Tíminn - 08.01.1978, Blaðsíða 19

Sunnudagur 8. janúar 1978
19
ið að opnast?
Ævar Jóhannesson. Tlmamynd Róbert.
eru enn til myndir, teknar meö
tækjum frá honum, þar sem út-
geislan frá lifandi fólki sést mjög
vel. Tesla setti þetta I samband
viö fyrirbæri, sem skyggnir menn
telja sig sjá, og ýmist eru kölluö
ára eöa blik. Honum fannst þetta
likt, og rannsakaöi þaö eitthvaö
dálitiö, en eftir dauöa Tesla virö-
ast þessar rannsóknir hafa legiö
niöri I nokkra áratugi. Seinna var
þetta enduruppgötvaö af rúss-
neskum visindamanni — sem var
reyndartæknifræöinguraömennt
—Semyon Kirlian aö nafni. Hann
og kona hans, Valentina, fundu
þetta meö tækjum, sem hann
haföi smiðað sjálfur. Þau fóru aö
taka myndir, en þaö haföi litiö
veriö gert meö tækjum Tesla, þvl
aö þá var ljósmyndatækni ekki
komin á þaö stig, sem seinna
varö, og því erfitt aö mynda fyrir-
bærin þótt þau sæjust. Sú mynda-
tækni, sem siöan hefur komiö til
sögunnar og veriö fullkomnuö, er
oftast kennd viö Kirlian og kölluð
Kirlianljósmyndun.
Kirlianhjónin komust að raun
um, aö mikil breyting varö á
þessum korona-fyrirbærum, eftir
þvi I hvernig ástandi sá einstak-
lingurvar, sem ljósmyndaöur var
hverju sinni. Þar kom meðal ann-
ars til greina hvort menn voru
glaöir, hryggir, reiöir, heilbrigö-
ir, sjúkir o. s. frv. Þetta var ekki
hægt aö skýra „raffræðilega”. —-
Kirlianer lifandi enn, aö þvi er ég
bezt veit. Hann hefur rannsakað
þessa hluti meira en nokkur ann-
ar maöur, enda eru Rússar langt
á undan öörum þjóöum í sllkum
rannsóknum, þótt Bandarikja-
menn hafi á siðustu árum tekiö
dálltinn sprett lika.
Myndaði hugtækni að
störfum
— En hvaö um sjálfan þig?
Hvenær fékkst þú áhuga á þess-
um efnum?
— Migminnirþaö veraréttupp
úr 1960, — liklega áriö 1961 —sem
grein um þetta efni birtist I sov-
ézka timaritinu Soviet Union. Ég
sá þessa grein og las hana og fékk
strax mikinn ánuga á málinu.
Þarna var rætt um hina sálrænu
og likamlegu þætti, og auk þess
birtar margar ágætar myndir af
korona-fyrirbærunum, „árunni”,
eöa hvaö menn vilja kalla þessa
útgeislan, sem allar lifandi verur
hafa, og einnig margirhlutir, sem
venjulega eru kallaöir „dauöir”.
En þótt ég læsi greinina, skoö-
aöi myndirnar gaumgæfilega og
fengi áhuga á þvi sem þarna var á
ferðinni, leið samt langur timi
þangaö til ég kom þvi i verk aö
smlöa sjálfur tæki til þessara
hluta. Þaö var ekki fyrr en upp úr
1970, eöa um þaö bil tiu árum
seinna, sem ég smiöaöi tækin og
reyndi þau. En þótt annir og ýmis
óviöráöanleg atvik yröu mér til
tafar, þá er hitt þó staöreynd, aö
ég mun vera meö þeim fyrstu, ef
ekki allra fyrsti maöur á Vestur-
löndum, sem gerir tilraunir á
þessu sviöi.
— Og þú hefur nú þegar tekiö
mikið af slikum myndum?
— Já, ég hef aö visu myndaö
talsvert mikiö, en ef ætti aö kalla
þaö visindalega vinnu, þyrfti ég
aö geta sinnt þvi einu, og engu
ööru, i nokkur ár. Sömu tilraun-
ina þarf aö endurtaka margoft,
áöur en hægt er aö vera viss um,
hvort árangurinn er tilviljun eöa
ekki.
