Tíminn - 08.01.1978, Blaðsíða 26

26
Sunnudagur 8. janúar 1978
Þegar Ulrika Meinhof framdi
sjálfsmorö 8. mai 1976 f Stamm-
heimfangeisinu I Stuttgart, var
hún ásamt félögum sfnum þrem
ákærö fyrir fimm morö, 54 morö-
tilraunir, endurtekin bankarán,
bflþjófnaöi, skjalafals.
Hún sýndi aldrei nein merki
iörunar. Hún truflaöi réttarhöld-
in. Hún kallaöi dómarann „svín”.
Og úr klefa slnum smyglaöi hún
áskorunum til fólks aö grlpa til
vopna og steypa kerfi rlkisvalds-
ins I Vestur-Þýzkalandi: „Aöeins
ofbeldi dugar, þar sem ofbeldi
rlkir. Kærleikurinn getur aöeins
þrifizt I mannskæöum árásum á
heimsveldisstefnuna...”
Hún hélt vesturþýzkum yfir-
völdum á pínubekknum I tvö ár
meö slfelldum ofbeldisaögeröum
þegar hún var leiötogi RAF —
Rauöu herdeildarinnar.
Þegar hún var handtekin kall-
aöi hún sig dr. Maiu Lickow. Hún
var svartklædd. I snyrtitösku
sinni geymdi hún sprengju sem
var 4,5 kiló að þyngd. I hand-
töskunni tvær handsprengjur og
hlaöna skammbyssu.
Hún var læst inni I klefa nr. 1,
næst. fangaverðinum. Hún af-
þakkaöi kaffi og teppi til aö sofa
viö.
Fertug og tveggja barna
móðir
Hvernig fékk næstum fertug
tveggja barna móöir þá hugmynd
aö steypa sér út I starfsemi
stjórnleysingja?
Faöir hennar var forstööumaö-
ur safns, móöir hennar listfræö-
ingur. Hún var af prestaættum.
Hún var gáfuö, menntuö, vel aö
sér. Og hún var vellaunuö sem
einn snjallasti blaöamaöur I Vest-
ur-Þýzkalandi.
Hún var gift bóka- og blaðaút-
gefanda I Hamborg, sem naut
mikillar virðingar. Þau áttu
heima I glæsilegu einbýlishúsi.
Þau sóttu hanastélsveizlur fyrir-
fólks I Evrópu, hjá Feltrinelli I
Mllanó og kampavlnskónginum
Henkel I Diisseldorf.
Þennan yfirstéttarheim yfirgaf
hún og geröist skæruliði.
Saumadót borgaradætr-
anna
Til aö stofna til byltingar leitaöi
hún til „öreigalýös” Berlínar —
til hinna atvinnulausu, fötluöu,
vistmanna á uppeldisheimilum
og stofnunum. Þetta fólk haföi
svo margs aö hefna. Hún ætlaöi
aö gerast leiötogi þeirra og ná
fram réttlæti þeim til handa.
En hún fékk aldrei neinn stuön-
ing úr þessari átt.
Hún ávann sér aöeins áhang-
endur meöal háskólaborgara,
presta, málflutningsmanna, sál-
fræöinga og félagsfræöinga —
fólks sem haföi reglubundna
vinnu og góöar tekjur.
Sjálf hélt hún þvl fram aö
Rauöa herdeildin væri samtök ör-
eiganna.
Staöreyndin er sú aö félagar I
Rauðu herdeildinni — samtals um
tuttugu manns — voru af
borgarastett. Og þar sem bylting-
in beindist gegn öllu þvf sem heit-
ir borgarleg velmegun og
borgaralegt mat, þá vann hún I
raun og veru aö sjálfsmoröi
borgarastéttarinnar.
Stjórnendur Rauöu herdeildar-
innar voru tvær konur, Ulrika
Meinhof og prestsdóttirin Guörún
Ensslin. Þriöji maöurinn I stjórn-
inni var sprengjusérfræöingur
hópsins Andreas Baader.
t hópnum voru hríðskotabyssur
á dulmáli kallaöar „saumadót-
iö”.
