Fréttablaðið - 30.09.2006, Qupperneq 71

LAUGARDAGUR 30. september 2006 33
hátt. Og þó bókin sé í skáldsagna-
formi halda þeir félagar sig við
þann vitnisburð að þarna sé allt
sannleikanum samkvæmt.
„Ekki eins og lögregluskýrsla,“
segir Jón Atli og veltir því fyrir
sér hversu langt í eigi að seilast í
leit eftir skilgreiningum.
„Þetta er sagan af Bubba Mort-
hens. Hann endurspeglar það
besta og það versta í fari þjóðar-
innar. Eitt það besta er hversu
umbúðalaus hann
er. Segir bara já
eða nei. Maður sér
hann taka ákvörð-
unina. Og engir
utanaðkomandi
faktorar ráða. Ekk-
ert: Hvað segja
aðdáendurnir um
þetta og svo fram-
vegis. Slíkir menn
taka radíkal
ákvarðanir. Ég hef
ekki fundið nema
góðan stuðning.
Veit ekki hvort
margir hafa þetta
hugrekki til að
bera. Segja bara já,
eða nei og svo fokk
it. Það skiptir svo
miklu máli. Ekkert
markaðsplan,
engar málamiðlan-
ir, ekkert hálfkák.
Ekki er hægt að
skrifa bók sem
þessa nema við-
fangsefnið hafi til
að bera slíka
kosti.“
Lygin leynir sér ekki
Aðspurðir um hvort Bubbi sé
ekki draumaviðfangsefni sé litið
til ævintýralegs lífshlaups líta
þeir félagar hvor á annan og
krefjast þess þá að á lesendur
þessa viðtals verði skorað að lesa
bókina Ísbismarkinn. Hún sé
lygilegasta sannsögulega bók
sem skrifuð hafi verið. Þar megi
tala um ævintýralegt lífshlaup.
Í Ballöðunni um Bubba fléttar
Jón Atli inn í prósann textum
Bubba af mikilli kúnst. Þrátt
fyrir það gefa þeir sig ekki með
það að bókin rambi á mörkum
skáldskapar og raunveruleika.
Bubbi segist syngja um raun-
veruleikann. Þar sé enginn til-
búningur.
„Þú getur ekkert logið ef þú
ert listamaður,“ segir Jón Atli.
„Það bítur þig alltaf í rassgatið.
Og af því að Bubbi var dómari í
Idolinu. Mér fannst alltaf þessir
krakkar vera að ljúga. Þau voru
ekki með neitt nýtt heldur voru
að endurtaka það sem aðrir hafa
sagt. Í japanskri uppfinningu
sem er karaókíið. Þar endar
umræðan um satt og logið. Það
heyrist alltaf ef menn eru að
ljúga. Annaðhvort virkar þetta
eða ekki. Og það er sá mælikvarði
og enginn annar sem gildir.“
Háður sinni markaðssetningu
Bókin spannar vítt tímasvið.
Unglingurinn Bubbi á vertíð og
poppstjarnan Bubbi fimmtug á
milljóna króna tónleikum í boði
Glitnis og OgVodafone. Ekki
verður betur séð en rithöfundur-
inn sé skeptískur á þróun mála.
Spurt er hvort þeir hafi alltaf
gengið í takt, Jón Atli og Bubbi?
„Já, þetta var sirkus. Ég sá
veisluna öðruvísi. En ef þú kaup-
ir DVD diskinn þá heyrirðu ræð-
una sem ég flutti í VIP herberg-
inu. Og hún var jafn mikið á skjön
við umgjörðina og Jón Atli skrif-
ar,“ segir Bubbi.
„Ég er kannski ekki sammála
sýn hans á Bjarna Ármanns og
svona. En ég tók strax þá afstöðu
að ritskoða Jón Atla ekki. Skipti
mér ekki af því sem hann skrif-
aði. Ég tek eftir því að Geir
Haarde er farinn að ritskoða
blaðamenn með því að velja sér
spurningar. Ef þú ferð að rit-
skoða ertu í vondum málum. Ég
var í auga stormsins þarna. Og
það eru tvær hliðar á þessum
pakka. Að vera listamaður og svo
er allt sölubatteríið í kringum
það. Ég get ekki aðskilið mig frá
því. Ég er partur af því líka. Ég
gæti reynt að ljúga því að ég sé
fuglinn Fönix sem átti að flúga
upp eftir brunann. Listamaður
óháður öllu. Ekki partur af þess-
ari maskínu. En sá er ekki til.
Sumir eru svo sterkir fjárhags-
lega að þeir ráða markaðssetn-
ingu sinni meðan aðrir fylgja
öðrum leiðum. Nick Cave er
háður sinni markaðssetningu rétt
eins og Madonna er háð sinni.