— Hefur þú t.d. myndaö
mannshöndina viö mismunandi
aöstæöur, eftir þvi hvort maöur-
inn er glaöur, hryggur, heilbrigö-
ur eöa sjúkur (og þá auövitaö
sömu hönd sama einstaklings)?
— Já, ég hef gert tilraun, hliö-
stæöa þessu, sem þú nefndir. Ég
myndaöihuglækni, sem reyndi aö
lækna manneskju úr fjarlægö.
Sjúklingurinn var hvergi nær-
staddur, en ég myndaöi lækninn, |
bæöi á meðan hann var aö ein-
beita sér aö lækningunni og áður
en hann byrjaði á verki sinu. Ég
tók átta myndir, fyrst, áður en
hann byrjaði að lækna, og þær
voru ósköp venjulegar, útgeisln-
anin lik og maður á að venjást á
slikum myndum. En á meðan á
verkinu stóð, gerbreyttist útgeisl-
anin. A meðan læknirinn hugsaði
til þessarar sjúku manneskju i
fjarlægð varð „áran” i kringum
hann margfalt bjartari en hún
hafði verið, og þannig var hún all-
an timann á meðan læknirinn ein-
beitti sér að verki sinu, en dofnaði
undir lokin, þegar hugleiknirinn
slakaði á einbeitingunni.
Mér er ljóst, aö slika tilraun
þyrfti aö endurtaka mjög oft,
áöur en hægt væri aö kalla hana
„vísindalega”, en hins vegar hef
ég rættum þetta viö erlenda vis-
indamenn, sem hafa rannsakaö
þessa sömu hluti — ég talaöi m ,a.
við þá á ráöstefnunni sem haldin
var hérna á Loftleiðahótelinu i
haust, — og þeir sögöust hafa
komizt aö nákvæmlega sömu
niöurstööu og ég i þessari tilraun
minni.
— Getur þú ekki sagt mér og
lesendum okkar eitthvaö fleira
um þessa undraveröu tækni?
— Jú. Þá dettur mér fyrst I hug
hin svokallaða ,,vofu”-ljósmynd-
un, sem skrifaö hefur veriö um i
erlend timarit, og birtar myndir
til skýringar þvi sem þar er um
aö ræöa.
I einföldustu mynd sinni er
þetta þannig, aö tekin er mynd af
laufblaði, og hún litur út eins og
viö þóttumst vita aö hún myndi
gera. Siðan klippum við eða
skerum dálltinn hluta af þessu
sama laufblaöi og myndum þaö
aftur, — eöa öllu heldur þann
hluta sem eftir er, en ekki hitt,
sem af var skoriö. Og nú er þaö
sem undrið gerist: Viö sjáum
mynd af öllulaufblaöinu, ekki aö-
eins því sem eftir er, heldur lika
hinu, sem af var höggviö, en hinn
afskorni hluti er daufari á mynd-
inni en sá hluti blaösins(sem enn
eráþreifanlegur. Þessar tilraunir
meö laufblöö hafa veriö geröar
ótal sinnum, og fjöldi greina og
mynda hefur birzt um þetta efni,
bæöi austan hafs og vestan. (Þvi
máskjótahér aö,á millisviga, aö
þótt stórveldinséu löngum dugleg
viö aö blekkja heiminn, þá eru
ekki miklar likur til þess, aö
Rússar og Bandarikjamenn séu
svo samhentir I þeirri iöju, aö
unnt sé aö gera ráö fyrir þvi, aö
allar þessar greinar og myndir
séu tómar falsanir!).
— Hefur þú ekki sjálfur tekiö
þessar svokölluðu ,,vofu”-ljds-
myndir?
— Ég hef reynt þaö nokkrum
sinnum, en ekki tekizt. Fyrir
nokkru ræddi ég við ameriácan
visindamann, sem vinnur viö
bandariskan háskóla, er stundar
svona rannsóknir, og hann sagö-
ist nokkrum sinnum hafa náö
svona myndum, og séö margar
þeirra.