Ulrika Meinhof var ekki I hópi
þeirra sem mótmæltu stríðinu I
Víetnam'. Hún fæddist 7. október
1934, I Oldenburg skammt fyrir
vestan Bremen. Æskuheimili
hennar var griöastaöur ofsóttra
kommúnista á Hitlerstímanum.
Foreldrar hennar voru þó ekki
kommúnistar, en þeir mátu
manngildi meira en skoðanir.
Hún missti ung fööur sinn. Þeg-
ar hún var fjórtán ára missti hún
móöur sina. Renata Riemeck
prófessor I sögu tók hana aö sér.
Renata var róttækur friöarsinni
og stofnandi þýzku friöarsamtak-
anna.
Ulrika Meinhof sem var svo
hliöholl ofbeldi á slöustu árum
slnum, byrjaöi feril sinn sem friö-
ULRIKA MEINHOF
— Frá
friðarstefnu
til ofbeldis
Giinther Wallraff sagði um Ulriku
Meinhof, að ef Þjóðverjar hefðu ekki feng-
ið hana að gjöf hefðu þeir fundið hana upp.
Vanmáttug uppreisn er innbyggð i þýzkt
samfélag að hans áliti.
Um 1965 sneri Ulrika Meinhof baki við
blaðamannsferli sinum, eiginmanni og
börnum og steig skrefið frá kenningu til
framkvæmdar eins og hún komst sjálf að
orði.
Hvað varð til þess að hún tók þessa á-
kvörðun, sem hún vissi að leiddi hana á
brautsem hún gat ekki snúið við af?
Ulrika Meinhof
arsinni. Hún kom fyrst fram opin-
berlega á stúdentaþingi 1958 og
mælti fyrir sameiningu Þýzka-
lands og gegn hervæðingu.
„Aöeins vopnleysi getur tryggt
friö”, var kjörorö hennar. Stjórn-
málamenn I austri og vestri töldu
hins vegar aö einungis kjarna-
vopn tryggöu frið. Hún varö þvi
ákafur andstæöingur kjarnorku-
sprengjunnar — þeir, sem höföu
slik vopn meö höndum höfðu i
hennar augum engan rétt til að
fordæma útrýningarbúðir Hitl-
ers, þar sem þeir hefðu sjálfir
greinilega viöurkennt fjöldaút-
rýmingu sem góöa og gilda vöru.
Aðalritstjóri „Konkret”
Hún haföi afskipti af stjórnmál-
um. Markmiö hennar var aö
Austur- og Vestur-Þýzkaland
sameinuöust og mynduöu vopn-
laust friöarsvæöi I Miö-Evrópu.
Meö þetta á stefnuskránni varö
hún aöalritstjóri róttæka vinstri
timaritsins „Konkret” sem gefiö
var út i Hamborg. Hún giftist áriö
eftir útgefanda tlmaritsins. Þau
eignuöust tvö börn.
Valdhafar I Austur-Berlín voru
aö sjálfsögðu fylgjandi friöarboö-
skapnum i „Konkret”. Sjálfir
geröu þeir þó engar áætlanir um
afvopnun - en Vestur-Þjóöverjar
máttu gjarnan veikja varnir sln-
ar! Þvl greiddu þeir árlegan
styrk til timaritsins — Ulrika
Meinhof og maöur hennar, sem
bæöi voru félagar I kommúnista-
flokknum, sem var bannaöur,
fóru til Austur-Berlinar og skrif-
uöu móttökukvittun fyrir pening-
unúm, sem siðan voru seiídir
skrifstofunni i Hamborg um
Prag.
Ulrika Meinhof taldi aö meö
þessari starfsemi drægi hún úr á-
greiningi milli þýzku rikjanna
tveggja og byggi I haginn fyrir
sættir. Hún lokaöi augunum fyrir
þvi aö hvorki Rússar né Banda-
rikjamenn gátu viöurkennt sam-
einingu Þýzkalands og sættir. Og
það voru þeir sem réðu.