Bubbi Morthens er háður sinni
markaðssetningu. Svo er bara
spurning hvernig þetta er sett
fram.“
Jón Atli segist ekkert hafa á
móti markaðsfólki eða þeim sem
græða peninga. „Ég bara sá þessa
tónleika og þetta ástand sem hálf-
gert míkrócosmos sem mér
fannst endurspegla þjóðfélags-
ástandið að einhverju leyti.“
Getur þetta þá verið saga um
sigurvegara? Jafnvel þó í bók-
inni segi að peningar séu hið nýja
dóp? Bubbi segir það enga spurn-
ingu. En um leið er þetta saga
halloka.
„Er það ekki bara þetta klass-
íska? Um mann sem langar í eitt-
hvað. Fær ekki beint það sem
hann langar í. Heldur það sem
hann þarf,“ segir Jón Atli.
Gítarinn aðgöngumiði að lífslest-
inni
Þannig er þetta saga um mann
sem átti ekkert val. Hann skyldi
verða músíkant. Eins óhjákvæmi-
legt og að setja vinstri fótinn fram
fyrir þann hægri á göngu.
„Það er í bókinni. Músíkantinn,
ævin, persónan ...
allt sami pakkinn.
Óaðskiljanlegt.“
Mátti þá allt
víkja?
„Ég var reyndar
ekki sama
skrímslið og Lax-
ness – að bókstaf-
lega allt mætti
víkja fyrir þörfinni
og lönguninni til að
meika það. Og
verða það sem þú
varðst. Ég átti enga
valkosti. Þetta var
jafn nauðsynlegt
og draga andann.
Öðru vísi hefði ég
ekki tekið með mér
gítarinn á Bolung-
arvík á útilegubát-
inn að verða sex-
tán ára. Ég bara
vissi ekki að fing-
urnir eyðileggjast
við beitingar. Enn
er ég með ör á
öllum fingrum
eftir þennan eina
túr. Svo spilaði ég. Ég var búinn
að gleyma því en Jón Óskar
myndlistarmaður minnti mig á
það um daginn að ég spilaði og
það lak blóð úr öllum fingrum.“
Köllun eða til að meika það?
„Þetta var spurningin um að lifa
af. Já, kannski brjótast út úr ein-
hverjum aðstæðum. Gítarinn var
miðinn minn. Með lífslestinni.
Aðgöngumiðinn. Ég hefði ekki
lifað af ef ég hefði ekki haft gít-
arinn.“
„Ár dýrsins eins og það birtist
okkur í Opinberunarbókinni. Í
fyrsta sinn í hundrað ár myndi
dagur mánaðar mánuður og árið
mynda þessa alræmdu tölu. En
það er bara biblíukóði. Í hliðar-
sal Laugardalshallarinnar er
frelsi til sölu. OgVodafone og
Glitnir hafa keypt fimmtugsaf-
mæli Bubba Morthens og skála
fyrir honum í messuvíni frá
Búrgúndí og Napadal.
Tónleikarnir verða sýndir á
breiðtjöldum í salnum og þú
getur setið í leðursófasetti og
horft á beina útsendingu í sjón-
varpi. Þú ert á staðnum en þarft
ekki að taka meiri þátt í þessari
athöfn en þú vilt. Forstjóri Glitn-
is heldur afmælisræðuna og
skálar við ríkustu menn og konur
landsins. En þetta er ekki honum
að kenna. Nördarnir sigruðu og
hann er í forsvari þeirra. Hjarðir
af jakkalakkanördum sem fjár-
festa með peninga í hjörðum.
Rafmagnsgítarnum var skipt út
fyrir tölvur og excelskjöl. Það
sést varla vín á nokkrum manni.
Enginn hér er í annarlegu
ástandi. Peningar eru hið nýja
dóp og eini mælikvarðinn sem
gildir í þessu samfélagi. Sieg
Heil Für Das Kapital. Róm
brennur og Reykjavík líka.
Grindavík og Keflavík loga.
666. Tala dýrsins.
Einhvers konar dýrs. Kannski
með lambshorn og kannski ekki.
Nokkur koma nefnilega upp í
hugann. Ungstjórnmálamenn
ráfa um hjörðina eins og hýenur
með dökka bauga eftir langar
kosninganætur og akfeitur bæjar-
stjóri minnir helst á risavaxið
froskdýr þar sem hann hlær
dimmum drekahlátri að brand-
ara sem fyrrverandi forstjóri
olíufélags hvíslar að honum.
Í loftinu er ilmur af framandi
ostum og sósum og sérinnfluttu
rauðvíni en líka nálykt og sviti
og ótti því talan vekur ugg í
brjósti margra. Á borðum eru
exótískar snittur og auðmjúkir
þjónar ganga um beina og troða
sér milli Prada pilsa og Armani
jakkalakka. Forseti Íslands dýfir
tígrisrækju í rótsterka chillisósu
og hrópar áttfalt húrra fyrir
kónginum. Reykjavík brennur
og kokið á forsetanum líka.“
PENINGAR ERU HIÐ NÝJA DÓP
Brot úr bókinni Ballaðan um Bubba Morthens
„Ég var reyndar ekki sama skrímslið og Laxness
-- að bókstaflega allt mætti víkja fyrir þörfinni og
lönguninni til að meika það.“