— Væri ekki reynandi aö fara
með svona tækiá skyggnilýsinga-
fund eða annan slikan fund með
skyggnum manni eöa miöli, og
vita hvort vélin nær mynd af þvi
sama, sem hinn skyggni maður
telursig sjá eöa veröa varan viö á
annan hátt?
— Jú, sannarlega væri þaö
merkilegt viöfangsefni. Ég var
sattaösegjabúinnaöætlaaö fara )
á fund Hafsteins Björnssonar
þeirra erinda, því aö hann var
mjög samvinnuþýöur, og heföi
sjálfsagt leyft rannsóknina fyrir
sittleyti. Ég tel vist, aö af þessu
heföi oröið, ef Hafsteini heföi orö-
iölengra lifsauöiö. En nú erkom-
ið sem komið er, dauöinn varö
fljótari til, og um þaö þýöir ekki
að sakast. — Hitt er allt annaö
mál, að ekkert er um það hægt aö
segja á þessu stigi málsins hvort
hér er nokkuð það á ferðinni, sem
hægt er að kalla „yfirnáttúru-
legt” eða „dularfullt”. Þetta geta
alveg eins verið einhver náttúru-
lögmál sem við þekkjum ekki
ennþá. Reyndar finnst mér, fyrir
mitt leyti, það mjög heimskulegt
aö flokka hlutina niður I „nátt-
úrulegt”. Ég held að i raun og
veru séu allir hlutir „náttúruleg-
ir”. Margt sem lengst af var taliö
„dularfullt”, eins og til dæmis
fjarhrif og hugsanaflutningur, er
nú svo vel staðfest á visindalegan
hátt, að enginn alvarlega hugs-
andi visindamaður neitar ekki
lengur tilveru þess, þótt ekki sé
enn fullkomlega vitað hvernig
það gerist.
Stórbrey ting i vændum
— Og kannski veröur ekkert
meiri vandi, þegar tii kemur, aö
útskýra ýmislegt, sem enn er d-
skýrt, heldur en margt þaö, sem
núþegarhafa fengizt fullgild svör
viö?
— Areiöanlega verður i næstu
framtiö margt þaö útskýrt til
fullnustu, sem nú er móöu huliö.
Ég er sannfæröur um, aö i þess-
um efnum veröur nvikil breyting
á hugsunarhættifólks á næstu ár-
um og áratugum.
Eins og ég drap á áöan, þá var
fyrir nokkrum vikum haldin
hérna á Loftleiöahótelinu i
Reykjavik ráöstefna erlendra
visindamanna, þar sem saman
voru komnir margir heimsþekkt-
irmenn.sem standa I fremstu röö
ieölisfræöi og skyldum greinum.
Þeir ræddu eingöngu um þaö,
sem viö myndum kalla „yfirnátt-
úrulega” hluti, (þótt reyndar sé
meira en litiö vafasamt aö nota
þaö orö). Mér heyröist, aö svo
miklu leyti sem ég gat hlustaö á
erindi þeirra, aö þeir væru allir
sammála um þaö aö þessir hlutir
geröust, og einn þeirra, sænskur
visindamaöur, þóf ræöu sina meö
þessum oröum: „Þaö erhneyksli,
aö enn skuli vera til menn, sem
telja sig visindamenn, og halda
þvi þó fram, aö þessir hlutir ger-
ist ekki”.
Þetta sagöi nú hinn sænski vis-
indamaöur, og hann er ekki einn
um skoöun sina, heldur mun hann
þvert á móti hafa talaö fyrir
munn margra. — Hvaö sjálfan
mig snertir, þá er ég þess alveg
fullviss, aö ekki muni liöa nema
tiltölulega fá ár, þangaö til margt
af þvi sem menn vilja ekki al-
mennt viöurkenna núna, veröur
fullkomlega sannaö á visindaleg-
an hátt. _vs
Hluti laufblaös, mjög mikiö stækkaöur.
Flfilblaö, allmikið stækkaö.