Hún taldi sig þýzkan þjóöernis-
sinna á tlmum Jægar einungis var
leyfilegt að vera vesturþýzkur
eöa austurþýzkur þjóðernissinni.
Fyrirmynd hennar sem bylt-
ingarforingi — auk Mao
Tse-tungs — var Stauffenberg of-
ursti, sem geröi tilraun til aö
myröa Hitler 1944 til aö létta naz-
ismanum af þýzku þjóöinni og var
slöan tekinn af llfi. Hann var, seg-
ir hún, „mjög Ihaldssamur liös-
foringi en breytni hans var allri
þýzku þjóöinni i hag”.
Hana dreymdi um aö fylgja
dæmi hans og veröa Jóhanna af
örk þýzku þjóöarinnar. Hún vildi
gera stjórnina I Bonn óháöa
Bandarikjunum. Og hún vildi af-
má ofgnóttarsamfélag auövalds-
skipulagsins. Hún var innst inni
siöavönd. Fósturmóöir hennar
talar um aö i raun og veru hafi
hún verið trúhneigö.
Lostalögmálið
Ariö 1964 átti tímaritiö „Kon-
kret” I fjárhagserfiðleikum
vegna þess aö styrkurinn aö aust-
an var felldur niöur. Þaö var af-
leiöing af þvi aö aöalritstjórinn
gagnrýndi Þýzka aölþýöulýöveld-
iö — rétt eins og hún siöar gagn-
rýndi Sovétrikin. Hún var enginn
ósjálfstæöur jábróöir.
Til þess aö bjarga málinu á-
kvaö maöur hennar — þrátt fyrir
eindregin mótmæli hennar — aö
höföa I framtíðinni til þess, sem
hún kallaöi „lostalögmáliö”, meö
þvl aö blanda saman pólitlskum
greinum og „kynfræðslu” I stil
viö Playboy.
Þessi áætlun stóöst. Upplagiö
jókst hrööum skrefum og var eftir
nokkur ár komiö upp 1250.000 ein-
tök.
En Ulrika Meinhof hætti aö
vera aðalritstjóri. Aö ráöast gegn
auövaldsstefnunni og hagnaðar-
sjónarmiöum og veöja jafnframt
á „lostalögmáliö” — allt þetta
fyllti hana viöbjóöi. Spennan milli
hjónanna jókst. Henni var boö-
skapur Marx allt — hinum viö-
skiptin.
Þau skildu. Hún tók börnin meö
sér og fluttist til Vestur-Berlln og
geröi dagskrárefni um félagsmál
fyrir útvarpið.
Víetnamstríöiö olli þvl aö hún
varö enn fjandsamlegri Banda-
rikjunum og róttækari. Hún tók
þátt i ofsafengnu mótmælaaö-
geröunum þegar lögreglan skaut
stúdent nokkurn til bana — henni
varö þessi atburöur sönnun þess
aö nazisminn væri endurvakinn.
Hún hætti aö skrifa I „Kon-
kret”. Siöasta grein hennar var
uppgjör viö hagnaöarsjónarmiö
og vinstrisnobbara — þessara
peningagráöugu smáborgara, I
augum hverra bylting var aöeins
það aö tala og tala. Sjálf vildi hún
taka byltinguna I alvöru og
breyta kenningu I framkvæmd.
En fyrst ætlaði hún aö gera hreint
fyrir sínum eigin dyrum.
Að gera hreint fyrir sin-
um dyrum
Ulrika Meinhof safnaöi saman
gamalreyndum mótmælendum
frá Berlln, sem fylltu heilan áætl-
unarbll og ók þeim til Hamborg-
ar ásamt ljósmyndurum frá
timaritinu Spiegel, sem voru meö
sem vitni. Siöan var ráöizt á fyrr-
verandi heimili hennar, glæsilega
einbýlishúsiö I Hamborg-Blank-
ensee (úthverfi I vestanverðri
Hamborg viö Saxelfi). Maöur