Fréttablaðið - 15.11.2006, Qupperneq 8

Vaxandi munur er á
afkomu sveitarfélaganna á suð-
vesturhorninu annars vegar, frá
Borgarbyggð austur í Árborg, og
víðast úti á landi hins vegar, ef
undan er skilið Akureyri og sveit-
arfélögin á Mið-Austurlandi.
Gunnlaugur A. Júlíusson,
sviðsstjóri hag- og upplýsinga-
sviðs Sambands íslenskra sveit-
arfélaga, segir að afkomumunur-
inn fari margvaxandi vegna
þenslunnar. Á höfuðborgarsvæð-
inu hafi verið mikil mannfjölgun
og launagreiðslur vaxið en víða
úti á landi sé „í besta falli kyrr-
staða“. Íbúafjöldinn standi ef til
vill í stað en launaútgjöldin vaxi
því sama launastefna sé yfir allt
landið.
„Þegar Reykjavíkurborg
hækkaði laun í fyrrahaust þá
gengu hækkanirnar yfir allt land-
ið og sveitarfélög, sem ekki gátu
borgað þetta, höfðu ekki vald á
þessari þróun,“ segir Gunnlaug-
ur.
Bilið milli sveitarfélaganna
hefur vaxið gríðarlega á síðustu
tveimur til þremur árum. Heild-
arafkoma sveitarfélaganna fer
batnandi. Þannig hafa tekjur
hækkað um rúm þrettán prósent í
heildina. En verulegur munur er
á stöðu sveitarfélaganna innbyrð-
is og fer sá munur að miklu leyti
eftir landfræðilegri legu þeirra.
„Á sama tíma og sveitarfélög-
in eiga erfiðara með að ná saman
endum og tekjurnar standa í stað
vaxa þjónustukröfurnar og litlu
sveitarfélögin verða að reyna að
standa öðrum sveitarfélögum á
sporði til að halda í fólkið. Þetta
er vítahringur,“ segir Gunnlaug-
ur og telur að staðan versni ef
ekkert verði að gert.
„Þetta er alltaf spurning um
tekjustofna og jöfnunarkerfi
sveitarfélaga,“ segir hann. „Öll
sveitarfélög eru með fullnýtta
tekjustofna og tekjuramminn er
þröngur. Tæp 20 prósent þjóðar-
innar búa í sveitarfélögum þar
sem fólki hefur fækkað og sam-
dráttur er i atvinnu meðan allt er
á fljúgandi siglingu annars stað-
ar.“
Gunnlaugur bendir á að mikil
fjölgun einkahlutafélaga hafi
áhrif á afkomu sveitarfélaganna
þar sem skattarnir lágmarkast.
Þeir sem greiða bara skatt af fjár-
magnstekjum greiða til ríkisins,
ekki sveitarfélaganna.
Sveitarfélögin safna því ann-
aðhvort skuldum eða draga úr
viðhaldi og fresta nauðsynlegum
framkvæmdum. „Sá ferill er ekki
endalaus. Byggingar og götur
slitna. Þetta veldur okkur áhyggj-
um.“
Munur á af-
komu eykst
Munurinn á afkomu sveitarfélaganna fer ört vax-
andi. Litlu sveitarfélögin eiga erfiðara með að svara
auknum þjónustukröfum og láta enda ná saman.
Starfsmenn vantar í
tæplega sjötíu af átján hundruð
stöðugildum á leikskólum Reykja-
víkur, að sögn Þorbjargar Helgu
Vigfúsdóttur, formanns leikskóla-
ráðs. Starfsmenn vantaði í áttatíu
og fjögur stöðugildi 1. október.
Ástandið er sérstaklega slæmt
á tveimur leikskólum, vantar þrjá
starfsmenn á hvorn skóla. Á
öðrum þeirra, Gullborg, eru nítj-
án börn send heim á dag og ekki
von um að úr rætist fyrr en um
áramót. Á hinum leikskólanum
geta börnin bara verið hluta úr
degi. Á öðrum leikskólum eru
börnin sótt fyrr.
Þorbjörg
Helga Vigfús-
dóttir, formaður
leikskólaráðs,
segir að ástand-
ið sé ekki verra
nú en á sama
tíma í fyrra og
að það batni
stöðugt. Hún
staðfestir að
ástandið sé
slæmt á leik-
skólunum tveim-
ur en vill ekki
segja hvaða leik-
skólar það séu.
Manneklan sé vegna langvarandi
veikinda og óviðráðanlegra
aðstæðna.
„Það koma kannski upp forföll
eða veikindi og þá lendir skólinn
í manneklu en í flestum tilfellum
er það tímabundið,“ segir hún.
Verið er að bæta úr mannekl-
unni. Búið er að breyta auglýs-
ingaaðferðum. Auglýst er nú
fyrir hvern skóla þar sem áhersla
er lögð á sérstöðu hans og stefnu.
Þá hefur verið samþykkt að
stofna starfshóp í langtíma
stefnumörkun við að fá fleira
fagfólk inn auk þess sem aðrar
aðferðir eru í undirbúningi.
Auglýsingaaðferðum breytt
Í kjölfar fundar Fjármála-
eftirlitsins (FME) með eftirlits-
skyldum aðilum á tryggingamark-
aði sem haldinn var í gær verður
tekin ákvörðun um hvort grípa
þurfi til sérstakra ráðstafanna, að
sögn Rúnars Guðmundssonar,
sviðstjóra vátryggingasviðs FME.
Á fundinum voru ræddar
skyldur og ábyrgð vátrygginga-
miðlara og umboðsmanna, en FME
hefur unnið að athugun á fram-
kvæmd upplýsingaskyldu sam-
kvæmt lögum um miðlun vátrygg-
inga. Rúnar segir fundinn hafa
verið gagnlegan þar sem skipst hafi
verið á skoðunum og sjónarmiðum
FME komið skýrt til skila.
Mögulega grip-
ið til ráðstafana
Í hvaða sæti hafnaði Ísland í
árlegri þróunarskýrslu Samein-
uðu þjóðanna?
Hvers vegna vilja íbúar í
Túnunum í Reykjavík bætur?
Hvaða íslenski veitingastað-
ur var nýlega lofaður í New
York Times
Fulltrúar bakhjarla
Sjónarhóls-ráðgjafamiðstöðvar
munu hittast í dag og skrifa undir
áframhaldandi samstarf næstu
þrjú árin.
Við stofnun Sjónarhóls,
ráðgjafamiðstövar fyrir foreldra
barna með sérþarfir, tóku Actavis
hf., Landsbankinn, Össur hf.,
pokasjóður og Hringurinn að sér
að vera rekstrarlegir bakhjarlar
ráðgjafamiðstöðvarinnar í þrjú ár.
Framlag bakhjarlanna nam 9
milljónum króna en auk þess lagði
ríkisstjórnin til 15 milljónir á ári.
Í dag bætist nýr bakhjarl í
hópinn en það er Vífilfell hf.
Fleiri styrkja
Sjónarhól
Þegar
Reykja-
víkurborg
hækkaði laun í
fyrrahaust gengu
hækkanirnar yfir
allt landið og
sveitarfélög, sem
ekki gátu borgað
þetta, höfðu ekki vald á þessari
þróun.