tatarintsev
að þetta sé alls ekki í fyrsta sinn
sem hann heyri þessa spurningu
og að hann svari á sama hátt og
áður, að þetta sé mál sem hann
telji íslensku og bandarísku ríkis-
stjórnirnar eiga að leysa og að það
komi Rússum ekki við.
„Við í Rússlandi teljum það
vera undir íslensku og bandarísku
ríkisstjórnunum komið að ákveða
hvað gera skuli - með hverjum og
hvernig beri að verja landið. Þetta
er ekki málefni þar sem Rússar
eða nokkur önnur þjóð ætti að ráð-
leggja eitt eða neitt. Hins vegar
fylgjumst við að sjálfsögðu náið
með framgöngu mála.“
Beint flug til Pétursborgar
„Æðsti draumur sendiherra hlýtur
að vera sá að koma á betra sam-
bandi milli heimalands síns og
gestgjafalandsins,“ segir Tatar-
intsev, sem vonast til að betrum-
bæta og styrkja þau samskipti og
viðræður sem þegar eru komin á
gott skrið, sem snerta einna helst
fiskveiðar, atvinnulíf og beint flug
milli landanna tveggja. Jafnframt
vonast hann til þess að betrum-
bæta persónuleg tengsl manna í
millum.
„Það er mikill áhugi í báðum
löndum á að koma á beinu flugi og
slíkt myndi einfalda bæði ferða-
mennsku og viðskiptalíf auk þess
að bæta persónuleg tengsl fólks,“
segir Tatarintsev.
Önnur tækifæri liggja í vetnis-
orku og annarri orkuvinnslu, sem
og í náttúrunni, menntun og í við-
skiptalífinu. Hann fjallar um Acta-
vis, sem áætlar að hefja starfsemi
í Rússlandi á næstunni, segir
Rússa taka fyrirtækinu fagnandi
og segist vona að Íslendingar taki
rússneskum fyrirtækjum jafn vel,
hefji þau starfsemi hér á landi.
Mörg ónotuð tækifæri liggja í
báðum löndum og segir hann
sterkan pólitískan vilja fyrir hendi
til að bæta tengslin.
„Koma rússneska forsætisráð-
herrans hingað sannar það,“ segir
Tatarintsev og bætir við að Ólafur
Ragnar Grímsson, forseti Íslands,
hafi farið í fyrstu heimsókn emb-
ættis síns til Rússlands árið 2002.
„Og kannski við gætum fengið
Vladimír Pútín forseta til að koma
hingað í heimsókn. Því ekki það?“
spyr Tatarintsev og hlær.
„Sendiherra sem heldur í hjarta
sér landinu sem hann starfar í
hefur tækifæri til að gera svo
margt. Og ég geri það. Ef fólk
minnist mín eftir að ég er farinn
og segir ‚hann gerði margt gott‘,
þá hlýtur það að vera það besta
sem opinber erindreki getur óskað
sér,“ segir sendiherra Rússlands á
Íslandi.
Með Ísland í hjarta sér
HRIFINN AF LANDI OG ÞJÓÐ Nýr sendiherra Rússlands á Íslandi, Victor I. Tatarintsev, segist
vera afar hrifinn af Íslandi, enda sjái hann afar margt bæði í náttúru landsins og í þjóðar-
sálinni sem minni hann á Rússland. FRÉTTABLAÐIÐ/HARI
Ólafur Eysteinn Sigurjónsson, for-
stöðumaður rannsókna og nýsköpunar
hjá Blóðbankanum, segir að margir
hafi haft samband sem vilji gerast
stofnfrumugjafar. Um 400 manns eru
þegar komnir á skrá og stefnt er að því
að um 2.500 manns verði komnir á
skrá innan fimm ára.
Hvaða þýðingu hefur stofnfrumu-
gjafaskrá hérlendis?
Þetta er nýtt á Íslandi en hefur verið í
gangi í heiminum í 25 til 30 ár. Þýðing
þess að hafa slíka skrá á Íslandi snýst
aðallega um að við leggjum okkar af
mörkum í alþjóðasamfélaginu. Við
erum aðilar að alþjóðlegu stofnfrumu-
gjafaskránni ásamt hátt í hundrað
öðrum löndum. Með íslenskri skrá
geta erlendir einstaklingar fengið
aðgang að upplýsingum um íslenska
gjafa og fundið hér hæfan stofnfrumu-
gjafa sem hentar honum.
Á Íslandi geta leynst áhugaverðir
vefjaflokkar sem geta hentað mörgum.
Fyrir seinustu aldamót fóru til dæmis
margir Íslendingar út í heim og það
getur vel verið að aðilar úti í heimi,
niðjar þessara utanfara, geti fundið
heppilega gjafa hérlendis.
Eftir hverju eru stofnfrumugjafar
valdir?
Það geta allir orðið stofnfrumugjafar
ef þeir uppfylla ákveðin skilyrði um
almennt heilbrigði. Þeir þurfa að hafa
ákveðið magn af blóði og járni. Þeir
mega ekki hafa gengist undir aðgerðir
undanfarið ár eða hafa gengist undir
þær bólusetningar sem þarf að fara í
þegar farið til útlanda.
SPURT OG SVARAÐ
STOFNFRUMUGJAFAR
Ísland leggi sitt
af mörkum
ÓLAFUR EYSTEINN SIGURJÓNSSON